Güney Afrika bal arıları, kendilerini neredeyse mükemmel şekilde klonlayarak çoğalıyorlar

Güney Afrika Cape bal arıları
Güney Afrika Cape bal arıları
TT

Güney Afrika bal arıları, kendilerini neredeyse mükemmel şekilde klonlayarak çoğalıyorlar

Güney Afrika Cape bal arıları
Güney Afrika Cape bal arıları

Avustralya’dan Sidney Üniversitesi, Güney Afrika’dan Bitki Koruma Araştırma Enstitüsü ve Birleşik Krallık’tan York Üniversitesi'nden  bilim insanlarının kurduğu ortak araştırma ekibi, Güney Afrika'da bulunan bir bal arısı türü olan ‘Cape bal arısı’nın kendilerinin neredeyse mükemmel klonlarını yaparak çoğaldıklarını keşfettiler. Araştırma ekibinin söz konusu çalışma ile ilgili bulguları Kraliyet bilim yayınlarının biyoloji ile ilgili bölümü olan Proceedings of the Royal Society B’de yayınlandı.
Önceki araştırmalar, bazı canlıların çiftleşmeden, partenogenez yoluyla çoğaldığını ve bu üreme biçiminin çiftleşme için zaman ve enerji tasarrufu avantajına sahip olduğunu ortaya çıkarmıştı. Dezavantajı ise elbette türlerin değişen koşullarda hayatta kalmasına yardımcı olan genetik çeşitliliğin kaybıdır.
Partenogenez küçük bir genetik materyal parçasının genellikle yanlış karıştırılmasından dolayı çoğu tür için üreminin mükemmel olan bir yolu değildir. Genetik rekombinasyon olarak bilinen bu hatalar, doğum kusurlarına veya verimsiz yumurtalara yol açabilir. Bu yeni araştırmada araştırmacılar, rekombinasyon olmadan üremenin bir yolunu geliştiren bir bal arısı türü buldular.
Science X Network’de yayınlanan haberde, araştırmacıların Güney Afrika'daki bal arılarının kraliçelerinin eşeyli, işçi arıların ise eşeysiz ürediğini keşfettikleri belirtildi. Daha sonra küçük bir deney yapan araştırmacılar, kraliçenin üreme organlarına bant yapıştırdılar ve erkeklerin onunla çiftleşmesini engellediler. Sonra kraliçenin ve aynı kovandaki işçi arıların eşeysiz üremesine izin verdiler. Daha sonra her ikisinde de genetik rekombinasyon derecesini test ettiler.
Deneyler sonunda araştırmacılar kraliçenin yavrularının, işçi arılardan yaklaşık 100 kat daha fazla rekombinasyona sahip olduğunu buldular. Daha da etkileyici olanı, işçi arıların yavrularının, ebeveynlerinin neredeyse aynı klonları olduğuydu. Daha ileri testler, kovandaki tek bir işçi arı türünün kendisini yaklaşık 30 yıl boyunca klonlayabildiğini gösterdi. Bu, kovandaki işçilerin doğum kusurlarından musdarip olmadığının veya canlı yavru üretemediklerinin açık bir işaretiydi. Ayrıca üreme sırasında rekombinasyonu önlemek için bir yol geliştirdiklerini de gösterdi.



Bilim insanları "boş boş oturan" robot süpürgelere başka işler yaptırmayı önerdi

Bilim insanları, robot süpürgelerin çalışmadığı süreyi en aza indirmek amacıyla bir Roomba'yı evcil hayvanlarla oynamak da dahil 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı (Unsplash)
Bilim insanları, robot süpürgelerin çalışmadığı süreyi en aza indirmek amacıyla bir Roomba'yı evcil hayvanlarla oynamak da dahil 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı (Unsplash)
TT

Bilim insanları "boş boş oturan" robot süpürgelere başka işler yaptırmayı önerdi

Bilim insanları, robot süpürgelerin çalışmadığı süreyi en aza indirmek amacıyla bir Roomba'yı evcil hayvanlarla oynamak da dahil 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı (Unsplash)
Bilim insanları, robot süpürgelerin çalışmadığı süreyi en aza indirmek amacıyla bir Roomba'yı evcil hayvanlarla oynamak da dahil 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı (Unsplash)

Araştırmacılar, robot süpürgelerin bitki sulamak gibi basit ev işlerini yapacak şekilde modifiye edilebileceğini ortaya koydu.

Bath Üniversitesi'ndeki bilgisayar bilimcilerden oluşan bir ekip, bir Roomba'yı, boşta kaldığı saatlerde faydasını en üst düzeye çıkarmak amacıyla 4 yeni görevi yerine getirecek şekilde yeniden programladı.

Yeni işlevler arasında telefonları şarj etmek, evcil hayvanların canlı görüntüsünü sağlamak, ekranları duvarlara yansıtmak ve rahatsızlık verebilecek kişileri engellemek yer alıyor.

Araştırmacılar robot süpürgenin nispeten basit bazı değişikliklerle gerçekleştirebileceği, üzerine takılı bir lazer kalemle kedilerle oynamak ve arabadan eve alışveriş torbası taşımak gibi yüzün üzerinde görev belirledi. 

Bath Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri Bölümü'nde doktora öğrencisi olan ve modifikasyonları bulan Yoshiaki Shiokawa "Elektrikli robot süpürgeler ve çim biçme makineleri gibi mobil ev robotları sınırlı, tek görevli cihazlar olarak algılanıyor ancak pratik görevlerde yeterince kullanılmadıklarına dair güçlü bir argüman var. Günün büyük bir bölümünde boş boş oturuyorlar" diyor.

Onları bir dizi ek işlevi yerine getirmek üzere evde fiziksel olarak gezinecek şekilde programlayarak kullanımlarını temel görevlerinin ötesine taşımalıyız. Roomba'lar ev asistanlarına dönüştürülebilseydi hanelerin ne kadar daha verimli çalışacağını bir düşünün.

Shiokawa, robot süpürgelerin halihazırda günde ortalama sadece 1 saat 47 dakika temizlik yaptığını, bunun da büyük miktarda değerlendirilmeyen potansiyel anlamına geldiğini belirtiyor.

Araştırmacılar tarafından önerilen diğer uygulamalar arasında kayıp eşyaları aramak, kargoları alıp teslim etmek ve "kart oyunu oynamak" var.

Benzer işlevler robotik çim biçme makineleri gibi diğer ev robotlarına da eklenebilir.

Bath Bilgisayar Bilimleri Bölümü öğretim üyesi Dr. Adwait Sharma, "Boş durdukları vakit, değer katan etkileşimler için benzersiz fırsatlar sunuyor ve günlük hayatımıza sorunsuz bir şekilde uyum sağlayabilen uyarlanabilir robotlara ve entegre sistemlere yönelik artan ihtiyaçla uyumluluk gösteriyor" diyor.

Örneğin bir robot süpürge boş zamanlarını ev güvenliğini izlemek, bitkileri sulamak veya oturan yaşlı bir kişinin ayağa kalkmasına yardım etmek için kullanabilir. Bu görevler robotun gelişmiş sensörlerinin yanı sıra hareket kabiliyetinden de yararlanır.

vfgbhyju
Araştırmacılar robot süpürgeler için 104 potansiyel uygulama belirledi ( Bath Üniversitesi)

Bilim insanları geliştirilmiş robotu "Beyond vacuuming: How can we exploit domestic robots’ idle time?" (Süpürmenin ötesinde: Ev robotlarının boş zamanlarından nasıl faydalanabiliriz?) başlıklı yeni bir makalede detaylandırıyor.

Çalışma bu hafta Japonya'nın Yokohama kentinde düzenlenen CHI Bilgisayar Sistemlerinde İnsan Faktörleri Konferansı'nda sunuldu.

Independent Türkçe