Viyana müzakerelerinde bir hafta sonra altıncı tura başlanacak

Viyana’daki müzakere turları ne zaman bitecek? (AP)
Viyana’daki müzakere turları ne zaman bitecek? (AP)
TT

Viyana müzakerelerinde bir hafta sonra altıncı tura başlanacak

Viyana’daki müzakere turları ne zaman bitecek? (AP)
Viyana’daki müzakere turları ne zaman bitecek? (AP)

Avrupalı ​​müzakereciler ve arabulucuların nükleer anlaşmayı canlandırmak amacıyla İran ile anlaşmaya varma konusunda acele etmesine rağmen, müzakere turları bitmeyecek gibi görünüyor.
Dokuz gün süren ve bazıları tarafından ‘sonuncu tur’ olarak nitelendirilen beşinci tur müzakerelerin sonuçlanmasıyla, anlaşmanın hala hazır olmadığı ortaya çıktı.
İran Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Başmüzakereci Abbas Arakçi, nükleer anlaşmaya ilişkin görüşmeler hakkında yaptığı değerlendirmede, “Farklılıklar, herkesin çözülebileceğine inandığı bir noktaya ulaştı. Ancak ayrıntılar önemli” dedi.
Arakçi, Viyana müzakerelerine katılan delegasyonların daha fazla istişare için Tahran’a döneceklerini söyleyerek, “Bugünkü toplantı ile bir sonraki müzakere turu arasında önceki turlarda olduğu gibi fazla bir gecikme olacağını düşünmüyorum” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise, Viyana’daki nükleer müzakerelerde ilerleme kaydedildiğini ve ABD ile temel sorunların çözüldüğünü söyledi.
Görünen o ki, Fransa, İngiltere ve Almanya’nın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) Yönetim Kurulu toplantılarında İran’a yüklenmeme kararı, gelecek hafta altıncı tur için Viyana’ya dönme kararına yardımcı oldu.
Üç Avrupa ülkesi, üç ay önce yapılan son Yönetim Kurulu toplantısında İran’ı kınayan bir karar taslağı ortaya koymuş, ancak UAEA Başkanı Rafael Grossi’nin İran ile anlaşmaya varıldığını açıklamasının ardından son dakikada geri çekmişti.
Tahran, üç ay boyunca önemli konularda Grossi’ye herhangi bir tatmin edici yanıt vermemiş olsa da, üç Avrupa ülkesi nükleer anlaşma müzakerelerinin ilerlemesini korumak için gerginlik oluşturma eğiliminde değil.
Delegeler gelecek hafta altıncı tur için geri döndüğünde, muhtemelen bu 18 Haziran’daki İran cumhurbaşkanlığı seçimlerinden önce yapılacak son tur olacak.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.