Nükleer Silahların Tamamen Ortadan Kaldırılması için Uluslararası Kampanya tarafından (ICAN) 7 Haziran Pazartesi günü yapılan açıklamaya göre, Kovid-19 salgını ve dünya ekonomilerindeki yıkımına rağmen, nükleer silah sahibi ülkeler geçen yıl nükleer silah harcamalarını 1,4 milyar dolar artırdı.
ICAN yayınladığı yeni bir raporda, dokuz nükleer silahlı devletin 2020'de bu alandaki harcamalarını nasıl artırmaya devam ettiğini ayrıntılarıyla anlatıyor.
Raporda, hastaneler hastalarla doluyken, doktorlar ve hemşireler saatlerce çalışırken ve temel tıbbi malzemeler dahi yetersiz kalırken, dokuz ülkenin kitle imha silahları için 72 milyar dolardan fazla para ayırdıkları belirtildi.
2017'de Nobel Barış Ödülü'nü kazanan ICAN’a göre, bu 2019’daki harcamalara kıyasla 1,4 milyar dolarlık bir artışı olduğunu gösteriyor.
Harcamalar dakikada 137 bin dolardan fazla
Rapora göre, ABD toplam harcama miktarının yarısından fazlasını, yani 37,4 milyar doları harcadı ve bu ABD’nin geçen yılki toplam askeri harcamalarının kabaca yüzde beşini oluşturuyordu.
ICAN'ın tahminlerine göre Çin'in bu alandaki harcamaları yaklaşık 10 milyar dolar, Rusya'nın ki ise 8 milyar dolar.
Birleşik Krallık, Fransa, Hindistan, İsrail, Pakistan ve Kuzey Kore'yi de içeren nükleer silahlı devletlerin harcamaları dikkate alındığında, ülkeler 2020'de nükleer silahlara dakikada 137 bin dolardan fazla harcadı.
Nükleer silahları yasaklama çabaları
Harcamalardaki artış, hem dünyanın son yüzyıldaki en kötü salgınla boğuştuğu hem de diğer birçok ülkenin nükleer silahları yasaklamak için bir araya geldiği döneme denk geldi.
Geçen Ekim ayında, Nükleer Silahların Tamamen Ortadan Kaldırılması için Uluslararası Kampanya (ICAN) tarafından silahların kaldırılmasını savunan bir anlaşma, Ocak 2021’de yürürlüğe girmesi hedefiyle 50 ülkenin onayını aldı.
Raporda, "Bu dokuz ülke milyarlarca doları kitle imha silahları için harcamaya devam ederken, dünyanın geri kalanı ise onları yasa dışı kılmakla meşguldü" denildi.
Harcamalardan yararlanan şirketler
Suç ortaklığı: 2020 Küresel Nükleer Harcamalar başlıklı raporda hükümetlerin vergileri nasıl giderek artan bir şekilde savunma şirketlerine aktardığı, artan harcamaları teşvik eden lobicilere giderek artan miktarda nasıl harcama yapıldığının altı çizildi.
Rapora göre geçen yıl nükleer silah üreten 20'den fazla şirket, mevcut veya yeni sözleşmeler yoluyla bu işten kâr elde etti ve 11 Batılı şirket tek başına yeni veya değiştirilmiş nükleer silah sözleşmeleri yoluyla 27.7 milyar dolar kazanç sağladı.
Bu tür sözleşmelerden en çok kazanç sağlayan şirketler Northrop Grumman, General Dynamics, Lockheed Martin, Raytheon Technologies ve Draper oldu.
Lobi faaliyetleri
Raporda, geçen yıl ABD harcamalarının neredeyse yarısının, yani 13.7 milyar doların tamamının, yeni bir nükleer silah sistemi inşa etmek için Northrop Grumman'a gittiği belirtildi.
Raporda, bu şirketin ABD politika yapıcılarına savunmaya daha fazla para harcamaları yönünde lobi yapmaları için 13,3 milyon dolar ve nükleer silahlar hakkında araştırma yapan ve yayınlar yapan büyük düşünce kuruluşlarını finanse etmek için 2 milyon dolar daha harcadığı belirtildi.
Raporda genel olarak, şirketlerin lobicilik çabalarının iyi sonuç verdiği söylendi.
Geçen yıl hükümetlerin savunmaya daha fazla harcama yapması için lobi çalışmalarına harcanan her bir doların, nükleer silah sözleşmelerinde şirketlere 236 dolar olarak geri döndüğü tespit edildi.