İklim değişikliği: Amazon dosttan düşmana dönüyor

Yakın zamanda yapılan çalışmalar, Amazon yağmur ormanlarının savana tipi ekosisteme sürüklendiği konusunda uyarıyor (AFP)
Yakın zamanda yapılan çalışmalar, Amazon yağmur ormanlarının savana tipi ekosisteme sürüklendiği konusunda uyarıyor (AFP)
TT

İklim değişikliği: Amazon dosttan düşmana dönüyor

Yakın zamanda yapılan çalışmalar, Amazon yağmur ormanlarının savana tipi ekosisteme sürüklendiği konusunda uyarıyor (AFP)
Yakın zamanda yapılan çalışmalar, Amazon yağmur ormanlarının savana tipi ekosisteme sürüklendiği konusunda uyarıyor (AFP)

Bilim insanları, Amazon yağmur ormanlarının Brezilya'daki bölümünün 2010-2019 arasında emdiğinden yaklaşık yüzde 20 daha fazla karbondioksit saldığını tespit etti.
Bitkiler, karbonla mücadelede çok önemli bir görev üstleniyor. Zira 50 yılda emisyon yüzde 50 artsa da bitkiler düzenli olarak emisyonun yaklaşık yüzde 30'unu hapsetti.
Amazon Havzası dünyadaki tropikal yağmur ormanlarının yaklaşık yarısına sahip. Buradaki ağaçlar, diğer bitki türlerine göre karbon yakalamada daha iyi. Bu yüzden uzmanlar, Amazon’nun karbondioksit kaynağı haline gelmesi durumunda iklim kriziyle mücadelenin çok daha zorlu geçeceği konusunda uyardı.
Nature Climate Change adlı hakemli bilim dergisinde yayımlanan araştırmada, orman büyüdükçe hapsedilen karbondioksitle orman yok edildiğinde salınan karbondioksit miktarını karşılaştırıldı.

"Havzanın tamamı muhtemelen karbon nötr"
2010-2019 arasında 16,6 milyar ton karbondioksit yayıldığı ve 13,9 milyar ton karbondioksit emildiği tespit edildi.
Araştırmanın ortak yazarı ve Fransa Ulusal Tarla Tarımı Araştırmaları Enstitüsü'nden Jean-Pierre Wigneron şöyle konuştu:
Bunu tahmin ediyorduk. Ancak Brezilya Amazonu'nun tersine döndüğünü ve şimdi net bir karbon yayıcısı olduğunu gösteren verileri ilk defa tespit ettik. Değişimin hangi noktada geri döndürülemez olacağını bilmiyoruz.
Çalışmada ormansızlaşmanın 2019'da önceki iki yıla göre yaklaşık 4 kat arttığı ortaya kondu. Ormanların kalıcı şekilde yok edildiği arazilerin toplam büyüklüğünün 1 milyon hektardan 3,9 milyon hektara yükseldiği kaydedildi.
Uzmanlar Amazon'da son zamanlarda yaşanan olumsuz gelişmelerin faturasınıysa ülkenin Devlet Başkanı Jair Bolsanaro'ya kesti. Zira Fransa Ulusal Tarla Tarımı Araştırmaları Enstitüsü, "2019'daki yönetim değişikliğinin ardından Brezilya, çevre koruma politikalarını uygulamamaya başladı" ifadelerini kullandı.
Wigneron, Amazon'un diğer kısımlarını hesaba katınca "havzanın tamamının muhtemelen karbon nötr" olduğunu kaydetti.
 
Independent Türkçe, AFP



İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

İnternetin büyük bölümüne güç sağlayan internet altyapısı şirketi Cloudflare, "internetin kurallarını değiştirdiğini" söylüyor. 

Şirket, yapay zeka firmalarının internetten veri toplamasını engellemek amacıyla yapay zeka tarayıcılarını doğrudan engelleyecek.

ChatGPT gibi büyük dil modelleri, performanslarını artırmak için muazzam miktarda eğitim verisine ihtiyaç duyuyor. Bu şirketlerin çoğu, sistemleri eğitmek adına farklı internet sayfalarına erişip içeriklerini depolayan  tarayıcılar kullanıyor.

Artık Cloudflare, bu yapay zeka tarayıcılarının doğrudan engelleneceğini söylüyor. Bu, sözkonusu otomatik sistemlerin "izin veya ücret" olmaksızın sayfalara erişemeyeceği anlamına geliyor.

Bu internet sitelerinin yayıncıları, yapay zeka tarayıcılarına sitelerine erişim izni verebilecek. Cloudflare, yapay zeka şirketlerinin ödeme yapıp yapmamayı seçebileceği bir "taramaya göre ödeme" ücreti seçeneği ekleyeceğini söylüyor.

Yapay zeka sistemlerini eğitmek için çevrimiçi yazıların kullanılması, süregelen yapay zeka çağının en bölücü konularından biri haline geldi. Birçok yayıncı, içeriklerinin sistemleri eğitmek amacıyla izinsiz kullanıldığını öne sürerek yapay zeka şirketlerine karşı hukuki yollara başvurdu.

Bu çatışma 2023'te artarken Cloudflare, ilk başta internet sayfalarına özel bir etiket ekleyerek yapay zeka sitelerinden erişmemesini istemesine izin vereceğini söylemişti ancak bu uygulanamazdı. Geçen yıl, bu tür yapay zeka botlarını tespit eden bir teknoloji geliştirerek internet sitelerinin bunları otomatik olarak engellemesine imkan tanımaya başladı.

Artık ikinci araç varsayılan olarak açık hale gelecek.

Cloudflare CEO'su Matthew Prince, New York Times'a, "Cloudflare'ın internetin kurallarını tamamen değiştirdiğini" söyledi. Prince bu hamlenin, yapay zeka şirketlerinin interneti kazıyarak içeriğe serbestçe erişmesinin, insanların yeni yazılar ya da diğer içerik türlerini yayımlamaya teşvik edilmesini engelleyeceği endişesinden kaynaklandığını söyledi.

Independent Türkçe