Kovid-19 servisleri ve yoğun bakımları birer birer kapanıyor... Maskesiz günler yakın mı?

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

Kovid-19 servisleri ve yoğun bakımları birer birer kapanıyor... Maskesiz günler yakın mı?

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Türkiye'de son 24 saatte yaklaşık 215 bin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) testi yapılırken, günlük vaka sayısı 5 bin 12'ye düştü. Yaşamını yitirenlerin sayısı ise 53 oldu.

Aşılamada günlük hedef 750 bin
Aşılama hızında ise artış yaşandı. Günlük dozda dün 456 bini gören Türkiye'de bugünkü hedef 750 bin olarak açıklandı.
Birinci ve ikinci doz toplam aşı miktarı ise 33 milyon 712 bine ulaştı.
Türkiye bu verilerle toplam aşılama bakımından dünyada 10. sıraya yükseldi.
Bugün itibarıyla 40 yaş ve üstünü aşılama çalışmaları başlatılırken, hedefin bu ay sonuna kadar 20 yaş üstünü aşılamak olduğu duyuruldu.
Vaka sayılarındaki düşüş ve aşılama hızındaki artışla birlikte Kovid servisleriyle yoğun bakımların da birer birer kapanmaya başladığı belirtildi.
Türkiye'de sonbaharda toplumsal bağışıklığın sağlanıp Kovid'siz günlere ulaşılması yönündeki beklenti de büyüdü.

"Acil durum hastaneleri dışındaki sağlık kuruluşları normale dönüyor"
Independent Türkçe'ye konuşan İstanbul İl Sağlık Müdürü Prof. Dr. Kemal Memişoğlu, "Hem aşılıyoruz hem de vaka sayıları azalıyor. Kovid-19 servisleri ve yoğun bakım sayıları çok azaldı. Acil durum hastaneleri dışındaki sağlık kuruluşları normale dönüyor. Güzel günler yaşamaya başladık. Hep beraber uyum gösterip aşımızı olursak Kovid'siz günler yakın" şeklinde konuştu.
Toplumsal bağışıklığın sağlanması için net bir tarih veremese de "İnşallah birkaç ay içinde kazanılır" yorumunu yapan Dr. Memişoğlu, bu süreçte Türk toplumunun uyumlu olduğunun görüldüğünü belirterek toplumun her kesimine teşekkür etti.

"Tedbiri elden bırakmazsak sonbaharda maskeleri çıkarabiliriz" 
Radyoloji Uzmanı Prof. Dr. Güner Sönmez de Kemal Memişoğlu ile benzer görüşleri paylaştı.
Kendi branşından örnek veren Prof. Dr. Sönmez, vakalardaki artış ya da azalışı takip ettikleri akciğer tomografilerinde hem sayı bakımından yüzde 70 azalış kaydedildiğini hem de çekilen filmlerde görülen Kovid zatürresinde de büyük düşüş yaşandığını ifade etti. 
Göğüs hastalıkları ve enfeksiyon hastalıkları uzmanlarının da hasta sayısının azaldığı yönünde bilgi verdiğini belirten Sönmez, "Kovid servisi ve yoğun bakımları teker teker kapanıyor" şeklinde konuştu.
Tedbirlerin elden bırakılmaması yönünde uyarıda da bulunan Prof. Dr. Güner Sönmez, Birleşik Krallık örneğini vererek şunları kaydetti:
"Aşıda belli bir orana ulaşmadan gevşememekte fayda var. Tek doz olanlar ya da hiç aşı olmayanlar, kendilerini korumak zorundalar. Yeni delta varyantının iki kattan daha bulaşıcı olduğunu ve daha ağır seyrettiğini görüyoruz. İngiltere'de de aşılama oranı yüksek olmasına rağmen vakarın artmasını delta varyantına, özellikle de tek doz aşı olmuş ya da hiç olmamışların artmasına bağlıyorlar."
Sönmez, Türkiye'de nüfusun yüzde 80-85'inin aşılanması halinde toplumsal bağışıklığın kazanılacağı aktardı.
Biontech'le aşılama yapan İsrail'de bu durumun yüzde 60-62'lerde sağlandığını diye getiren Sönmez, "Bizde aşılama hızı özellikle son bir haftada çok arttı. Bugün Sputnik aşıları da geldi. Günde 700-800 binlere ulaşırsak ve üç ay boyunca bu hızla devam eder, tedbiri elden bırakmazsak sonbaharda maskeleri çıkarabilir, tamamen normalleşebiliriz" değerlendirmesinde bulundu. 
Independent Türkçe
 



Otizmde devrim niteliğinde gelişme

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Otizmde devrim niteliğinde gelişme

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Araştırmacılar, otizmin 4 alt tipini keşfederek bu genetik durumun altında yatan biyolojiyi anlamaya yönelik "dönüştürücü bir adım" attı.

Princeton Üniversitesi ve Simons Vakfı'ndan bilim insanları, otizm kohort çalışması SPARK'taki 5 bin çocuğun verilerini analiz ederek bireyleri özellik kombinasyonlarına göre gruplandırdı.

Araştırmacılar belirli özelliklerle ilgili genetik bağlantılar aramak yerine, sosyal etkileşimlerden tekrarlayan davranışlara ve gelişimsel kilometre taşlarına kadar 230'dan fazla özelliği her bir kişide değerlendirdi.

Bu analiz sayesinde otizmin farklı genetik varyasyon modellerine sahip 4 alt tipini tanımlamayı başardılar.

Flatiron Enstitüsü'nde yardımcı araştırmacı bilim insanı ve çalışmanın ortak başyazarı Natalie Sauerwald, "Otizmin tek bir biyolojik hikayesi değil, birden fazla farklı anlatısı olduğunu görüyoruz" diyor.

Bu, geçmişteki genetik çalışmaların neden genellikle yetersiz kaldığını açıklamaya katkı sağlıyor; aslında birbirine karışmış birden fazla farklı bulmacaya baktığımızı fark etmeden bir yapbozu çözmeye çalışıyorduk. Bireyleri ilk başta alt tiplere ayırana kadar resmin tamamını, genetik örüntüleri göremedik.

Bu 4 alt tip Sosyal ve Davranışsal Zorluklar, Gelişimsel Gecikmeyle Birlikte Karma OSB (Otizm Spektrum Bozukluğu), Orta Derecede Zorluklar ve Geniş Çaplı Etkilenme olarak belirlendi.

İlk tip, otizmi olmayan çocuklarla benzer bir hızda gelişimsel kilometre taşlarına ulaşan fakat genellikle dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, anksiyete veya depresyon gibi eşlik eden sorunlar yaşayan çocukları kapsıyor.

İkinci tipte gelişimsel kilometre taşlarına ulaşmada gecikme görülürken eşlik eden rahatsızlıklara dair herhangi bir belirtiye rastlanmıyor.

Üçüncü tip olan Orta Derecede Zorluklar'da otizmle ilgili temel davranışlar olsa da diğer gruplar kadar güçlü değil. Otizmi olmayan çocuklarla benzer bir hızda kilometre taşlarına ulaşıyor ve eşlik eden rahatsızlıklar görülmüyor.

4. tipte en uç ve geniş kapsamlı zorluklar yaşanıyor.

Katılımcıların yüzde 37'sinin yer aldığı birinci ve yüzde 34'ünün bulunduğu üçüncü tip en yaygın gruplar. Yüzde 19'unu içeren ikinci ve yüzde 10'unun olduğu 4. tiplerse en nadir olanlar. 

Bulgular, genetik farklılıkların "yüzeyde benzeyen klinik görünümlerin ardındaki farklı mekanizmalara işaret ettiğini" vurguluyor.

Örneğin hem Geniş Çaplı Etkilenme hem de Karma OSB gruplarındaki çocuklar gelişimsel gecikme ve zihinsel engellilik gibi bazı önemli özellikleri paylaşıyor. Ancak ilk grupta, ebeveynlerden geçmeyen de novo mutasyonların en yüksek oranı görülürken, ikinci grubun nadir kalıtsal genetik varyantları taşıma olasılığı daha fazla.

Bulgular otizmin sadece 4 alt tipi olduğu anlamına gelmiyor; en az 4 tane bulunduğunu ve bunların hem klinik seviyede hem de genom düzeyinde araştırmalar için anlamlı olduğunu gösteren veri odaklı bir çerçevenin keşfedilmesini sağlıyor.

Otizmle mücadele eden ailelerin, çocuklarının hangi otizm alt tipine sahip olduğunu bilmesi yeni bir netlik, kişiye özel bakım, destek ve topluluk imkanı sunabilir.

Independent Türkçe