İran’ın Kudüs Gücü Komutanı Kaani: ABD ve İsrail’e karşı her gün temel bir adım atacağız ve beklenen Mehdi için dünya devleti kurulana dek bu yolda devam edeceğiz

Devrim Muhafızları, Hicazi’nin cenaze töreninde sonra Halep’teki operasyonu yöneten Kudüs Gücü’ne bağlı bir generalin öldüğünü bildirdi.

Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani, dün Isfahan kentinde yardımcısı Muhammed Hicazi’nin cenaze töreninde konuşma yaptığı sırada (Tasnim)
Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani, dün Isfahan kentinde yardımcısı Muhammed Hicazi’nin cenaze töreninde konuşma yaptığı sırada (Tasnim)
TT

İran’ın Kudüs Gücü Komutanı Kaani: ABD ve İsrail’e karşı her gün temel bir adım atacağız ve beklenen Mehdi için dünya devleti kurulana dek bu yolda devam edeceğiz

Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani, dün Isfahan kentinde yardımcısı Muhammed Hicazi’nin cenaze töreninde konuşma yaptığı sırada (Tasnim)
Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani, dün Isfahan kentinde yardımcısı Muhammed Hicazi’nin cenaze töreninde konuşma yaptığı sırada (Tasnim)

İran Devrim Muhafızları’nın dış operasyonlar birimi Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani, ABD ve müttefiki İsrail’in her gün direniş cephelerinin (Devrim Muhafızları’na ideolojik bağlılığı bulunan ve çeşitli milletlerden oluşan milislere atıfla) temel bir adımıyla karşılaşacağını söyledi.
Kaani, İran’ın orta kesiminde bulunan Isfahan kentinde Yardımcısı Muhammed Hicazi’nin cenaze törenine katıldı. Burada yaptığı konuşmada, 2020’nin başında ABD hava saldırısında öldürülen selefi Kasım Süleymani’nin “yolunda devam etme” sözü veren Kaani, Kudüs Gücü’nün bölgedeki faaliyetlerine atıfta bulunarak, başarıyla devam ettikleri bu yolda, beklenen Mehdi için dünya devleti kurulana dek durmayacaklarını söyledi.
Hicazi’nin Süleymani’den sonra Devrim Muhafızları faaliyetlerinin genişlemesinde oynadığı role işaret eden Kaani, “(Hicazi) yolunda yürüyen gerçek yürüyüşçülerdendi. İyi iş yaptı ve başkalarını eğitti” diye konuştu.
Lübnan, Suriye, Irak ve Yemen’deki İran’ın vekil güçlerinin faaliyetlerine de değinen Kaani, “Devrim’in düşmanları Amerika ve Siyonist rejime karşı her gün temel bir adım atacağız ve beklenen Mehdi için dünya devleti kurulana dek bu yolda devam edeceğiz” ifadesini kullandı.
Kaani’nin açıklaması, ABD’nin 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmayı canlandırmaya çalıştığı bir dönemde geldi. ABD, müttefik Avrupa ülkeleri ve bölge ülkelerinin talebi üzerine, İran’ın bölgedeki vekil güçlerine kısa ve orta menzilli balistik füze tedarik etme konusunda ısrar ettiği bu ortamda İran’ın füze programını kontrol altına alacak ve Devrim Muhafızları’nın bölgedeki müdahalelerine ve milislere olan desteğine çözüm getirecek şekilde daha kapsamlı bir anlaşmaya varmayı hedefliyor. İran’ın önde gelen diplomatları ve yetkilileri, geçtiğimiz yıllarda Tahran’ın bölgedeki faaliyetlerine yapılan uluslararası eleştirilere karşı İran’ın “dost ülkelerin talebi üzerine” bölge ülkelerinde bulunduğunu savunuyordu.
Devrim Muhafızları yaptığı ilk açıklamada, Kudüs Gücü Komutan Yardımcısı Muhammed Hicazi’nin kalp krizi sonucu hayatını kaybettiğini ilan etti. Ancak daha sonra bu açıklamadan geri adım atarak, Hicazi’nin geçirdiği kalp krizi ile geçmişte aldığı bir kimyasal yaranın belirtileri arasında ilişki kurdu. Devrim Muhafızları’nın açıklamalarından önce ise İran Meclis Başkan Yardımcısı’nın da aralarında bulunduğu İranlı yetkililer Hicazi için “şehit” nitelemesini kullandı. Bu niteleme kamuoyunda Hicazi’nin suikasta uğradığı veya İran’ın sınır ötesi bir operasyonunda öldürüldüğü iddialarına kapı araladı. Kudüs Gücü’nün eski bir komutanının oğlu Twitter hesabından paylaştığı mesajda bu iddiayı dile getirdikten bir süre sonra mesajı sildi.
Hicazi’nin ölümüyle ilgili çelişkili açıklamaların yapılması, Devrim Muhafızları’nın açıklaması üzerinde şüphelere yol açtı. Kudüs Gücü Komutanı Danışmanı İsmail Kevseri, Hicazi’nin uğradığı “biyolojik” suikast” sonucu hayatını kaybettiği iddiasını “düşmanların şeytanca söylentileri” diye tanımladı. İran’ın resmi haber ajansı IRNA’ya konuşan Kevseri, “Düşmanlar kendilerini, İran içerisinde her yere sızmış ve her türlü operasyonu yapabilecek güçteymiş gibi gösteriyorlar” dedi.
Kevseri, Hicazi’nin 1. Körfez Savaşı sırasında aldığı “kimyasal yaranın belirtileri” nedeniyle “yorgun bir vücuttan muzdarip olduğunu” söyledi.
Devrim Muhafızlarının en yüksek rütbeli komutanlarından bir olan Hicazi, 2009 yılı cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından Yeşil Hareketi’nin düzenlediği protestolar sırasında başkent Tahran’ın güvenliğinden sorumlu yetkiliydi.
İran’ın Natanz nükleer tesisini sallayan patlamanın üstünden iki hafta geçmeden gelen Hicazi’nin ölüm haberi, ölümüyle ilgili şüpheleri derinleştiriyor. İran, ezeli düşmanı İsrail’i patlamanın arkasında olmakla suçladı.
New York Times gazetesi, İran’da geçen yıl yaz aylarında bir El-Kaide yöneticisinin öldürülmesi, nükleer programın askeri ve güvenlik boyutlarından sorumlu Muhsin Fahri Zade’ye yapılan suikast ve sonuncusu yaklaşık iki hafta önce meydana Natanz nükleer tesisindeki iki patlamaya işaret ederek, tüm bu olayların İran’da “güvenlik açığı” olduğunu gösterdiğini yazdı.
Devrim Muhafızları önceki gün Kudüs Gücü’nün üçüncü adamı Muhammed Rıza Felah Zade’nin Hicazi’nin yerine terfi ettiğini duyurdu.
Devrim Muhafızları, Hicazi’nin cenaze töreninden birkaç saat sonra Kudüs Gücü Komutanı Muhammed Ali Hak’ın koronavirüs sebebiyle hayatını kaybettiğini açıkladı. Devrim Muhafızları İstihbarat Servisi’ne yakın Tasnim haber ajansı, Ali Hak’ın, İran’ın kuzeyindeki Gilan eyaletindeki Kudüs Gücü komutanlarından ve Devrim Muhafızları Kara Kuvvetleri Komutanı’nın Danışmanı olduğunu aktardı. Tasnim’e göre Ali Hak, Halep’in dış mahallerinde yapılan “Nubul ve Zehra” operasyonunu yönetti.



İsrail, Uluslararası Adalet Divanı önünde Güney Afrika'nın ‘soykırım’ suçlamalarına yanıt veriyor

Gazze Şeridi'nin Refah kentindeki durumla ilgili Lahey'deki Barış Sarayı'nda yapılan duruşma sırasında Uluslararası Adalet Divanı (UAD) yargıçları mahkeme salonuna giriyor, 16 Mayıs 2024. (AFP)
Gazze Şeridi'nin Refah kentindeki durumla ilgili Lahey'deki Barış Sarayı'nda yapılan duruşma sırasında Uluslararası Adalet Divanı (UAD) yargıçları mahkeme salonuna giriyor, 16 Mayıs 2024. (AFP)
TT

İsrail, Uluslararası Adalet Divanı önünde Güney Afrika'nın ‘soykırım’ suçlamalarına yanıt veriyor

Gazze Şeridi'nin Refah kentindeki durumla ilgili Lahey'deki Barış Sarayı'nda yapılan duruşma sırasında Uluslararası Adalet Divanı (UAD) yargıçları mahkeme salonuna giriyor, 16 Mayıs 2024. (AFP)
Gazze Şeridi'nin Refah kentindeki durumla ilgili Lahey'deki Barış Sarayı'nda yapılan duruşma sırasında Uluslararası Adalet Divanı (UAD) yargıçları mahkeme salonuna giriyor, 16 Mayıs 2024. (AFP)

İsrail bugün Uluslararası Adalet Divanı (UAD) önünde, Güney Afrika'nın Refah'taki askeri operasyonla Gazze Şeridi'ndeki ‘soykırımı’ devam ettirdiği yönündeki suçlamalarına cevabını sunacak.

Pretorya, UAD'dan İsrail'in Hamas'ı ortadan kaldırmak için gerekli olduğunu söylediği Refah saldırısını durdurmasını talep etti.

İsrail daha önce uluslararası hukuka bağlılığının ‘sarsılmaz’ olduğunu vurgulamış ve Güney Afrika'nın açtığı davayı ‘tamamen temelsiz’ ve ‘ahlaki açıdan iğrenç’ olarak nitelendirmişti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hamas'ın son kalesi olarak gördüğü Refah'ta geniş çaplı bir kara harekâtının Hamas’ı ortadan kaldırmak için gerekli olduğunu söylüyor.

İsrail dün (Perşembe) yaptığı açıklamada, yoğun nüfuslu bu kente yönelik geniş çaplı bir saldırıya karşı uluslararası uyarılara rağmen, Refah'taki kara operasyonlarını ‘yoğunlaştıracağını’ duyurdu. İsrail'in Refah'ta ‘insani bir felaketi’ önlediğini düşünen Netanyahu, ofisi tarafından Arapça olarak yayınlanan açıklamasında “Şu ana kadar Refah'taki yaklaşık yarım milyon insan çatışma bölgelerinden tahliye edildi. Bahsettikleri insani felaket gerçekleşmedi ve gerçekleşmeyecek” ifadelerini kullandı.

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ise Refah'taki askeri operasyonun ‘takviye kuvvetlerin girişiyle devam edeceğini’ duyurdu.


Arap-İran diyalogu mümkün mü?

Dini Lider Ali Hamaney, 10 Mayıs 2024'te Tahran'da tekrarlanan parlamento seçimlerinde oyunu kullanmaya geldiğinde (AFP)
Dini Lider Ali Hamaney, 10 Mayıs 2024'te Tahran'da tekrarlanan parlamento seçimlerinde oyunu kullanmaya geldiğinde (AFP)
TT

Arap-İran diyalogu mümkün mü?

Dini Lider Ali Hamaney, 10 Mayıs 2024'te Tahran'da tekrarlanan parlamento seçimlerinde oyunu kullanmaya geldiğinde (AFP)
Dini Lider Ali Hamaney, 10 Mayıs 2024'te Tahran'da tekrarlanan parlamento seçimlerinde oyunu kullanmaya geldiğinde (AFP)

Hüda Rauf

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ile İranlı ve Arap düşünür ve uzmanlardan oluşan seçkin bir grubun katılımıyla, 13 Mayıs 2024 tarihinde el-Cezire Araştırmalar Merkezi ve İran Dış İlişkiler Stratejik Konseyi tarafından İran'ın başkenti Tahran'da düzenlenen Arap-İran Diyalog Konferansı'nın üçüncü oturumunun faaliyetleri "İşbirliği ve Etkileşim için Diyalog" başlığı altında başladı.

Diyalogun üçüncü oturumu marjında İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan şunları söyledi: "Bu tür konferansların karşılıklı etkileşimin artması, bölgede barış, istikrar ve güvenliğin tesisi ile sonuçlanabileceğine eminim." Ardından "Bugün İran-Arap diyalogu aşamasını geçip bölgesel diyalog ve iş birliği aşamasına girmiş bulunuyoruz. Eğer bu toplantının kurucuları da aynı görüşte olursa, gelecekte İran-Arap diyalogunun yerini bölgesel diyalog alabilir. Çünkü birbirimizin yanındayız ve olumlu, güçlü bir bölgesel diyalog ve iş birliğinin olumlu bir aşamasındayız" diye ekledi.

Emir Abdullahiyan "Bugün, anlaşmalara varmak için diyalogu sürdürmeye ve aramızdaki etkileşimi artırmak için bölgesel iş birliğine ve tabii ki zorlukların farkına varmaya ihtiyacımız var” diye vurguladı. "Ortak noktaların yapay ve dışarıdan empoze edilen anlaşmazlık noktalarından çok daha fazla olduğuna" dikkat çekti.

İranlı yetkili "Bugün, bazıları tarihi olayların yanlış yorumlarının yankısı olan ve birçoğu da çağdaş döneme ait, yabancı kökenli, bölge ülkeleri arasında anlaşmazlık yaratmak için gündeme getirilmiş olan algıları gözden geçirmek için kararlılığa ve cesarete ihtiyacımız var" açıklamasında da bulundu.

Teorik olarak Abdullahiyan'ın açıklamaları kusursuz sayılabilir, zira bölgenin ihtiyacı olan şey diyalog, anlayış ve ardından iş birliği. Ancak gerçek, açıklama ve konuşmalardan tamamen farklı çünkü Ortadoğu, kendisini oluşturan devletlerin etkileşimlerinin rekabet ve çatışmaya dayalı olduğu, çatışmalı doğaya sahip bir bölge olarak nitelendiriliyor.

Aslında herhangi bir bölgesel ortamın rekabetçi doğası, ülkeleri arasında diyalog ve iş birliğini engellemez. Avrupa ülkeleri onlarca yıl süren savaşların ardından birbirleriyle ilişkiler kurdular. Avrupa Birliği kuruldu ve Batılı siyaset bilimciler, demokratik ülkelerin birbirleriyle savaşa girmediğini söyleyen demokratik sistemler teorisini oluşturdular.

Ortadoğu'da ise pek çok çevre arasında bir rekabet ve çatışma hali mevcut, bu da Arap ülkeleri ile Türkiye, İran ve İsrail gibi diğer komşu ülkeler arasında rekabet ve çatışmaya neden oluyor. Öte yandan Arap olmayan komşu ülkelerin de kendi aralarında rekabet ve çatışma var. Burada İran ile İsrail arasındaki çatışmayı gözden kaçıramayız.

Ortadoğu'da çatışma ve rekabet halinden bölgesel iş birliği durumuna geçiş, bölgesel topluluk durumuna geçiş demektir. Burada bölgesel sistemi oluşturan ülkeler birbirlerinin çıkarlarını tanır, tehdit kaynaklarını tespit eder ve bölgesel iş birliği ile entegrasyonu sağlamak için bölgenin kaynaklarını seferber etmeye çalışırlar.

Teorik olarak dünyadaki bölgeler, ülkeler arasında var olan düşmanlık ve dostluğun derecesi üzerine inşa edilmiştir. Dostluk, ülkeler arasındaki, gerçek dostluk ile koruma veya destek beklentisi arasında değişen ilişkileri ifade eder. Düşmanlık kelimesi ise ülkeler arasında şüphe ve korkuyla koşullanan ilişkileri ifade eder.

Dostluk ve düşmanlık kalıpları, sınır anlaşmazlıklarından ideolojik ittifaklara, olumlu ya da olumsuz uzun süredir devam eden tarihsel bağlara kadar çeşitli konulardan doğar. Araplarla İsrailliler ya da İranlılar ile Iraklılar arasında olduğu gibi, özellikle halklar arasında tarihi bir nitelik kazandığında düşmanlığın sürmesi mümkündür.

Bölgesel sistemin durumu, Barry Buzan'ın ülkeler arasındaki dostluk ve düşmanlık kalıplarından kaynaklanan oluşumları adlandırmak için kullandığı "güvenlik kompleksi" terimini içerir. Güvenlik topluluğu, bu terimi “temel güvenlik çıkarları birbiriyle yakından bağlantılı olan, dolayısıyla ulusal güvenlikleri birbirinden ayrı düşünülemeyecek bir devletler grubu” olarak tanımlar. Dolayısıyla terim, grubu tanımlayan özelliğin doğasını ve herhangi bir grubu komşularından ayıran karşılıklı bağımlılık kavramını ifade eder. Güvenlik toplulukları buradaki karşılıklı bağımlılık ve rekabetin yanı sıra, ortak çıkarların da altını çizer.

Güvenlik kompleksi tanımını uygularsak, Ortadoğu'yu temel güvenlik çıkarları, ulusal güvenlikleri tek başına istikrara kavuşturulamayacak kadar yakından birbirine bağlı devletlerden oluşan bir bölge olarak tanımlayabiliriz.

İran Dışişleri Bakanı'nın Arap-İran diyalogunda yaptığı çağrıya dönersek şu soru ortaya çıkıyor: İran ile Arap ülkeleri arasında diyalogun, iş birliğinin ve ortak çıkarların gerçekleşmesini engelleyen nedir? Öncelikle bir diyalog ve uzlaşının bulunması, çıkarların eşgüdümünün sağlanması ve her ülkenin diğer ülkelerin çıkarlarını tanıdığı ve onlara tehdit oluşturmadığı bir bölgesel topluluk durumuna geçmek mümkündür. Burada rekabet, herhangi bir insani organizasyonunun temeli olduğu için halen mevcut olabilir, ancak her zaman şüphe ve korku yaratan çatışma, anlaşmazlık ve artan güvenlik ikilemleri olmadan.

Bu nedenle İran, İbrahim Reisi'nin çağrıda bulunduğu ve Arap, Körfez ülkelerinin de karşılık verdiği komşuluk diplomasisi ilkesine dayanarak deklare edilen ilkeden gerçekçi uygulamaya geçiş yapmalı. Bunun için de dosyaları iç içe geçirme, Arap gerilim noktaları ile Filistin sorununun çözümünde ortak bir görüşe varmak için yapılan diyalogları kızıştırma politikasından vazgeçmeli. Her şeyden önce de çerçevesini bölgesel hegemonyanın, Arap meselelerini kullanarak bölgesel statünün büyük güçler tarafından tanınmasını sağlamaya çalışmanın oluşturduğu siyasi söylemi terk etmeli. Tarihin ve geçmişin komplekslerini ve bunların İranlı karar alıcının kendi bölgesel rolüne ilişkin algısı üzerindeki etkilerini bir kenara bırakmalı, çünkü benlik algısı, İran dış politikasının psikolojik çerçevesini temsil ediyor.

O zaman Abdullahiyan'ın Arap-İran diyaloguna ilişkin açıklamaları; ekonomik, siyasi ve güvenlik açısından bütünleşmiş bir bölgesel ortam için gerçeğe dönüştürülebilir.


İsrail'in savaştan sonra oluşacak Gazze yönetimini silahlandırma planı ortaya çıktı

ABD, İsrail ordusunun Refah'ın doğusunda sürdürdüğü kara harekatının tüm şehre yayılmasından endişeleniyor (AFP)
ABD, İsrail ordusunun Refah'ın doğusunda sürdürdüğü kara harekatının tüm şehre yayılmasından endişeleniyor (AFP)
TT

İsrail'in savaştan sonra oluşacak Gazze yönetimini silahlandırma planı ortaya çıktı

ABD, İsrail ordusunun Refah'ın doğusunda sürdürdüğü kara harekatının tüm şehre yayılmasından endişeleniyor (AFP)
ABD, İsrail ordusunun Refah'ın doğusunda sürdürdüğü kara harekatının tüm şehre yayılmasından endişeleniyor (AFP)

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant'ın, savaş sonrası Gazze'yi yönetecek birimlerin silahlandırılmasını istediği savunuldu.

İsrail Hayom gazetesinin aktardığına göre Gallant, Gazze'de çeşitli yerel yönetim birimlerinin kurulmasını ve bunların başına Batı Şeria'daki Filistin Ulusal Yönetimi'ne bağlı isimlerin getirilmesini istiyor.

Bu isimlerin Hamas'la bağlantılı olup olmadığının netleştirilmesi için Filistin Ulusal Yönetimi'nden istihbarat yetkilileriyle birlikte çalışılması da planlanıyor. 

Gallant'ın, Hamas'ın düzenleyebileceği saldırılara karşı kendilerini koruyabilmeleri için bu birimlere hafif silahlar sevk edilmesini hedeflediği öne sürüldü.

Özel takip cihazları yerleştirilecek silahların İsrail ordusu tarafından takip edileceği, böylelikle bunların Hamas'ın eline geçmesinin engelleneceği savunuldu. 

Ayrıca ABD'nin de desteğiyle Arap devletlerinden oluşan uluslararası bir yapı üzerinden yeni Gazze yönetimine para akışı sağlanması hedefleniyor. Plana göre Gazze Şeridi'ndeki sivil yönetim hem İsrail hem de uluslararası oluşum tarafından denetlenecek.

Gazete, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun savaş sonrası Gazze Şeridi'nin yönetimi için halen net bir plan sunmadığına da dikkat çekti. Haberde, "Netanyahu karar vermedikçe Hamas, İsrail Savunma Kuvvetleri'nin çekildiği bölgelerde yeniden güçleniyor" dendi.

İsrail'in radikal sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ise Gallant'ın planına karşı çıkarak "ABD'ye şirin görünmek istiyor, Gazze'de terör devleti kurulmasının önünü açmak istiyor" dedi. 

Son dönemde savaşın ardından Gazze'nin idaresi meselesi Tel Aviv yönetiminde ihtilaf yaratmıştı. Netanyahu, idarenin Filistin Ulusal Yönetimi'ne devredilmesine başından beri karşı çıkıyor. 

Gallant ise ABD'ye daha yakın bir pozisyonda. Washington yönetimi bölgenin kontrolünün "yenilenmiş" Filistin Ulusal Yönetimi'ne devredilmesi gerektiğini savunuyor. Diğer yandan Gallant, ABD'nin talep ettiği gibi iki devletli çözüme yanaşmayacağını da belirtmişti.

İsrail ordusunun 6 Mayıs'ta Refah'ın doğusuna başlattığı kara harekatı sürerken ABD, Gazze Şeridi'ne kurduğu yüzer limandan yardım sevkıyatına başlandığını duyurdu. 

ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı'ndan yapılan açıklamada, bugün 09.00'da karaya yardım taşınmaya başlandığını bildirdi. 

Hiçbir Amerikan askerinin karaya çıkmadığı belirtilirken, "birkaç ülke ve insani yardım kuruluşunun bağışladığı malzemelerin taşındığı" ifade edildi.

Gazze Şeridi, 1996-2006'da Filistin Ulusal Yönetimi'ne bağlıydı. Ancak Hamas, 2006'da yapılan seçimlerde, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın partisi Fetih'i geçerek 132 sandalyeli mecliste 74 koltuk kazanmış, Fetih ise 45 sandalyede kalmıştı. Daha sonra taraflar arasında yaşanan anlaşmazlık nedeniyle 2007'de Gazze'de patlak veren çatışmalarda, Hamas bölgenin kontrolünü ele geçirmişti.

Independent Türkçe, İsrail Hayom, Times of Israel, Washington Post


1600 yıllık gizemli İrlanda taşı, İngiltere'de bir bahçeden çıktı

Üzerinde MS 4. yüzyılda ait İrlanda dilinde yazıtlar bulunan 1600 yıllık taş, Coventry'de bir coğrafya öğretmeni tarafından ortaya çıkarıldı (Herbert Sanat Galerisi ve Müzesi)
Üzerinde MS 4. yüzyılda ait İrlanda dilinde yazıtlar bulunan 1600 yıllık taş, Coventry'de bir coğrafya öğretmeni tarafından ortaya çıkarıldı (Herbert Sanat Galerisi ve Müzesi)
TT

1600 yıllık gizemli İrlanda taşı, İngiltere'de bir bahçeden çıktı

Üzerinde MS 4. yüzyılda ait İrlanda dilinde yazıtlar bulunan 1600 yıllık taş, Coventry'de bir coğrafya öğretmeni tarafından ortaya çıkarıldı (Herbert Sanat Galerisi ve Müzesi)
Üzerinde MS 4. yüzyılda ait İrlanda dilinde yazıtlar bulunan 1600 yıllık taş, Coventry'de bir coğrafya öğretmeni tarafından ortaya çıkarıldı (Herbert Sanat Galerisi ve Müzesi)

İrlanda'ya ait gizemli bir kadim taşın, İngiltere'deki bir bahçede keşfedilmesi arkeologları şaşkına çevirdi.

Üzerinde MS 4. yüzyıla ait İrlanda dilinde yazıtlar bulunan 1600 yıllık taş, 2020'de West Midlands bölgesindeki Coventry'de bir coğrafya öğretmeni tarafından ortaya çıkarıldı.

Nesneyi bulan Graham Senior, bu taşın bahçesinin aşırı uzamış bir kısmını temizlerken gözüne çarptığını ve bir tür takvim olduğunu düşündüğünü söyledi.

Ancak uzmanlar, bu keşfin "cevaptan çok soru" doğurduğunu ve nesnenin bölgeye seyahat eden İrlandalı Hristiyan rahiplere ait olabileceği yönünde spekülasyonların yapıldığını belirtti.

Birmingham Museums Trust'tan arkeolog Teresa Gilmore, Live Science'a verdiği röportajda, "Taşın buraya nasıl geldiğine dair birçok ihtimal var" dedi.

Bu tür harika keşiflerin en şaşırtıcı yanlarından biri de genelde cevaplardan çok soru doğurmaları.

Yaklaşık 139 gram ağırlığında ve yaklaşık 11 santimetre uzunluğundaki nesne, kumtaşından yapılmış. Bir isim olabileceği düşünülen yazıtın satırları taşın üç köşesine kazınmış. 

gtn
Graham Senior, kadim taşı bulduğunu söyledi (Herbert Sanat Galerisi ve Müzesi)

Uzmanlara göre bu nesne; kazınmış dana derisi, parşömen ve kağıt kullanılmaya başlanmadan önce kadim Ogham dilini yazmanın yaygın bir yolu.

Senior bu taşı, Coventry'deki Herbert Sanat Galerisi ve Müzesi'ne bağışladı. Taş, burada Nisan 2025'e kadar sergilenecek. 

Herbert müzesi küratörü Ali Wells, "Mael'in taşı nasıl kaybettiğini ve Coventry'deki bir bahçeye nasıl geldiğini asla öğrenemeyebiliriz ancak gelecekteki araştırmaların daha fazlasını ortaya çıkaracağını umuyorum" dedi.

humyum
Yaklaşık 139 gram ağırlığında ve yaklaşık 11 santimetre uzunluğundaki nesne, kumtaşından yapılmış (Herbert Sanat Galerisi ve Müzesi,)

Ocak ayında İspanya'da 2 bin yıllık kurşun nesne, üzerinde bir Roma diktatörünün adı yazılmış halde keşfedilmişti. Bu nesnenin, savaşan kabileler tarafından "mermi" olarak kullanıldığı bildirilmişti. 

4,5 x 2 santimetre boyutlarında ve 71 gram ağırlığındaki bu eserin, bir kalıbın içine erimiş kurşun dökülerek yapılmış olduğu düşünülüyor. Eser, uzmanlar tarafından "glans inscripta" diye biliniyor. 

Bir yüzünde muhtemelen bilinmeyen bir İspanyol kasabasının Latincesi olan "IPSCA", diğer yüzündeyse Sezar anlamına gelen "CAES" yazıyor. 
Independent Türkçe


Beyaz Saray: Gazze'ye iskele üzerinden birkaç gün içinde yardım ulaştırmayı umuyoruz

Gazze kıyısı açıklarındaki yüzer havuz (ABD Merkez Komutanlığı “X” hesabı)
Gazze kıyısı açıklarındaki yüzer havuz (ABD Merkez Komutanlığı “X” hesabı)
TT

Beyaz Saray: Gazze'ye iskele üzerinden birkaç gün içinde yardım ulaştırmayı umuyoruz

Gazze kıyısı açıklarındaki yüzer havuz (ABD Merkez Komutanlığı “X” hesabı)
Gazze kıyısı açıklarındaki yüzer havuz (ABD Merkez Komutanlığı “X” hesabı)

Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre yaptığı açıklamada, ABD'nin önümüzdeki günlerde Gazze Şeridi'ne yüzer iskele aracılığıyla yakıt ve diğer yardımları getirmeyi umduğunu söyledi.

Reuters'ın haberine göre Pierre basın toplantsında, Beyaz Saray'ın sınırlı yardım operasyonları yoluyla Gazze'ye yardım ulaştırma konusundaki endişelerinin hala devam ettiğini söyledi.

ABD ordusu perşembe günü Gazze Şeridi açıklarındaki yüzen iskelenin tamamlandığını duyurdu ve yardım kamyonlarının birkaç gün içinde ulaşacağını belirtti.

Açıklamada, Gazze'de ABD askerlerinin bulunmadığı ve yardımın Birleşmiş Milletler tarafından dağıtılacağı ifade edildi.

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) 25 Nisan'da en az 320 milyon dolara mal olacak iskelenin inşaatına başlandığını duyurmuştu.


 Austin, Gallant'a Refah'taki herhangi bir operasyondan önce sivillerin korunması gerektiğini vurguladı

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ile İsrail Savunma Bakanı Yoav Galant arasındaki önceki görüşme, (Reuters)
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ile İsrail Savunma Bakanı Yoav Galant arasındaki önceki görüşme, (Reuters)
TT

 Austin, Gallant'a Refah'taki herhangi bir operasyondan önce sivillerin korunması gerektiğini vurguladı

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ile İsrail Savunma Bakanı Yoav Galant arasındaki önceki görüşme, (Reuters)
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ile İsrail Savunma Bakanı Yoav Galant arasındaki önceki görüşme, (Reuters)

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) bugün (Cuma) yaptığı açıklamada, Bakan Lloyd Austin'in İsrailli mevkidaşı Yoav Galant ile ABD'nin kuşatma altındaki Gazze halkına yardımı arttırmak amacıyla Gazze'de yüzer iskele açılması konusunda kaydettiği ilerlemeyi görüştüğünü bildirdi.

Pentagon'dan yapılan açıklamada, iki bakanın telefon görüşmesinde "Kerem Şalom ve Refah geçişleri de dâhil olmak üzere" Gazze'deki Filistinlilere yönelik insani yardımların arttırılması ihtiyacını ele aldıkları belirtildi.

Açıklamaya göre Austin, Gallant ile yaptığı telefon görüşmesinde, Refah'a yönelik olası bir askeri operasyon öncesinde sivillerin korunması ve insani yardımların kesintisiz akışının sağlanmasının "tartışılmaz gerekliliğini" vurguladı.


NATO: Rusya'nın Ukrayna'da büyük bir atılım yapacak yeterli gücü yok

Ukrayna kuvvetleri (AP)
Ukrayna kuvvetleri (AP)
TT

NATO: Rusya'nın Ukrayna'da büyük bir atılım yapacak yeterli gücü yok

Ukrayna kuvvetleri (AP)
Ukrayna kuvvetleri (AP)

NATO'nun Avrupa'daki en üst düzey komutanı dün (Perşembe) yaptığı açıklamada, Rusya'nın Harkiv bölgesinde başlattığı saldırının ardından Ukrayna'da büyük bir ilerleme kaydetmek için sahada yeterli sahip olmadığını söyledi.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığı habere göre ABD'li General Christopher G. Cavoli, Brüksel'deki NATO karargahında düzenlediği basın toplantısında "Ruslar stratejik bir atılım yapacak sayıya sahip değiller ve daha doğrusu bunu yapacak beceri ya da yeteneğe sahip değiller" ifadelerini kullandı.


İsrail Refah'a ‘takviye kuvvet’ göndermeyi planlıyor

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik bombardımanının yol açtığı yıkım (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik bombardımanının yol açtığı yıkım (AFP)
TT

İsrail Refah'a ‘takviye kuvvet’ göndermeyi planlıyor

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik bombardımanının yol açtığı yıkım (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik bombardımanının yol açtığı yıkım (AFP)

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant dün (Perşembe) yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi'nin güneyindeki kalabalık şehre büyük bir saldırı düzenlenmemesi yönündeki uluslararası uyarılara rağmen, ordunun Hamas'ın ortadan kaldırılması amacıyla Refah'a ‘takviye kuvvetler’ göndereceğini ve buradaki ‘askeri faaliyetleri yoğunlaştıracağını’ duyurdu.

Bu gelişme, Güney Afrika'nın Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı'nda (UAD) verdiği ifade sırasında İsrail'in Refah'a saldırmasının Gazze Şeridi'nin yıkımında ‘son adım’ olacağı yönündeki iddiasıyla aynı zamana denk geldi.

Konuyla ilgili olarak ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) dün, Gazze Şeridi'ne deniz yoluyla yardım girişine hazırlık amacıyla Gazze Şeridi kıyısındaki geçici iskelenin kurulduğunu duyurdu. CENTCOM’dan yapılan açıklamada, tırların önümüzdeki günlerde insani yardım taşımak üzere iskeleye doğru hareket etmeye başlamasının beklendiği belirtilirken, Birleşmiş Milletler'in (BM) iskeleden gelen yardımları teslim alacağı ve dağıtımını koordine edeceği kaydedildi. CENTCOM, iskelenin kurulması sürecinde Gazze Şeridi'ne hiçbir ABD kuvvetinin girmediğini ifade etti.

Diğer taraftan Fetih Hareketi Merkez Komitesi üyesi Azzam el-Ahmed, geçici iskelenin Filistin Yönetimi ile koordinasyon sağlanmadan kurulmasını eleştirdi ve iskelenin Gazzelileri yerlerinden etmek için kullanılmasından duyduğu endişeyi dile getirdi. El-Ahmed Arap Dünyası Haber Ajansı'na (AWP) yaptığı açıklamada, “iskelenin kurulmasının yaralı ve açlık çeken Gazze halkının sorununu çözmeyeceğini ve ABD'nin bu iskelenin inşa edilip edilmemesi konusunda Filistin yönetimiyle koordinasyon kurmama hakkı olmadığını” söyledi.


İsrail: Güney Afrika soykırım davasında asılsız iddialarda bulunuyor

Refah'tan ayrılmak zorunda kalan Filistinliler, Han Yunus'taki bir kampta yürüyor. (EPA)
Refah'tan ayrılmak zorunda kalan Filistinliler, Han Yunus'taki bir kampta yürüyor. (EPA)
TT

İsrail: Güney Afrika soykırım davasında asılsız iddialarda bulunuyor

Refah'tan ayrılmak zorunda kalan Filistinliler, Han Yunus'taki bir kampta yürüyor. (EPA)
Refah'tan ayrılmak zorunda kalan Filistinliler, Han Yunus'taki bir kampta yürüyor. (EPA)

İsrail Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Güney Afrika'nın Uluslararası Adalet Divanı'nda (UAD) İsrail'i soykırımla suçlayarak açtığı davaya cevaben, Güney Afrika'nın ‘Hamas'tan güvenilir olmayan kaynaklara dayanarak önyargılı ve asılsız iddialarda bulunduğunu’ bildirdi.

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığı habere göre söz konusu açıklamada, “İsrail uluslararası hukuka ve insani yükümlülüklerine uygun olarak hareket etmektedir. İsrail sivillere ve sivil tesislere verilen zararı en aza indirecek tedbirleri uygulamaktadır” denildi.

Bakanlık, UAD’a ‘Güney Afrika'nın dilekçesini reddetmesi ve mahkemenin kötüye kullanılmasına son vermesi’ çağrısında bulundu.

Güney Afrika dün UAD’dan, İsrail'i Gazze Şeridi'nde soykırım yapmakla suçlayan davanın bir parçası olarak İsrail'in Refah'a yönelik saldırısının durdurulmasını talep etti ve Filistin halkının hayatta kalması için Refah'a yönelik saldırının ‘durdurulması gerektiğini’ belirtti.

Güney Afrika'nın Hollanda Büyükelçisi Phosimozi Madonsela, mahkemeyi, ‘İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin tamamından derhal, tamamen ve koşulsuz olarak çekilmesi’ yönünde karar vermeye çağırdı.

Dünya Mahkemesi olarak da bilinen Lahey’deki UAD'da iki gün sürecek duruşmalar, Güney Afrika'nın İsrail'i soykırımla suçlayarak açtığı davanın bir parçası. İsrail ise bugün (Cuma) yanıt verecek.

Güney Afrika geçtiğimiz hafta, bir milyondan fazla Filistinlinin barındığı Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kentinin korunması için ek acil önlemler alınmasını talep etti.

Ayrıca mahkemeden İsrail'in Birleşmiş Milletler (BM) yetkilileri ve insani yardım kuruluşlarının yanı sıra gazeteciler ve araştırmacıların Gazze Şeridi'ne engelsiz erişimine izin vermesini istedi.


İsrail Mısır'a Refah sınır kapısını Filistin ve BM temsilcileriyle birlikte yeniden açmayı teklif etti

Mısır tarafından Refah geçişi (DPA)
Mısır tarafından Refah geçişi (DPA)
TT

İsrail Mısır'a Refah sınır kapısını Filistin ve BM temsilcileriyle birlikte yeniden açmayı teklif etti

Mısır tarafından Refah geçişi (DPA)
Mısır tarafından Refah geçişi (DPA)

İsrailli Walla internet sitesi İsrail'in Mısır'a, Gazze'den Filistinli temsilciler ve BM temsilcilerinin katılımıyla Refah sınır kapısının yeniden açılması için bir teklif sunduğunu duyurdu.

Teklif, Mısır'a geçidi yönetmesi için Filistinli adayların isimlerinin gönderilmesini ve İsrail'in bunlardan herhangi birini veto etme hakkına sahip olmasını içeriyor.

Walla’da dün (Perşembe) yar alan habere göre teklif, personel ve yakıt için Refah sınır kapısının işletilmesine ilişkin ayrıntıların yanı sıra, Hamas saldırılarından korumak ve sınır kapısından geçişine izin verilmeyenleri engellemek için Refah kapısı dışında bir İsrail varlığını da içeriyor.

Şarku’l Avsat’ın aktardığı Arap Dünyası Haber Ajansı'na (AWP) göre İsrail medyası daha önce (Perşembe) İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'a, bu ayın başından beri şehrin doğu kesiminde operasyon yürüten 162. Tümen'e katılmak üzere ilave bir tugay gönderdiğini duyurdu.

Medya kuruluşlarına göre bu hamle, İsrail hükümetinin Refah'a yönelik askerî harekâtın genişletilmesini onaylaması beklenirken yapıldı.