Laricani, İran cumhurbaşkanlığı adaylığının neden kabul edilmediğine dair açıklama talep etti

Eski İran Meclis Başkanı Ali Laricani (Reuters)
Eski İran Meclis Başkanı Ali Laricani (Reuters)
TT

Laricani, İran cumhurbaşkanlığı adaylığının neden kabul edilmediğine dair açıklama talep etti

Eski İran Meclis Başkanı Ali Laricani (Reuters)
Eski İran Meclis Başkanı Ali Laricani (Reuters)

Eski İran Meclis Başkanı Ali Laricani bugün (Cumartesi) yaptığı açıklamada, İran Anayasa Koruma Konseyi’ni (AKK), 19 Mayıs Cuma günü yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmasının neden yasaklandığını açıklamaya çağırdı.
AKK geçen ay seçimlere katılmak üzere sadece 7 adayı onaylarken, Laricani ve eski İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad da dahil olmak üzere bazı kişilerin adaylığını engelledi.
Laricani, Twitter'dan yaptığı açıklamada, "Sayın AKK’yi adaylığımın kabul edilmemesinin tüm nedenlerini resmi, aleni ve şeffaf bir şekilde sunmaya çağırıyorum” ifadelerini kullandı. 
Ilımlı bir muhafazakar olan Laricani, görevden uzaklaştırıldığını açıklarken AKK’nın kararını kabul ettiğini belirterek, "Allah’ın ve sevgili ülkemin şahitliğinde görevimi yerine getirdim" dedi.
Adayların elenmesi, İran dini lideri Ali Hamaney'in yakın bir müttefiki olan İran Yargı Erki Başkanı  İbrahim Reisi'nin zafer elde etmek şansını artırıyor. Ancak Reuters haber ajansına göre ülke yöneticileri, ABD yaptırımları nedeniyle kötüye giden ekonomik duruma ilişkin halkın hoşnutsuzluğu çerçevesinde yüksek seçmen katılımına dair umutlu değiller.
İran cumhurbaşkanlığı seçimleri için kabul edilen adaylar arasında İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Üyesi Said Celili, eski Devrim Muhafızları Genel Komutanı Muhsin Rızai ve eski İran Merkez Bankası Başkanı Abdunnasır Himmeti yer alıyor.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.