ABD Savunma Bakanı Austin, İsrail’i ziyaret edecek

Çin’in Hayfa Limanı’nı işletmesi, ABD ile İsrail arasında başlıca gerilim konusu olmayı sürdürüyor. (Getty)
Çin’in Hayfa Limanı’nı işletmesi, ABD ile İsrail arasında başlıca gerilim konusu olmayı sürdürüyor. (Getty)
TT

ABD Savunma Bakanı Austin, İsrail’i ziyaret edecek

Çin’in Hayfa Limanı’nı işletmesi, ABD ile İsrail arasında başlıca gerilim konusu olmayı sürdürüyor. (Getty)
Çin’in Hayfa Limanı’nı işletmesi, ABD ile İsrail arasında başlıca gerilim konusu olmayı sürdürüyor. (Getty)

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin'in önümüzdeki hafta İsrail’i ziyaret etmesi bekleniyor. Tel Aviv’den güvenlik kaynakları, ABD Başkanı Joe Biden yönetimindeki üst düzey bir yetkilinin gerçekleştireceği bu ilk ziyarette başta İsrail-Çin ilişkilerinin ABD’nin çıkarları üzerindeki olumsuz etkileri olmak üzere çok sayıda başlığın gündeme geleceğini aktardılar.
Kaynaklar temaslarda tarafların, İsrail’in Biden yönetimindeki ABD’nin bölge ülkelerinin ordularına karşı İsrail sınırının korumasına ilişkin güvenlik anlayışını de görüşeceğini bildirdi. İsrail Biden’ın bu konuda eski ABD Başkanı Donald Trump yönetimini anlayışına bağlı kalmasını istiyor.
Walla gazetesinin haberine göre Austin, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Savunma Bakanı Benny Gantz ve Dışişleri Bakanı Gabi Aşkenazi ile bir araya gelecek. Masada ikili güvenlik ve askeri ilişkilerin yanı sıra İran’ın nükleer programı, Suriye’deki İran nüfuzu, İran silahlarının Suriye ve Lübnan’a transferi ile Hizbullah ve diğer milislerin Ortadoğu’daki faaliyetleri gibi konular olacak.
Gantz konuya ilişkin açıklama yapmamayı tercih etti.
İsrail kaynakları, son haftalarda ABD’nin başta Çin ve Rusya ile ilişkiler olmak üzere çeşitli konularda gelen olumsuz sinyaller ile ilgili endişelere dikkat çektiler. Kaynaklar, Biden yönetiminin dış politikadaki dikkatinin çoğunu Çin ve Rusya ile artan çatışmasına odakladığı için ilişkilerin üzerinde kara bulutlar olduğunu aktardılar. ABD, İsrail’in Amerikan çıkarlarını görerek hareket etmesini istiyor. Pentagon ve Beyaz Saray, İsrail'in Pekin ve Moskova ile ilişkilerinde ileri gittiğini savunurken çoğu durumda Washington'daki büyük müttefikin çıkarlarına zarar verdiğinin farkında olmadığı görüşündeler. ABD’nin en gazla tepki gösterdiği konu, İsrail’in tünel açmak, köprü ve liman inşa etmek gibi stratejik projeleri Çin’in üstlenmesine izin vermesi. ABD, Çin varlığını Akdeniz’deki ABD filosu için güvenlik tehdidi olarak görüyor. İsrail, Rusya ile yakın ilişkilerini sürdürerek güvenlik faaliyetlerini Suriye’de konuşlanmış Rus kuvvetleriyle koordine ediyor. Tel Aviv’in endişesi ise Biden yönetiminin 2018 yılında Trump’ın tek taraflı olarak geri çekildiği nükleer anlaşmayı yeniden canlandırmak için İran ile müzakere başlatma arzusu.
İsrailli yetkililer, ABD yönetimin Ortadoğu’daki konumunun gerilimlere sahne olunan bir zamanda azaltmasından korkuyorlar. Ancak güvenlik yetkilileri, iki ülke arasındaki güçlü stratejik ilişkilerin etkilenmeyeceği görüşündeler.
ABD Savunma Bakanlığı ise İsrail kaynaklarına dayandırılarak Amerikan medyasında çıkan Austin’in İsrail’i ziyaret edeceğine ilişkin yayınlanan haberler hakkında yorum yapmadı. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre ABD’li Bakan’ın İsrail’e ziyaret gerçekleştireceğine dair herhangi bir açıklama yapılmadı. Bu durum da Pentagon’un ziyaretin güvenlik sebepleriyle gizli tutma konusundaki kararlılığını yansıtıyor.
ABD merkezli internet haber sitesi Axios'un İsrailli yetkililere dayandırdığı haberinde, ABD’li Bakan’ın bu hafta sonu İsrail’i ziyaret edeceği belirtildi.



Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
TT

Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bugün Türkmenistan’da düzenlenen uluslararası bir forum kapsamında İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile yaptığı görüşmede, Moskova ile Tahran arasındaki ilişkilerin ‘son derece olumlu bir şekilde geliştiğini’ söyledi.

Şarku’l Avsat’ın Rus haber ajansı Sputnik’ten aktardığına göre Putin, görüşmede, Rusya’nın Birleşmiş Milletler’de (BM) İran’ın nükleer programı konusunda Tahran ile yakın koordinasyon içinde çalıştığını ifade etti.

dfrgt
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (AFP)

Putin, iki ülkenin Buşehr Nükleer Santrali başta olmak üzere çeşitli alanlarda iş birliği yürüttüğünü, ayrıca Uluslararası Kuzey-Güney Ulaştırma Koridoru gibi altyapı projelerinde birlikte çalıştıklarını belirtti. Rus lider, gaz ve elektrik sektörlerinde ortaklık imkanlarının da değerlendirildiğini dile getirdi.

Pezeşkiyan ise görüşmede, Tahran’ın Moskova ile imzalanan kapsamlı stratejik ortaklık anlaşmasının tüm maddelerine bağlı olduğunu vurguladı.


Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak
TT

Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak

Fildişi Sahili’nden iki güvenlik yetkilisi, ülkenin ABD Başkanı Donald Trump yönetiminden, El Kaide bağlantılı militanlara karşı sınır ötesi operasyonlarda kullanılmak üzere ülkenin kuzeyine Amerikan keşif uçakları konuşlandırmasını talep ettiğini söyledi. Yetkililer, Washington’dan gelecek kararın gelecek yıl netleşmesini beklediklerini belirtti.

Terörle mücadelede görevli üst düzey bir yetkili, Abidjan ile Washington’ın bölgesel güvenlik ihtiyaçları konusunda mutabakata vardığını, ancak zamanlamanın hâlâ kesinleşmediğini ifade etti.

Beyaz Saray yorum talebine yanıt vermezken, Pentagon şu anda Fildişi Sahili’nde operasyon planı olmadığını açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı ise değerlendirme yapmaktan kaçındı, ancak “Amerikan çıkarlarıyla bağlantılı olduğunda terörle mücadele hedeflerimizi sürdürmeye devam edeceğiz” açıklamasını yaptı.

Fildişi Sahili Savunma Bakanlığı da yorum talebine yanıt vermedi.

Washington, geçen yıl Batı Afrika’daki ana üssünü kaybetmişti. Nijer’in güvenlik desteği için Rusya’ya yönelmesi üzerine ABD, 100 milyon dolar değerindeki insansız hava aracı (İHA) üssünden çıkarılmıştı.

Bu üs, Sahel bölgesinde El Kaide ve DEAŞ bağlantılı gruplara ilişkin kritik istihbarat sağlıyordu. Küresel Terörizm Endeksi’ne göre, geçen yıl bölgede bu gruplarla bağlantılı faaliyetler nedeniyle 3 bin 885 kişi hayatını kaybetti. Bu sayı, dünya genelindeki terör kaynaklı ölümlerin yarısına denk geliyor.


Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
TT

Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)

Afganistan’daki Taliban yönetimi, iki ülke arasında günler önce yeniden alevlenen sınır çatışmalarının ardından, Pakistan’a yönelik dolaylı güvence mesajlarını yoğunlaştırdı. Kabil, kırılgan ateşkesi koruma çabalarının sürdüğü bir dönemde hem dinî hem de siyasi bir dizi taahhüdü arka arkaya açıkladı.

Başbakan Ahund ve üst düzey isimlerin katıldığı, binden fazla din adamını bir araya getiren toplantıda yayımlanan fetva, Afgan topraklarının hiçbir ülkeye karşı kullanılmayacağını ilan etti. Siyasi–fiqhî bildiri, sınır ötesi çatışmalara müdahil olanlara karşı yaptırım uygulanacağını vurguladı.

Bildirinin ardından Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki, hükümetin fetvadaki taahhütlere “tam bağlılık” göstereceğini açıkladı. Açıklama, Pakistan içini hedef alan ve sorumluluğu başta Pakistan Talibanı (TTP) olmak üzere çeşitli gruplara atfedilen saldırıların ardından yükselen gerilimi yatıştırma girişimi olarak değerlendirildi.

Sınırdaki son saldırıda, salı günü Afganistan sınırına yakın Kurram bölgesindeki bir güvenlik noktasının hedef alınması sonucu 6 Pakistan askeri hayatını kaybetmişti. İslamabad, saldırıların Afgan topraklarını kullanan silahlı gruplarca planlandığını savunurken, Kabil bu iddiaları reddediyor ve TTP ile operasyonel bağları olmadığını öne sürüyor.

dfgt
3 Aralık 2025'te Afganistan sınırında düzenlenen saldırıda hayatını kaybeden Pakistanlı güvenlik görevlileri için düzenlenen cenaze töreninden bir kare (AFP)

Din adamları kurultayının sonunda yayımlanan bildiride, Afgan hükümetinin ülke topraklarının hiçbir devlete karşı kullanılmaması taahhüdünü “şer’î bir sorumluluk” olarak üstlendiği belirtildi. Açıklamada, bu taahhüdü ihlal edenlerin asi sayılacağı ve gerekli işlemlerin uygulanacağı ifade edildi.

Bildiride, ülke egemenliğini savunmanın dinî bir görev olduğu vurgulanırken, aynı zamanda “Afgan topraklarının başka herhangi bir devlete zarar vermek için kullanılmasının caiz olmadığı” yeniden teyit edildi. Ayrıca Afgan vatandaşlarının sınır ötesindeki askerî faaliyetlere katılmak üzere ülke dışına gitmesinin yasak olduğu, bunu yapanların “muhalif ve asi” kabul edileceği kaydedildi.

Toplantıda Başbakan Ahund’un yanı sıra Yüksek Mahkeme Başkanı, İyiliği Emretme ve Kötülükten Sakındırma Bakanı, Yükseköğrenim Bakanı ve diğer üst düzey isimlerin bulunması, Taliban yönetiminin Pakistan’a hem dinî hem de siyasi nitelikte çift katmanlı güvence sunma çabasının işareti olarak değerlendirildi. Kabil yönetimi, özellikle sınır aşan silahlı gruplar konusunda artan uluslararası baskıyla karşı karşıya.

hyju
Afganlar, 6 Aralık 2025'te Pakistan güçleriyle sınır çatışmalarında öldürülen bir adam için yas tutuyor (AFP)

Dışişleri Bakanı Muttaki, devlet medyasına yaptığı açıklamada, ülke genelindeki din alimlerinin “İslami düzenin korunmasına yönelik birleşik fetvalarını” yenilediklerini belirterek, Afganistan’ın hiçbir ülkeye zarar verecek bir faaliyete izin vermeyeceğini yineledi. Muttaki, “Bu, alimlerin tavsiyesidir ve tüm Müslümanlar için yerine getirilmesi gereken bir görevdir” dedi.

Muttaki, fetvayı ihlal ederek sınır ötesi faaliyetlerde bulunanlara karşı Afgan yönetiminin gerekli adımları atma hakkına sahip olduğunu vurguladı. Bu ifade, TTP’ye katılan Afgan unsurlara yönelik üstü kapalı bir mesaj olarak değerlendirildi.

Açıklamasının sonunda “birlik ve fitneden uzak durma” çağrısı yapan Muttaki, Afgan halkının tarih boyunca din alimlerinin fetvalarına uyduğunu ve bugün de bu çizginin sürdürüleceğini belirtti.

Gözlemcilere göre fetva, siyasi bildiri ve resmî açıklamaların tamamı, son haftalarda tırmanan saldırılar nedeniyle artan Pakistan tepkisini yatıştırmaya ve Kabil’in güvenlik taahhütlerine bağlılık gösterdiğini ispatlamaya yönelik koordineli bir çabanın parçası niteliğinde. Geçen cuma yaşanan ve 4 kişinin ölümüne yol açan sınır çatışması, iki ülke arasındaki gerilimi yeniden tırmandırmıştı.