İran’daki seçim sürecini eleştirenler arasına katılan reformist lider Mehdi Kerrubi, ‘yasadışı müdahaleyi’ reddetti. Reformist figürlerin halktan seçmen katılımındaki düşüş üzerine rejimin kimliğinin değiştirilmesi ve meşruiyetini kaybetmesi konusundaki uyarıları ardından, reformist çevrelerin beğenisini kazanmak için yarışan adayların söylemlerini ‘Cumhuriyet’ teması belirledi.
Reformist liderin eşi Fatıma Kerrubi, ‘insanların haklarını kaybetmelerine neden olan yasa dışı müdahaleleri tanımadığını ve tanımayacağını’ söylediği eşinin her zaman özgür ve rekabetçi seçimlere vurguda bulunduğunu belirtti. Aynı zamanda ev hapsi uygulamadan önce üst düzey rejim yetkililerine, Anayasa Koruma Konseyi'nin seçimler üzerindeki vesayetçi denetiminin kaldırılmasını talep eden en az 10 mektup gönderdiğini ifade etti.
2009 yılında Mahmud Ahmedinejad'ın ikinci dönem zaferini reddettikleri için Yeşil Hareket’e liderlik eden Kerrubi ve müttefiki Mir Hüseyin Musevi, Şubat 2011’den bu yana ev hapsinde tutuluyor.
Üyelerinin yarısını Ali Hamaney’in seçtiği Anayasa Koruma Konseyi'ne yönelik reformist eleştiriler bu hafta da durmadı. Reformist din adamlarının altında toplandığı ve eski Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi'nin başkanlığını yaptığı Mücahid Din Alimleri grubu rejimin cumhuriyetini baltalamak isteyenleri eleştirmiş, ‘seçim mühendisliği’ tuzağına düşmemeleri konusunda uyarıp ‘hilafetteki zanlılarla’ mücadeleye çağırarak daha da ileri gitmişti.
Eleştirmen saflarına katılan Hasan Humeyni ise Çarşamba günü yaptığı açıklamada, ‘İslami rejim’ kimliğinin ‘İslami yönetim’ olarak değiştirilmesine karşı uyarıda bulunmuştu.
Kerrubi ise kendi deyimiyle ‘önde gelen şahsiyetlerin ve reformist tarafların cesur duruşlarına, özellikle de Mücahid Din Alimleri grubunun açıklamasına’ övgüde bulundu. Eski Cumhurbaşkanı Ali Ekber Haşimi Rafsancani'nin grubuna bağlı Sazandegi gazetesinin Pazar sayısı ön sayfasında Kerrubi’nin seçimlere katılımı desteklediğini belirtmesi ardından Kerrubi ailesi ise Mehdi Kerrubi’nin tutumlarını açıklamaya yetkili tek organ olduğunu vurguladı.
Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise silah ve güç arayanları suçlayarak şah rejimine karşı 5 ve 6 Temmuz 1963'teki ayaklanmanın bastırıldığını hatırlattı. Bu olayların silahların ve gücün düşünce üzerinde zafer kazanmadığını ve çözüm olamayacaklarını kanıtladığını vurgulayan Ruhani, İran devrimi lideri Humeyni'nin 33. ölüm yıldönümü arifesinde yaptığı açıklamada, “Ülkeyi ilerleme ve gelişme yoluna koyabilmemiz için İmam'ın yaklaşımını takip etmemiz gerekiyor” dedi.
Anayasa Koruma Konseyi'nin önde gelen üyesi ve Tahran Cuma namazı hatibi radikal Ahmed Hatemi ise adaylık sürecini savundu. Aynı zamanda ‘seçim mühendisliği’ sözlerini komisyona karşı ‘açık bir suçlama’ olarak değerlendirdi. ISNA haber ajansına göre Hatemi, “Düşman çizgisi, seçimin başarısızlığıdır. Aldatan düşman, toplumda soğuk ve soluk bir atmosfer yaratma çabasıyla seçimlerin mühendisliği hakkında şüpheler uyandırıyor. Ancak, Anayasa Koruma Konseyi, adayların uygunluğuna yönelik bir çıta belirliyor. Devrime sadık olanlar ise düşman hattının farkında, sandıklara maksimum katılımla cevap verecekler” ifadelerini kullandı.
Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Muhammed Sadr, Anayasa Koruma Konseyi'ni kamuoyu ile ‘çatışma’ içinde olarak değerlendirdi. Adayların reddedilme sürecinin ‘reformun üzerine soğuk su döktüğüne’ işaret eden Sadr, Jamaran web sitesine verdiği demeçte, ancak seçimleri boykot etme fikrinin reformistlerin gündeminde olmadığını söyleyerek “Reformistleri ve halkı etkili seçimler yapmaya yeniden motive eden başka dönüşümler de olabilir” dedi.
Bağımsız aday Muhsin Mehr Alizade ise seçimlere iki hafta kaldığı sıradaki durumu 2005'teki cumhurbaşkanlığı seçimleri (Ahmedinejad’ın ilk dönemini kazandığı) öncesindeki duruma benzetti. Seçim kampanyası kapsamında İranlılara seslenen Mehr Alizade, “Bu seçimlerdeki mevcut durum ve topluma hakim olan atmosferin karamsarlığı, halkın taleplerine yeterince ilgi gösterilmemesinin ve kökleri bu görüşe dayanan acı olayların sonucudur” dedi. Sert bir şekilde eleştirdiği Anayasa Koruma Konseyi'nin yaklaşımına karşı reformistler, muhafazakarlar ve bağımsızlardan oluşan ‘Değişim Talepleri’ adını verdiği akımın ‘protestosuna’ atıfta bulunan Alizade, doğru olarak değerlendirdiği protestonun halkın seçim dairesini sınırlayacağını da ekledi.
“Bugün tüm siyasi aktivistlerin görevi, toplumun kalbindeki mevcut koşulları değiştirme umudunu canlandırmaktır. Pek çoğu, bunu rakip topraklarda oynamak olarak görüyor” diyen Alizade, tecrübeli reformcuları ve reformlara inanan muhafazakarları bir araya getirecek bir hükümet kurma sözü verdi. Aynı zamanda bu hükümete ‘Hatemi’nin üçüncü hükümeti’ ismini verdi.
“Mevcut durumdan çıkmanın tek yolunun tüm insanların taleplerini dikkate almak olduğuna inanıyorum. Günümüzün karmaşık ve acı verici koşullarında değişim ve dönüşüm sağlayarak insanların rızasını kazanmak dışında hiçbir şey bizi bu tehlikeli koridordan güvenle geçiremez” açıklamalarında bulunan Alizade, 2005 yılında Ahmedinejad'ın cumhurbaşkanlığıyla sona eren durumun tekrarlanmaması uyarısında bulundu. Bununla birlikte, “Doğru siyasi eylemin ülkenin kaderini nasıl etkileyebileceğini o zamanlar bilmiyorduk. Gelecek, şimdi karar verdiğimiz şeylerden hükümler çıkaracak” ifadelerine başvurdu.
Onun döneminde İran Spor Kurumu başkanı olduğu Başkan Muhammed Hatemi ile uzun yıllara dayanan yakın işbirliğine güvenen Mehr Alizade, 2005 cumhurbaşkanlığı seçimleri ilk turunda yedi aday arasında son sırada yer almıştı. Söz konusu seçimlerde Ali Ekber Haşimi Rafsancani 6,2 milyon oy, Ahmedinejad 5,7 milyon oy, Mehdi Kerrubi ise 5,1 milyon oy almıştı. İkinci turda ise Rafsancani’nin (10 milyon oy) önüne geçen Ahmedinejad, 17 milyon oy elde etmişti.
Mehr Alizade, seçim kampanyalarıyla meşgul olduğu için Hasan Ruhani tarafından Merkez Bankası başkanlığı görevinden alınan Abdunnasır Himmeti gibi güçlü bir adayla karşı karşıya.
Reformist hareketteki Koordinasyon ve İl İşleri Komisyonu yetkilisi Cevad Emam, Himmeti ve Alizade’nin programlarını ‘Reform Cephesi’nde’ sunma yönünde başvurduklarını, ancak bu taleplerin henüz incelenmediğini söyledi. Bunlardan birini destekleme olasılığını ima eden Emam, “Başkan adaylarından herhangi birinin başarısı, halkın katılımına bağlı. Mevcut durumda insanların ilgisini çekme olasılığını incelemeliler. Reform Cephesi’nin tutumunun değiştirilmesi, toplumun görüşüne bağlı” dedi.
İran medyası ise reformist akım kendi tutumunu belirleyeceğini, kamuoyu yoklamalarında en nihayetinde kazanan adayı destekleyeceğini öngörüyor.
Sazandegi gazetesi baş sayfası, popülerliği artan Himmeti’ye ayrıldı. Kargozaran Partisi Genel Başkanı Gulam Hüseyin Kerbasçi de partinin seçimlere katılma eğilimini savundu.
Reformcu web siteleri, Himmeti’nin .2hassas durumlar ışığındaki’ cumhurbaşkanlığı programını sunma yönünde Çarşamba günü Humeyni'nin torunu Hassan Humeyni ile bir araya geldiğini bildirdi. Rouydad 24 web sitesi, Hassan Humeyni'nin 2013'te Hassan Ruhani cumhurbaşkanlığını üstlendiği sırada Haşimi Rafsancani'nin oynadığı rolü oynayıp oynayamayacağı sorusunu dile getirdi.
Himmeti’nin seçim kampanyası Twitter hesabının devre dışı bırakıldığını duyurarak bunun arkasında Devrim Muhafızları ‘elektronik ordusu’ olduğunu öne sürdü.
Hamdeli gazetesi, muhafazakar olmayan adayların eksikliği nedeniyle reformist kamptaki anlaşmazlıklara atıfta bulundu. Reformist Arman gazetesi, “Bağımsız İki Aday Dayanamadı” başlığı altındaki yazısında Alizade ve Himmeti’nin açıklamaları ve kayıtlarını yayınlamaktan kaçınan İran televizyonunu protesto etti. İkilinin fotoğrafları üzerine “Ruhani'nin üçüncü hükümeti mi yoksa yine vekil adayı mı?” başlığını atan Aftab gazetesi ise İran televizyonunun adayların programlarını nasıl ele aldığına ışık tuttu. Reformist çevrelerin ikili hakkındaki tartışmalarının ‘ciddiyet ve önemle sürdürüldüğünü’ ifade eden gazete aynı zamanda Ruhani ile reformist müttefikleri arasında son iki yıldır devam eden gergin ilişkiler üzerine durdu.
Devrim Muhafızları'na bağlı Cevan gazetesi, yedi adayın resimlerine de yer verdi. Fotoğraflarda Himmeti’nin şaşırmış, Reisi’nin kararlı gözüktüğü dikkat çekerken başlıkta ise “Ülke sorunları, adayların birbiri ile ettiği alay ile çözülemez” ifadeleri yer aldı.
İranlı reformist Mehdi Kerrubi'den cumhurbaşkanlığı seçim sürecine eleştiri
İranlı reformist Mehdi Kerrubi'den cumhurbaşkanlığı seçim sürecine eleştiri
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة