عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA İran

İran: Yüzde 60 oranında 6,5 kilogram uranyum zenginleştirdik

Ülkenin güneyindeki Buşehr nükleer santralinde bir reaktörün önünde İran bayrağı( Arşiv-AFP)
Ülkenin güneyindeki Buşehr nükleer santralinde bir reaktörün önünde İran bayrağı( Arşiv-AFP)
    Londra/Şarku’l Avsat
TT
TT

İran: Yüzde 60 oranında 6,5 kilogram uranyum zenginleştirdik

Ülkenin güneyindeki Buşehr nükleer santralinde bir reaktörün önünde İran bayrağı( Arşiv-AFP)
Ülkenin güneyindeki Buşehr nükleer santralinde bir reaktörün önünde İran bayrağı( Arşiv-AFP)

İran hükümeti dün, dünya güçleriyle nükleer görüşmelerde kafa karışıklığına yol açan bir hareketle şimdiye dek yüzde 60 oranında zenginleştirilen uranyum miktarının yaklaşık 6,5 kilograma ulaştığını duyurdu.
Reuters haber ajansına göre İran Hükümet Sözcüsü Ali Rebii açıklamasında, yüzde 20 oranında da 108 kilogram uranyum zenginleştirildiğini belirterek söz konusu zenginleştirme çalışmalarının İran Meclisinin öngördüğü süreden çok daha hızlı gerçekleştirildiğini kaydetti.
Geçtiğimiz Nisan ayında İran, İsrail’i büyük nükleer tesisi sabote etmekle suçlamasının ardından uranyumu yüzde 60 saflıkta zenginleştirme çalışmalarına başlayacağını açıklamıştı. Açıklama, Tahran ve Washington'ın Viyana'da İran ile dünya güçleri arasındaki 2015 nükleer anlaşmasını canlandırmanın yollarını bulmayı amaçlayan dolaylı görüşmeler yaptığı sırada geldi. Geçtiğimiz yıl İran parlamentosu, eski Başkan Donald Trump'ın 2018’de nükleer anlaşmadan çekilmesine yanıt olarak tutumunu sertleştirmesini gerektiren bir yasa çıkardı.
Trump'ın tek taraflı olarak anlaşmadan geri çekilmesi, İran'ı anlaşmanın atom bombası geliştirmeyi daha uzak hale getirmek için tasarlanan nükleer programı üzerindeki sınırlarını ihlal etmeye itti. Ancak İran nükleer silah arayışını reddediyor.
Rebii açıklamasında, “Yasaya göre... Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun (IAEA)  yılda yüzde 20 saflıkta 120 kilogram zenginleştirilmiş uranyum üretmesi gerekiyor. Son rapora göre son beş ayda yüzde 20 saflıkta 108 kilogram uranyum ürettik” ifadelerini kullandı.
Sözcü ayrıca uranyum üretimiyle ilgili açıklamada bulunarak, “Kısa sürede yüzde 60 oranında 6,5 kilogram uranyum zenginleştirdik” dedi.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)
TT
TT

Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)

İran'ın kuzeybatısında pazartesi günü meydana gelen helikopter kazasında Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile birlikte hayatını kaybettiği açıklanan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tahran'ın İsrail ve Batı karşıtı politikalarının ateşli bir savunucusuydu.

Reisi, 60 yaşındaki Abdullahiyan’ı Ağustos 2021'de atadı.

2013'ten 2021'e kadar bu görevi yürüten Muhammed Cevad Zarif'in yerine geçmek gibi zor bir görevi vardı; Zarif, önde gelen aktif bir diplomat, akıcı bir İngilizce konuşan, uluslararası çevrelerde tanınan bir yüz ve İran'ın dış politikasını yöneten deneyimli bir isimdi.

İran devlet televizyonu Emir Abdullahiyan'ı, Tahran tarafından yönetilen ve Lübnan Hizbullah'ı, Filistinli Hamas ile İslami Cihad hareketleri ve Iraklı silahlı gruplar gibi İran'ın ezeli düşmanı İsrail karşıtı grupların yer aldığı "Direniş Ekseni'nden üst düzey bir diplomat" olarak tanıttı.

Emir Abdullahiyan atandığı gün yaptığı açıklamada, bu grupların "İran'ın müttefikleri" olduğunu ve "onları güçlendirmenin hükümetin gündeminde olduğunu" söyledi.

Kapsamlı geziler

Ekim 2023'te İsrail ile Hamas arasında Gazze'de savaşın başlamasından beri bölgeye yaptığı ziyaretleri yoğunlaştırdı. Tahran, İsrail'e karşı Filistin hareketini ve savaşın çıkmasına yol açan 7 Ekim 2023 operasyonuna desteğini gizlemedi, ancak aynı zamanda bu operasyonun içinde yer almadığını da vurguladı.

Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)

Geçtiğimiz nisan ayında, Tahran'ın Yahudi devletini sorumlu tuttuğu ve Şam'daki İran konsolosluk binasını yerle bir eden hava saldırısına karşılık olarak, İran'ın İsrail'e 300'den fazla insansız hava aracı ve füzeyle gerçekleştirdiği benzeri görülmemiş saldırıyı savundu.

İran'ın tepkisinin "meşru savunma ve uluslararası hukuk çerçevesinde" gerçekleştirildiğini söyledi.

Emir Abdullahiyan daha sonra İsrail'in İran'ın orta kesimindeki İsfahan eyaletine bir misilleme amaçlı saldırı düzenlediğine dair haberleri "çocuk oyuncağı" diyerek küçümsedi.

İzolasyonun Azaltılması

Mesleki kariyeri boyunca Devrim Muhafızları ile olan yakın ilişkileriyle tanınan Emir Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu olan Kudüs Gücü'nün komutanı ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan kariyeri boyunca Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu. Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü'nün komutanı olan ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan, üç yıl boyunca İran'ın uluslararası sahnedeki izolasyonunu azaltmak ve ABD yaptırımlarının ülkesinin ekonomisi üzerindeki etkisini azaltmak için çalıştı.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Çin'in himayesindeki bir anlaşma çerçevesinde Mart 2023'te Suudi Arabistan ile uzlaşmaya varılmasına yol açan süreçte kilit bir figür olmasa da İran'ın Arap komşularıyla ilişkilerin geliştirilmesinde rol oynadı.

1964 yılında Tahran'ın doğusundaki Damgan şehrinde doğan Abdullahiyan, 1991 yılında Tahran Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun oldu.

1997-2001 yılları arasında Irak'ta ve 2007-2010 yılları arasında ise Bahreyn'de görev yaptı.

2011'den bu yana Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Bu görevinde, Ali Ekber Salihi (Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın ikinci hükümetinde) ve Zarif (Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin ilk hükümetinde) gibi iki farklı bakanla çalıştı.

Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri) Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri)

Ancak 2016 yılında Zarif onu görevden aldı. Bu hareket muhafazakârlar tarafından, Ruhani ve bakanına yönelik büyük eleştiriler yapılmasına neden oldu.

ISNA'ya göre daha sonra Umman Büyükelçiliği görevini reddetti ve 2021 yılında Dışişleri Bakanlığı'na gelmeden önce, Meclis Başkanı'nın uluslararası işlerden sorumlu özel yardımcısı olarak çalışmaya başladı.

Emir Abdullahiyan, uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerini kısıtlayan 2015 anlaşmasının çökmesinin ardından, Washington'un 2018'de eski Başkan Donald Trump tarafından anlaşmadan çekilmesi sonrasında, İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerin yeniden başlatılması çabalarına dahil oldu.