Mahmud Abbas'ın katılacağı toplantıda Filistin seçimlerinin ayrıntıları görüşülecek

BM Güvenlik Konseyi'nde bugün istişare toplantısı yapılacak.

Geçen ay Gazze’deki seçim listesine kayıtlarını yaptıran Hamas temsilcileri. (Reuters)
Geçen ay Gazze’deki seçim listesine kayıtlarını yaptıran Hamas temsilcileri. (Reuters)
TT

Mahmud Abbas'ın katılacağı toplantıda Filistin seçimlerinin ayrıntıları görüşülecek

Geçen ay Gazze’deki seçim listesine kayıtlarını yaptıran Hamas temsilcileri. (Reuters)
Geçen ay Gazze’deki seçim listesine kayıtlarını yaptıran Hamas temsilcileri. (Reuters)

Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Yürütme Kurulu Üyesi Ahmed Mecdelani, liderliğin önümüzdeki birkaç gün içinde Devlet Başkanı Mahmud Abbas başkanlığında, seçimlerin yapılmasına ilişkin seçenekleri incelemek amacıyla uzun bir toplantı yapacağını bildirdi. Mecdalani açıklamasında “Gerekli önlemleri alabilmek için mevcut durumun derinlemesini ve doğru değerlendirilmesini istiyoruz" ifadesini kullandı.
Söz konusu toplantı, İsrail'in Filistinlilerin ve Avrupalıların taleplerine cevap vermekten kaçınmasının ardından seçimlerin Kudüs'te yapılamadığı bir dönemde gerçekleşecek. Beklentiler seçimlerin erteleneceği yönünde.
Mecdelani, Filistin'in Sesi radyosuna yaptığı açıklamada, Kudüs'ün yer almadığı bir seçimi kabul etmeyen ulusal düzeyde bir uzlaşı oluşturmak için tüm gruplar ve bazı seçim listeleri ile istişarelerin devam ettiğini belirtti. Kudüs olmadan yapılacak bir seçimin Yüzyılın Anlaşması’na teslim olmak ve Kudüs’ün ilhak edilmesini ve İsrail'in başkenti olarak görülmesini kabul etmek anlamına geldiğini vurgulayan Mecdelani sözlerini şöyle sürdürdü:
“Demokratik sürece bağlıyız ve sadece işgal altındaki Kudüs dışındaki Filistin topraklarının geri kalanında adaylık, propaganda veya oylama düzeyinde seçim yapılmasını kabul etmiyoruz. Bu esas olarak teknik değil, siyasi bir meseledir."
Toplantının önümüzdeki ayın başlarındaki seçim kampanyasından önce düzenlenmesi bekleniyor. Ayrıca seçimleri erteleme kararının da seçimden önce verilmesi gerektiği görüşü hakim. Filistinli yetkililerden şu ana kadar yapılan açıklamalarda seçim tarihine Kudüs'ün yer alması şartıyla bağlı oldunduğu vurgulandı. Bu tavır, seçimlerin ertelenmesinin planlandığına yönelik görüşün güçlenmesine yol açtı.
Filistin Devlet Başkanlığı Sözcüsü Nebil Ebu Rudeyne, liderliğin başkanlık kararnamelerine ve belirtilen tarihlere göre seçimleri gerçekleştirmeye kararlı olduğunu söyledi. Rudeyne, Filistin’in çıkarları doğrultusunda hareket edileceğini ve seçimlerin iptal edilmeyeceğini vurguladı. Nebil Ebu Rudeyne açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Seçimlerin yapılması Filistinlilerin talebidir. Nerede yapılacağına ilişkin çıkarılan kargaşanın herhangi bir değeri yok. Kudüs kırmızı çizgidir. Halkımız bundan vazgeçmeyecek ve geçici sınırları olan bir devleti, Ulusal Konsey kararlarına ve uluslararası meşruiyet kararlarına aykırı herhangi bir projeyi kabul etmeyecektir."
Ebu Rudeyne, İsrail'e seçim uygulamalarını dayatamayacağı mesajı veren Avrupa Birliği de dahil tüm taraflarla çalışmaların sürdüğünü belirtti. “İsrail, halkın seçimlere gitmesini istemiyor. ABD yönetimi tereddütlüyken Avrupa Birliği ise çabalıyor” dedi. Avrupalıların bu konuda istekli olduğunu ancak İsrail'e fikirlerini dayatamayacaklarını belirten Rudeyne, ABD yönetiminin bu konuda görüş beyan etmediğinin altını çizdi. Rudeyne sözlerine şöyle devam etti:
“Biden yönetimi, İsrail'in seçimlerin düzenlenmesini engellememesi için Tel Aviv  üzerinde baskı kurulmasına ilişkin talebe henüz cevap vermedi. Bu yönetim çok yavaş ilerliyor. İyi bir başlangıç  yaptı ancak yeterli değil."
Filistin Yönetimi önümüzdeki birkaç gün içinde İsrail üzerindeki baskıyı artırmayı planlıyor. Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki dün İngiltere  ziyareti sırasında Londra yönetiminden baskı yapılmasını talep etti. Kudüs’e dair durumu netleştirme amaçlı uzun Avrupa turu ile meseleye müdahalede bulunmasını istedi. 
BM Güvenlik Konseyi de Doğu Kudüs dahil tüm Filistin topraklarında düzenlenecek seçimler için uygun koşulların ve ortamın yaratılmasını tartışmak üzere, Filistin yönetiminin talebi ile bugün bir istişare toplantısı düzenleyecek. Filistin’in AB Büyükelçisi Abdurrahim el-Ferra, Avrupalı ​​yetkililerin Brüksel’de son iki günde, Dışişleri ve Göçmen İşleri Bakanı Riyad el-Maliki ile gerçekleştirdiği görüşmelerde  genel seçimlerin önüne engel koymaya yönelik girişimleri kesin bir şekilde kabul etmediklerini bildirdi.
Ferra dün yaptığı açıklamada, “AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Joseph Borrell’in İsrail hükümeti ile yeniden temas kurulacağını ve seçimlerin yapılmasının önündeki tüm engellerin kaldırılması talebinde bulunacağını bildirdiğini” aktardı. Ayrıca Lüksemburg Dışişleri Bakanı’nın seçimleri engelleme konusunun 10 Mayıs'ta yapılacak olan Avrupa Birliği Dışişleri Bakanları Toplantısı’nın gündeminde ele alınacağını ilettiğini kaydetti.
Ferra bugün BM Güvenlik Konseyi toplantısında, üye devletler tarafından gerçek, güçlü ve net bir mesaj taşıyan ortak bir açıklama yapılmasını umduğunu belirterek İsrail'e Filistinlilerin önüne herhangi bir engel koymama çağrısında bulunulmasını istedi. 
Filistinliler arasında da seçimlerin ertelenmesi konusunda bölünmeler yaşanıyor. Fetih Hareketi, Kudüs'ün geri plana atılmaması gerektiğini belirtirken Hamas ise Kudüs'ün seçimleri ertelemek için bir bahane olduğunu ve meselenin oldu bitti şeklinde bir kabule değil, İsrail ile bir çatışmaya dönüşmesi gerektiğini savunuyor. Fetih ve Hamas’ın görüşlerine katılan kesimler olduğu gibi seçimlerin ertelenmesini isteyenler ile bunu hiçbir koşulda kabul etmeyen listeler de bulunuyor.



Witkoff Hamas'ın silahsızlanmaya hazır olduğunu belirtirken Hamas yalanladı

ABD elçisi Steve Witkoff Hamas tarafından alıkonulan İsraillilerin aileleriyle görüşmek üzere Tel Aviv'de (AFP)
ABD elçisi Steve Witkoff Hamas tarafından alıkonulan İsraillilerin aileleriyle görüşmek üzere Tel Aviv'de (AFP)
TT

Witkoff Hamas'ın silahsızlanmaya hazır olduğunu belirtirken Hamas yalanladı

ABD elçisi Steve Witkoff Hamas tarafından alıkonulan İsraillilerin aileleriyle görüşmek üzere Tel Aviv'de (AFP)
ABD elçisi Steve Witkoff Hamas tarafından alıkonulan İsraillilerin aileleriyle görüşmek üzere Tel Aviv'de (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu temsilcisi Steve Witkoff, Cumartesi günü Tel Aviv'de esir aileleriyle yaptığı görüşmede, yönetiminin savaşı genişletmeyi değil, kesin olarak sona erdirmeyi planladığını vurgulayarak "Yönümüzü değiştiriyoruz. Ya hep ya hiç" dedi.

Perşembe gününden bu yana İsrail'de bulunan, Başbakan Binyamin Netanyahu ve diğer yetkililerle görüşen, Cuma günü Gazze Şeridi'ni ziyaret eden ve Cumartesi günü de kaçırılanların aileleriyle bir araya gelen Witkoff şunları söyledi: “İsrail halkının çoğunluğu kaçırılanların evlerine dönmesini istiyor ve Gazze'deki halkın çoğunluğu da bunu istiyor çünkü Gazze Şeridi'ni restore etmek ve yeniden inşa etmek istiyorlar.”

Witkoff esir aileleriyle yaklaşık üç saat süren bir görüşme gerçekleştirdi. Hamas'ın esir Ivitar David'i fiziksel olarak kötü durumda ve bir deri bir kemik kalmış bir halde gösteren videoların yayınlanmasından bir gün sonra Rom Breslawski'yi de benzer bir durumda gösteren videolar yayınlanmış, bu videolar İsrail'de fırtınalar koparmış, geniş tepkilere yol açmış, büyük tartışmalara neden olmuş ve esir aileleri sert bir açıklamayla İsrail hükümetinden Gazze Şeridi'ndeki çılgınlığa son vermesini talep etmişti.

sfgthy
Hamas tarafından alıkonulan İsrailli bir esirin eşi Cumartesi günü Tel Aviv'de düzenlenen bir oturma eylemi sırasında dikenli tellerin arkasında oturuyor. (Reuters)

Witkoff Tel Aviv'deki Esir Meydanı'nda öfkeli ailelere seslendi: "Onların (Hamas'ın) müzakerelere oturmamak için hiçbir nedeni olmayacak. Kıtlıktan bahsediyorlar ama ortada kıtlık falan yok. Plan savaşı genişletmek değil, sona erdirmek. Müzakerelerin gidişatının şu şekilde değiştirilmesi gerektiğine inanıyoruz: (ya hep ya hiç) olarak değiştirilmesi gerektiğine inanıyoruz."

Witkoff Hamas'ın silahsızlanmayı kabul ettiğini ve buna açık olduğunu iddia ederek bunun savaşı sona erdirmeye yardımcı olacağını öne sürdü.

Witkoff “Plan hepsini tek bir anlaşmayla geri getirmek, kısmi anlaşma yok" şeklinde konuştu.

Hamas ise Witkoff'a silahsızlanmaya hazır olduğunu reddeden bir açıklamayla karşılık verdi: “Bazı medya kuruluşlarının ABD elçisi Steve Witkoff'tan alıntı yaparak hareketin silahsızlanmaya hazır olduğunu ifade ettiğine dair yayınlarına cevaben, direnişin ve silahlarının işgal var olduğu sürece ulusal ve yasal bir hak olduğunu ve uluslararası sözleşmeler ve normlar tarafından tanındığını bir kez daha teyit ediyoruz. Hamas, başta başkenti Kudüs olan bağımsız, tam egemen bir Filistin devleti kurulması olmak üzere ulusal haklarımız tam olarak iade edilene kadar direnişten ve silahlardan vazgeçmeyeceğiz."

dfgthy
Hamas tarafından alıkonulan İsrailli esir aileleri Tel Aviv'de protesto gösterisi düzenledi. (Reuters)

 Witkoff'un Gazze Şeridi'ne yaptığı ziyareti kamuoyunu yanıltmaya yönelik bir oyun olarak nitelendiren Hamas, ABD yönetiminin Gazze Şeridi'ndeki açlık ve soykırım “suçunun”  ortağı olduğunu vurgulamıştı.

Witkoff'un açıklamaları ve Hamas'ın inkârı, kapsamlı bir anlaşmaya varılması olasılığı konusunda pek çok şüpheye yol açsa da “(Hamas) buna aldırmıyor, ancak Netanyahu'nun hareketin silahsızlandırılmasını şart koştuğu savaşı sona erdirmesi koşuluyla.”

Durumun karmaşıklığına rağmen ailelere Başkan Trump'ın esrleri geri getirmeye her şeyden çok kararlı olduğu konusunda güvence veren Witkoff, “Onun görevi hepsini geri getirmek. Hamas verdiği sözleri tutacak gibi görünmüyor. Onlarla yapılan müzakereler hayal kırıklığı yarattı ve şimdi ya her şeyi yapmamız ya da hiçbir şey yapmamamız gerektiğini düşünüyoruz" şeklinde konuştu.

dfgthy
ABD elçisi Steve Witkoff Hamas tarafından alıkonulan İsrailli esir aileleriyle görüşmek üzere Tel Aviv'de (AP)

Hamas'ın yayınladığı videoların ardından esir aileleri Cumartesi günü Tel Aviv'de gösteri düzenledi. İlk videoda yer alan esir Rom Breslavsky'nin kuzeni, "Ölüm yaşamdan daha kolay hale geldi. Ailem tamamen çöktü" dedi. İkinci videoda yer alan Ivitar'ın kız kardeşi “Kalbime milyonlarca yumruk yedim” dedi.

Esir Metan Tsengaukar'ın annesi şunları söyledi: "Eğer hepsini şimdi çıkarmazsak, uzun süre hayatta kalamazlar. Eğer önceki anlaşma siyaset yüzünden başarısız olmasaydı, kaçırılanların hepsi evlerinde olacaktı." Tutuklu Matan Angrist'in annesi oğlunun bir deri bir kemik kaldığını söyledi. Angrist, “Bize sürekli bunun Hamas propagandası olduğunu söylüyorlar” dedi. Kaçırılan Nimrod Cohen'in annesi ise şunları söyledi: “Bu Holokost 2025.”

Ailelerin akrabalarından biri Witkoff'a şunları söyledi: "En son üç ay önce görüştük ve işler düzelmedi, daha da kötüleşti. Çocuklarımız açlıktan ölüyor. Basit bir sorumuz var: Bunun ne zaman sona ermesi bekleniyor?" Witkoff cevap verdi: "Hayal kırıklığınızı anlıyorum. Keşke size bir haberim olsaydı. Ancak durum karmaşık. Ayrıntılarını açıklayamayacağım pek çok neden var."

fgthyu
Hamas tarafından alıkonulan İsrailli esirlerin aileleri Cumartesi günü Tel Aviv'de (AFP)

Yedioth Ahronoth'un bir katılımcıdan aktardığına göre Witkoff ile başka görüşmeler de yapıldı ancak bazı aileler Witkoff'un sözleri karşısında hayal kırıklığına uğradı. Witkoff'la yapılan toplantıda yeralan katılımcılardan bir şu değerlendirmeyi yaptı: "Bu toplantıdan hiçbir şey beklemiyordum. Hamas'ın bir anlaşma istemeyen terörist bir örgüt olduğunu ilan eden sloganları tekrarlıyor. Aileler öfkelerini dile getirdi ve Witkoff çabalardan bahsetti. Ancak gerçekte yeni bir şey yok" dedi.

Witkoff'un açıklamaları ABD yönetiminin aşamalı değil kapsamlı bir anlaşmaya yöneldiği yönündeki haberleri doğrularken, İsrail hükümetinin bakanlarının Gazze Şeridi'ni tamamen işgal etme çağrılarıyla da çelişiyor.

Cuma günü, Hamas'ın askeri kanadı El Kassam Tugayları, Rom Breslawski'nin başka bir videosunu yayınladıktan bir gün sonra, Ivitar David'in bir deri bir kemik kaldığı bir klip yayınladı. Videoda David dar bir odada bir yatakta otururken görülüyordu ve kemikleri büyük ölçüde dışarı çıkmıştı.

El Kassam videoda elindeki mahkumların bizim yediğimizden yiyip içtiğimizden içtiklerini söyleyerek, devam eden videoda İsrail ablukası ışığında Gazze'den yetersiz beslenme belirtileri gösteren çocukların görüntüleriyle eşlik etti.

İsrailli muhalefet lideri Yair Lapid videoya tepki göstererek şunları söyledi: “Hükümetin her üyesi bugün yatmadan önce Evitar'ın videosunu izlemeli ve Evitar'ın tünelde hayatta kalmaya çalıştığını düşünerek uyumaya çalışmalıdır.”

Videolar, müzakerelerin tıkanmasının ardından Hamas'ın durgun suları hareketlendirme girişimi olarak nitelendirdi.

Amerikan ve İsrail basınına göre Tel Aviv ve Washington bir sonraki adıma karar vermeden önce biraz daha bekleyecek ve büyük olasılıkla arabuluculardan bir tür ilerleme duymayı bekleyecekler.

CNN'e konuşan bir kaynak, Netanyahu'nun Hamas'ın ateşkes anlaşmasını kabul etmemesi halinde ordunun Gazze Şeridi'nde ne gibi adımlar atacağına ilişkin kararı ertelediğini ve bu hafta herhangi bir karar alınmayacağını söyledi.

Bu gelişme, Gazze Şeridi'ndeki operasyonun gidişatı konusunda İsrail hükümeti içinde yaşanan anlaşmazlıkların ortasında gerçekleşti.

Hamas'ın anlaşmayı kabul etmemesi halinde masadaki fikirlerden birinin Gazze Şehri ve diğer nüfus merkezlerini kuşatmak, bir diğerinin ise şehri “işgal etmek” olduğunu belirten kaynak, farklı planları destekleyen bakanlar olduğunu da sözlerine ekledi.

dfvfd

Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Gazze'yi kuşatma planını destekliyor ve işgal etmeyi reddediyor; bu tutum siyasi düzeyde anlaşmazlıklara ve çatışmalara yol açıyor.

i24NEWS'e göre Zamir siyasi düzeye şunları söyledi “Gazze'yi kuşatmaya hazırlanıyorum ama işgal etmeye değil.” Bu açıklama işgal ve ilhak çağrısı yapan siyasi düzeyle arasında anlaşmazlıklara yol açtı.

 Gazze'de açıklamalarda bulunan Zamir şu ifadeleri kullandı: "Önümüzdeki günlerde kaçırılanların serbest bırakılması için bir anlaşmaya varıp varamayacağımızı öğreneceğimizi tahmin ediyorum. Aksi takdirde çatışmalar aralıksız devam edecek."

Güçlerin elde ettiği başarıların bize operasyonel esneklik sağladığını ifade eden Zamir grubun “yıpratma tuzaklarına” düşmeden Hamas'ı “giderek artan bir sıkıntıya” sokmayı hedeflediklerini de sözlerine ekledi.

İsrail Yayın Kurumu (IBC) Zamir ile siyasi liderlik arasındaki görüş ayrılıklarını doğruladı.

Nahum Berenai Yediot Aharonot'ta şunları yazdı: "Herkes süreçin nereye gideceğine dair bir karar bekliyor, bir anlaşma, kuşatma ya da işgal. Bu bir karar verileceği anlamına gelmiyor. Netanyahu genellikle diğer seçeneği, yani karar vermemeyi tercih ediyor. Bu durumda Zamir'in karar vermesi gerekecek. Bence o ne istediğini biliyor."