NASA'nın Mars'taki helikopteri ne zaman ölüme terk edilecek?

Ingenuity, Türkçe'de "hüner" anlamına geliyor (NASA)
Ingenuity, Türkçe'de "hüner" anlamına geliyor (NASA)
TT

NASA'nın Mars'taki helikopteri ne zaman ölüme terk edilecek?

Ingenuity, Türkçe'de "hüner" anlamına geliyor (NASA)
Ingenuity, Türkçe'de "hüner" anlamına geliyor (NASA)

NASA'nın Mars helikopteri Ingenuity, pazartesi günü Kızıl Gezegen'de 39 saniyelik bir uçuş denemesini başarıyla tamamladı. Böylece deneme, motorlu bir hava aracının başka bir gezegendeki ilk kontrollü uçuşu olarak tarihe geçti. 
Dünya dışında bir gezegende uçan ilk helikopter unvanını kazanan Ingenuity'den elde edilen veriler sayesinde NASA, gelecekte yine Mars'ta kullanılmak üzere yeni nesil helikopterler geliştirecek.
O helikopterler mürettebatlı Mars görevlerinde astronotlar için küçük yükleri taşıma işini üstlenecek ve uçurum, mağara, derin kraterler gibi ulaşılması zor yerleri inceleme görevlerini yerine getirecek.
Ingenuity'nin Kızıl Gezegen'deki maceraları bu uçuş denemesiyle sona ermedi. Hatta 1,8 kilogramlık helikopterin Mars'taki 31 günlük programının ilk aşamasını teşkil etti.

Yeni uçuşlar ve ölüme terk edilme
19 Nisan'da gerçekleşen deneme, Ingenuity için planlanan bir dizi test uçuşunun ilkiydi.
NASA mühendislerinden oluşan bir ekip, 31 Mars günü sürecek programı boyunca Ingenuity'nin uçma yeteneğini test etmeye devam edecek. Mars günü, Kızıl Gezegen'de bir güne eşdeğer, Dünya'daki bir gündense yaklaşık 40 dakika daha uzun sürüyor.
Uzay ajansının Jet İtki Laboratuvarı'nda Ingenuity Mars Helikopteri'nin proje yöneticisi MiMi Aung, uçuş denemesinden sonra yaptığı açıklamada, minik hava taşıtının, Mars'a gelecekte gönderilecek helikopterleri tasarlayacak mühendislere veri sağlamayı amaçladığını söyledi.
Aung, "Bu ilk uçuşun sonrasında, önümüzdeki günlerde 4 kez kadar uçuş denemesi planlıyoruz" dedi ve ekledi:
"Bunlar gittikçe zorlaşan uçuşlar, zorlu uçuşlar olacak. Bu döner kanatlı hava aracının sınırlarını sonuna kadar zorlayacağız."
Minik helikopter, başarıyla tamamlanan ilk uçuşunda üç metre yükseklikte 30 saniye kadar havada kaldı.
Yeni uçuşlarda araştırma ekibi, gelecek uçuşlarda hava aracını 4,5 metre yükseğe çıkarmayı ve 90 saniye boyunca havada tutmayı amaçlıyor. Bu süre içinde helikopterin yaklaşık 300 metre ilerleyebileceği düşünülüyor.
Öte yandan Ingenuity, zorlu Mars ortamında yaşamını uzun süre sürdürmek üzere tasarlanmadı. Bu nedenle 30 günlük sürenin ardından Perseverance, beraberinde Mars'a götürdüğü minik arkadaşını ölüme terk edecek.
 
Independent Türkçe, Inverse, NASA



İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
TT

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Çin'in güneybatısında keşfedilen 300 bin yıllık nadir ahşap aletler, bölgedeki ilk insanların büyük ölçüde kök ve yumrular gibi yeraltı bitkileriyle beslendiğini gösteriyor.

Hakemli dergi Science'da perşembe günü yayımlanan bulgular, Doğu Asya'daki erken insan atalarının gelişmiş bilişsel becerilerine, yaşantılarına, beslenme biçimlerine ve çevrelerine ışık tutuyor.

Yunnan eyaletinin Jiangchuan bölgesinde yer alan göl kıyısındaki Gantangqing arkeolojik kazı alanında, oksijenden yoksun kil tortularda ahşap aletlerin korunması sayesinde bu nadir buluntu elde edildi.

Araştırmacılar tortularda yaklaşık bin organik kalıntı da buldu.

Ortaya çıkarılan kalıntıları gelişmiş teknikler kullanarak tarihlendiren bilim insanları, aletlerin 250 bin ila 350 bin yıllık olduğunu tespit etti.

Bilim insanları, çeşitli biçim ve işlevlere sahip "son derece nadir" ahşap aletlerin yaklaşık 300 bin yıllık katmanlardan çıkarıldığını söylüyor.

Bugüne kadar bu döneme ait, biri Avrupa'da diğeri Afrika'da olmak üzere ahşap alet içeren sadece iki keşif yapılmıştı.
 

Görsel kaldırıldı.

Gantangqing'deki ahşap aletler (Liu ve ekip arkadaşları/Science)


Yeni keşfedilen çubuklardan ikisi, İtalya'nın Poggetti Vecchi bölgesinde bulunan 171 bin yıllık aletlere benzerlik gösteriyor.

Kanca biçimli benzersiz 4 aletin daha ortaya çıkarıldığını belirten bilim insanları, bunların muhtemelen kökleri kesmek için kullanıldığını söylüyor.

Ayrıca araştırmacıların ahşap aletlerin üzerinde kasıtlı cilalama ve kazıma izleri, kenarlarındaysa toprak kalıntıları saptaması, bunların kök ve yumrular gibi yeraltı bitkilerini kazmak için kullanıldığına işaret ediyor.

Bilim insanları, "Ahşap aletler arasında kazma çubukları ve küçük, eksiksiz, elle tutulan sivri uçlu aletler var" diye yazıyor.

Bilim insanları bu bulgulara dayanarak insanların Doğu Asya'daki atalarının muhtemelen bitki temelli bir beslenme biçimi izlediğinden şüphelenirken, bölgede çam fıstığı, fındık, kivi meyvesi ve su yumrularına dair kanıtlar tespit edildi.

Buna karşılık Avrupa ve Afrika'da saptanan ahşap aletler av aletleri, mızraklar ve mızrak uçlarıydı.

Çalışmanın ortak yazarı arkeolog Bo Li şöyle diyor:

Bu keşif, erken insan adaptasyonuna ilişkin önceki varsayımlara meydan okuyor. Çağdaş Avrupa yerleşimleri (Almanya'daki Schöningen gibi) büyük memelileri avlamaya odaklanırken, Gantangqing subtropik bölgelerde bitki temelli, eşsiz bir hayatta kalma stratejisini ortaya koyuyor.

Dr. Li, "Ahşap aletlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı da arkeolojik kayıtlardaki önemli bir boşluğu dolduruyor, çünkü 100 bin yıldan daha eski ahşap aletler Afrika ve Batı Avrasya dışında son derece nadir görülüyor" ifadelerini kullanıyor.

Keşif, ahşap aletleri kullanan erken insanların dünya genelinde çok daha geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca farklı ortamlarda yaşayan tarih öncesi kültürlerin yerel olarak işlerine yarayacak aletler geliştirdiğine de işaret ediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news