Dünya'ya en yakın kara delik keşfedildi

Görselde The Unicorn ismi verilen düşük kütleli kara deliğin kırmızı devi çekiştirerek şeklini nasıl bozduğu resmediliyor (Ohio State Üniversitesi)
Görselde The Unicorn ismi verilen düşük kütleli kara deliğin kırmızı devi çekiştirerek şeklini nasıl bozduğu resmediliyor (Ohio State Üniversitesi)
TT

Dünya'ya en yakın kara delik keşfedildi

Görselde The Unicorn ismi verilen düşük kütleli kara deliğin kırmızı devi çekiştirerek şeklini nasıl bozduğu resmediliyor (Ohio State Üniversitesi)
Görselde The Unicorn ismi verilen düşük kütleli kara deliğin kırmızı devi çekiştirerek şeklini nasıl bozduğu resmediliyor (Ohio State Üniversitesi)

Gökbilimciler, Dünya'ya en yakın kara deliği buldu. Gezegenden bin 500 ışık yılı uzakta yer alan düşük kütleli kara delik, The Unicorn (Tek Boynuzlu At) diye adlandırıldı.
Bilim insanlarının kara deliğe bu ismi vermesinin iki nedeni var. Birincisi, nesnenin Yunanca'da tek boynuzlu at anlamına gelen Monoceros takımyıldızında bulunması.
Diğer nedense kütlesinin son derece az olması. Güneş'in yaklaşık üç katı kütleye sahip kara delik, neredeyse türünün tek örneği.
Keşif ekibinin lideri ve ABD'deki Ohio Eyalet Üniversitesi'nden astronomi öğrencisi Tharindu Jayasinghe, "Sistem çok benzersiz ve tuhaf. Bu lakabı kesinlikle hak ediyordu" diye konuştu.
"The Unicorn'un bir arkadaşı da var: Ömrünün sonuna yaklaşan şişkin bir kırmızı dev yıldız. Bu arkadaş, All Sky Automated Survey ve NASA'nın Transiting Exoplanet Survey Satellite projeleri dahil olmak üzere yıllar boyunca çeşitli bilimsel cihazlar tarafından gözlemlendi."
Jayasinghe ve meslektaşları yeni keşfi bu kırmızı devi incelerken yaptı. Yıldıza dair büyük bir veri kümesini gözden geçiren gökbilimciler, ilginç bir şey fark etti: Kızıl devin ışığındaki yoğunluk periyodik olarak değişiyordu ve bu da başka bir nesnenin yıldızı çekip şeklini değiştirdiğini gösteriyordu.
Araştırma ekibi yıldızın ışığındaki bozulmaları ayrıntılarıyla inceledi ve onu çeken nesnenin yüksek ihtimalle bir kara delik olduğunu belirledi.
Ancak bu kara delik epey küçüktü. Hesaplamalar, nesnenin sadece üç Güneş kütlesine denk geldiğini ortaya koydu. Karşılaştırmak gerekirse Samanyolu Galaksisi'nin merkezindeki süper kütleli kara delik, yaklaşık 4,3 milyon Güneş kütlesine denk geliyor.
Ohio Eyalet Üniversitesi Astronomi Bölüm Başkanı Todd Thompson, keşfedilen nesneyi şöyle anlattı:
"Ay'ın kütle çekim kuvvetinin Dünya'daki okyanusları etkilemesi, kendisine doğru çekmesi ve itmesiyle büyük gelgitler oluşturması gibi kara delik de yıldızı etkiliyor ve bir ekseni diğerinden daha uzun olan, Amerikan futbolundaki topa benzer bir şekle dönüştürüyor."
Aynı zamanda Kraliyet Astronomi Derneği'nin yayımlamak üzere kabul ettiği araştırmanın ortak yazarı olan Thompson sözlerini şöyle sürdürdü:
"En basit açıklama, bunun bir kara delik olması. Ve bu durumda en basit açıklama en olası açıklama anlamına geliyor."
 
Independent Türkçe, Space, Ohio Eyalet Üniversitesi



Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)
TT

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Şempanzelerin insan yüz ifadelerini taklit eden bir android robottan esneme "kapabildiğini" öne süren yeni araştırma, bu davranışın evrimsel kökenleri hakkında daha fazla soru işareti yaratıyor.

Esnemenin dikkat değişiklikleri, vücut ısısının düzenlenmesi ve dinlenmeyle uyarılma arasındaki geçişle ilişkili olduğu biliniyor.

Bulaşıcı esnemeyse, bir hayvanın başka birinin aynı davranışı sergilediğini gördükten sonra esnediği tuhaf bir davranış.

Bu davranışın bulaşıcı yönü, empati ve taklit gibi bazı sosyal etkileşim unsurlarıyla ilişkilendiriliyor.

Bugüne kadar memelilerde ve bazı balıklarda gözlemlenen bulaşıcı esnemenin evrimsel kökenleri hâlâ bilinmiyor.

Bilim insanları bu davranışın insanlarda, şempanzelerde ve köpeklerde yavaş yavaş ortaya çıktığını, insanlarda yaklaşık 4 ve şempanzelerde 5 yaşında, köpeklerdeyse yaklaşık 7 ayda belirginleştiğini söylüyor.

Görsel kaldırıldı.
Şempanzelerin esneme ve uzanma davranışları sergiledikleri örnekler (RMJM/Aline Sardin-Damasso/Mona)


Perşembe günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan yeni bir araştırma, şempanzelerin bir android robotun esnemesine tepki olarak hem esneme hem de uzanma davranışı sergilediğini ortaya koydu.

Bulgular, başka bir bireyin esnemesini gözlemlemenin şempanzelerde otomatik bir tepkiyi tetiklemekten ziyade, dinlenme işareti işlevi görebileceğini düşündürüyor.

Bilim insanları çalışmada yüz ifadelerini taklit edebilen bir android kafa kullanarak 10 ila 33 yaşındaki 14 yetişkin şempanzenin tepkilerini test etti.

Android kafada esneme gibi yüz ifadelerini oluşturan kas görevi gören 33 adet dönme motoru vardı ve her ifade 10 saniye sürüyordu.

Çalışmadaki şempanzeler, androidin esneme, ağzını açma ve nötr yüz ifadeleri sergilediği 15 dakikalık 4 seansa sokuldu.

Bilim insanları bu seansları kamerayla kaydetti ve her şempanzenin tepki verme derecesiyle uzanarak geçirdiği süre puanlandı.
 

Görsel kaldırıldı.Android kafa ağzını açma ve esneme davranışı sergiliyor (Aline Sardin-Damasso/Mona)


14 şempanzeden 8'inin, androidin "esneme" ifadesine tepki olarak esnediği saptandı.

Araştırmacılar şöyle yazıyor: 

Sonuçlar, yetişkin şempanzelerin bireyler arası esneme bulaşıcılığını değişen derecelerde sergilediğini gösterdi: En yüksek bulaşıcılık, android ağzını tamamen açtığında meydana geldi, ağzı kısmen açık olduğunda tepki azaldı ve androidin ağzı kapalıyken bulaşma görülmedi.

8 şempanze de esneme karşısında uzandı ve bazıları uzanmadan önce yatak malzemesi topladı.

Bilim insanları, "Şempanzeler, androidin esnemesini izlerken yatak malzemesi toplamak, yuva yapmak ve uzanmak gibi uyku haliyle ilişkili davranışlar sergiledi" diye yazıyor.

Araştırmacılara göre bulgular, cansız bir model kaynaklı bulaşıcı esnemenin ilk örneğini sunuyor gibi görünüyor.

Bilim insanları bu sonuçların, primatların bulaşıcı davranışlara yatkınlığına daha fazla ışık tuttuğunu söylese de burada tam olarak hangi biyolojik mekanizmaların rol oynadığının belirsizliğini koruduğunu ekliyor.

Araştırmacılar, gelecekteki çalışmaların robotların gerçekleştirdiği diğer eylemlerin de hayvanlar için bulaşıcı olup olmadığını ortaya çıkarmasını umuyor.


 Independent Türkçe, independent.co.uk/news