İsrail yılbaşından bu yana Suriye’de 29 hedefi vurdu, İran destekli 50 milis öldürdü

İşgal altındaki Golan Tepeleri’nde İsrail’e ait askeri araçlar görülüyor (17 Mart – AFP)
İşgal altındaki Golan Tepeleri’nde İsrail’e ait askeri araçlar görülüyor (17 Mart – AFP)
TT

İsrail yılbaşından bu yana Suriye’de 29 hedefi vurdu, İran destekli 50 milis öldürdü

İşgal altındaki Golan Tepeleri’nde İsrail’e ait askeri araçlar görülüyor (17 Mart – AFP)
İşgal altındaki Golan Tepeleri’nde İsrail’e ait askeri araçlar görülüyor (17 Mart – AFP)

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) dün yayınladığı raporda, İsrail’in yılbaşından bu yana Suriye’de 29 hedefi vurduğunu ve İran yanlısı 50 milisinde aralarında yer aldığı 72 unsuru öldürdüğünü ve son 100 gün içerisinde başkent Şam’a 5 hava saldırısı düzenlediğini aktardı.
Gözlemevi’nin raporuna göre, İsrail 2021’nin başından bu yana Suriye topraklarını hem hava ve hem füze saldırılarıyla 8 kez hedef aldı. Bu saldırılar sonucu aralarında bina, silah deposu ve askeri araç yerlerinin bulunduğu yaklaşık 29 hedef imha edildi ve rejim güçleri, Lübnan Hizbullahı, İranlı güçler ile desteklediği milislerden 72 unsurun aralarında bulunduğu 76 unsur öldürüldü.
Raporda, öldürülen milislerden 21’inin Suriye uyruklu olup rejim güçleri, desteklediği gruplar ve İran yanlısı gruplara, 22’sinin Iraklı milislere, 14’ünün Afgan Fatimiyyun Tugayı milislerine, 5’inin Pakistanlı Zeynebiyyun milislerine ve Suriyeli olmayan 10’unun İran yanlısı milislere bağlı olduğu belirtiliyor. İsrail’in Suriye’de gerçekleştirdiği 5 hava saldırısında Şam ve kırsalı, Deyrizor, Hama, Kuneytra ve Suveyda kentlerini hedef aldığını kaydeden Gözlemevi, düzenlenen hava saldırısı sayısı ile hedef alınan kent sayısı arasında fark olduğunu, bunun ise İsrail’in tek seferde birden çok şehri hedef almasından kaynaklandığına dikkati çekti.
Rapora göre, İsrail 2021’de de hava saldırılarına devam etti. İsrail bu kapsamda 6 Ocak’ta düzenlediği ilk saldırısında Suveyda’nın batı kırsalındaki Ed-Devr beldesinin batısında yer alan Radar Taburu, Dera kentinin idari sınırında Suveyda’nın kuzeybatısında bulunan Necran Taburu, El-Kesva bölgesindeki 1. Tümen’i ve Şam-Dera yolu üzerindeki diğer mevzileri hedef aldı. Adı geçen bölgelerde rejim ve desteklediği grupların yanı sıra Lübnan Hizbullahı ve İran destekli milis gruplar bulunuyor. Söz konusu saldırılarda Kesva bölgesinde 2 milis, Suveyda’daki Radar Taburu’na bağlı 1 unsur öldürülürken, bu iki bölgede 11’den fazla milis yaralandı ve durumları kritik. Saldırılarda ayrıca Suveyda’nın batısındaki radar sistemleri ve başkentin güneyindeki silah depoları imha edildi.
Gözlemevi’ne göre İsrail’in 16 Ocak’ta düzenlediği ikinci saldırı, verdiği zararlar açısından kesinlikle en büyük saldırı olarak kabul ediliyor. Lübnan Hizbullah’ı, rejim güçleri, İranlı güçler ile Fatimiyyun Tugayı başta olmak üzere İran’ın desteklediği grupların Deyrizor çevresindeki karargah ve depoları ile Elbu Kemal ve El-Meyadin çöllerindeki silah depolarının vurulduğu bilgisine yer verilen raporda, olayda en az 57 kişinin öldüğü ifade edildi.
Gözlemevi’nin aktardığına göre, İsrail’in Deyrizor ve çevresinde Ayyaş bölgesindeki depolara, Es-Saika Karargahı’na, 137. Tugay’a, Deyrizor kentine uzanan dağa ve askeri güvenlik binalarına düzenlediği 10 hava saldırısında rejim güçlerinden 10, Askeri Güvenlik’ten 4, İran destekli milislerden 12 olmak üzere 26 kişi öldü. İsrail’in Elbu Kemal Çölü’ndeki El-Hizam bölgesi, El-Cemiyyat Mahallesi ve diğer bölgelerde yer alan askeri mevzi, mühimmat ve silah depolarına düzenlediği 6 hava saldırısında tamamı Irak uyruklu İran destekli 16 milis öldü. İsrail’in, Deyrizor’un doğusundaki El Meyadin Çölü’nde bulunan El-Mezari bölgesine yönelik 2 hava saldırısında Fatimiyyun Tugayı mensubu Afgan uyruklu 11 milisin aralarında yer aldığı 15 İran destekli milis öldü.
İsrail üçüncü saldırısını 22 Ocak’ta gerçekleştirdi. Bu kapsamda İsrail uçakları Hama kenti ve Suriye’nin orta kesiminde ona yakın bölgelerde rejimin askeri birimleri içerisinde yer alan Hizbullah ve İran destekli milislerin kullandığı 5 mevziyi vurdu. İsrail, Şubat’ın başlarında düzenlediği dördüncü saldırısında Lübnan Hizbullahı ve Golan'ı Özgürleştirmek İçin Halk Direnişi isimli gruba mensup milislerin bulunduğu arazileri bombaladı.
Gözlemevi’ne göre İsrail, 15 Şubat’ta İranlılara ait silah ve füze depolarının bulunduğu, “eski Beyrut yolu” olarak tanınan Şam-Beyrut yolunu çevreleyen dağlarda yer alan 4. Tümen karargahını vurdu. İsrail 28 Şubat’ta düzenlediği altıncı saldırında başkent Şam’ın güneyinde Lübnan Hizbullahı ve İran Devrim Muhafızları Ordusu’na ait mevzileri hedef aldı.
İsrail, Mart ayında Suriye’deki bölgeleri iki kez vurdu. İkinci saldırı 16 Mart’ta gerçekleşti. Nitekim İsrail, Uluslararası Şam Havalimanı’na birkaç kilometre uzaklıkta bulunan ve İranlı milislerle iki silah deposunun yer aldığı rejim güçlerine ait mevzileri vurdu.
İsrail, bir aylık aradan sonra 8 Nisan’da yeni hava saldırısı düzenledi. Gözlemevi’ne göre İsrail füzeleri Dimas bölgesi yakınlarındaki bir askeri mevzi içerisinde yer alan ve Lübnan Hizbullahı tarafından kullanıldığı tahmin edilen bir silah ve mühimmat deposunu imha etti. Bombardımanda şu ana kadar Lübnanlı mı oldukları yoksa İran destekli milislere katılan yabancı uyruklulardan mı olduğu bilinmeyen 3 kişi öldü.



Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

 Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.