Beyaz Saray: Biden’ın İranlı yeni liderlerle görüşme planı yok

Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, dün Washington’da düzenlediği basın toplantısında (EPA)
Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, dün Washington’da düzenlediği basın toplantısında (EPA)
TT

Beyaz Saray: Biden’ın İranlı yeni liderlerle görüşme planı yok

Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, dün Washington’da düzenlediği basın toplantısında (EPA)
Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, dün Washington’da düzenlediği basın toplantısında (EPA)

Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, dün yaptığı açıklamada, Başkan Joe Biden’ın İranlı yeni liderle görüşmesi için şu anda bir planı olmadığını söyledi ve Tahran’daki ana karar merciinin hala Dini Lider Hamaney olduğunu kaydetti.
Psaki basın toplantısında, Viyana’da İran ve ABD’nin 2015 nükleer anlaşmasına uyumun nasıl sağlanacağına ilişkin yapılan altıncı tur müzakerelerin sonucuna dikkat çekti ve Beyaz Saray’ın görüşmelerin nereye varacağını görmek için sabırsızlandığını söyledi.
Bu arada Pazartesi günü Fransa, İran’daki insan hakları gerçeğiyle ilgili “endişesini” bir kez daha dile getirerek, aşırı muhafazakar İbrahim Reisi’nin İran Cumhurbaşkanı seçilmesinden sonra İran nükleer anlaşmasına ilişkin anlaşmayı kurtarmak için tüm diplomatik çabalarını seferber edeceğini vurguladı.
Fransa Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Agnes von der Muhll, “İran’daki insan hakları durumu ve bu ülkede hapsedilen vatandaşlarımız hakkında düzenli olarak dile getirdiğimiz endişemizi yeniliyoruz” dedi. Ülkesinin, İslam Cumhuriyeti’nde hapsedilen Fransız vatandaşlarının ve insan hakları durumlarını yakından izlemeye devam edeceğini ve tüm diplomatik çabaların seferber edildiğini belirtti.
İranlı yetkililer, Fransız-İranlı araştırmacı Fariba Adelkhah ve turist Benjamin Briar başta olmak üzere düzinelerce batı uyruklu kimseyi casusluk yapmak ve devlet güvenliğini aleyhine çalışmak suçlamalarıyla tutuklamış durumda. Fransızlar ise bu suçlamaları reddediyorlar.



Hektor Rusya'ya silah gönderiyor

Hüseyin Şemhani (İran haber ajansları)
Hüseyin Şemhani (İran haber ajansları)
TT

Hektor Rusya'ya silah gönderiyor

Hüseyin Şemhani (İran haber ajansları)
Hüseyin Şemhani (İran haber ajansları)

Bloomberg'in haberine göre Batılı yetkililer ve bilgi sahibi kaynaklar, İran Liderinin danışmanlarından Ali Şemhani'nin oğlu tarafından yönetilen bir şirketin İran'dan Rusya'ya Hazar Denizi üzerinden füze, insansız hava aracı (İHA) parçaları ve çift kullanımlı malzemelerin taşınmasındaki rolünü ortaya çıkardı.

Kaynaklara göre ‘İran petrolünün Hektoru’ lakaplı Hüseyin Şamhani'nin operasyonu, geçen yıl en az iki gemi ile Rusya'yı Ukrayna ile olan büyük savaşında desteklemek için gerçekleştirildi.

Moskova, Batı'nın yaptırımları nedeniyle artan takas ticaretinin parçası olarak İran'a petrol sevkiyatıyla ödeme yapıyor. Bu işlemler Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşında İran silahlarını daha fazla kullanmasıyla aynı döneme denk geldi.

Şarku’l Avsat’ın Bloomberg'den aktardığına göre, İran'ın Rusya'ya silah sevkiyatının dörtte birinden fazlasını denetleyen şirketler ağının sahibi olan Hüseyin Şemhani, Londra, Cenevre ve Singapur'da bir hedge fonu ve büyük Batılı petrol şirketleriyle iş yapan Dubai merkezli bir şirketi içeren imparatorluğu yönetiyor.

İran ve Rusya, ayrıntılarını açıklamadan savunma iş birliklerini güçlendirdiklerini kabul ettiler. ABD'nin eski ulusal güvenlik danışmanı John Bolton, Şemhani'nin ağının Ukrayna'da kullanılacak İHA’larla ilgili sözleşmelerle bağlantılı olduğunu söyledi. İran, Rusya ve Crios şirketinin temsilcileri yorum yapmazken, Şemhani'nin avukatı da raporun detayları hakkında yorum yapmayı reddetti.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, ABD'nin Ukrayna işgalinin başlangıcından bu yana Rusya ve İran arasında derinleşen güvenlik ortaklığı konusunda uyarıda bulunduğunu belirterek, “Bu ortaklık Avrupa'nın güvenliğini tehdit ediyor ve İran'ın küresel çapta istikrarsızlaştırıcı etkisini arttırıyor” dedi.

2023 yılının ortalarından bu yana birkaç Crios gemisi rotalarını Akdeniz ve Karadeniz'den Hazar Denizi'ne çevirerek İran ve Rusya arasında silah taşımaya başladı. Bloomberg verilerine göre, gemiler bu yıl İran limanlarından Rusya'nın Astrahan kentine silah taşımak için en az beş sefer yaptı.

Petrol karşılığı silah ticareti, Hüseyin Şemhani'nin ticari faaliyetlerine ilişkin bir yıl süren Bloomberg soruşturmasındaki en son ayrıntı. Bu soruşturma, faaliyetlerini bilen 50'den fazla kişiyle yapılan görüşmelerin yanı sıra, gizli belgeler ve şirket kayıtlarının incelenmesini de içeriyor.

Şemhani'nin ağına ait gemiler aracılığıyla kaç silah teslim edildiği ya da bunların nasıl konuşlandırıldığı belirsiz. Şemhani, petrol tankerleri ve ticari gemiler de dahil olmak üzere onlarca gemiden oluşan bir filoyu kontrol ediyor ve Crios şirketi Hazar Denizi sevkiyatlarını denetliyor. Şirket, İran Savunma Bakanlığı için sevkiyatları yöneten Oceanlink Maritime ve Kuban Shipping ile birlikte çalışıyor. Nisan ayında ABD, Şemhani ile bir bağlantıdan bahsetmeksizin Oceanlink Maritime'a yaptırım uyguladı. Hazar'daki anlaşmaları sınırlama çabaları Rusya'nın bölgedeki hakimiyeti karşısında zorlanıyor ve uzmanlar ‘kısa vadeli hedefin bu ağları kamuoyuna ifşa etmek olması gerektiği’ konusunda hemfikir.