En yüksek çözünürlüklü atom fotoğrafı çekildi

Görüntüdeki bulanıklık atomların titreşimlerinden kaynaklanıyor (Cornell Üniversitesi)
Görüntüdeki bulanıklık atomların titreşimlerinden kaynaklanıyor (Cornell Üniversitesi)
TT

En yüksek çözünürlüklü atom fotoğrafı çekildi

Görüntüdeki bulanıklık atomların titreşimlerinden kaynaklanıyor (Cornell Üniversitesi)
Görüntüdeki bulanıklık atomların titreşimlerinden kaynaklanıyor (Cornell Üniversitesi)

ABD'deki Cornell Üniversitesi'nden bilim insanları, atomların şimdiye kadarki en yüksek çözünürlüklü fotoğrafını çekti.
Aynı araştırma ekibi üç yıl önce güçlü bir dedektör inşa etmiş ve elektron mikroskoplarının çözünürlüğünü üç katına çıkararak rekor kırmıştı. Ancak sistem sadece "birkaç atom kalınlığındaki ultra ince örneklerle" çalışıyordu.
Şimdiyse elektron mikroskobu piksel dizisi dedektörü (electron microscope pixel array detector) adlı mikroskopla bahsi geçen rekor ve engel aşıldı.
Görüntü, praseodimyum ortoskandat kristalindeki atomlara 100 milyon kez yakınlaştırılarak elde edildi.
Bilim insanları, daha gelişmiş üç boyutlu rekonstrüksiyon (yeniden oluşturma) algoritmalarına sahip mikroskopta yapılan görüntülemede "ptychography" adlı bir teknikten yararlandı.
Bu teknikte, belirli bir nesneden saçılan ışınlar işlenerek ve birbiriyle örtüşen bölgelerdeki değişiklikler belirlenerek görüntüler oluşturuluyor. Araştırmacılar, bu değişiklikleri analiz ederek nesnenin şeklini belirliyor.
Araştırma ekibini yöneten David Muller, "Bu sadece yeni bir rekor değil" dedi ve ekledi:
"Artık atomların nerede olduğunu çok kolay bir şekilde bulabiliriz. Bu, uzun zamandır yapmak istediğimiz şeylerde kullanabileceğimiz pek çok yeni ölçüm imkanı sağlıyor. Bu yeni algoritmalarla, mikroskobumuzdaki bulanılıkların hepsini düzeltebiliyoruz. Şimdiye kadar çok kötü gözlükler takıyorduk. Şimdi gerçekten çok iyi bir gözlüğümüz var."
Araştırmanın bulguları hakemli bilim dergisi Science'ta yayımlandı.
 
Independent Türkçe, Daily Mail, PetaPixel



Bilim insanları Güneş'i karartmaya hazırlanıyor

Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
TT

Bilim insanları Güneş'i karartmaya hazırlanıyor

Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)

Rebecca Whittaker 

Britanyalı bilim insanları, hükümetin 50 milyon sterlinlik (yaklaşık 2,5 milyar TL) bir fonla desteklediği program kapsamında küresel ısınmayla mücadelede güneş ışığını engelleme tekniklerini deneyebilir.

Birkaç hafta içinde onaylanacak jeomühendislik projesinde bilim insanları, ışığı yansıtan parçacık bulutlarını atmosfere fırlatmak veya deniz suyu spreyleri kullanarak bulutları daha parlak hale getirmek gibi teknikleri inceleyebilir.

Başka bir yöntemse, ısıyı hapseden bir battaniye görevi gören doğal sirüs bulutlarını inceltmeyi içeriyor.

Projenin başarılı olması halinde Dünya yüzeyine daha az güneş ışığı ulaşacak ve böylece yeryüzü geçici olarak soğuyacak.

Bu, gezegeni soğutmanın nispeten ucuz bir yolu olarak düşünülse de yöntemi eleştirenler, hava örüntülerinde felaketlere yol açabileceği ve hatta yağmurları, gıda üretiminde hayati önem taşıyan bölgelerden başka yerlere kaydırabileceği uyarısında bulunuyor.

Diğer bilim insanlarıysa jeomühendisliğin, iklim değişikliğinin temel nedeni olan fosil yakıtların kullanımını durdurma çabalarını azaltabileceğini söylüyor.

Proje, ARIA diye bilinen İleri Araştırma ve Buluş Ajansı tarafından finanse ediliyor.

Birleşik Krallık hükümeti tartışmalı deneye 50 milyon sterlin ayırdı ancak gelecek 4 yıl boyunca kullanmak üzere, vergi mükelleflerinin parasından verilen toplam miktar 800 milyon sterlin (yaklaşık 41 milyar TL).

Jeomühendislik projesini yöneten ARIA Program Direktörü Profesör Mark Symes "Karbonsuzlaşma hayati önem taşıyor ancak mevcut gidişatımız, sıcaklık kaynaklı çok sayıda iklim devrilme noktasını tetikleme riski taşıyor" diyor.

Bu program, iklim felaketini önlemek için gereken zaman diliminde Dünya'yı güvenli ve sorumlu bir şekilde nasıl soğutabileceğimiz (veya soğutup soğutmamamız gerektiği) konusunda kritik ve cevapsız soruları araştıracak.

ARIA'nın geçen yıl yayımladığı bir belgede Symes bu tür devrilme noktalarına örnek vermişti. Bunlar arasında Arktik kış deniz buzlarının erimesi, Amazon yağmur ormanlarının yok olması ve bunun sonucunda ekosistem kaybı, karadaki büyük buz örtülerinin çökmesi ve bunun küresel deniz seviyesinin kayda değer derecede yükselmesine yol açması yer alıyordu.

Symes, çözümün fosil yakıtların yakılmasının durdurulması ve sera gazlarındaki fazlalıkların ortadan kaldırılması olduğunu ancak bunun, devrilme noktalarının başlangıcını önleyecek kadar hızlı gerçekleşmeyebileceğini söylüyor.

Bunun yerine bu projenin "karbonsuzlaşma için zaman kazanmamıza" katkı sağlayacağını umuyor.

Profesör Symes, projede zehirli maddeler kullanılmayacağını, açık hava deneyleri öncesinde çevresel etki değerlendirmesi yayımlanacağını ve bölgedeki topluluklara danışılacağını ifade ediyor.

Projelerin detaylarının gelecek haftalarda yayımlanması bekleniyor.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news