Kiev, İran'ın Ukrayna uçağını ‘kasten’ düşürdüğüne inanıyor

İran'da düşürülen Ukrayna Havayolları uçağının enkazı (Arşiv - Reuters)
İran'da düşürülen Ukrayna Havayolları uçağının enkazı (Arşiv - Reuters)
TT

Kiev, İran'ın Ukrayna uçağını ‘kasten’ düşürdüğüne inanıyor

İran'da düşürülen Ukrayna Havayolları uçağının enkazı (Arşiv - Reuters)
İran'da düşürülen Ukrayna Havayolları uçağının enkazı (Arşiv - Reuters)

Ukrayna Hava Yollarına ait Boeing 737 tipi yolcu uçağı, 8 Ocak 2020 sabahı Tahran Uluslararası İmam Humeyni Havalimanı’ndan Kiev’e gitmek üzere havalandıktan kısa süre sonra düşmüş, uçaktaki çoğu Kanadalı 176 kişi hayatını kaybetmişti.
Ukrayna Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Oleksiy Danilov, İran'ın uluslararası soruşturmacıların delillere sınırsız erişimine izin vermemesinin kendisini uçağın kasıtlı olarak İran tarafından düşürüldüğüne ikna ettiğini söyledi.
İran’ın, ABD ile askeri tırmanış döngüsünü sona erdirmek amacıyla uçağı kasıtlı olarak düşürdüğünü ileri süren Danilov, "İran kimsenin bu olayı incelemesine izin vermiyor ve herhangi bir soruşturmayı erteliyor veya yavaşlatıyor. Kendileri araştırıyor olmaları biraz şaşırtıcı. Bunu kibarca söylemeliyiz. Kazanın tesadüfi olduğuna inanmıyorum. Kaza kasıtlıydı ve saldırı bilinçli olarak gerçekleştirildi" açıklamalarında bulundu.
Ukrayna hükümeti, Danilov'un açıklamalarını desteklerken Ukrayna'nın en yakın müttefiklerinden biri olan Kanada hükümeti ise Kiev'in tutumunu desteklemediğini belirtti ve soruşturmaya ilişkin İran tarafından ortaya konan bulgular sebebiyle de hayal kırıklığına uğradığını açıkladı.
Kanada Başbakanı Justin Trudeau, 176 kişinin ölümüne yol açan Ukrayna uçağının düşürülmesinde parmağı olduğu iddia edilen 10 İranlı yetkilinin hesap vermesi için çağrıda bulundu.
ABD’nin İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’yi Bağdat’ta öldürmesinin ardından, İran o gece Irak’ta ABD askerlerinin bulunduğu iki askeri üssü füzeler ile hedef almıştı. Bu nedenle, İran hava savunması o gece alarma geçmişti.
İran silahlı kuvvetleri, üç gün süren inkarın ardından, uçağın Tahran ile Washington arasında tırmanan gerilimin ışığında ‘yanlışlıkla’ düşürüldüğünü itiraf etti.
Tahran'da geçtiğimiz Şubat ayında, İran Milli Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani ile görüştüğünü söyleyen Danilov şunları söyledi:
“Tahran'dayken meslektaşımla konuştum ve ona doğrudan şu soruyu sordum: Bunu neden yaptınız? Bana, bu uçağı düşürme planlarının olmadığını ancak İran'da çeşitli nüfuz sahibi gruplar olduğunu söyledi. Şemhani, İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) dahil olmak üzere üç farklı komuta altında en az üç askeri grup olduğunu söyledi."
Dışişleri Bakanlığının Danilov'un açıklamalarına katılıp katılmadığı sorulan Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Yevin Yinin, Danilov'un tüm hükümeti temsil ettiğini ifade etti.
Danilov'un yorumları, Rusya-Ukrayna arasında gerginliğin arttığı bir dönemde geldi.



Netanyahu Washington'a gidiyor: Trump Gazze'de bir anlaşmaya varılmasına yardımcı olabilir

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)
TT

Netanyahu Washington'a gidiyor: Trump Gazze'de bir anlaşmaya varılmasına yardımcı olabilir

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Başkanı Donald Trump ile yarın (Pazartesi) yapacağı görüşmelerin, İsrailli müzakerecilerin Pazar günü Katar'da yeniden başlattığı rehine serbest bırakma ve Gazze'de ateşkes görüşmelerinin ilerlemesine yardımcı olacağına inandığını ifade etti.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığı habere göre Netanyahu bugün Washington'a gitmek üzere uçağına binmeden önce yaptığı açıklamada, ateşkes görüşmelerine katılan İsrailli müzakerecilerin İsrail tarafından kabul edilen şartlar üzerinde bir anlaşmaya varmak için açık talimatları olduğunu söyledi.

“Başkan Trump ile yapacağım görüşmenin bu sonuçların elde edilmesine kesinlikle katkıda bulunacağına inanıyorum” diyen Netanyahu, Gazze'de tutulan rehinelerin geri dönmesini sağlamaya ve Filistin İslami Direniş Hareketi'nin (Hamas) İsrail'e yönelik tehdidini ortadan kaldırmaya kararlı olduğunu vurguladı.

Bu, Trump'ın yaklaşık altı ay önce iktidara gelmesinden bu yana Netanyahu'nun Beyaz Saray'a yaptığı üçüncü ziyaret olacak.

Netanyahu'nun kalıcı bir ateşkesi kabul etmesi ve Gazze'deki savaşı sona erdirmesi için kamuoyu baskısı artarken, iktidardaki sağcı koalisyonun bazı sertlik yanlısı üyeleri buna karşı çıkıyor, Dışişleri Bakanı Gideon Sa'ar da dahil olmak üzere bir kesimde kalıcı atşkesi destekliyor.

Hamas Cuma günü yaptığı açıklamada, Trump'ın İsrail'in 60 günlük bir ateşkesi sonuçlandırmak için gerekli koşulları kabul ettiğini söylemesinden birkaç gün sonra, ABD destekli Gazze ateşkes önerisine verdiği yanıtın olumlu olduğunu söyledi.

Hamas resmi internet sitesinden yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Hamas, arabulucuların Gazze'deki halkımıza yönelik saldırganlığı durdurmaya yönelik son önerisi üzerine Filistinli gruplar ve güçlerle iç istişarelerini tamamladı ve hareket, arabuluculara olumlu olan yanıtı iletti ve hareket, bu çerçeveyi uygulama mekanizması üzerinde derhal bir müzakere turuna girmeye tüm ciddiyetiyle hazırdır.”

Ancak Hamas'ın müttefiki olan silahlı bir gruptan Filistinli bir yetkili, iki tarafın hala karşı karşıya olduğu potansiyel zorlukların bir işareti olarak, insani yardım, Mısır sınırındaki Refah sınır kapısından geçiş ve İsrail güçlerinin geri çekilme takviminin netleştirilmesi konularında endişelerin devam ettiğini söyledi.

Netanyahu'nun ofisinden yapılan açıklamada Hamas'ın ateşkes önerisinde yapmak istediği değişikliklerin “İsrail için kabul edilemez” olduğu belirtildi. Bununla birlikte ofis, heyetin İsrail'in kabul ettiği Katar önerisi temelinde rehinelerimizin geri dönüşünü güvence altına alma çabalarını sürdürmek üzere Katar'a gideceğini söyledi.

Netanyahu defalarca Hamas'ın silahsızlandırılması gerektiğini ifade etmiş, Hamas ise bu talebi tartışmayı reddetmişti.

Trump ile birlikte geçen ay İran'a karşı 12 gün süren hava savaşının sonuçlarını geliştireceklerine ve Tahran'ın nükleer silah edinmemesini sağlamaya çalışacaklarına inandığını ifade eden  Netanyahu Ortadoğu'daki son gelişmelerin barış çemberini genişletmek için bir fırsat sunduğunu da sözlerine ekledi.

Rehineler

Cumartesi akşamı Tel Aviv'de Savunma Bakanlığı merkezinin yakınındaki meydanda toplanan kalabalık ateşkes ve Gazze'de halen alıkonulan 50 kadar rehinenin iadesini talep etti.  İsrail bayrakları sallayan protestocular sloganlar attarak rehinelerin resimlerinin bulunduğu pankartlar taşıdı.

Savaş, Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail'in güneyine düzenlediği ve İsrail istatistiklerine göre yaklaşık bin 200 kişinin öldüğü ve 251 kişinin rehin alındığı saldırıyla patlak vermişti.

Gazze Sağlık Bakanlığı, İsrail'in o tarihten bu yana Gazze Şeridi'ne yönelik askeri harekâtının 57 binden fazla Filistinlinin ölümüne, açlık krizine, Gazze nüfusunun tamamının yerinden edilmesine ve Şerit genelinde yıkıma yol açtığını söylüyor.

Kalan rehinelerden yaklaşık 20'sinin hala hayatta olduğuna inanılıyor. Rehinelerin çoğu diplomatik müzakereler yoluyla serbest bırakıldı ve İsrail ordusu da bazılarını Gazze'den çıkarmayı başardı.