Güney Afrika bal arıları, kendilerini neredeyse mükemmel şekilde klonlayarak çoğalıyorlar

Güney Afrika Cape bal arıları
Güney Afrika Cape bal arıları
TT

Güney Afrika bal arıları, kendilerini neredeyse mükemmel şekilde klonlayarak çoğalıyorlar

Güney Afrika Cape bal arıları
Güney Afrika Cape bal arıları

Avustralya’dan Sidney Üniversitesi, Güney Afrika’dan Bitki Koruma Araştırma Enstitüsü ve Birleşik Krallık’tan York Üniversitesi'nden  bilim insanlarının kurduğu ortak araştırma ekibi, Güney Afrika'da bulunan bir bal arısı türü olan ‘Cape bal arısı’nın kendilerinin neredeyse mükemmel klonlarını yaparak çoğaldıklarını keşfettiler. Araştırma ekibinin söz konusu çalışma ile ilgili bulguları Kraliyet bilim yayınlarının biyoloji ile ilgili bölümü olan Proceedings of the Royal Society B’de yayınlandı.
Önceki araştırmalar, bazı canlıların çiftleşmeden, partenogenez yoluyla çoğaldığını ve bu üreme biçiminin çiftleşme için zaman ve enerji tasarrufu avantajına sahip olduğunu ortaya çıkarmıştı. Dezavantajı ise elbette türlerin değişen koşullarda hayatta kalmasına yardımcı olan genetik çeşitliliğin kaybıdır.
Partenogenez küçük bir genetik materyal parçasının genellikle yanlış karıştırılmasından dolayı çoğu tür için üreminin mükemmel olan bir yolu değildir. Genetik rekombinasyon olarak bilinen bu hatalar, doğum kusurlarına veya verimsiz yumurtalara yol açabilir. Bu yeni araştırmada araştırmacılar, rekombinasyon olmadan üremenin bir yolunu geliştiren bir bal arısı türü buldular.
Science X Network’de yayınlanan haberde, araştırmacıların Güney Afrika'daki bal arılarının kraliçelerinin eşeyli, işçi arıların ise eşeysiz ürediğini keşfettikleri belirtildi. Daha sonra küçük bir deney yapan araştırmacılar, kraliçenin üreme organlarına bant yapıştırdılar ve erkeklerin onunla çiftleşmesini engellediler. Sonra kraliçenin ve aynı kovandaki işçi arıların eşeysiz üremesine izin verdiler. Daha sonra her ikisinde de genetik rekombinasyon derecesini test ettiler.
Deneyler sonunda araştırmacılar kraliçenin yavrularının, işçi arılardan yaklaşık 100 kat daha fazla rekombinasyona sahip olduğunu buldular. Daha da etkileyici olanı, işçi arıların yavrularının, ebeveynlerinin neredeyse aynı klonları olduğuydu. Daha ileri testler, kovandaki tek bir işçi arı türünün kendisini yaklaşık 30 yıl boyunca klonlayabildiğini gösterdi. Bu, kovandaki işçilerin doğum kusurlarından musdarip olmadığının veya canlı yavru üretemediklerinin açık bir işaretiydi. Ayrıca üreme sırasında rekombinasyonu önlemek için bir yol geliştirdiklerini de gösterdi.



Bataryalar için yeni bir malzeme geliştiren bilim insanlarından dünya rekoru

(Reuters)
(Reuters)
TT

Bataryalar için yeni bir malzeme geliştiren bilim insanlarından dünya rekoru

(Reuters)
(Reuters)

Andrew Griffin 

Bu çığır açıcı gelişme, sonunda katı hal bataryalarının üretimine ve yaygın kullanımına olanak sağlayabilir. Bunlar, alev alabilen mevcut lityum iyon bataryalardan daha fazla kapasiteye sahip olduğundan geleceğin kilit teknolojisi olarak görülüyor ve bir gün elektrikli arabalara ve diğer teknolojilere güç sağlamak için kullanılabilir.

Ancak katı hal bataryaları, imalat ve kullanım aşamasındaki çeşitli zorluklar nedeniyle henüz yaygın bir şekilde benimsenip üretilemiyor.

Araştırmacılar yeni bir malzemenin, artık bu sorunların bazılarını çözmeyi sağlayarak bu bataryaları gerçekten piyasaya sürmeye yönelik bir adım olabileceğini söylüyor.

Araştırmacılar lityumdan, daha önce bilinen tüm maddelerden yüzde 30 daha hızlı yeni bir malzeme üretti. Lityum, antimon ve skandiyumdan oluşan malzeme sadece rekor kırmakla kalmayıp başka pratik uygulamaların geliştirilmesinin de önünü açabilir.

Bulguları açıklayan makalenin yazarlarından Jingwen Jiang, "Keşfimizin geniş bir yelpazedeki diğer malzemelerde iletkenliği artırma yönünde daha geniş etkileri olabileceğine inanıyoruz" diyor. Araştırmacılar, yeni bataryaların geliştirilmesine yol açan aynı ilkelerin başka atılımlara da uygulanabileceğini öne sürüyor.

Münih Teknik Üniversitesi'nden Hubert Gasteiger, "Az miktarda skandiyum ekleyerek diğer element kombinasyonlarına model olabilecek yeni bir ilkeyi ortaya çıkardık" ifadelerini kullanıyor. 

Malzemenin batarya hücrelerinde kullanılabilmesi için hâlâ birçok test yapılması gerekse de iyimseriz.

Çığır açıcı adım, hakemli dergi Advanced Energy Materials'ta yayımlanan "Scandium Induced Structural Disorder and Vacancy Engineering in Li3Sb – Superior Ionic Conductivity in Li3−3xScxSbv" (Li3Sb'de Skandiyum Kaynaklı Yapısal Bozukluk ve Boşluk Tasarımı: Li3-3xScxSbv'de Üstün İyonik İletkenlik) başlıklı yeni bir makalede aktarılıyor.

Independent Türkçe, independent.co.uk/tech