İsrail bombardımanlarında evini ikinci kez kaybeden Filistinlinin ağzından Gazze’de yaşananlar

Gazze Şeridi 11 günlük savaşın ardından normal hayata dönme mücadelesi veriyor

Ramiz el-Mısri’nin Gazze Şeridi'nde eskiden evinin bulunduğu yerde İsrail bombardımanı sonrası açılan ve suyla dolan çukur (AP)
Ramiz el-Mısri’nin Gazze Şeridi'nde eskiden evinin bulunduğu yerde İsrail bombardımanı sonrası açılan ve suyla dolan çukur (AP)
TT

İsrail bombardımanlarında evini ikinci kez kaybeden Filistinlinin ağzından Gazze’de yaşananlar

Ramiz el-Mısri’nin Gazze Şeridi'nde eskiden evinin bulunduğu yerde İsrail bombardımanı sonrası açılan ve suyla dolan çukur (AP)
Ramiz el-Mısri’nin Gazze Şeridi'nde eskiden evinin bulunduğu yerde İsrail bombardımanı sonrası açılan ve suyla dolan çukur (AP)

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Hanun'da Ramiz el-Mısri adlı Filistinlinin, İsrail’in 2014 yılındaki bombardımanlarında yıkılan evini yeniden inşa etmesi üç yılını aldı. Ancak geçtiğimiz hafta yeniden başlayan çatışmalarda İsrail’in düzenlediği hava saldırısında Mısri’nin evinin yeniden yıkılması sadece birkaç saniye sürdü.
İsrail’in attığı füze Mısri’nin sahibi olduğu binayı tamamen yıkarken evin bulunduğu yerde açılan dev krater ve ölüm dışında geriye hiçbir şey kalmadı.
Uluslararası haber ajanslarına konuşan Mısri (39), “Evime döndüğümde ve binanın olduğu yerde bu büyük deliği görünce şok oldum. Savaş bitmedi. Hala savaşla karşı karşıyayım” dedi.

İsrail'in Gazze’ye uyguladığı abluka da dahil olmak üzere Filistinlilere yönelik kuşatmasına işaret eden Mısri “Çocuklarım sağa sola dağılmış durumda. İki şurada, üçü burada, biri de orada. Gerçekten çok zor durumdalar. İşgal devam ettiği müddetçe her gün ölümle burun buruna yaşıyoruz” ifadelerini kullandı.
Gazze’de 11 gün süren çatışmanın ardından ateşkesin yürürlüğe girmesi ile birlikte Ramiz’in sekiz çocuğu, eşi ve erkek kardeşinden oluşan Mısri ailesi, uluslararası yardımın evlerinin yeniden inşasına yardımcı olmasını umuyor.

Associated Press'in (AP) haberine göre 2014'teki 50 günlük savaştan daha kısa sürse de son savaş Gazze’deki mahalleleri enkaz haline getirirken 141 bin ev  zarar gördü. Ancak bu savaştan sonra, uluslararası bağışçılar, Gazze Şeridi’ni yeniden inşa etmek için 2,7 milyar dolarlık yardım sözü verdiler. Fakat yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını krizinden ve Ortadoğu'da yıllardır devam eden diplomatik girişimler yüzünden zaten tükenmiş olan uluslararası toplumun bu kez ‘cüzdanını’ yeniden açmaya hazır olup olmadığı belirsizliğini koruyor.

Uyarı telefonu
Fransız Haber Ajansı (AFP) ise olayı şöyle aktardı:
Mısri, geçtiğimiz Çarşamba günü saat İsrailli bir istihbarat görevlisinden karısı ve çocuklarıyla birlikte binayı terk etmesini isteyen bir telefon aldı.
Mısri’ye göre, İsrailli istihbarat görevlisinin çağrısından sonra kimse hangi evin hedef alınacağını bilmiyordu. Ancak düzenlenen hava saldırısında Mısri’nin evi tamamen yıkıldı. Mısri ailesi yakındaki küçük bir hastaneye sığındı. Dakikalar içinde, İsrail savaş uçaklarından atılan füzeyle üç katlı yerle bir oldu. Evin olduğu yerde altı metre derinliğinde bir krater açıldı. Açılan büyük krater, füzenin su boruları ve kanalizasyon şebekelerini de patlatması nedeniyle suyla dolarken füze binayı vurduğu sırada meydana gelen patlama yüzünden yakınlardaki binaların camları kırıldı. Patlama o kadar şiddetliydi ki, evlerin beton kirişleri muhtemelen onarılamayacak şekilde tahrip oldu.

Ramiz Mısri, evinin yeniden inşa edilmesinin yine üç yıl sürüp sürmeyeceğini sorgularken “2024'e kadar evsiz mi kalacağım?” diye sordu.
Gazze Şeridi’nde dün (Pazar), buldozerler sokakları yeniden açmak için çalışırken moloz yığınlarında biriken kanalizasyon suyunun çekilmesi için seyyar bir pompa yerleştirildi. Şehir işçileri, tahrip olmuş elektrik kablolarını toplarken, enkaz yığınları kaldırılmayı bekliyordu.

Normal hayata dönme çabası
İsrail, Hamas’ın silah edinmesini engelleme gerekçesiyle 2007 yılından bu yana Gazze Şeridi’ne abluka uyguluyor. Birleşmiş Milletler'in (BM) İşgal Altındaki Filistin Toprakları İnsani Yardım Koordinatörü Lynn Hastings, BM’nin uzun süredir İsrail'e Gazze ablukasını kaldırması çağrısında bulunduğunu ve buna devam edeceğini söyledi.
İsrail, son çatışmalar sırasında Hamas hedeflerini vurduğu gerekçesiyle Gazze'de yüzlerce hava saldırısı düzenledi. Hamas ve diğer silahlı gruplar, İsrail şehirlerine, çoğu engellenen veya açık alanlara düşen 4 binden fazla roket fırlatarak İsrail’in hava saldırılarına karşılık verdi.
BM, geçtiğimiz Cuma günü sona eren savaşta yaklaşık bin evin yıkıldığını tahmin ediyor. Hastings, yüzlerce konutun ise büyük ihtimalle oturulamayacak kadar ağır hasar gördüğünün tahmin edildiğini söyledi. Hastings ayrıca ağır bombalamanın, maddi hasarın yanı sıra Gazze sakinlerinin psikolojisine de büyük zarar verdiğini belirtti.
AP, savaşın gerçek yarattığı maliyetin hemen anlaşılamayacağını kaydetti.
Öte yandan Filistinli sağlık yetkilileri, savaşta 66'sı çocuk 39'u kadın 248 Filistinlinin öldüğünü, binlerce kişinin yerlerinden edildiğini, yoksul ve kuşatma altındaki Gazze’deki binaların büyük hasar gördüğünü ve bin 900 kişinin yaralandığını açıkladılar. Buna karşın İsrail tarafında ikisi çocuk 12 kişinin öldüğü bildirildi.
Geçtiğimiz Cuma günü ateşkesin yürürlüğe girmesinden sonra, binlerce Gazzeli, hasar alan binalardan geriye kalan toz ve enkazları bir eşek arabasıyla kaldırmaya ve normal hayata dönmeye çalışıyor. Yetkililer, hasarın boyutunu tespit etmeye çalışırken Gazze sakinleri evlerinin ve işyerlerinin durumunu incelemeye başladılar.



Suriye-İsrail görüşmelerinde “büyük uçurum”

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, cumartesi günü Bakü'deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın terasından etrafı izlerken (AP)
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, cumartesi günü Bakü'deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın terasından etrafı izlerken (AP)
TT

Suriye-İsrail görüşmelerinde “büyük uçurum”

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, cumartesi günü Bakü'deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın terasından etrafı izlerken (AP)
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, cumartesi günü Bakü'deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın terasından etrafı izlerken (AP)

Şam ve Tel Aviv'den Bakü'de yapılacak Suriye-İsrail görüşmesi hakkında çelişkili haberler çıkarken, Şarku’l Avsat’a konuşan siyasi kaynaklar, iki ülke arasındaki ön görüşmelerin pozisyonlar arasında “büyük bir uçurum” olduğunu ve Şam'ın İsrail’in işgali altındaki Suriye toprakları Golan Tepeleri’nden tamamen çekilmesi talebinden vazgeçmediği sürece İsrail'in derin bir normalleşme konusunda istekli olmadığını ortaya koyduğunu söyledi.

Aynı kaynaklar, İsrail'in Suriye’nin normalleşmenin ‘bir miktar’ olması ve Beşşar Esed rejiminin düşüşünden sonra işgal ettiği bölgelerden çekilmesiyle sınırlı kalması yönündeki tutumunu reddettiğini ve bu bölgelerin büyük bir kısmında kalmak karşılığında daha fazla normalleşme istediğini söyledi. Kaynaklar, İsrail'in Şeyh dağlarının zirvelerinde ve Golan Tepeleri’nin doğusunda işgal ettiği 9 bölgede kalmakta ısrar ettiğini vurguladı.

İsrail, Suriye'deki birçok tarafın Golan Tepeleri’ndeki Yahudi yerleşimlerine saldırı düzenleme niyetinde olduğuna dair bilgilere sahip olduğunu iddia etti. Bu bilginin, İsrail ordusunun geçtiğimiz haftalarda Suriye'nin iç kesimlerinde gerçekleştirdiği tutuklamalarla doğrulandığını ve İran'a bağlı milis güçlerin üyelerinin, Suriye'nin güneyinde faaliyet gösteren cihatçı gruplarla iş birliği içinde yerleşim yerlerine saldırı düzenlemeyi planladıklarını itiraf ettiklerini öne sürdü.

cvfgh
İşgal altındaki Golan Tepeleri'ndeki bir eğitim alanında askeri eğitim sırasında ilk yardım eğitimi alan İsrail askerleri (AFP)

İsrailli bir yetkili, hükümetinin Suriye yönetimine güvenmediğini ve onun vaatlerine güvenemeyeceğini belirterek, İsrail ordusunun sadece İsraillilerin güvenliğini sağlayacak savunma önlemleri almakta kararlı olduğunu, bu nedenle sıkı güvenlik garantileri içeren tam bir barış anlaşmasının imzalanmasının bu güvenliği sağlamanın tek yolu olduğunu düşündüğünü söyledi.

İsrailli kaynaklar, Suriye yönetiminin şu aşamada İsrail ile ‘karşılıklı olarak saldırganlığı durdurma’ garantisi veren bir güvenlik anlaşması yapmakla ilgilendiğini doğruladı. Bu anlaşma, 1974 yılında imzalanan iki ülke arasındaki kuvvetlerin ayrılması anlaşmasına ve İsrail'in bu anlaşmada kabul edilen sınır hattına çekilmesine dayanıyor.

Ancak İsrail, ilişkilerin bir miktar normalleşmesi ile bağlantılı olsa bile geri çekilmeyi reddediyor. İsrail ordusu, Suriye ile birincisi İsrail sınırları içinde (yani İsrail'in Golan Tepeleri’nde işgal ettiği bölge) olup, burada İsrail ordusu büyük bir kuvvet ve ağır tahkimatlarla konuşlanacağı, ikincisi, sınır boyunca 3-5 kilometre genişliğinde bir güvenlik kuşağı oluşturulması ve bu kuşağın içinde silahlı kişilerin bulunmasının yasaklanacağı, üçüncü ise Şam'dan güney ve güneybatıya kadar silahsızlandırılacak üç bölge oluşturulmasını öngören ‘yeni bir güvenlik doktrini’ belirlemişti. Söz konusu güvenlik kuşağında 9 adet müstahkem askeri üs kuran İsrail, bu üsleri kalıcı olmasında ısrar ediyor.

vfbghyj
İsrail ordusuna ait Hummer araçları, 8 Temmuz'da işgal altındaki Golan Tepeleri'ndeki bir eğitim alanında askeri tatbikat sırasında (AFP)

İsrail'in Arapça, İbranice, İngilizce ve Fransızca yayın yapan haber sitesi I24 dün, ‘Suriyeli bir kaynağa’ dayandırdığı haberinde Şara'nın ‘cumartesi günü Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de İsrailli yetkililerle en az bir kez yüz yüze görüşme yaptığını’ bildirdi.

I24, Şara’ya yakın olduğu belirtilen kaynağın, görüşmenin iki taraf arasında Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani ve Suriye hükümetinin İsrail ile güvenlik toplantılarını koordine eden Ahmed ed-Dalati'nin de katıldığı iki veya üç toplantılık görüşmelerde yer aldığını açıkladığını iddia etti.

vfgbhy
İşgal altındaki Golan Tepeleri ile Suriye arasındaki sınır yakınlarında bir İsrail askeri aracı, 4 Mayıs 2025 (Reuters)

İsrail heyetinin Başbakan Binyamin Netanyahu’nun özel temsilcisinin yanı sıra üst düzey güvenlik ve askeri yetkililerden oluştuğunu söyleyen aynı kaynağa göre toplantılar, Suriye ve İsrail arasında olası bir güvenlik anlaşmasını görüşmek ve İran'ın Suriye ve Lübnan’daki varlığı, Hizbullah'ın silahları, Filistinli silahlı gruplar, Lübnan'daki kamplar, Gazze'den gelen Filistinli mültecilerin geleceği ve Şam’da diplomatik nitelikte olmayan bir İsrail koordinasyon ofisi açılması olasılığını ele almak amacıyla gerçekleştirildi.

İsrail televizyonu KAN, cumartesi günü Bakü'de Suriye ve İsrail yetkilileri arasında bir toplantı yapıldığını ve bu toplantıda tarafların Suriye'nin güneyinden İsrail güçlerinin çekilmesi talebini ve iki taraf arasında çok sayıda ‘koordinasyon’ konusunu görüştüğünü bildirdi. KAN ayrıca Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani ile İsrailli mevkidaşı Gidon Sa'ar'ın bugün Brüksel'deki Avrupa Birliği (AB) merkezinde bir araya geleceğini, ancak ayrı bir ikili toplantı konusunda kesin bir bilgi olmadığını aktardı.