عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Yavru mantis karideslerinin yetişkinler gibi yumruk atabildiği tespit edildi

Filipin mantis karidesinin bilimsel adı Gonodactylaceus falcatus (Unsplash)
Filipin mantis karidesinin bilimsel adı Gonodactylaceus falcatus (Unsplash)
    İstanbul/Şarkul Avsat
TT
TT

Yavru mantis karideslerinin yetişkinler gibi yumruk atabildiği tespit edildi

Filipin mantis karidesinin bilimsel adı Gonodactylaceus falcatus (Unsplash)
Filipin mantis karidesinin bilimsel adı Gonodactylaceus falcatus (Unsplash)

Avlarını yakalamak için attıkları güçlü yumruklarla tanınan mantis karideslerini araştıran bilim insanları, bu hayvanların ilginç bir özelliğini keşfetti.
Mantis karidesi larvalarının yumurtadan çıktıktan 9-15 gün sonra etkili yumruklarını kullanabildiği ortaya çıktı.
Bu hayvanlar iki kategoriye ayrılıyor. Bunlardan ilki, solucan ve balık gibi yumuşak gövdeli canlıları yakalamaya yarayan dikenli uçlarla kaplı pençeleri olan "mızrakçılar". Diğeriyse salyangoz ve yengeç gibi sert gövdeli hayvanlara boyun eğdirmek için yay benzeri mekanizmayla güçlendirilmiş bir uzantı kullanan "parçalayıcılar".
"Bilim insanları onlarca yıldır bu acımasız yumruğun 400 mantis karidesi türü arasında nasıl değişkenlik gösterdiğini inceledi. Ancak bu hayvanların ölümcül silahlarını kaç yaşında kullanmaya başladığı bilinmiyordu" diyen araştırmanın başyazarı Jacob Harrison, yumruklar hakkında daha fazla bilgiye ulaşmayı hedeflediklerini söyledi.

"Yetişkinler kadar hızlı değiller"
Journal of Experimental Biology adlı hakemli bilim dergisinde yayımlanan araştırmada, Hawaii’de toplanan "parçalayıcı" kategorisinden Filipin mantis karidesleri incelendi.
Duke Üniversitesi Biyoloji Bölümü'nde yüksek lisans öğrencisi olan Harrison, yavruların yumurtadan çıkınca üç ila 5 milimetre uzunluğunda olduğunu ve vücut boyutlarına göre inanılmaz derecede büyük bir uzantı geliştirdiğini söyledi.
Larvaların 9-15 gün sonra yumruklarını kullanıldığı görülse de yetişkinlerin hızına ulaşamadığı tespit edildi.
Daha önce yapılan matematiksel bir model, yay mekanizması küçüldüğünde daha çok ivme kazanacağına işaret ederek yavru mantis karideslerinin yetişkinlerden daha hızlı yumruk atabileceğini öne sürmüştü. Harrison bu konuda şöyle konuştu:
"Larvalar vücutlarına göre inanılmaz bir hız ve ivme kazanıyor. Bu kadar küçük bir şey için inanılmaz derecede şaşırtıcı. Ancak yetişkinler kadar hızlı değiller. Teorik olarak en yüksek ivmeye ulaşmaları gerekiyor. Ancak biz bunu göremedik."
 
Independent Türkçe, Guardian, Phys.org

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)
TT
TT

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Şempanzelerin insan yüz ifadelerini taklit eden bir android robottan esneme "kapabildiğini" öne süren yeni araştırma, bu davranışın evrimsel kökenleri hakkında daha fazla soru işareti yaratıyor.

Esnemenin dikkat değişiklikleri, vücut ısısının düzenlenmesi ve dinlenmeyle uyarılma arasındaki geçişle ilişkili olduğu biliniyor.

Bulaşıcı esnemeyse, bir hayvanın başka birinin aynı davranışı sergilediğini gördükten sonra esnediği tuhaf bir davranış.

Bu davranışın bulaşıcı yönü, empati ve taklit gibi bazı sosyal etkileşim unsurlarıyla ilişkilendiriliyor.

Bugüne kadar memelilerde ve bazı balıklarda gözlemlenen bulaşıcı esnemenin evrimsel kökenleri hâlâ bilinmiyor.

Bilim insanları bu davranışın insanlarda, şempanzelerde ve köpeklerde yavaş yavaş ortaya çıktığını, insanlarda yaklaşık 4 ve şempanzelerde 5 yaşında, köpeklerdeyse yaklaşık 7 ayda belirginleştiğini söylüyor.

Görsel kaldırıldı.
Şempanzelerin esneme ve uzanma davranışları sergiledikleri örnekler (RMJM/Aline Sardin-Damasso/Mona)


Perşembe günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan yeni bir araştırma, şempanzelerin bir android robotun esnemesine tepki olarak hem esneme hem de uzanma davranışı sergilediğini ortaya koydu.

Bulgular, başka bir bireyin esnemesini gözlemlemenin şempanzelerde otomatik bir tepkiyi tetiklemekten ziyade, dinlenme işareti işlevi görebileceğini düşündürüyor.

Bilim insanları çalışmada yüz ifadelerini taklit edebilen bir android kafa kullanarak 10 ila 33 yaşındaki 14 yetişkin şempanzenin tepkilerini test etti.

Android kafada esneme gibi yüz ifadelerini oluşturan kas görevi gören 33 adet dönme motoru vardı ve her ifade 10 saniye sürüyordu.

Çalışmadaki şempanzeler, androidin esneme, ağzını açma ve nötr yüz ifadeleri sergilediği 15 dakikalık 4 seansa sokuldu.

Bilim insanları bu seansları kamerayla kaydetti ve her şempanzenin tepki verme derecesiyle uzanarak geçirdiği süre puanlandı.
 

Görsel kaldırıldı.Android kafa ağzını açma ve esneme davranışı sergiliyor (Aline Sardin-Damasso/Mona)


14 şempanzeden 8'inin, androidin "esneme" ifadesine tepki olarak esnediği saptandı.

Araştırmacılar şöyle yazıyor: 

Sonuçlar, yetişkin şempanzelerin bireyler arası esneme bulaşıcılığını değişen derecelerde sergilediğini gösterdi: En yüksek bulaşıcılık, android ağzını tamamen açtığında meydana geldi, ağzı kısmen açık olduğunda tepki azaldı ve androidin ağzı kapalıyken bulaşma görülmedi.

8 şempanze de esneme karşısında uzandı ve bazıları uzanmadan önce yatak malzemesi topladı.

Bilim insanları, "Şempanzeler, androidin esnemesini izlerken yatak malzemesi toplamak, yuva yapmak ve uzanmak gibi uyku haliyle ilişkili davranışlar sergiledi" diye yazıyor.

Araştırmacılara göre bulgular, cansız bir model kaynaklı bulaşıcı esnemenin ilk örneğini sunuyor gibi görünüyor.

Bilim insanları bu sonuçların, primatların bulaşıcı davranışlara yatkınlığına daha fazla ışık tuttuğunu söylese de burada tam olarak hangi biyolojik mekanizmaların rol oynadığının belirsizliğini koruduğunu ekliyor.

Araştırmacılar, gelecekteki çalışmaların robotların gerçekleştirdiği diğer eylemlerin de hayvanlar için bulaşıcı olup olmadığını ortaya çıkarmasını umuyor.


 Independent Türkçe, independent.co.uk/news