عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Dünya genelinde koronavirüs ölümleri 4 milyona yaklaştı

Sri Lanka’da koronavirüse karşı yapılan aşı kampanyasından (EPA)
Sri Lanka’da koronavirüse karşı yapılan aşı kampanyasından (EPA)
TT
TT

Dünya genelinde koronavirüs ölümleri 4 milyona yaklaştı

Sri Lanka’da koronavirüse karşı yapılan aşı kampanyasından (EPA)
Sri Lanka’da koronavirüse karşı yapılan aşı kampanyasından (EPA)

80 ülkede yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı uygulanan aşı dozunun 2,47 milyar aştığını gösterirken, Bloomberg haber ajansının haberine göre, tarihteki en büyük aşı kampanyası ilerlemeye devam ediyor. Alman haber ajansının (DPA) haberine göre, güncel aşılama oranı günlük 35 milyon doza yakın.
ABD’de şimdiye kadar 313 milyon doz aşı uygulandı. Geçen hafta günlük uygulanan ortalama doz sayısı 1,4 milyondu. 2 milyar 47 milyon doz aşı uygulanması, dünya nüfusunun yüzde 15,8’inin tam olarak aşılamak için yeterli oluyor.
Fransız haber ajansı AFP’nin resmi kaynaklara istinaden hazırladığı bilançoya göre, Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) Çin’deki ofisinin 2019 Aralık ayı sonunda hastalığın ortaya çıktığını duyurmasından bu yana virüs, dünya çapında 3 milyon 848 bin 945 kişinin ölümüne neden oldu.
Salgının ortaya çıkmasından bu yana 177 milyon 816 bin 856’dan fazla kişi enfekte oldu. Enfekte olan kişilerin büyük birçoğu sağlığına kavuştu ancak bazıları enfeksiyonun üzerinden haftalar veya aylar geçmesine rağmen semptomlar göstermeye devam etti.
Bu rakamlar tüm ülkelerdeki sağlık otoriteleri tarafından yayınlanan günlük raporlara dayanıyor ve istatistik kurumları tarafından sonradan yapılan ve daha fazla ölü sayısını gösteren sonraki incelemeleri içermiyor.
WHO, doğrudan veya dolaylı olarak Kovid-19 ile bağlantılı olan yüksek ölüm oranlarını dikkate alarak, salgına bağlı ölüm sayısının resmi istatistiklerin iki veya üç kat daha fazla olabileceğini düşünüyor.
Dünya ülkelerinin çoğunda Kovid-19 test çalışmalarının yoğunlaşmasına rağmen enfeksiyon şiddeti düşük olan veya semptom göstermeyen vakaların büyük bir kısmı tespit edilemiyor.
Salı günü dünya genelinde 10 bin 607 can kaybı 374 bin 411 yeni vaka kaydedildi.
Güncel raporlara göre en fazla ölümün olduğu ülkeler Hindistan (2 bin 542), Brezilya (2 bin 468) ve Kolombiya (599) oldu.
Johns Hopkins Üniversitesi tarafından yayınlanan verilere göre ABD, 616 bin 150 can kaybı ve 34 milyon 365 bin 985 vaka ile salgından en çok zarar gören ülke oldu.  
ABD’yi 493 bin 837 ölüm ve 17 milyon 629 bin 714 vaka ile Brezilya, 381 bin 931 ölüm (29 milyon 700 bin 313 vakadan) ile Hindistan, 230 bin 624 ölüm (2 milyon 463 bin 390 vakadan) ile Meksika ve 189 bin 522 ölüm (2 milyon 15 bin 190 vakadan) ile Peru izledi.
Salgından en çok etkilenen ülkeler arasında, Peru, 100 bin kişi başına 574 ölümle nüfusa göre en yüksek ölüm oranını kaydederken, onu Macaristan (310), Bosna Hersek (291), Çek Cumhuriyeti (283) ve Kuzey Makedonya (263) takip ediyor. 
Çarşamba günü saat 10.00’a kadar Latin Amerika ve Karayipler bir milyon 217 bin 666 ölüm (35 milyon 290 bin 967 vakadan), Avrupa bir milyon 153 bin 484 ölüm (53 milyon 705 bin 882 vakadan), ABD ve Kanada birlikte 626 bin 247 ölümden (34 milyon 889 bin 794 vakadan) kaydetti.
Asya 544 bin 61 ölüm (38 milyon 590 bin 188 vakadan), Orta Doğu 146 bin 799 ölüm (8 milyon 957 bin 414 vakadan), Afrika 135 bin 520 ölüm (5 milyon 81 bin 711 vakadan) ve Okyanusya bin 108 ölüm (50 bin 703 vakadan) kaydetti.
Söz konusu veriler, AFP ofisleri tarafından yetkili ulusal makamlardan toplanan bilgilere ve WHO tarafından yayınlanan verilere dayanarak hazırlandı.
Ulusal otoriteler tarafından verilerde yapılan değişiklikler veya vaka ve can kaybı sayılarının yayınlanmasındaki gecikmeler sebebiyle son 24 saatte kaydedilen veriler, bir önceki gün meydana gelen gerçek vaka ve can kayıpları ile örtüşmeyebilir.

 

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Ortadoğu'nun umudu Yeni Araplar

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, gelecekteki Ortadoğu'yu yeni Avrupa olarak tanımlarken, Avrupa’nın Ortadoğu'ya dönüştüğünü söylüyor (AFP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, gelecekteki Ortadoğu'yu yeni Avrupa olarak tanımlarken, Avrupa’nın Ortadoğu'ya dönüştüğünü söylüyor (AFP)
TT
TT

Ortadoğu'nun umudu Yeni Araplar

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, gelecekteki Ortadoğu'yu yeni Avrupa olarak tanımlarken, Avrupa’nın Ortadoğu'ya dönüştüğünü söylüyor (AFP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, gelecekteki Ortadoğu'yu yeni Avrupa olarak tanımlarken, Avrupa’nın Ortadoğu'ya dönüştüğünü söylüyor (AFP)

Velid Fares

 

Francis Fukuyama'nın 1991'de yazdığı gibi, Soğuk Savaş sonrası “tarihin sonu” vaatlerine rağmen Ortadoğu'da savaşlar ve çatışmalar genişliyor. Bu arada Batı'da gözler, birbirini takip eden aşamaların özelliklerini keşfetmek için ve reform yapabilecek, barışa doğru ilerleyebilecek sakin, yenilenmiş bir güç bulma umuduyla, onlarca yıldır dünyanın en fazla patlamalar yaşayan bölgesine çevriliyor. Bölgedeki savaş ve çatışmaların çoğuna yol açan hareketlerin birçoğunun arkasında Arap dünyasındaki radikal güçler vardı. Halklarına sosyal, ekonomik ve kalkınma alanında bir ilerleme sunamayan da bunlardı. Dünyanın diğer bölgelerinde de çok sayıda çekişme ve şiddetli çatışmanın yaşandığı açık ve bunların sonuncusu hâlâ bitmeyen Ukrayna savaşıdır. Ancak büyük ve küçük, eski ve yeni, karmaşık ve basit, çözülebilir ve çözülemez çatışmaların en çok yaşandığı bölge, Arap dünyası ve “Büyük Ortadoğu” olarak adlandırılan bölge olmaya devam ediyor.

Bu jeopolitik alan, dünyanın diğer bölgelerine kıyasla sayısız krizle öne çıkıyor. Bu krizlerin başında da kontrol ettikleri ülkelerin sınırlarını genişleterek, bölgesel ve bazıları kıtalararası imparatorluklar kurmayı hedefleyen ideolojik akımlarda vücut bulan yarı-sömürgeci yayılmacı projeler geliyor. Bunların en önemlileriyse Humeynici ve İslamcı projeler (Batı'da cihatçılık olarak adlandırılır), Baasçılık, Arap milliyetçiliği ve diğerleridir. Bunlar hilafet, saltanat gibi kadim imparatorluklar veya Baasçı ulus-devlet, komünizm ve benzeri devletlerin kurulmasına ya da yeniden canlandırılmasına odaklandılar. Ülke sınırları dışında yürüttükleri savaşları, darbeleri ve seferleri, önce kendi ülkesini sonra başka ülkeleri yıkmaya çalışan totaliter tipler gibi, tavizsiz inançlarına bağlılıklarıyla meşrulaştırdılar. Totaliter projeler, rejimi genellikle katı olan kapsamlı bir bölgesel devlet kurmayı amaçlar ve diğer bölgesel ve küresel güçlerle çatışmalara girerler.

Soğuk Savaş döneminde ve sonrasında buna tanık olduk. Batı'da sorgulanan ise bölgenin geleceği ve Batı toplumuyla ilişkileridir. Aynı soru diğer bölgeler için de geçerli. Batılı çevreler, Arap toplumlarının siyasi kültürlerinde yeni eğilimler üretmelerine nasıl yardımcı olabilecekleri konusuna odaklandılar. Kalkınma ve düşünce kuruluşları, Batı Avrupa'da iki dünya savaşından sonra, Doğu Avrupa'da ise Soğuk Savaş'tan sonra olduğu gibi, programlarının yeni bir Arap coğrafyası kuracağına inanarak, çatışma ülkelerinde “yeni bir kültür” yaymak için hızla harekete geçtiler. Ancak radikallerin Batı kurumlarına sızması ve Arap toplumlarını yönlendirmekten sorumlu kurumlara ulaşması nedeniyle bu yaklaşım başarısız oldu. Böylece Ortadoğu'da radikaller artık gençlerin yetiştirilmesini kontrol eder hale geldiler ve onları açık ve özgürleşmiş “yeni Araplar” olarak tasvir ettiler. Ancak sözde Arap Baharı, bu kusuru ortaya çıkardı. Zira İhvan (Müslüman Kardeşler) ve Humeyni tarafından “yeni Arapları” temsil etmek üzere yönlendirilenler ve devrimci olarak adlandırılanlar, eski radikal madalyonun yeni bir kisve altında ortaya çıkan yüzüydü ve bu durum Mısır, Libya, Tunus, Ürdün, Yemen, Suriye ve diğer yerlerde hızla gün yüzüne çıktı. Bu ülkelerin çoğunda iç savaşlar çıktı ve hâlâ sürüyor. Batı da bölgede yeni bir olgu üretmekte başarısız oldu ta ki bölge kendi kalkınma projelerini üretmeye ve terörle mücadele etmeye başlayana kadar.

Gerçek “Yeni Araplar” yeni kılıklı radikallerden farklı kriterlerle ayrılırlar. Birincisi, onlar gerçek köklerine ve gerçek tarihlerine bağlıdırlar; tekfircilerin, mollaların ve aşırı milliyetçilerin bu tarihe dair yorumlarına değil. Daha da önemlisi, Yeni Araplar toplumlarının tarihini geliştirici bir biçimde okurlar, yani geçmişin değerlerini ödünç alırlar ve zaman içinde farklı halkların deneyimlerinden yararlanırlar. Fanatikler yeniden şekillendirdikleri bir geçmişe takılıp kalmışken, yenilikçiler geleceğe bakarak bugünü şekillendirirler.  Söylemleri belirleyen ve kararları alanlar onlardır, tutsak bir ideoloji ile kendisinin ve kitlelerin umutlarıyla uyum olmayan bir şimdiki zaman arasında sıkışıp kalanlar değil.

İkincisi, Yeni Araplar, yani ılımlı Araplar, ulus-ötesi doktrinleri benimsemezler. Yani kendi ülkelerinden daha geniş bir “ulus” hayalini gerçekleştirmek için rejimleri devirmeye çalışmazlar. Bu Araplar, halklarının ne istediğini ve gençlerinin neyi hayal ettiğini biliyorlar ve gerçekleştirmek için çabalıyorlar. Arzulanan beklentiler, artık egemenlik, ulusal güvenlik ve istikrardır, radikallerin elinde olan geçmişin kabusları değil. Yeni Araplar öncelikle kendi vatanlarına, ardından kendi bölgelerine ve dünyaya aittirler.

Üçüncüsü, Yeni Araplar, adaletsiz, hüzünlü ve baskıcı bir rejim kurarak kendilerini, dünyayı ve istikrarı tehdit edenlere değil, kendi halklarının çıkarlarına ve mutluluğuna hizmet ediyorlar. Yeniler toplumlarını kuşatmak yerine açıyorlar, radikaller ise insanları korkutuyor ve gericiliğin derinliklerinde yalnızlığa sürüklüyorlar.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Yeni Araplar terörizm ile mücadele konusunda kararlılar ve terörü yaymıyorlar, radikaller ise radikalizmi yayıyorlar, takiyye yapıyorlar ve aldatmada ustalar.

Avrupa, tek bir yüzyıl içinde milliyetçi imparatorluklardan ve Bolşevik saltanatından kurtuldu. Peki Yeni Araplar aynı sıçramayı gerçekleştirebilecekler mi?

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın sözlerine kulak verirsek, gelecekteki Ortadoğu'yu yeni Avrupa olarak tanımlarken, Avrupa'nın Ortadoğu'ya dönüştüğünü söylüyor. BAE Dışişleri Bakanı Şeyh Abdullah bin Zayed Al-Nahyan da bir gün daha büyük bir terörizmin Ortadoğu'dan değil Avrupa'dan geleceği uyarısında bulundu.

Batı'ya ve uluslararası topluma daha iyi bir gelecek için eşlik edebilecek Yeni Arapların kimliğini tanımlamak istersek, onlar halklarının ve gelecek nesillerin çıkarlarını güvence altına almak için çalışan Araplardır. Onlar savaşları sona erdirdiler, terörizm ile mücadele ettiler, kurumlarını geliştirdiler, eğitimi yeniden düzenlediler, çabalarını birleştirdiler ve bölgenin geleceği için ılımlı ve ümit verici bir söylem ortaya koydular. Riyad, Kahire, Abu Dabi, Manama, Ürdün ve Rabat'ta karar alma merkezlerinde, Bingazi, Aden ve diğer yerlerdeyse geçici olarak bulunuyorlar. Yeni Araplar, Arap dünyasında ve yeni Ortadoğu'da barışın, güvenliğin ve geleceğinin anahtarıdır.