ABD tarafı Biden-Putin zirvesini ‘verimli’ olarak nitelendirdi

Rusta Devlet Başkanı Putin ve ABD Başkanı Biden, önceki gün Cenevre'de bir araya gelmişti (AP)

ABD Başkanı Joe Biden yönetimindeki üst düzey bir yetkili, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yapılan zirvenin ‘az sayıda’ bir alanda ‘verimli bir harekete’ tanık olduğunu açıkladı. Yetkili, birkaç konuda önemli farklılıklar olduğunu da belirtti. Sonuçları görmek için biraz zamana ihtiyaç olduğunu söyleyen yetkili, “Suriye’de, Washington ve Moskova arasındaki herhangi bir iş birliğini, ‘Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) gelecek ay milyonlarca Suriyeliye Türkiye sınırından insani yardım gönderme sürecini uzatma önceliği’ ile ilişkilendiren samimiyet testi yakındır” dedi. ABD Dışişleri Bakanlığı Siyasi İşlerden Sorumlu Müsteşarı Victoria Nuland ve Ulusal Güvenlik Konseyi üyesi Eric Green, zirvenin sonuçları hakkında NATO üyelerine ve Avrupa Birliği’ne bilgi vermek üzere Brüksel’e uçtu. Sonuçlar hakkında Japon ve Ukraynalı yetkililere de bilgi verileceği ifade edildi. Bu bağlamda üst düzey yetkili, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yapılan zirvenin, yüz yüze diplomasinin bir alternatifi olmadığını gösterdiğini ifade etti. İki lider arasındaki görüşmeyi ‘doğrudan, yapıcı, tartışmasız ve oldukça gerçekçi’ olarak nitelendiren yetkili, “Anlaşmazlıkları netleştirmede fayda sağladı. Ancak aynı zamanda gerçekten iş birliği yapabileceğimiz alanlar olup olmadığını da keşfetmemizde yardımcı oldu” dedi. Yetkili, sonuçların ‘çıkarları geliştirecek iş birliği alanlarını belirlemek’ de dahil olmak üzere, Biden’in Putin ile yaptığı görüşme için belirlediği hedeflerle uyumlu olduğunu söyledi. Yetkili ayrıca, Rus Devlet Başkanı’na ABD'nin ‘bu çıkarlar tehdit edildiğinde’ yanıt vereceği uyarısı yaptığını açıkladı.
İsmini açıklamak istemeyen yetkili, zirvenin, başta mevcut anlaşmaların kapsamadığı alanlarda silah kontrolünün yanı sıra stratejik istikrar hususunda bir süreç başlatılması olmak üzere birkaç alanda verimli bir harekete olanak tanıdığını söyledi. Diplomatik misyonları sürdürürken karşılaşılan zorlukların üstesinden gelmek için ABD Büyükelçisi John Sullivan’ı Moskova’ya ve Rusya Büyükelçisi Anatoly Antonov’u Washington’a gönderme anlaşmasına dikkati çeken yetkili, en önemli anlaşmanın da özellikle de kritik alt yapıyla ilgili durumlar söz konusuyken, iki ülkenin uzmanları arasında siber güvenlik konularındaki istişare olduğunu vurguladı. Yetkili, Başkan Biden’ın Putin’e ‘hedef dışı ve yıkıcı önlemlerden uzak olması gereken’ 16 çeşit altyapı listesi verdiğini söyledi. Bu alanların, devlet sırrı olmadığını, ‘kimya, iletişim, kritik üretim, barajlar, savunma sanayi üssü, acil servisler, enerji, finansal hizmetler ve gıda sektörleri gibi’ ABD ulusunun yaşamı açısından önemli olduğunu vurguladı. Yetkiliye göre Washington, Moskova’nın ‘yakın zamanda ABD’nin doğu kıyısındaki akaryakıt arzı kesintiye uğrayan Colonial Pipeline boru hattına yönelik saldırının’ sorumlularına karşı harekete geçip geçmeyeceğini görmek istiyor. Bu bağlamda yetkili, “Biden saldırıyı Rusya’ya değil, orada yaşayan suçlulara atfetti’ dedi.
Yetkiliye göre zirvede, ‘özellikle de Afganistan ve Suriye’de, birlikte çalışmanın yollarını bulma olasılığı’ başta olmak üzere ABD ve Rusya çıkarlarının ‘örtüştüğü’ bir dizi bölgesel mesele de ele alındı. Yetkili ayrıca, Türkiye - Suriye sınırındaki Bab el-Hava kapısından insani yardım göndermek için BM’ye verilen görevi ‘uzatma ya da uzatmama’ hususunda yaklaşık bir ay sonra BMGK’da bir testin gerçekleşeceğine dikkati çekti. Biden’ın Putin’den sınırlar aracılığıyla Suriye’ye yardım gönderme amaçlı BM faaliyetini sürdürme ve hatta genişletme konusunda herhangi bir taahhüt alıp almadığı sorusuna yanıt olarak ise, “Hayır, bir taahhüt yok. Ancak bunun bizim için büyük önem taşıdığını açıkça belirttik. Suriye konusunda daha fazla iş birliği olursa, her şeyden önce insani geçişlere ilişkin bir uzatma görmeliyiz” ifadelerini kullandı.
İki başkan, ‘Kapsamlı Ortak Eylem Planı’, yani İran’la nükleer anlaşma ile uyumluluğa geri dönmek için mevcut çabaları ele aldı. Görüşme, iklim ve Kovid-19 ile ilgili iş birliği alanlarını da kapsarken, ABD’li yetkili de “Uluslararası toplumun, virüsün yayılmasına ilişkin gerçeklere ulaşmaya ihtiyacı var” dedi. Yetkili, zirvede iki ülke arasında bir ‘barışçıl işbirliği bölgesi’ olarak Kuzey Kutbu’nu korumanın öneminin ele alındığını da vurguladı.