Görev süresi sona eren Mossad Başkanı Cohen: Amerikalıların Çin'den ne istediklerini anlamıyorum, Çin düşmanımız değil

Mossad Şefi Cohen, dün görev süresinin sona ermesi vesilesiyle Netanyahu’yu ziyaret etti (İsrail Başbakanlığı)
Mossad Şefi Cohen, dün görev süresinin sona ermesi vesilesiyle Netanyahu’yu ziyaret etti (İsrail Başbakanlığı)
TT

Görev süresi sona eren Mossad Başkanı Cohen: Amerikalıların Çin'den ne istediklerini anlamıyorum, Çin düşmanımız değil

Mossad Şefi Cohen, dün görev süresinin sona ermesi vesilesiyle Netanyahu’yu ziyaret etti (İsrail Başbakanlığı)
Mossad Şefi Cohen, dün görev süresinin sona ermesi vesilesiyle Netanyahu’yu ziyaret etti (İsrail Başbakanlığı)

Geçtiğimiz hafta görev süresi sona eren İsrail Dış İstihbarat Servisi Mossad Başkanı Yossi Cohen, ülkesinin eski ABD Başkanı Donald Trump ve mevcut Başkan Joe Biden yönetimlerine, ABD’nin Irak'tan çekilmesi halinde İran'ın burayı kolayca işgal edebileceğini bildirdiğini söyledi.
Görevden ayrılması vesilesiyle Bar-Ilan Üniversitesi Dostları önünde verdiği bir konferansta Cohen, “Irak’ın işgali, İran yönetiminin vizyonunun organik bir parçasıdır. İran'ın son Gazze savaşı sırasında Suriye'den İsrail'e füze fırlatmasından ve bölgemizde yüz binlerce masum insana yönelik terör saldırılarının çoğundan sorumlu olduğunu unutmamalıyız” ifadelerini kullandı.

Cohen: ‘Çin bize karşı değil’
Şaşırtıcı bir şekilde Donald Trump ve Joe Biden yönetimlerinin tutumlarına ters düşecek şekilde ABD'nin Çin konusundaki tutumunu sert bir şekilde eleştiren Cohen, “Amerikalıların Çin'den ne istediklerini anlamıyorum. Amerikalıların Çin'den ne istediğini anlayan varsa bana da açıklasın. Çin bize karşı değil, düşmanımız da değil” şeklinde konuştu.

Katar’ın Gazze’ye mali desteği
Cohen konuşmasında ayrıca, “İsrail, Katar’ın mali desteğinin Gazze Şeridi'ni sakinleştireceği varsayımına dayanarak hata yaptı. Katarlıların ve Katar’ın mali müdahalesi bizi Hamas’la sakinleştirmeye götürecekti, ancak bu konu biraz kontrolden çıktı” dedi.
Başbakan Binyamin Netanyahu'nun kendisine Katar ile ilişkiler ve mali desteğin Gazze'ye aktarılmasıyla ilgili temasların yönetilmesi ve geçtiğimiz yıl Katar'ın Gazze Şeridi'ndeki rolünü bağışçılığın ötesine geçmesi için güçlendirmeye çalışmakta dahil olmak üzere birçok siyasi ve stratejik sorumluluk verdiğini söyleyen Cohen, “Katar'ın İsrail ile Hamas arasında ateşkes sağlama çabalarında öncü taraf olması gerektiğine inanıyorum” diye konuştu.

Suriye ve Rusya mesajı
Rusya’nın Suriye’deki varlığına da değinen Cohen, Rus istihbaratının bölgeye girmesinden bu yana İsrail'i yakından gözetlediğine dikkat çekerek, “Ruslar, havalanan herhangi bir uçakla ve herhangi bir iletişimle ilgili herkesten daha fazla casusluk yapıyorlar” ifadelerini kullandı.
Suriye'ye müdahale etmemeyi tercih eden eski ABD Başkanı Barack Obama'nın pratikte Rusları buraya davet eden kişi olduğunu düşünen Cohen, “(Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin bir yere davet edildiyse orada kalır” dedi.

Nasrallah’ın sağlık durumu
İsrail'in Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'ın son göründüğünde yorgunluk belirtileri göstermesine ve İsrail’de sağlık durumuna ilişkin bir takım söylentilerin yayılmasına rağmen sağlık durumuna ilişkin herhangi bir bilgisi olmadığını belirten Cohen sözlerini şöyle sürdürdü:
“İsrail istihbaratı, Nasrallah'ın sağlık durumu hakkında henüz bir bilgi alamadı. Başına iyi bir şey gelmediğine şüphe yok. İsrail konuyu aydınlatmaya çalışmaktadır.”

Cohan’in İran seçimleri tahmini
Son olarak İran’da 18 Haziran’da yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde İran Yargı Erki Başkanı İbrahim Reisi’nin kazanacağı tahmininde bulunan Cohen, “Batı, daha tehlikeli bir İran'ın yaklaştığının farkına varmalı ve ona karşı tutumunu sıkılaştırmalıdır” şeklinde konuştu.



İran-İsrail çatışması ne gösterdi?

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban ve dönemin İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani ile birlikte, Mart 2023, Pekin (SPA)
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban ve dönemin İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani ile birlikte, Mart 2023, Pekin (SPA)
TT

İran-İsrail çatışması ne gösterdi?

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban ve dönemin İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani ile birlikte, Mart 2023, Pekin (SPA)
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban ve dönemin İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani ile birlikte, Mart 2023, Pekin (SPA)

Siyaset ve güvenlik uzmanları, Tahran'ın açıklamalarına bağlı kalması ve bölgedeki silahlı örgütlere müdahale ve destekten uzak durması halinde Körfez-İran ilişkilerinin daha güçlü hale gelebileceğini, büyüyebileceğini ve gelişebileceğini belirtti.

Uzmanlar, İran-İsrail çatışmasının, Körfez ülkelerinin bölgesel güvenlik üzerine düşünmeleri, bölgesel güvenlik vizyonlarını istikrar ve güvenliği koruyacak net mekanizmalara dönüştürmeleri ve İran ile Irak başta olmak üzere komşu ülkelerle ortak bir çerçeveye ulaşmaları gerektiğini gösterdiğini söyledi.

Körfez Araştırmaları Merkezi Başkanı Dr. Abdulaziz bin Sakr, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın Tahran'ın komşu ülkelerle iyi ilişkiler kurmak istediğine dair son açıklamalarına işaret ederek şöyle dedi: “Bugün İran'dan tek istediğimiz, Körfez'de müdahale ve saldırganlık istemediğine dair söylediklerine uymasıdır. Eğer davranışlarını değiştirir ve müdahaleci olmazlarsa, bu, bölgede daha fazla güvenlik ve istikrara, İran ve komşu ülkelerde büyüme ve refaha yol açacaktır.”

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Tahran'ın Körfez bölgesindeki komşu ülkelerle ilişkilerde yeni bir sayfa açmaya hazır olduğunu ifade etti.

Şarku’l Avsat’ın İran Cumhurbaşkanlığı internet sitesinden aktardığına göre Pezeşkiyan kabine üyelerine hitaben yaptığı konuşmada, “İslam ülkeleri arasındaki dayanışma ihtiyacı ve kapsamlı iş birliğinin genişletilmesi hedefi göz önüne alındığında, komşuluk politikası ve bölge ülkeleriyle ilişkilerin geliştirilmesi, hükümetin temel stratejileri arasındadır” dedi.

Dr. Abdulaziz bin Sakr, Körfez Araştırmaları Merkezi tarafından düzenlenen ‘Gerilim ve Diplomasi: İsrail-İran Savaşı Üzerine Körfez Perspektifleri’ başlıklı seminerde şu ifadeleri kullandı: “İran'ı son yıllarda desteklediği Hizbullah gibi gruplardan uzak görmek ve bölgede saldırganlık içermeyen bir güvenlik standardı oluşturmak istiyoruz. İran'dan iyi sinyaller geldiği sürece Körfez'den de iyi sinyaller gelecek. İran'daki rejimi değiştirmeye yönelik her türlü saldırıya karşıyız, bu tamamen İran'ın meselesi.”

3 yol

Körfez Araştırmaları Merkezi Kıdemli Danışmanı Dr. Salih el-Haslan ise İran ile İsrail arasındaki son savaştan sonra Körfez ülkelerinin izlemesi gereken 3 yol belirledi:

Birincisi: İran ile daha fazla temas kurmak ve sivil amaçlı barışçıl bir programa sahip olma hakkına sahip olmakla birlikte herhangi bir askeri nükleer programı kabul etmediklerini açıkça belirtmek.

İkincisi: Körfez ülkeleri İran'a, davranışlarını değiştirmesi koşuluyla bölgesel ve uluslararası izolasyondan kurtulmasına yardımcı olacaklarına dair olumlu bir mesaj göndermeli.

Üçüncüsü: İran'daki ılımlı seslerin güçlendirilmesi.

El-Haslan, “Son savaş Körfez ülkelerinin bölgesel güvenlik üzerine düşünmeleri gerektiğini gösterdi. Bir yıl önce Körfez ülkeleri bölgesel güvenlik vizyonlarını ortaya koydular. Artık Körfez ülkelerinde istikrar ve güvenliği korumak ve komşuları İran ve Irak ile sürdürülebilir barış dediğimiz bir güvenlik çerçevesine ulaşmak için bu vizyonu gerçekleştirecek bir mekanizma hakkında konuşmanın zamanı geldi” ifadelerini kullandı.

dfvgyju

Körfez Araştırmaları Merkezi Güvenlik ve Savunma Programı Direktörü Mustafa el-Ani'ye göre ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine yönelik saldırıları programın yaklaşık yüzde 90'ını yok etmiş olabilir.

ABD bu ayın başlarında sığınak delici bombalarla donatılmış bombardıman uçaklarıyla İran'ın kilit nükleer tesislerini hedef alan bir saldırı gerçekleştirmiş, İran da ertesi gün Katar'da ABD güçleri tarafından kullanılan el-Udeyd Üssü’ne füze saldırısıyla karşılık vererek Körfez ülkelerinin kınamalarına yol açmıştı.

El-Ani, İsrail ve ABD'nin harekâtının anlık bir olay olmadığını, en az 10 yıllık bir istihbarat toplama çalışmasının sonucu olduğunu belirtti. El-Ani, “İyi planlanmış bir operasyondan bahsediyoruz… Bu basit bir planlama değildi ve nükleer programın şu ana kadar yaklaşık yüzde 90 oranında yok edildiğinden hiç şüphem yok” şeklinde konuştu.

İran'ın maruz kaldığı saldırıdan sonra toparlanmasının pek mümkün olmadığını ifade eden el-Ani, İranlıların nükleer programa devam etmek istemeleri halinde, bugün konuşulanların ‘çatışmanın sonunun başlangıcı’ olduğunu belirtti. El-Ani, “Şimdi soru şu: İran toparlanabilir mi? Amerikalılar ve İsrailliler her an saldırabilecekleri bir bombanın yapımını engellemek için tekrar geri geleceklerinden ötürü toparlanamayacağından hiç şüphem yok” dedi.