Ruhani’den seçmenlere şikayetleri bir kenara bırakıp oy verme çağrısı

Cumhurbaşkanı adayı İbrahim Reisi’nin fotoğrafının yer aldığı afişin arkasında yürüyen bir kadın (AFP)
Cumhurbaşkanı adayı İbrahim Reisi’nin fotoğrafının yer aldığı afişin arkasında yürüyen bir kadın (AFP)
TT

Ruhani’den seçmenlere şikayetleri bir kenara bırakıp oy verme çağrısı

Cumhurbaşkanı adayı İbrahim Reisi’nin fotoğrafının yer aldığı afişin arkasında yürüyen bir kadın (AFP)
Cumhurbaşkanı adayı İbrahim Reisi’nin fotoğrafının yer aldığı afişin arkasında yürüyen bir kadın (AFP)

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, seçmenlere şikayetlerini bir kenara bırakıp yarın yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oy verme çağrısında bulundu.
Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından başvurusu onaylanan 7 aday arasındaki muhafazakar adaylar Said Celili ve Ali Rıza Zakani Yargı Erki Başkanı İbrahim Reisi lehine çekildi.
Eski nükleer müzakereci Celili ve muhafazakar milletvekili Zakani’nin seçim yarışından çekilmesi, Reisi’nin arkasındaki muhafazakar oyları birleştirecek.
Reformist ılımlı Muhsin Mehralizade de, bir diğer reformist aday Abdulnasır Himmeti’nin konumunu güçlendiren bir hamleyle adaylığını geri çekti.
Böylece yarın yapılacak seçimde yarışacak aday sayısı 4’e indi.
Cumhurbaşkanı Ruhani, Anayasayı Koruyucular Konseyi’ne atıfta bulunarak, “Bir kurum ya da topluluğun yanlışı bizi milli görevimizden alıkoymamalı. Geçen haftalarda seçimlere ilgi azdı. Gelişmeler ilgiyi artıramadı. Halkın kendisi bunu telafi edebilir” dedi.
Resmi kamuoyu yoklamaları, bu yılki seçimlere katılımın yüzde 41 gibi bir oranla önceki seçimlere göre çok daha düşük olacağını gösteriyor.
Önde gelen ılımlı reformist adayların başvurusunun reddedilmesine duyulan öfkeye ek olarak, vatandaşların şikayetleri arasında ABD yaptırımları nedeniyle yaşanan ekonomik sıkıntılar, yolsuzluk, kötü yönetim ve 2019’da akaryakıt zammı nedeniyle patlak veren protestolara karşı sert müdahale yer alıyor.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.