İneklere "geğirdikleri için" akıllı maske takılacak

İneklerin saldığı metan gazını önlemek için filtreli bir cihaz tasarlandı (Hollie Adams/Bloomberg)
İneklerin saldığı metan gazını önlemek için filtreli bir cihaz tasarlandı (Hollie Adams/Bloomberg)
TT

İneklere "geğirdikleri için" akıllı maske takılacak

İneklerin saldığı metan gazını önlemek için filtreli bir cihaz tasarlandı (Hollie Adams/Bloomberg)
İneklerin saldığı metan gazını önlemek için filtreli bir cihaz tasarlandı (Hollie Adams/Bloomberg)

ABD merkezli ve çok uluslu tarım firması Cargill, inekler için akıllı maskeler satmaya başlayacak.
Birleşik Krallık'ta kurulan teknoloji girişimi Zelp'in tasarladığı cihazın, ineklerin geğirdiğinde saldığı metan gazını emeceği ve doğaya salınmasını önleyeceği ifade ediliyor.
İddiaya göre maske görünümlü cihaz, metan salımlarının yarısından fazlasını engelleyebilecek.
Cargill'den salı günü yapılan açıklamada cihazların 2022'de Avrupalı ​​süt üreticilerinin kullanımına sunulacağı duyuruldu. Ancak Birleşmiş Milletler, Avrupa'daki en olası metan kaynağının atık sektörü olduğunu söylüyor.

Cihaz nasıl çalışıyor?
Şirketler henüz bir fiyat belirlemedi ancak Zelp, yıllık abonelik ücretinin inek başına yaklaşık 80 dolardan başlayacağını tahmin ediyor.
Teknoloji girişimi, ilk yıl 50 bin, sonraki yıl da 200 bin cihaz üretmeyi hedefliyor.
Güneş enerjisiyle şarj edilen pillerle çalışan cihaz, geğirmeyle salınan gazı emiyor ve filtreli bir haznede biriktiriyor.
Filtre dolduktan sonra kimyasal reaksiyon aracılığıyla metan, karbondioksite dönüştürülüyor ve havaya salıyor.
Öte yandan atmosferdeki karbondioksit birikimi de tıpkı metan gibi iklim krizinde rol oynuyor.
Ancak Bloomberg'in aktardığına göre metan, atmosferdeki ilk 25 yılında karbondioksitten 80 kat fazla ısıyı hapsediyor.
Ayrıca ineklerin saldığı metan gazının yaklaşık yüzde 95'inin geğirmeyle ortaya çıktığı düşünülüyor.
Öte yandan teknoloji, henüz bağımsız uzmanlar tarafından değerlendirilmedi. Öncelikle bu uzmanların, cihazın işe yaradığını kabul etmesi gerekiyor.
Zelp ise ürünün tamamlanmasının ardından hakemli çalışmaların gerçekleştirileceğini söylüyor.

BM'ye göre metan gazı, önemli bir sorun
Birleşmiş Milletler (BM) ve İklim ve Temiz Hava Koalisyonu (CCAC) tarafından geçen ay yayımlanan raporda, metan gazını azaltmanın küresel ısınmayı yavaşlatmada en güçlü yol olduğuna dikkat çekilmişti.
Metanın sanayi öncesi dönemden bu yana küresel ısınmaya yüzde 30 katkısı olduğu vurgulanan raporda, gazın azaltılmasıyla yılda yaklaşık 260 bin erken ölüm, 775 bin astıma bağlı hastane başvurusunun yanı sıra 25 milyon ton mahsul kaybının önlenebileceği belirtilmişti.

Nereden geliyor bu metan?
Söz konusu BM raporunda aynı zamanda çözüm önerileri de sunulmuştu. Başta fosil yakıt sektörüne odaklanan çözüm önerileri, 2030'a kadar metan emisyonlarını yüzde 30 oranında azaltabilir.
Rapora göre metan gazının kaynağı ülkelere ve bölgelere göre farklılık gösteriyor. Örneğin Avrupa ve Hindistan'da en büyük kaynak, atık sektörü olarak görülüyor.
Olası metan kaynakları Çin'de kömür üretimi ve hayvancılık, Afrika'da ise hayvancılık ve petrol olarak belirleniyor.
Independent Türkçe, Bloomberg, Gizmodo, UN news



İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
TT

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Çin'in güneybatısında keşfedilen 300 bin yıllık nadir ahşap aletler, bölgedeki ilk insanların büyük ölçüde kök ve yumrular gibi yeraltı bitkileriyle beslendiğini gösteriyor.

Hakemli dergi Science'da perşembe günü yayımlanan bulgular, Doğu Asya'daki erken insan atalarının gelişmiş bilişsel becerilerine, yaşantılarına, beslenme biçimlerine ve çevrelerine ışık tutuyor.

Yunnan eyaletinin Jiangchuan bölgesinde yer alan göl kıyısındaki Gantangqing arkeolojik kazı alanında, oksijenden yoksun kil tortularda ahşap aletlerin korunması sayesinde bu nadir buluntu elde edildi.

Araştırmacılar tortularda yaklaşık bin organik kalıntı da buldu.

Ortaya çıkarılan kalıntıları gelişmiş teknikler kullanarak tarihlendiren bilim insanları, aletlerin 250 bin ila 350 bin yıllık olduğunu tespit etti.

Bilim insanları, çeşitli biçim ve işlevlere sahip "son derece nadir" ahşap aletlerin yaklaşık 300 bin yıllık katmanlardan çıkarıldığını söylüyor.

Bugüne kadar bu döneme ait, biri Avrupa'da diğeri Afrika'da olmak üzere ahşap alet içeren sadece iki keşif yapılmıştı.
 

Görsel kaldırıldı.

Gantangqing'deki ahşap aletler (Liu ve ekip arkadaşları/Science)


Yeni keşfedilen çubuklardan ikisi, İtalya'nın Poggetti Vecchi bölgesinde bulunan 171 bin yıllık aletlere benzerlik gösteriyor.

Kanca biçimli benzersiz 4 aletin daha ortaya çıkarıldığını belirten bilim insanları, bunların muhtemelen kökleri kesmek için kullanıldığını söylüyor.

Ayrıca araştırmacıların ahşap aletlerin üzerinde kasıtlı cilalama ve kazıma izleri, kenarlarındaysa toprak kalıntıları saptaması, bunların kök ve yumrular gibi yeraltı bitkilerini kazmak için kullanıldığına işaret ediyor.

Bilim insanları, "Ahşap aletler arasında kazma çubukları ve küçük, eksiksiz, elle tutulan sivri uçlu aletler var" diye yazıyor.

Bilim insanları bu bulgulara dayanarak insanların Doğu Asya'daki atalarının muhtemelen bitki temelli bir beslenme biçimi izlediğinden şüphelenirken, bölgede çam fıstığı, fındık, kivi meyvesi ve su yumrularına dair kanıtlar tespit edildi.

Buna karşılık Avrupa ve Afrika'da saptanan ahşap aletler av aletleri, mızraklar ve mızrak uçlarıydı.

Çalışmanın ortak yazarı arkeolog Bo Li şöyle diyor:

Bu keşif, erken insan adaptasyonuna ilişkin önceki varsayımlara meydan okuyor. Çağdaş Avrupa yerleşimleri (Almanya'daki Schöningen gibi) büyük memelileri avlamaya odaklanırken, Gantangqing subtropik bölgelerde bitki temelli, eşsiz bir hayatta kalma stratejisini ortaya koyuyor.

Dr. Li, "Ahşap aletlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı da arkeolojik kayıtlardaki önemli bir boşluğu dolduruyor, çünkü 100 bin yıldan daha eski ahşap aletler Afrika ve Batı Avrasya dışında son derece nadir görülüyor" ifadelerini kullanıyor.

Keşif, ahşap aletleri kullanan erken insanların dünya genelinde çok daha geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca farklı ortamlarda yaşayan tarih öncesi kültürlerin yerel olarak işlerine yarayacak aletler geliştirdiğine de işaret ediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news