İsrail, Batı Şeria’daki ordu güçlerini takviye ediyor

İsrail ordusu Zatara’daki eylemlerin faillerinin bulunmasına yönelik düzenlenen operasyonlarda tutuklamalar gerçekleştirildi

Zatara’daki kontrol noktasında yakılan bir araç.
Zatara’daki kontrol noktasında yakılan bir araç.
TT

İsrail, Batı Şeria’daki ordu güçlerini takviye ediyor

Zatara’daki kontrol noktasında yakılan bir araç.
Zatara’daki kontrol noktasında yakılan bir araç.

İsrail ordusu, Batı Şeria’daki ordu güçlerine takviye yapma kararı aldı. Tel Aviv’in Nablus yakınlarındaki Zatara kontrol noktasında Filistinliler tarafından gerçekleştirilen eylemlerin ardından Batı Şeria’nın kuzeyine gönderdiği takviye birlikler ile gerçekleştirdiği operasyonda 3 yerleşimcinin ağır bir şekilde yaralandığı bildirildi.
İsrail Ordu Sözcüsü, Batı Şeria’da başka eylemler de gerçekleşme olasılığına karşı bölgeye ek kuvvetler konuşlandırıldığını söyledi. İsrail Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi dün saldırının gerçekleştiği bölgeyi ziyaret ederek İsrail ordusunun artan bu tür eylemler karşısında Batı Şeria’daki operasyonel faaliyetlerini güçlendirdiğini vurguladı.
Açıklamada, İsrail kuvvetlerinin büyük bölümünün Batı Şeria’nın kuzeyinde gerçekleşen saldırının faillerini takip ettiği bildirildi. Kochavi sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ordudan gelen takviye kuvvetler pazar gününden bu yana istihbarat ve Şin Bet unsurlarının katılımıyla teröristleri bulmak için çalışıyor. Görevleri tamamlanana kadar da görevlerini sürdürecekler.”
Kochavi ayrıca ordu güçlerinin İsrail vatandaşlarının güvenliğini sağlamak için her noktada çalışmaya devam edeceğini vurguladı.
Zatara kontrol noktasındaki saldırı, İsrail’in Kudüs’te seçimlerin yapılmasını engellemesinin ardından, Filistin Yönetimi’nin  seçimleri süresiz olarak iptal edildiğini açıklamasının ardından oluşan hassas bir dönemde gerçekleşti. Söz konusu saldırı, İsrail güvenlik servislerinin, saldırıların artabileceği dönem olarak nitelendirdiği Ramazan Ayı’nın son 10 gününe girildiği bir zamanda geldi.
İsrail, Filistin seçimlerinin iptali nedeniyle saldırı gerçekleşme ihtimaline karşı Batı Şeria’daki güçlerini bölgeye gönderdi. Nablus yakınlarında gerçekleşen olay, Batı Şeria’da daha fazla saldırı olabileceğine yönelik endişeleri artırdı.
İsrail güvenlik güçleri, Hamas ve İslami Cihad’ın da etkisiyle Batı Şeria ve Kudüs’te yeni bir operasyon dalgasından korktuklarını bildirdiler. İsrail henüz saldırıyı üstlenen olmamasına rağmen olaydan Hamas hareketinin parmağının olduğu görüşünde.
Hamas Sözcüsü Abdullatif el-Kanu yaptığı açıklamada “Söz konusu saldırı Kudüs’teki halkımıza destek niteliğinde, Siyonist güçlere doğal bir cevaptır. Batı Şeria’nın asi kahramanlarına selam olsun” ifadelerini kullandı.
İslami Cihad Hareketi’nden yapılan açıklamada da şu ifadeler kullanıldı:
“Söz konusu cesur operasyonu takdir ediyoruz. Bu operasyonu tüm Filistin halkı adına bir mesaj olarak kabul ediyoruz. Söz konusu operasyonun verdiği mesaj Kudüs’ün kırmızı bir çizgi olduğu ve kutsal yerlere zarar vermenin bir öfke patlamasına yol açacağıdır.”
Haaretz gazetesinde askeri konularda çalışmalar yürüten analist Amos Harel, Kadir Gecesi ve Nakba’nin yıl dönümü gibi dini ve siyasi günlerle dolu Ramazan Ayı’nda beklenen olası saldırılar konusunda “Operasyon oldukça hassas bir dönemde gerçekleşti” değerlendirmesinde bulundu. Harel yaptığı açıklamada İsrail’deki diğer analistlerin ve ordunun söz konusu saldırı karşısında şaşırmadığını ve Batı Şeria’da daha fala eylem beklediklerini kaydetti.
İsrail medyası, güvenlik güçlerinin Zatara eyleminin Batı Şeria ve Kudüs’te bir operasyon dalgasının başlangıcı olduğuna inandığını aktardı. İsrail güvenlik ve askeri teşkilatının tahminlerine göre Kudüs’te meydana gelen olaylar başta seçimlerin ertelenmesi, Kovid-19’un Filistinliler üzerindeki etkisi ve çeşitli diğer faktörlerden dolayı gerçekleşti. Devamının gelme ihtimali de yüksek.
İsrail iç istihbarat servisi Şin Bet söz konusu saldırının bireysel bir eylem mi yoksa bir grup tarafından mı gerçekleştirildiğine ilişkin ordu ile koordineli bir şekilde çalışıyor. İsrailliler operasyonun ardında silahlı bir örgüt olduğu görüşünde.
İsrail ordusundan yapılan ilk açıklamada saldırının tek bir kişi tarafından gerçekleştirildiğine inanıldığı belirtilmişti. Ancak dün yapılan açıklamada olayla ilişkili birden fazla şüphelinin olduğuna inanıldığı bildirildi.
Yapılan açıklamalarda İsrail ordusunun ana yolları kapattığı, birçok bölgeyi kuşatma altına aldığı, kontrol noktalarını tuttuğu ve Batı Şeria sokaklarından geçen Filistinlileri uzun süreli incelemelere tabi tuttuğu bildirildi. Ayrıca ordunun operasyon noktasına yakın bölgelerde büyük çaplı tutuklama operasyonları gerçekleştirdiği ve keşif uçaklarını gece boyunca arama tarama çalışmaları yapmak üzere kullanıldığı bilgisi verildi.
İsrail Ordu Radyosu, ordu kuvvetlerinin Şin Bet’in de  yardımıyla Nablus, Ramallah ve Batı Şeria’nın diğer bölgelerindeki köylerde ve kasabalarda yürütülen geniş operasyonlar düzenlediğini aktardı.
Olaya ilişkin yayınlanan görüntülerde, otobüs durağına doğru yönelen bir araçtan İsrail güvenlik güçlerine ateş açıldığı ve söz konucu aracın daha sonra olay yerinden kaçarak uzaklaştığı görülüyor.
İsrail güçleri Nablus’taki operasyonlarda11 sivili tutukladı. Yapılan açıklamalara göre Nablus’un güneyindeki Calut köyüne düzenlenen bir diğer operasyonda da 10 kişi daha tutuklandı.



Knesset, ordunun ve Şin Bet'in sivil kameralara sızma yetkilerini genişletiyor

İnternet Protokolü üzerinden çalışan ev güvenlik kameraları (Pixabay)
İnternet Protokolü üzerinden çalışan ev güvenlik kameraları (Pixabay)
TT

Knesset, ordunun ve Şin Bet'in sivil kameralara sızma yetkilerini genişletiyor

İnternet Protokolü üzerinden çalışan ev güvenlik kameraları (Pixabay)
İnternet Protokolü üzerinden çalışan ev güvenlik kameraları (Pixabay)

İsrail Meclisi (Knesset) çarşamba günü, İsrail ordusu ve Şin Bet'in (İsrail Güvenlik Ajansı) sivil gözetim kamera sistemlerine gizlice sızmasına izin veren hükümet tasarısını son okumada kabul etti. Times of Israel'e göre, tasarı 10 lehte oyla ve karşı oy olmadan kabul edildi. Ayrıca 7 Ekim 2023 saldırısının ardından onaylanan geçici önlem bir yıl daha uzatıldı.

Yasa, güvenlik kurumlarına mahkeme kararına gerek kalmadan özel güvenlik kameralarının teknik altyapısına müdahale etme konusunda geniş yetkiler tanıyor. Bu durum, insan hakları örgütleri ve hukuk uzmanlarından sert eleştiriler aldı; bu kesimler, söz konusu yasayı, gizlilik hakkının eşi benzeri görülmemiş bir ihlali ve kendini demokratik olarak tanımlayan bir ülkede yasal güvencelerin zayıflatılması olarak değerlendiriyor.

Geçici önlem, ilk haliyle Gazze'deki savaşla ilgili acil durumlarla sınırlıydı ve düşman aktörlerin ulusal güvenliği veya askeri operasyonları tehdit edebilecek görsel içeriklere erişmesini engellemeyi amaçlıyordu. Ancak, son uzatma bu yetkileri "büyük askeri operasyonlar" bağlamından ayırdı; bu da fiili bir savaş hali olmasa bile yürürlükte kalacakları anlamına geliyor.

Hükümet, yasa tasarısının gerekçe notunda, siber tehditlerdeki ve sivil sistemlere sızma girişimlerindeki artışı gerekçe göstererek bu uzatmayı savundu ve bunun "sabit kameralar tarafından üretilen görsel bilgilere düşman aktörlerin erişimini engellemek için ek araçların bulundurulmasını gerektirdiğini" savundu. Şarku'l Avsat'ın elde ettiği bilgiye göre gözlemciler bu adımın, eski Başbakan Naftali Bennett'in Telegram hesabının İranlı bilgisayar korsanları tarafından hacklenmesinin ardından geldiğini belirtiyor

Ancak uzatmanın zamanlaması, özellikle Gazze'deki ateşkes ışığında, hukuk ve insan hakları çevrelerinde geniş çaplı itirazlara yol açtı. İsrail'in önde gelen gizlilik ve siber hukuk uzmanlarından Avukat Haim Ravia, "Bu yasa son derece endişe verici çünkü orduya ilk kez sivil mülkler ve alanlar içinde faaliyet gösterme yetkisi veriyor" dedi.

Basın açıklamalarında, "bu yetkilerin yargı denetiminden yoksun olması ciddi soruları gündeme getiriyor" diyen yetkili, önlemin genişletilmesinin "açık bir gerekçeden yoksun olduğunu ve vatandaşların gizliliğinin ciddi bir şekilde ihlaline yol açabileceğini" belirtti. Ayrıca, yasanın, sistemleri hacklendikten sonra kamera sahiplerine bildirimde bulunmayı bile gerektirmediğine dikkat çekti.

İsrail Sivil Haklar Derneği, yasayı şiddetle eleştirerek, savaşın başında bu önlemi haklı çıkaran koşulların artık mevcut olmadığını ve uzatılmasının "hassas sahneleri belgeleyen özel kameralara yaygın müdahaleye ve belirsiz kriterlere dayalı olarak vatandaşların ve yerleşiklerin bilgisayarlarında saklanan kişisel bilgilere erişime kapı açtığını" savundu.

Dernek, "bu müdahaleci güçleri düşmanlık halinden ayırmanın, başta gizlilik hakkı olmak üzere insan haklarının orantısız bir ihlalini teşkil ettiği" sonucuna vardı ve geçici önlemin denetim ve hesap verebilirlik kapsamı dışında kalıcı bir araca dönüştürülmesine karşı uyarıda bulundu.


Netanyahu: İsrail, Somaliland Cumhuriyeti'ni "bağımsız ve egemen bir devlet" olarak tanıyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)
TT

Netanyahu: İsrail, Somaliland Cumhuriyeti'ni "bağımsız ve egemen bir devlet" olarak tanıyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)

İsrail Başbakanlık Ofisi, Benjamin Netanyahu'nun bugün Somaliland Cumhuriyeti'ni "bağımsız ve egemen bir devlet" olarak tanıdığını duyurdu.


Washington’da alışılmadık diplomasi: Trump ve İş İnsanları

Witkoff, Berlin’de 15 Aralık 2025 (AP)
Witkoff, Berlin’de 15 Aralık 2025 (AP)
TT

Washington’da alışılmadık diplomasi: Trump ve İş İnsanları

Witkoff, Berlin’de 15 Aralık 2025 (AP)
Witkoff, Berlin’de 15 Aralık 2025 (AP)

ABD Başkanı Donald Trump, ikinci başkanlık döneminde Beyaz Saray’a önceki başkanların benimsediği geleneksel Amerikan politikaları ve uluslararası teamüllerin dışına çıktı. Bu kez, ilk döneminden farklı olarak özenle seçtiği ekibi; özellikle dış politika ve diplomasi alanında, alışılmışın dışında, siyasetten uzak isimlerden oluşuyor. Cumhuriyetçi Parti’nin geleneksel çizgisini temsil eden Dışişleri Bakanı Marco Rubio dışında, Trump’ın diplomasisi büyük ölçüde özel temsilcilere ve aileye yakın isimlere dayanıyor.

“Her şeyin elçisi” Steve Witkoff’tan Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack’a, Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya’dan Afrika ve Arap İşleri Kıdemli Danışmanı Massad Boulos’a, hatta Gazze anlaşmasıyla yeniden sahneye çıkan Jared Kushner’a kadar bu isimler, Trump yönetiminin uluslararası krizleri çözme çabalarının vitrini durumunda. Ortak özellikleri ise diplomatik deneyimden yoksun olmaları. Bu durum, uluslararası siyasetin en tecrübeli isimlerini bile zorlayan krizlerde ne kadar etkili olabilecekleri konusunda soru işaretleri doğuruyor.

“Her şeyin elçisi” Witkoff

Ancak geleneklere meydan okumak, Trump’ın ikinci döneminin ayırt edici özelliği oldu. Bu çerçevede, Trump’ın yakın arkadaşı ve golf partneri olan iş insanı Steve Witkoff, şüpheyle yaklaşanları şaşırttı. Gazze’de ateşkes görüşmelerinin ön saflarında yer alan Witkoff, alışılmış diplomatik kalıpların dışına çıkarak, ABD’nin terör örgütü olarak tanıdığı Hamas ile doğrudan temas kurdu; tartışmalı isimlerle birebir görüşmeler yaptı ve sıra dışı açıklamalarda bulundu.

hy
Witkoff, Kushner ve Marco Rubio, 30 Kasım 2025’te Florida’da Ukrayna heyetiyle bir araya geldi (Reuters)

Bunların en dikkat çekeni, Hamas temsilcisi Halil el-Hayya’nın oğlunun İsrail saldırısında hayatını kaybetmesi üzerine yaptığı açıklamaydı. Witkoff, görüşme sonrası “Oğlunu kaybettiği için kendisine taziyelerimizi sunduk. Ben de bir oğlumu kaybettim; artık çok zor bir kulübün üyeleriyiz: Evlatlarını toprağa veren babalar” ifadelerini kullandı. Bu sözler, Witkoff’un aşırı doz nedeniyle hayatını kaybeden oğluna atıfta bulunuyordu. ABD’nin geleneksel, ölçülü söylemiyle bağdaşmayan bu açıklamanın, Hamas ile İsrail arasında ateşkes sağlanmasında etkili olduğu savunuluyor.

Üç yılı aşkın süredir devam eden Rusya-Ukrayna savaşını sona erdirmek için çaba gösteren Witkoff Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile yoğun temaslar yürütüyor. Hedefi, Trump’ın seçim kampanyasında vaat ettiği siyasi zaferi kazandırmak ve ona “barış başkanı” unvanını takmak.

Massad Boulos: Damadın babası

Trump yönetiminin ilgisi yalnızca Ortadoğu ile sınırlı değil. Afrika’daki kronik çatışmalar da gündemde ve bu dosya, Trump’ın damadının babası olan Massad Boulos’a emanet. Lübnan kökenli, Nijerya’da eski bir otomobil tüccarı olan Boulos, Michigan eyaletinde Trump’ın seçim başarısında önemli rol oynadı. Aile bağları sayesinde atandığı bu görev, Senato onayı gerektirmiyor.

fgty
ABD Başkanı Donald Trump'ın Arap ve Afrika işleri danışmanı Massad Boulos (New York Times)

Boulos’un görevleri Dışişleri Bakanlığı ile Beyaz Saray arasında dağılmış durumda ve bu da zaman zaman kurumsal karmaşaya yol açıyor. Analistler, Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun aynı zamanda geçici Ulusal Güvenlik Danışmanı olmasının, yetki paylaşımını daha da zorlaştırdığını söylüyor. Buna rağmen Boulos, Kongo ile Ruanda arasında bir barış anlaşmasına katkı sağladı. Trump, bu anlaşmanın imza törenine Washington’da bizzat başkanlık etti. Ancak sahadaki çatışmaların sürmesi, anlaşmanın kırılganlığını ortaya koyuyor.

Sudan dosyasında henüz sonuç alınamaması, Boulos’un etkinliğine yönelik soru işaretlerini artırdı. Şarku’l Avsat’a göre, Trump’ın Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın Washington ziyareti sırasında sürece doğrudan müdahil olacağını açıklaması ve Rubio’nun “Başkan bu konuyla şahsen ilgileniyor” sözleri, bazı başkentlerde Boulos’un devre dışı bırakıldığı şeklinde okundu. Buna rağmen Washington’da hâkim görüş, Trump ailesine yakın isimlerin perde arkasındaki etkisini koruduğu yönünde.

Kushner ve “çıkar çatışması” tartışması

Bunun en somut örneği, resmi bir görevi olmamasına rağmen Gazze görüşmelerinde aktif rol alan Jared Kushner’in yeniden sahneye çıkması. Kushner, Rusya-Ukrayna dosyasında da perde arkasında etkili. Kendisi ve diğer sıra dışı elçiler, sık sık çıkar çatışması eleştirilerine maruz kalıyor.

ghyju
Jared Kushner (Reuters)

Kushner bu eleştirilere, “Bazılarının çıkar çatışması dediğine biz, Steve (Witkoff) ve ben, dünya genelinde sahip olduğumuz güvenilir ilişkiler ve deneyim diyoruz” yanıtını veriyor.

Tom Barrack ve “diplomatik olmayan” üslup

Trump’ın kendisi de siyasetten gelmeyen bir iş insanıydı ve bürokrasiye, hatta “derin devlete” savaş açtığını açıkça ilan etmişti. Bu çizgi, Suriye Özel Temsilcisi ve aynı zamanda Anakara Büyükelçisi olan Tom Barrack’ta da görülüyor.

fgth
Tom Barrack,  Katar'daki Doha Forumu'na katıldı (AFP)

 Senato onayından geçen nadir isimlerden biri olan Barrack, Lübnanlı gazetecilere yönelik “hayvani davranışlar” ifadesiyle tepki çekmiş, sonradan özür dilemişti. Ancak bu tür çıkışlar, onun diplomatik teamüllerden ne kadar uzak olduğunu gösteriyor. Buna rağmen, Esad’ın devrilmesinin ardından Suriye’deki sürecin yönetilmesinde ve yaptırımların kaldırılmasında önemli rol oynadı.

Esrar ticareti yapan Irak elçisi

Listenin son halkası, Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya. Michiganlı, Irak-Keldani kökenli bir iş insanı olan Savaya, eyalette yasal marihuana ticareti yapıyor. Ekim ayında bu göreve atanması, hem ABD içinde hem de dışında şaşkınlık yarattı. Irak’ın karmaşık dosyalarını yönetecek siyasi deneyime sahip olmadığı eleştirileri yapılırken, destekçileri onun alışılmışın dışında yöntemlerle başarı sağlayabileceğini savunuyor.

Bu görüşe örnek olarak, Irak’taki İran yanlısı bir milis grup tarafından kaçırılan İsrailli akademisyen Elizabeth Tsurkov’un açıklamaları gösteriliyor. Tsurkov, serbest bırakılmasının ardından Savaya’nın atanmasını memnuniyetle karşıladığını belirterek, “Mark, İran’a hizmet eden ve Irak’ın egemenliğini zayıflatmak isteyenler için çok kötü bir haber” ifadelerini kullandı.

Sonuç olarak soru şu: İş insanları, politikacıların başaramadığını başarabilecek mi, yoksa bürokrasinin sert duvarına mı çarpacaklar?