Yıllarca tehlikesiz taklidi yapan yeni bir yılan türü keşfedildi

Yılana Suzhen'in kraiti ismi verildi. Kraitler, Güney ve Güneybatı Asya'da yaşayan zehirli bir yılan cinsidir (Dr. Li Ding)
Yılana Suzhen'in kraiti ismi verildi. Kraitler, Güney ve Güneybatı Asya'da yaşayan zehirli bir yılan cinsidir (Dr. Li Ding)
TT

Yıllarca tehlikesiz taklidi yapan yeni bir yılan türü keşfedildi

Yılana Suzhen'in kraiti ismi verildi. Kraitler, Güney ve Güneybatı Asya'da yaşayan zehirli bir yılan cinsidir (Dr. Li Ding)
Yılana Suzhen'in kraiti ismi verildi. Kraitler, Güney ve Güneybatı Asya'da yaşayan zehirli bir yılan cinsidir (Dr. Li Ding)

Bilim insanları, yıllar boyunca daha tehlikesiz bir türü taklit eden, ölümcül bir yılan keşfetti. Yılana Çin halk masallarına ait, şekil değiştiren bir yılan tanrıçasının ismi verildi.
Çin'in güneybatısında ve Myanmar'ın kuzeyinde görülen yeni tür, daha önce çok şeritli krait (Bungarus multicinctus) diye sınıflandırılmıştı.
Ancak morfolojik ve genetik farklılıkların yanı sıra acı verici ve ölümcül ısırıkları, bu sürüngenin farklı bir tür olduğunu gösterdi.
Bu nedenle akademik dergi ZooKeys'te yayımlanan araştırmanın yazarları, yeni yılanı Suzhen'in kraiti (Bungarus suzhenae) diye adlandırdı.

Efsanevi yılan
Suzhen'in kraiti, adını Çin'in en ünlü halk masallarından biri olan Beyaz Yılan Efsanesi'nden alıyor. Bu hikayede yılan tanrıçası Bai Su Zhen insan şeklini alıyor ve bir adama aşık oluyor. Ancak bu, tanrılar tarafından yasaklandığı için tanrıça sonsuza kadar bir kuleye hapsediliyor.
Araştırmacılar, "Siyah-beyaz şeritli bu krait, doğadaki beyaz yılana en çok benzeyen yılanlardan biridir, bu yüzden ona Bai Su Zhen'in adını vermeye karar verdik" diyor.

Ölümcül ısırık
Araştırmacıların bu yılanın varlığından haberdar olmasını özellikle ısırıklarındaki farklılıklar sağladı. Çoğu krait türü zehirli olsa da hepsi ölümcül değil.
Ayrıca çok şeritli bir kraitin ısırığı genellikle ağrısız oluyor ve ısırılan bölgede görsel bir iz bırakmıyor.
Araştırmacılar bu yılanın ısırığının acı verdiğini ve ısırılan bölgenin etrafında koyu bir leke bıraktığını tespit etti. Bunun yanında ısırığı da ölümcül olabiliyordu.
Ünlü yılan araştırmacısı Joseph B. Slowinski'nin 2001'de bir yılan tarafından ısırıldıktan sonra ölmesi de dahil olmak üzere, ses getiren bir dizi saldırıdan bu yılanın sorumlu olduğu düşünülüyor.
Almanya'daki Güneydoğu Asya Herpetoloji Derneği'nden araştırmacı Gernot Vogel, "Bu çok tehlikeli bir tür" dedi. Livescience'a konuşan Vogel, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Kraitler son derece ölümcül olduğundan türlerinin çeşitliliğini ve coğrafi dağılımını anlamak insan hayatını kurtarmak için hayati önem taşıyor."
 
Independent Türkçe, Livescience



Bilim insanlarından küresel ısınma uyarısı: Uyku apnesi vakaları iki katına çıkacak

 (Pexels)
(Pexels)
TT

Bilim insanlarından küresel ısınma uyarısı: Uyku apnesi vakaları iki katına çıkacak

 (Pexels)
(Pexels)

Stuti Mishra Asya İklim Muhabiri 

Yeni bir araştırmaya göre, iklim krizinin yol açtığı daha sıcak geceler, yüzyılın sonuna gelindiğinde uyku apnesini çok daha yaygın ve tehlikeli hale getirebilir.

Araştırmacılar artan sıcaklıkların, dünya çapında yaklaşık 1 milyar kişiyi etkileyen ve kalp hastalığı, demans ve erken ölümle bağlantılı bir uyku bozukluğu olan obstrüktif uyku apnesini (OUA) kötüleştirebileceğini söylüyor.

Flinders Üniversitesi araştırmacılarının yürüttüğü ve hakemli dergi Nature Communications'ta yayımlanan çalışma, iklim değişikliğinin OUA'nın şiddetini ve sağlık üzerindeki etkisini nasıl artırabileceğini modelleyen ilk araştırma.

Flinders Üniversitesi FHMRI Uyku Sağlığı'ndan çalışmanın başyazarı Dr. Bastien Lechat, "Bu çalışma, ortam sıcaklıklarının OUA'nın şiddetini etkileyip etkilemediğini araştırarak iklim gibi çevresel faktörlerin sağlığı nasıl etkileyebileceğini anlamamıza katkı sağlıyor" diyor.

Araştırmacılar uyku sırasında solunum düzensizliklerini izleyen bir yatak altı sensörü aracılığıyla, 29 ülkeden en az 116 bin kişiden elde edilen 58 milyondan fazla gece uykusu verisini kaydetti.

Birkaç yılda toplanan veriler, küresel iklim modellerinden elde edilen saatlik iklim verileriyle eşleştirilerek farklı ısınma senaryoları altında OUA şiddetindeki değişikliklerinin simülasyonu oluşturuldu.

Dr. Lechat, "Genel olarak ortam sıcaklığıyla OUA şiddeti arasındaki ilişkinin büyüklüğü bizi şaşırttı" diyor.

Yüksek sıcaklıklar, kişinin belirli bir gece OUA yaşama olasılığının yüzde 45 artmasıyla ilişkiliydi.

Görsel kaldırıldı.Grafik, çeşitli uluslararası kuruluşlar tarafından ölçülen, endüstri çağından itibaren küresel ortalama sıcaklık artışını gösteriyor (WMO)


Çalışma, OUA şiddetindeki sıcaklıkla ilişkili artışın, Avustralya veya ABD'ye kıyasla Avrupa ülkelerinde bilhassa belirgin olduğunu ortaya koydu. Araştırmacılar bunun, klimaya erişimdeki farklılıklardan kaynaklanabileceğini öne sürüyor.

Araştırmacılar engelliliğe ayarlanmış yaşam yılı (disability-adjusted life years / DALY) kullanarak iklimin şiddetlendirdiği uyku apnesinin sağlık ve ekonomi üzerindeki yükünü tahmin etti. Sadece 2023'te, sıcaklık artışının araştırmadaki 29 ülkede yaklaşık 800 bin sağlıklı yaşam yılının kaybıyla bağlantılı olduğunu saptadılar.

Dr. Lechat, "Bu rakam, bipolar bozukluk, Parkinson hastalığı veya kronik böbrek hastalıkları gibi diğer tıbbi durumlardakine yakın" ifadelerini kullanıyor.

Toplam ekonomik kayıp yaklaşık 98 milyar dolar olarak tahmin edilirken bunun 68 milyar doları sağlığın bozulmasından, 30 milyar dolarıysa işyerindeki verimlilik düşüşünden kaynaklanıyor.

Kıdemli araştırmacı Profesör Danny Eckert, veriler çoğunlukla soğutma ve sağlık hizmetlerine erişimi daha iyi olan yüksek gelirli bölgelerdeki bireylerden elde edildiğinden, örneklemin düşük gelirli ülkelerde OUA'nın gerçek dünyadaki yükünü yeterince yansıtmayabileceğini söylüyor.

Profesör Eckert "Bu, tahminlerimizi yanıltarak sağlık ve ekonomi üzerindeki gerçek maliyetin düşük tahmin edilmesine yol açmış olabilir" diyor.

Sadece Avustralya'da, OUA dahil uykuyla ilgili sağlık sorunlarının maliyeti daha önce yılda 66 milyar Avustralya doları (yaklaşık 1 trilyon 700 milyar TL) olarak tahmin edilmişti.

Ekip halihazırda soğutmaya erişimin veya davranışsal değişikliklerin, ısınan hava koşullarında uyku apnesinin şiddetini nasıl azaltabileceği gibi olası müdahaleleri araştırmayı planlıyor.

Profesör Eckert, "İleride, ortam sıcaklığının uyku apnesinin şiddetine etkisini azaltacak stratejiler araştıran ve altta yatan fizyolojik mekanizmaları inceleyen müdahale çalışmaları tasarlamak istiyoruz" diye belirtiyor.

Çalışma, daha güçlü küresel iklim eylemleri olmadan uyku apnesinin yükünün muhtemelen keskin bir şekilde artacağı ve bunun da halk sağlığı sorunlarını şiddetlendirerek ekonomileri zorlayacağı uyarısında bulunuyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/climate-change