Üç astronot, Gagarin'in uçuşunun 60. yıldönümünde uzaya fırlatıldı

Rus Uzay Ajansı'ndan kozmonotlar, Pyotr Dubrov (sağda) Oleg Novitskiy (ortada) ve NASA'dan astronot Mark Vande Hei (AFP)
Rus Uzay Ajansı'ndan kozmonotlar, Pyotr Dubrov (sağda) Oleg Novitskiy (ortada) ve NASA'dan astronot Mark Vande Hei (AFP)
TT

Üç astronot, Gagarin'in uçuşunun 60. yıldönümünde uzaya fırlatıldı

Rus Uzay Ajansı'ndan kozmonotlar, Pyotr Dubrov (sağda) Oleg Novitskiy (ortada) ve NASA'dan astronot Mark Vande Hei (AFP)
Rus Uzay Ajansı'ndan kozmonotlar, Pyotr Dubrov (sağda) Oleg Novitskiy (ortada) ve NASA'dan astronot Mark Vande Hei (AFP)

İki Rus kozmonot ve bir Amerikalı astronot, uzaya çıkan ilk insan olan Yuri Gagarin'in yolculuğunun 60. yıldönümü münasebetiyle bugün (Cuma) Uluslararası Uzay İstasyonuna fırlatıldı.  
AFP'nin haberine göre, üç astronotun bulunduğu Soyuz MS-18 uzay aracı, Kazakistan'daki Rus Baykonur Uzay Üssü’nden yerel saatle 11:42'de Dünya'nın yörüngesinden ayrıldı.

Ünlü Sovyet astronotun 12 Nisan 1961'deki uçuşunun 60. yıldönümünde isminin verildiği Yuri Gagarin roketinin üzerine mavi ve beyaz renkli portesi yerleştirildi.

Rus Uzay Ajansı'ndan Oleg Novitskiy ile Pyotr Dubrov ve NASA’dan Mark Vande Hei, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda altı aylık bir görev için yola çıktı.
Uçuş öncesi düzenlenen basın toplantısında, üç astronot 12 Nisan'da Gagarin'in başarısını kutlayacaklarını söyledi. 43 yaşındaki kozmonot Pyotr Dubrov ilk uzay görevinde “Hep beraber kutlama yapacağız. Ayrıca çok sıkı çalışacağız” dedi.

Rusya genelinde, Gagarin'in yolculuğunun yıldönümünde her yıl büyük kutlamalar yapılıyor.
Gagarin'in 108 dakika süren görevi, Sovyetler Birliği'ne ABD ile olan uzay yarışında büyük bir ‘zafer’ kazandırdı.

 


Nadir balina dişi fosili, İberlerin sırlarını açığa çıkarıyor

Bakır Çağı İberyası'nda bulunan ispermeçet balinası dişi, türünün ilk örneği (PLOS One)
Bakır Çağı İberyası'nda bulunan ispermeçet balinası dişi, türünün ilk örneği (PLOS One)
TT

Nadir balina dişi fosili, İberlerin sırlarını açığa çıkarıyor

Bakır Çağı İberyası'nda bulunan ispermeçet balinası dişi, türünün ilk örneği (PLOS One)
Bakır Çağı İberyası'nda bulunan ispermeçet balinası dişi, türünün ilk örneği (PLOS One)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

İspanya'da Bakır Çağı'na ait bir "mega köy"de ortaya çıkarılan nadir bir balina dişi, 4 bin yıl önce Akdeniz bölgesinde yaşayan İber halkının sanatsal yeteneklerine ışık tuttu.

2018'de İspanya'nın güneybatısındaki Valencina arkeolojik kazı alanında bulunan diş, kendi türü içinde geçmişi o döneme dayanıp İberya'da rastlanan ilk fosil oldu.

PLOS One'da yayımlanan araştırmaya göre diş muhtemelen antik bir kıyı şeridinden toplanarak Bakır Çağı zanaatkarları tarafından özenle işlendi.

4 bin 150 ila 5 bin 300 yıl önce bir sahil köyünde yaşayan zanaatkarlar, dişi muhtemelen kişisel süs eşyaları veya sembolik anlam taşıyan eserler yaparken kullanmıştı.

Çalışmanın belirttiğine göre fosil işlendikten sonra, üzerindeki aşınma ve yıpranma izleri ve yüzeyini kaplayan sert kabuktan anlaşıldığı üzere kasten gömüldü.

Bulgular, yaklaşık 40 bin yıl önce başlayan Eski Taş Çağı'ndan beri fildişinin süs eşyaları, müzik aletleri ve heykellerin yapımında kullanımı hakkındaki anlayışımızı derinleştiriyor.

Fildişi çarpıcı görünümü, dayanıklılığı ve sağlamlığıyla antik toplumların ticaret ve sosyokültürel faaliyetlerinin ayrılmaz bir parçası haline gelmişti.

Ancak tarih öncesi çağlarda fildişinin kullanımı hakkında bildiklerimizin çoğu, fil, suaygırı, geyik ve ayılar gibi kara hayvanlarından elde edilen fildişinin incelenmesiyle elde edildi.

Daha önceki araştırmalar, İspanya'nın güneyindeki Eski Taş Çağı ve Bakır Çağı toplumlarında fillerden gelen fildişinin kullanıldığını vurgulasa da deniz memelilerinden elde edilen bu malzemenin önemi hakkında pek bir şey bilinmiyor.

Valencina'da bulunan 17 santimetre uzunluğuna, 7 santimetre genişliğine ve 0,5 kilogram ağırlığa sahip balina dişi, geçmişe eşsiz bir bakış sunuyor.

Fosilin analizi, yetişkin bir ispermeçet balinasından geldiğini ortaya çıkarırken, solucanlar ve sülükayaklılardan kaynaklanan aşınma belirtilerinin yanı sıra köpekbalığı ısırığı şüphesi doğuran izler bulundu. Bu izler, fosilin deniz tabanında bir süre kaldığını gösteriyor.

Araştırmacılar ayrıca dişte doğal yollarla oluşamayacak delikler ve belirgin kesik izleri gibi insan faaliyetine dair belirtiler tespit etti.

Araştırmacılar bu gözlemlere dayanarak balinanın muhtemelen doğal nedenlerle öldüğü, ardından cesedinin deniz tabanına battığı ve dişlerinden birinin kıyıya vurmasıyla antik İberler tarafından bulunup kullanıldığı sonucuna vardı.

Makalede şu ifadelere yer veriliyor:

Henüz bir ispermeçet balinası dişinden geldiği tespit edilen fildişi eser bulunmamasına rağmen son zamanlarda Avrupa'daki arkeolojik bağlamlarda deniz kaynaklı fildişi bulgularının ortaya çıkması, tarih öncesi toplumların deniz kaynaklarını kullanımına yönelik araştırmalara yeni bir odak noktası kazandırıyor.

 Independent Türkçe, independent.co.uk/news