Biden’ın ilk 100 gününde Yemen politikasını belirleyen dört hamlesi

ABD’li yetkili, Yemen dosyasının ulusal güvenlik planında öncelikli olarak ele alındığını vurguladı.

Sana'daki grup toplantısına giderken bir araca asılan Husi unsurları (EPA)
Sana'daki grup toplantısına giderken bir araca asılan Husi unsurları (EPA)
TT

Biden’ın ilk 100 gününde Yemen politikasını belirleyen dört hamlesi

Sana'daki grup toplantısına giderken bir araca asılan Husi unsurları (EPA)
Sana'daki grup toplantısına giderken bir araca asılan Husi unsurları (EPA)

ABD yönetiminin Yemen krizinin çözümüne ilişkin arabuluculuk etme ve taraflar arasında müzakere edilmiş bir siyasi çözüme ulaşmak amacıyla insani krizi sona erdirmek için girişimlerde bulunarak diplomatik çalışmaya büyük bir önem verdiği açıkça görüldü. ABD’nin Yemen krizine ilişkin özel bir temsilci ataması ve Başkan Biden yönetiminin Beyaz Saray'daki ilk 100 gününde siyasi konuşmalarında bu konuya odaklanması bunun kanıtı oldu.
Biden yönetimi tarafından, ABD'nin Yemen’e ilişkin tutumunun önceliklerini değiştiren ve önceki yönetimin aksine, mevcut yönetimin dosyayı ele almadaki farklılığını yansıtan dört önlem alındı. İlk olarak Husi grubu terör örgütleri listesinden çıkarıldı ve bu sınıflandırmanın özellikle önceki yönetimin son iş gününde gelmesi nedeniyle insani yardımların ulaştırılmasını etkileyeceği gerekçesiyle Arap koalisyonuna lojistik ve askeri destek durduruldu. İkinci olarak, diplomatik ve bölgesel ilişkiler uzmanı olarak öne çıkan Tim Lenderking’in Yemen krizi için özel olarak atandı. Üçüncüsü ise Lenderking'in Husi grubu ile geçen Şubat ayında Amman'da bir araya gelmesi ve toplantıda ateşkesin başlatılması önerisinin sunulması oldu. Son olarak ABD, Yemen'e insani yardımlarını yaklaşık 300 milyon dolar artırdı.
ABD yönetiminin ilk 100 günde krize karşı sergilediği bu yaklaşım, ABD Ulusal Güvenlik Konseyi'nden bir yetkilinin önceki gün basına yaptığı açıklamada, ABD'nin küresel liderliğinin Yemen'deki şiddetli çatışmadaki ABD desteğini sona erdirmek için atılan son adımlar da dahil olmak üzere tüm dünya meselelerinde diplomasi seviyesini yükseltmeyi zorunlu kıldığı şeklindeki açıklamalarını doğruluyor.
Şarku’l Avsat, ABD Ulusal Güvenlik Konseyi’nin Beyaz Saray'a sunduğu ABD Ulusal Stratejisi’nin bir nüshasına ulaştı. ABD'nin pozisyonunun bölgesel gerilimleri yatıştırmak ve Ortadoğu'daki vatandaşların beklentilerine ulaşmaları için bir alan yaratmak amacıyla Birleşmiş Milletler'in Yemen'deki savaşı sona erdirme çabalarını destekleyeceğini öngörüyor. 
Mevcut ABD yönetimi ile önceki yönetimin aksine şu anda demokratların kontrolünün hakim olduğu Kongre ile aralarında uyum olmasaydı Yemen meselesinde tüm bu adımları atamazdı. Önceki yönetimde Kongre, demokratların ağırlıkta olduğu Temsilciler Meclisi başta olmak üzere Yasama Konseyi ile sürekli tartışmalarla karşı karşıya kalıyordu ve iki makam arasında açık ve gizli brifingler hazırlanıyordu.
Biden döneminin İlk 100 gününde, ABD Yemen Özel Temsilcisi Tim Lenderking, Yemen'deki siyasi çatışmanın tüm tarafları ve Körfez İşbirliği Konseyi ülkeleri ve Avrupa ülkelerindeki diğer yabancı taraflarla bir araya geldi. Lenderking, iki aydan kısa bir süre içinde bölgeyi 4 kez ziyaret etti. Basına sızdırılan haberler ve ABD’li yetkililerinin farklı toplantılarda verdiği ipuçlarına göre Lenderking bu ziyaretlerinden birinde Umman'da Husilerle görüştü.
Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, önceki gün Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, ABD Temsilcisi Lenderking ile görüştüğünü ve görüşme sırasında Yemen çatışmasının sona ermesine ilişkin konuları ele aldıklarını vurguladı. Blinken, uluslararası toplumu şu soruyu sormaya çağırdı: Yemen'deki korkunç insani krize rağmen Husiler neden Marib'deki askeri ilerleyişi sürdürüyor?
ABD’nin Yemen’e ilişkin tutumları, Suudi Arabistan ve Yemen hükümetinin Yemen'deki çatışmayı sona erdirme ve tüm taraflar arasında siyasi bir çözüme ulaşmadaki rolüne desteğini ifade etmesinde de görüldü. Lenderking, Temsilciler Meclisi ve Senato katılımıyla geçen hafta Kongre'de yaptığı konuşmada, İran'ın Husileri silah ve eğitimle destekleyerek ve ülkeyi istikrarsızlaştırmaya devam ederek Yemen'de yürüttüğü olumsuz çabalarından farklı olarak Suudi Arabistan’ın olumlu çabalara öncülük ettiğini belirterek, "İran'ın Yemen'e olumlu müdahalesine dair tek bir delil görmedim” dedi. 
Tim Lenderking'e verilen zorlu görevlere rağmen ABD, 10 yıldır Yemen halkının sürekli çektiği acıları sona erdiren siyasi bir çözüme ulaşmak için 2011'de Arap Baharı devrimleri sırasında başlayan Yemen krizine ilişkin Martin Griffiths'in liderliği tarafından temsil edilen BM sürecini desteklemeye yönelik çabaların sürdürülmesini vurguladı.



Trump yönetimi: Ukrayna savaşını sona erdirme önerileri bir "Amerikan planı"dır

ABD Başkanı Donald Trump ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio Beyaz Saray'da (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio Beyaz Saray'da (Reuters)
TT

Trump yönetimi: Ukrayna savaşını sona erdirme önerileri bir "Amerikan planı"dır

ABD Başkanı Donald Trump ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio Beyaz Saray'da (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio Beyaz Saray'da (Reuters)

ABD Dışişleri Bakanlığı bugün, Ukrayna'daki savaşı sona erdirmek için hazırladığı 28 maddelik planın Kremlin tarafından hazırlanmış bir "istek listesi" olmadığını vurgulayarak, ABD Senatosu üyelerinin iddialarını reddetti.

Senatörler daha önce, Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun kendileriyle iletişime geçerek, Başkan Donald Trump'ın bir "Rusya istek listesi" desteklediğini söylediğini belirtmişti.

Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Tommy Pigott, X platformunda "Bu apaçık bir uydurmadır" ifadesini kullanarak, "Bakan Rubio ve tüm ABD yönetiminin sürekli vurguladığı gibi, bu plan ABD tarafından hem Rusların hem de Ukraynalıların katkılarıyla geliştirildi" ifadesini kullandı.

Kanada'daki bir güvenlik konferansında, Maine'den Bağımsız Senatör Angus King, Demokrat Senatör Jeanne Shaheen ve Güney Dakota'dan Cumhuriyetçi Senatör Mike Rounds, plan hakkında görüşmek üzere Cenevre'ye giderken Rubio'nun kendileriyle iletişime geçmesinin ardından onunla konuştuklarını söyledi.

King, Rubio'nun kendilerine planın "yönetimin planı" değil, "Rusların istek listesi" olduğunu söylediğini belirtti.

Rounds, "Bu yönetim, mevcut haliyle bu versiyondan sorumlu değildi" dedi.

"Bunu bir başlangıç ​​noktası olarak kullanmak istiyorlar" diye ekledi ve planın "Rusça yazılmış gibi görünmeye başladığını" belirtti.

Senatörler daha önce, planın Moskova'nın saldırganlığını ödüllendireceğini ve komşularını tehdit eden diğer liderlere bir mesaj vereceğini savunmuştu. Senatörlerin plana itirazı, planı engelleme yetkisi olmayan bazı Cumhuriyetçiler de dahil olmak üzere diğer ABD milletvekillerinin eleştirilerinin ardından geldi.


Trump: Ukrayna'daki savaşı bitirmeye çalışıyoruz ve planım Kiev'e 'nihai' teklif değil

ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray bahçesinde gazetecilere konuşuyor (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray bahçesinde gazetecilere konuşuyor (AFP)
TT

Trump: Ukrayna'daki savaşı bitirmeye çalışıyoruz ve planım Kiev'e 'nihai' teklif değil

ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray bahçesinde gazetecilere konuşuyor (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray bahçesinde gazetecilere konuşuyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump dün yaptığı açıklamada, ülkesinin Ukrayna ve Avrupa ülkeleriyle barış planı hakkında görüşmelerden önce Rusya-Ukrayna savaşına son vermeye çalıştığını söyledi.

Trump, medyaya yaptığı açıklamada, savaşı sona erdirme planının Ukrayna'ya "nihai teklif" olmadığını belirterek, Ukrayna savaşının "bir şekilde" sona erdirilmesi gerektiğini vurguladı.

ABD Başkanı, "Zelenskiy barış planını reddederse, tüm gücüyle mücadeleye devam edebilir" ifadesini kullandı.

Axios haber sitesi, dün bazı kaynaklara dayanarak, ABD'nin Cenevre'de Ukrayna ve AB ülkeleriyle Trump'ın planı hakkında görüşmelerde bulunacağını bildirdi.

Şarku’l Avsat’ın Axios'tan aktardığına göre, Beyaz Saray özel temsilcisi Steve Witkoff ve Kara Kuvvetleri Bakanı Dan Driscoll'un da yer alacağı ABD heyetine Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun başkanlık etmesi bekleniyor. Driscoll, perşembe günü Kiev'de Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile bir araya gelerek kendisine ABD planını sunmuştu.

İnternet sitesinde, bir ABD yetkilisinin "Trump'ın barış anlaşmasını onlar için mümkün olan en iyi hale getirmek için Ukraynalı yetkililerle çalışmaya devam ediyoruz" dediği aktarılırken, nihai anlaşmanın ayrıntılarının Trump'ın planının orijinal versiyonundan farklı olabileceği belirtildi.

Zelenskiy, dün yaptığı açıklamada, Rusya ile savaşı sona erdirmek için atılacak adımlar konusunda önümüzdeki günlerde ortak ülkelerle istişarelerde bulunulacağını söyledi.

Dün AFP’ye konuşan kaynaklara göre Fransız, Alman ve İngiliz ulusal güvenlik danışmanları, Ukrayna'ya yönelik Amerikan planını görüşmek üzere bu sabah Cenevre'de Amerikalı ve Ukraynalı mevkidaşlarıyla bir araya gelecek.

Bir kaynak, "Fransa cumhurbaşkanının danışmanının yarın E3'teki (Almanya, Fransa ve İngiltere) meslektaşlarıyla birlikte Cenevre'ye gideceğini" belirtti. Bir başka kaynak ise "görüşmelerin ABD, E3 ve Ukraynalılar arasında gerçekleşeceğini" açıkladı.


ABD’nin Ukrayna planının ardındaki Rus ekonomist kim?

Dmitriev'le (solda) Witkoff, nisanda Rusya'da da bir araya gelmişti (Reuters)
Dmitriev'le (solda) Witkoff, nisanda Rusya'da da bir araya gelmişti (Reuters)
TT

ABD’nin Ukrayna planının ardındaki Rus ekonomist kim?

Dmitriev'le (solda) Witkoff, nisanda Rusya'da da bir araya gelmişti (Reuters)
Dmitriev'le (solda) Witkoff, nisanda Rusya'da da bir araya gelmişti (Reuters)

ABD öncülüğünde hazırlanan Ukrayna barış planında Kremlin'i temsilen görüşmelere katılan Harvard eğitimli Rus ekonomist Kirill Dmitriev'in oynadığı rol uluslararası basında mercek altına alındı. 

ABD Başkanı Donald Trump'ın yönetimince hazırlanan 28 maddelik barış planı bu hafta Kiev'e sunulmuştu. 

Trump'ın damadı Jared Kushner ve Başkan'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'la Rusya Doğrudan Yatırım Fonu (RDIF) Başkanı Kirill Dmitriev, geçen ay Miami'de bir araya gelerek planın detaylarını görüşmüştü. 

Reuters'ın analizinde, 2022'de patlak veren Ukrayna savaşının ardından Washington'ın RDIF'yi yaptırım listesine aldığı belirtiliyor. Adının paylaşılmaması koşuluyla konuşan bir ABD'li yetkili, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in uluslararası ekonomik işbirliğinden sorumlu özel temsilcisi Dmitriev'in ülkeye girişi için Beyaz Saray tarafından özel izin çıkarıldığını söylüyor. 

Miami'deki görüşmeler hakkında bilgi sahibi iki yetkili, Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Rüstem Ümerov'un da Witkoff'la planı görüşmek için şehre gittiğini belirtiyor. 

Kaynaklar, Witkoff'un bu ziyarette Ümerov'a planı anlattığını ifade ediyor. Ayrıca ABD'nin planı çarşamba günü Türkiye aracılığıyla Ukrayna'ya ilettiğini söylüyor. Beyaz Saray taslak metni perşembe günü doğrudan Kiev'e sunmuştu. 

Ümerov ise süreçte sadece "teknik rol" oynadığını ve ABD'li yetkililerle planın detaylarını görüşmediğini savunuyor. 

ABD'li yetkililer, Trump yönetiminin Dmitriev'le görüşmesinin "istihbarat içinde endişe yarattığını" da belirtiyor. CIA'in yorum taleplerine yanıt vermediği aktarılıyor. 

Gençken Stanford ve Harvard gibi prestijli Amerikan üniversitelerinde eğitim gören Dmitriev'in adı, ABD'de 2016'da yapılan başkanlık seçimlerine Rusya'nın müdahale ettiği iddialarına yönelik soruşturmayı yürüten eski Özel Yetkili Savcı Robert Mueller'in raporunda da geçiyor. 

Dmitriev'in Trump'ın ilk döneminde Washington-Moskova ilişkilerini yeniden tesis etmek için temaslarda bulunduğu belirtiliyor. Bu dönemde Dmitriev özellikle Kushner'la birebir diyaloğa geçmiş.

Raporda, Dmitriev'in Irak savaşında sivillerin öldürülmesindeki rolüyle gündeme oturan ABD'li özel güvenlik şirketi Blacwater'ın CEO'su Erik Prince'le 2019'da görüştüğü de belirtiyor. Trump destekçisi Prince'le Rus ekonomistin ABD-Rusya ilişkilerini ele aldığı yazılıyor.

Diğer yandan Dmitriev, Trump yönetiminden eleştiri de almıştı. Ekonomist, Trump'ın Rus petrol devlerine geçen ay yaptırım uygulama kararını eleştirmiş, bunun fiyatları artıracağını söylemişti. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ise Dmitriev'e çıkışarak onu "Rus propagandacısı" diye nitelemişti. 

Independent Türkçe, Reuters, BBC, Guardian