عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Tarlasını sürerken firavunun dikili taşını buldu

İsmailiye kenti yakınlarındaki bir çiftçinin tarlasında 15 satırlık hiyeroglif yer alıyor (Mısır Eski Eserler Bakanlığı)
İsmailiye kenti yakınlarındaki bir çiftçinin tarlasında 15 satırlık hiyeroglif yer alıyor (Mısır Eski Eserler Bakanlığı)
    İstanbul/Şarkul Avsat
TT
TT

Tarlasını sürerken firavunun dikili taşını buldu

İsmailiye kenti yakınlarındaki bir çiftçinin tarlasında 15 satırlık hiyeroglif yer alıyor (Mısır Eski Eserler Bakanlığı)
İsmailiye kenti yakınlarındaki bir çiftçinin tarlasında 15 satırlık hiyeroglif yer alıyor (Mısır Eski Eserler Bakanlığı)

Mısır Eski Eserler Bakanlığı’nın açıklamasına göre İsmailiye kenti yakınlarında yaşayan bir çiftçi, M.Ö. 589’dan M.Ö. 570’e kadar hüküm süren Firavun Hofra (Apries) tarafından dikilmiş 2 bin 600 yıllık bir dikili taş keşfetti.
Çiftçi, Kahire'nin yaklaşık 62 mil (100 kilometre) kuzeydoğusunda, arazisini ekime hazırlamak için sürerken kumtaşından oluşan eski bir taş levha buldu.
Bakanlık açıklamasına göre çiftçi, keşfin ardından yetkililerle temasa geçti. Levha, 230 santimetre uzunluğunda, 103 santimetre genişliğinde ve 45 santimetre kalınlığındaydı.
Levhanın tepesinde Firavun Hofra’nın bir kabartmasının ve Güneş şeklinde bir oymanın yer aldığı ifade edildi. Bunların altında ise 15 satırlık bir hiyeroglif yer alıyor.
Hiyeroglifin tercümesi için çalışmalar sürüyor. Eski Eserler Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Mostafa Waziri, dikilitaşın Hofra’nın Mısır'ın doğusunda giriştiği bir askeri harekatla ilgili göründüğünü bildirdi.
Antik Yunan tarihçisi Herodot, Hofra’nın Fenikelilere karşı kaybettiği bir savaşta birçok Mısırlı askerin ölümüne neden olduğunu ve Mısır'da bir iç savaşa yol açtığını, bunun sonucunda tahttan indirilip öldürüldüğünü iddia etmişti.
Hiyeroglifin tercümesinin bu iddiaların doğruluğuna ışık tutabileceği düşünülüyor.
Independent Türkçe, Livescience

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)
TT
TT

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Şempanzelerin insan yüz ifadelerini taklit eden bir android robottan esneme "kapabildiğini" öne süren yeni araştırma, bu davranışın evrimsel kökenleri hakkında daha fazla soru işareti yaratıyor.

Esnemenin dikkat değişiklikleri, vücut ısısının düzenlenmesi ve dinlenmeyle uyarılma arasındaki geçişle ilişkili olduğu biliniyor.

Bulaşıcı esnemeyse, bir hayvanın başka birinin aynı davranışı sergilediğini gördükten sonra esnediği tuhaf bir davranış.

Bu davranışın bulaşıcı yönü, empati ve taklit gibi bazı sosyal etkileşim unsurlarıyla ilişkilendiriliyor.

Bugüne kadar memelilerde ve bazı balıklarda gözlemlenen bulaşıcı esnemenin evrimsel kökenleri hâlâ bilinmiyor.

Bilim insanları bu davranışın insanlarda, şempanzelerde ve köpeklerde yavaş yavaş ortaya çıktığını, insanlarda yaklaşık 4 ve şempanzelerde 5 yaşında, köpeklerdeyse yaklaşık 7 ayda belirginleştiğini söylüyor.

Görsel kaldırıldı.
Şempanzelerin esneme ve uzanma davranışları sergiledikleri örnekler (RMJM/Aline Sardin-Damasso/Mona)


Perşembe günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan yeni bir araştırma, şempanzelerin bir android robotun esnemesine tepki olarak hem esneme hem de uzanma davranışı sergilediğini ortaya koydu.

Bulgular, başka bir bireyin esnemesini gözlemlemenin şempanzelerde otomatik bir tepkiyi tetiklemekten ziyade, dinlenme işareti işlevi görebileceğini düşündürüyor.

Bilim insanları çalışmada yüz ifadelerini taklit edebilen bir android kafa kullanarak 10 ila 33 yaşındaki 14 yetişkin şempanzenin tepkilerini test etti.

Android kafada esneme gibi yüz ifadelerini oluşturan kas görevi gören 33 adet dönme motoru vardı ve her ifade 10 saniye sürüyordu.

Çalışmadaki şempanzeler, androidin esneme, ağzını açma ve nötr yüz ifadeleri sergilediği 15 dakikalık 4 seansa sokuldu.

Bilim insanları bu seansları kamerayla kaydetti ve her şempanzenin tepki verme derecesiyle uzanarak geçirdiği süre puanlandı.
 

Görsel kaldırıldı.Android kafa ağzını açma ve esneme davranışı sergiliyor (Aline Sardin-Damasso/Mona)


14 şempanzeden 8'inin, androidin "esneme" ifadesine tepki olarak esnediği saptandı.

Araştırmacılar şöyle yazıyor: 

Sonuçlar, yetişkin şempanzelerin bireyler arası esneme bulaşıcılığını değişen derecelerde sergilediğini gösterdi: En yüksek bulaşıcılık, android ağzını tamamen açtığında meydana geldi, ağzı kısmen açık olduğunda tepki azaldı ve androidin ağzı kapalıyken bulaşma görülmedi.

8 şempanze de esneme karşısında uzandı ve bazıları uzanmadan önce yatak malzemesi topladı.

Bilim insanları, "Şempanzeler, androidin esnemesini izlerken yatak malzemesi toplamak, yuva yapmak ve uzanmak gibi uyku haliyle ilişkili davranışlar sergiledi" diye yazıyor.

Araştırmacılara göre bulgular, cansız bir model kaynaklı bulaşıcı esnemenin ilk örneğini sunuyor gibi görünüyor.

Bilim insanları bu sonuçların, primatların bulaşıcı davranışlara yatkınlığına daha fazla ışık tuttuğunu söylese de burada tam olarak hangi biyolojik mekanizmaların rol oynadığının belirsizliğini koruduğunu ekliyor.

Araştırmacılar, gelecekteki çalışmaların robotların gerçekleştirdiği diğer eylemlerin de hayvanlar için bulaşıcı olup olmadığını ortaya çıkarmasını umuyor.


 Independent Türkçe, independent.co.uk/news