Viyana müzakerelerinde bir hafta sonra altıncı tura başlanacak

Viyana’daki müzakere turları ne zaman bitecek? (AP)
Viyana’daki müzakere turları ne zaman bitecek? (AP)
TT

Viyana müzakerelerinde bir hafta sonra altıncı tura başlanacak

Viyana’daki müzakere turları ne zaman bitecek? (AP)
Viyana’daki müzakere turları ne zaman bitecek? (AP)

Avrupalı ​​müzakereciler ve arabulucuların nükleer anlaşmayı canlandırmak amacıyla İran ile anlaşmaya varma konusunda acele etmesine rağmen, müzakere turları bitmeyecek gibi görünüyor.
Dokuz gün süren ve bazıları tarafından ‘sonuncu tur’ olarak nitelendirilen beşinci tur müzakerelerin sonuçlanmasıyla, anlaşmanın hala hazır olmadığı ortaya çıktı.
İran Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Başmüzakereci Abbas Arakçi, nükleer anlaşmaya ilişkin görüşmeler hakkında yaptığı değerlendirmede, “Farklılıklar, herkesin çözülebileceğine inandığı bir noktaya ulaştı. Ancak ayrıntılar önemli” dedi.
Arakçi, Viyana müzakerelerine katılan delegasyonların daha fazla istişare için Tahran’a döneceklerini söyleyerek, “Bugünkü toplantı ile bir sonraki müzakere turu arasında önceki turlarda olduğu gibi fazla bir gecikme olacağını düşünmüyorum” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise, Viyana’daki nükleer müzakerelerde ilerleme kaydedildiğini ve ABD ile temel sorunların çözüldüğünü söyledi.
Görünen o ki, Fransa, İngiltere ve Almanya’nın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) Yönetim Kurulu toplantılarında İran’a yüklenmeme kararı, gelecek hafta altıncı tur için Viyana’ya dönme kararına yardımcı oldu.
Üç Avrupa ülkesi, üç ay önce yapılan son Yönetim Kurulu toplantısında İran’ı kınayan bir karar taslağı ortaya koymuş, ancak UAEA Başkanı Rafael Grossi’nin İran ile anlaşmaya varıldığını açıklamasının ardından son dakikada geri çekmişti.
Tahran, üç ay boyunca önemli konularda Grossi’ye herhangi bir tatmin edici yanıt vermemiş olsa da, üç Avrupa ülkesi nükleer anlaşma müzakerelerinin ilerlemesini korumak için gerginlik oluşturma eğiliminde değil.
Delegeler gelecek hafta altıncı tur için geri döndüğünde, muhtemelen bu 18 Haziran’daki İran cumhurbaşkanlığı seçimlerinden önce yapılacak son tur olacak.



Sudan, İran’ın Kızıldeniz’de deniz üssü kurma talebini reddetti

İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
TT

Sudan, İran’ın Kızıldeniz’de deniz üssü kurma talebini reddetti

İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)

Sudanlı üst düzey istihbarat yetkilisi Ahmed Hasan Muhammed, ülkesinin İran’ın Kızıldeniz kıyısında bir deniz üssü kurma talebini reddettiğini söyledi.

İran’ın bu talebi kabul edilseydi, söz konusu üs, Tahran’ın dünyanın en yoğun nakliye hatlarından birinde deniz trafiğini izlemesine olanak tanıyacaktı.

Şarku’l Avsat’ın Wall Street Journal gazetesinden aktardığına göre Muhammed konuya ilişkin açıklamasında şunları söyledi;

“İran, Sudan ordusuna isyancılara karşı mücadelede kullanılmak üzere silahlı insansız hava araçları (SİHA) sağladı. Tahran, üssü inşa etme izni karşılığında, Sudan’a helikopter taşıyan bir savaş gemisi de dahil olmak üzere gelişmiş silahlar teklif etti. İranlılar üssü istihbarat toplamak için kullanmak istediklerini söyledi. Oraya savaş gemileri de yerleştirmek istediler. Ancak Hartum, İran’ın bu teklifini reddetti.”

Muhammed gazeteye yaptığı açıklamada, “Sudan İran’dan SİHA satın aldı. Çünkü insan kaybını azaltmak ve uluslararası insancıl hukuka saygı göstermek için daha isabetli silahlara ihtiyacımız vardı” diye ekledi.

Kızıldeniz’deki bir deniz üssü, Yemen’deki Husilerin ticari gemilere saldırı başlatmasına yardımcı olurken, Tahran’ın dünyanın en yoğun nakliye hatlarından biri üzerindeki hakimiyetini artırmasına olanak tanıyabilir.

İran destekli Husiler, Kızıldeniz’deki saldırıları Gazze’de savaşan İsrail ve müttefiklerini cezalandırma amacıyla gerçekleştirdiklerini ifade ediyor.

sddeb
Yemen televizyonu tarafından yayınlanan bir görüntüde, Husi saldırısından sonra batan bir İngiliz kargo gemisi görülüyor (EPA)

Sudan’ın, devrilen eski Devlet Başkanı Ömer El Beşir döneminde, İran ve Filistin’deki müttefiki Hamas ile yakın ilişkileri vardı.

Beşir'in 2019 darbesiyle devrilmesinin ardından, ülkenin askeri cuntasının başı olan Orgeneral Abdulfettah el Burhan, uluslararası yaptırımları sona erdirmek amacıyla ABD ile yakınlaşma başlattı.

Ayrıca İsrail ile ilişkileri normalleştirmek için harekete geçti.

İran’ın deniz üssünü inşa etme talebi, bölge ülkelerinin Sudan’da 10 aydır devam eden iç savaştan faydalanarak, Ortadoğu ile Sahra Altı Afrika ülkeleri arasında stratejik bir kavşak noktası olan ülkede yer edinmeye çalıştıklarını gösteriyor.

Burhan liderliğindeki Sudan ordusu, Nisan ortasından bu yana Orgeneral Muhamed Hamdan Daklu (Hamideti) liderliğindeki paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri ile savaşıyor.

Çatışma on binlerce insanın ölümüne, milyonlarca Sudanlının yerinden edilmesine ve dünyanın en kötü insani krizlerinden birine neden oldu.

Çatışmaları takip eden bölge yetkilileri ve analistlere göre, Sudan’ın İran’dan aldığı SİHA’lar, Hızlı Destek Kuvvetleri nedeniyle ordunun uğradığı kayıpların ardından, Burhan’ın bir miktar başarı elde etmesine yardımcı oldu.

Son haftalarda hükümet, Hartum ve Omdurman’daki önemli bölgelerin kontrolünü yeniden ele geçirdi.

ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, hem Sudan ordusunu, hem de Hızlı Destek Kuvvetleri’ni savaş suçu işlemekle suçladı.

Washington ayrıca Hızlı Destek Kuvvetleri’ni, Sudan’ın batısındaki Darfur bölgesinde cinayet, tecavüz ve etnik temizlik de dahil olmak üzere insanlığa karşı suçlar işlemekle itham etti.

Birleşmiş Milletler (BM) yetkilileri, Sudan ordusunu, sivillerin yerleşimleri havadan hedef almak ve Sudanlı sivilleri çaresizce ihtiyaç duydukları insani yardımdan mahrum bırakmakla eleştirdi.

BM kuruluşları ayrıca Hızlı Destek Kuvvetleri’ni, Darfur’da etnik amaçlı saldırılar da dahil olmak üzere zulüm yapmakla suçladı.

Çatışmanın tarafları olan Sudan ordusu ve Hızlı Destek Kuvvetleri, ABD ve BM’nin suçlamalarını reddetti.

ABD Şubat ayında yaptığı açıklamada, İran’ın Sudan ordusuna silah sevkiyatıyla ilgili endişelerini dile getirdi.

ABD’nin Hartum Büyükelçisi John Godfrey, İran’ın Hartum’a yardım ettiğine ilişkin haberlerin ‘son derece rahatsız edici’ olduğunu söyledi.