Zorluklara rağmen İran’da gerçekleşmeyen umutlar ve başarı arzuları arasında Tahran’daki gençler, cumhurbaşkanlığı seçimlerine hazırlanırken, gelecek günlere dair özlemlerini anlatıyor.
İran toplumunu büyük ölçüde gençler oluşturuyor. 2016 - 2017 yıllarına ait resmi nüfus sayımına göre 30 yaş altı, İran’da yaklaşık 83 milyonluk nüfusun yaklaşık yarısını oluşturuyor.
Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin halefinin belirlenmesi amacıyla yarın (18 Haziran) seçimler yapılacak. Seçimler, eski ABD Başkanı Donald Trump’ın ülkesini 2018’de Tahran’ın nükleer programına ilişkin uluslararası anlaşmadan tek taraflı olarak geri çekme kararının ardından ABD’nin İran’a yeniden uyguladığı yaptırımlar nedeniyle kötüleşen ekonomik kriz ortasında gerçekleşecek.
Göç hayali
Tahran’ın kuzeyindeki Tecriş Meydanı yakınında eczacılık öğrencisi Nergis (20), bir fast food restoranının yakınında birkaç arkadaşıyla geziyor.
Fransız Haber Ajansı’na (AFP) konuşan nazik genç kadın, “Hayat, özellikle de yüksek yaşam maliyetinin ışığında zordur. Örneğin bir mağazaya ziyaret, tüm banka hesabını tüketmek için yeterli” dedi. Nergis ayrıca, ancak hayatın güzelliklerinin de hala mevcut olduğunu ifade etti.
Genç kadın, bu güzellikleri ‘Tahran çevresindeki kitapçılara göz atmak, tatlılar almak ya da sadece gezintiye çıkmak’ gibi basit şeylerde bulabildiğini belirtti.
Nergis, nükleer anlaşmanın, henüz liseye giderken imzalandığını hatırlatırken, “Bunun, ülkeyi rahata kavuşturmasını bekliyorduk, ama bu olmadı” dedi.
Bu durumun, kendisini ailesiyle birlikte yaşamayı ya da göç etmeyi düşünmeye ittiğini söylerken, bu düşünceleri daha önceleri sürekli reddettiğini vurguladı. “Ülkemden ayrılmak istemeyen biriydim. Kalmaya ve inşa etmeye inandım” dedi.
Seçimler, 18 yaşını doldurmasının ardından katılmaya hak kazandığı ilk seçim olsa da seçim gününe dair hiçbir heyecan hissetmediğini belirtti.
Öte yandan arkadaşı Nahid (22 yaşında), koşulların önceden de mükemmel olmadığını ve şu an ise ülkeden ayrılmayı düşünecek kadar kötü olmadığını savundu.
Nahid, “Bence bu hayat ilerliyor. Kendini mutlu edemiyorsan, dışarıdaki şeylerin de sana bir fayda sağlayamayacağına inanıyorum” ifadelerini kullandı.
34 yaşındaki Muhammed Hikmet de başkentte bir parkta, elinde henüz satabileceği kimseyi bulamadığı kırmızı bir gülle yaz güneşinin altında dolaşıyor.
Çalışma umudu
Madencilik alanında teknik diploma sahibi olan Muhammed, Gaimşehr şehrinde iş bulamayınca, iş umuduyla yaklaşık on yıl önce Tahran’a taşındı. Yaklaşık 10 milyon insanın yaşadığı başkentte de şans yüzüne gülmedi ve kendini günlük geçimini çiçek satarak kazanırken buldu.
Utangaç genç adam, “Büyük bir şehirde geleceğimi inşa etme fırsatı bulabileceğimi hayal ettim. Ama işler istediğim gibi gitmedi” dedi.
Muhammed Hikmet, günlük geçimini karşılayabileceği kadar para kazanıp, başkentin doğu eteklerinde yaşamak için bir oda kiraladı. Mevcut durumunun kendisine geleceğini düşünme fırsatı bırakmadığını, sadece bugünü ve hayatta kalmayı düşündüğünü ifade etti.
Ekonomik krizin çözümü
Seçimlere pek ilgi göstermeyen Muhammed Hikmet, ancak bunun ekonomik krizi çözebilecek ‘yetenekli’ bir adayın zaferini sağlamasını umut ediyor.
20 yaşındaki Muhammed Şeyhi, aynı parkta yakınlardaki bir bankta iki arkadaşıyla birlikte oturuyor. Yanlarında da birkaç gün önce bir kazada zarar gören en iyi arkadaşının gitarı var.
Müzik, giydiği tişörtten sağ kolundaki gitar dövmesinin bir kısmı görünen genç adamın hayatının önemli bir parçası. En büyük hayalinin bir müzik yıldızı olduğundan emin şekilde bahseden Şeyhi, “Bir gün sahneye çıkacağım, şarkı söyleyeceğim ve 15 bin kişi için çalacağım” dedi.
Şeyhi, en sevdiği İranlı sanatçının Emir Tatalu’nun yaşadığı Türkiye’ye taşınmayı planlıyor. Seçim haberlerini yakından takip etmese bile kazanma olasılığı en yüksek olan aday İbrahim Reisi’nin adını biliyor.
Bir sonraki cumhurbaşkanının konserlere izin vermesini uman Şeyhi, “Bu yüzden sizi tebrik ediyorum Sayın Başkan. Her kimseniz, umarım ülkeyi iyi yönetirsiniz” dedi.
Kalabalık başkentin ortasında 20 yaşındaki Muhammed Rıza Nizami, inşaat atölyelerinden mandıra fabrikasına kadar farklı meslekler arasında geçiş yaptıktan sonra el yapımı bir ayakkabı mağazasında çalışıyor.
Gençlik ne kazandı?
Muhammed Rıza Nizami, “13 yaşımdan beri çalışıyorum ama bundan ne kazandım? Bir araba ya da başka bir şey satın alamam” ifadelerini kullandı. Nizami, “Para kazanmak zor, harcamak ise kolay. Paranın mutluluk getirmediğini söyleyen herkes yanılıyor çünkü para hayatın bir parçası” dedi.
Nizami, kendi ayakkabı mağazasına, arabaya ve kendisine ‘mutlu bir hayat sağlayacak’ iyi bir gelire sahip olmanın hayalini kuruyor. Bir gün istediğini elde edeceğinden emin olsa da “Hayallerime ulaşmaktan hâlâ çok uzağım” ifadelerini kullandı.
Bu hayale giden yol ‘zor’ olmasına rağmen İran’da kalmayı planlayan Nizami, ‘gerekçeler icat etmeyi’ seçenlerin başarıya ulaşmak için istek ve kararlılıktan yoksun olduğunu söyledi.
Muhammed Rıza Nizami, seçimlere ilişkin bir soruya ise “İlk kez oy kullanacağım, ama henüz emin değilim. Belki oy kullanırım” yanıtı verdi.
Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)
Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri)