İddiaların odağındaki Wuhan laboratuvarında görev alan tek yabancı bilim insanı sessizliğini bozdu

Anderson, 2019'da Wuhan'da görev almıştı (Bloomberg)
Anderson, 2019'da Wuhan'da görev almıştı (Bloomberg)
TT

İddiaların odağındaki Wuhan laboratuvarında görev alan tek yabancı bilim insanı sessizliğini bozdu

Anderson, 2019'da Wuhan'da görev almıştı (Bloomberg)
Anderson, 2019'da Wuhan'da görev almıştı (Bloomberg)

Koronavirüsün laboratuvardan sızdığı iddialarının odağındaki Wuhan laboratuvarında görev alan Avustralyalı Danielle Anderson, sessizliğini bozdu. Virolog, bu laboratuvarın, benzerleriyle aynı şekilde işleyen "sıradan" bir merkez olduğunu söyledi.
Bilim insanına göre çarpıtılmış bilgiler, medyada gösterildiğinden daha sıradan bir yer olan laboratuvarın faaliyetlerinin doğru anlaşılmasını engelliyor.
Söz konusu laboratuvarda çalışılan patojenlere dair katı protokoller uygulandığını aktaran Anderson, bağımsız araştırmacıların laboratuvarda çalışmak üzere izin alabilmesi için 45 saatlik eğitimden geçtiğini bildirdi.
Yarasa kaynaklı virüslerde uzmanlaşmış olan Anderson, Wuhan Viroloji Enstitüsü'nün Çin anakarasında bulunan BSL-4 laboratuvarında araştırma yapan tek yabancı bilim insanıydı.
Ebola ve Nipah virüsleri üzerinde çalışan bilim insanı, buradaki son çalışmasını da Kasım 2019'da tamamlamıştı.

Wuhan Viroloji Enstitüsü (AFP)
ABD istihbaratından sızdırılan ve laboratuvar iddialarını yeniden gündeme getiren bir raporda, tam da Kasım 2019’da, burada görevli üç çalışanın Kovid-19'la uyumlu semptomlar yüzünden hastaneye kaldırıldığı iddia edilmişti.
Anderson ise 2019 sonlarında Wuhan’daki enstitüsünde tanıdığı kimsenin hasta olmadığını söylüyor.
Viroloğa göre, yüksek riskli patojenlerin incelendiği laboratuvarlarda sızıntı riskine karşı katı bir prosedür uygulanıyor.
Bu prosedür söz konusu laboratuvarda çalışan kişilerin, üzerinde araştırma yapılan patojenlerle uyumlu semptomlar göstermesi halinde, bunların bildirilmesini zorunlu kılıyor.
Anderson, "Birileri hasta olsaydı ben de hasta olurdum ama değildim" diyor ve ekliyor:
"Aşılanmadan önce Singapur'da koronavirüs testi yaptırdım ve virüse hiç yakalanmadığım ortaya çıktı."
Bilim insanı ayrıca, Wuhan'daki meslektaşlarının çoğunun, Nipah virüsüyle ilgili bir toplantı için aralık sonunda Singapur'a geldiğini ifade ediyor. 
O dönemde laboratuvarda dolaşan bir hastalıktan hiç söz edilmediğini anımsayan Anderson, sözlerini şöyle sürdürüyor:
"Bu hiç konuşulmadı. Bilim insanları dedikoducu ve heyecanlıdır. O noktada orada bir şeyler yaşandığını düşündürecek tuhaf bir şey yoktu."

"Laboratuvardan sızması teoride mümkün"
Kovid-19 hastalığına neden olan Sars-Cov-2'nin kökenine dair iki temel teori var. "Doğal köken teorisi" diye anılan ilki, virüsün zoonotik (hayvandan insana geçen) bir patojen olduğunu savunuyor. 
Laboratuvar teorisinde ise Kovid salgınının, bilim insanlarının yarasa kaynaklı virüsleri araştırdığı Wuhan Viroloji Enstitüsü'nde başlamış olabileceği öne sürülüyor. Buna göre laboratuvardaki bilim insanları, kendilerini kazara enfekte etmiş ve virüsü diğer çalışanlara yaymış olabilir.
Anderson da böyle bir ihtimalin teoride mümkün olduğunu kabul ediyor. Zira Bloomberg’in haberine göre, 2002'de Asya'da ortaya çıkan ve 700'den fazla kişinin ölümüne sebep olan SARS koronavirüsü, daha sonra birkaç kez güvenli tesislerden sızmıştı.
Buna rağmen Anderson, yeni tip koronavirüsün büyük olasılıkla doğal bir kaynaktan geldiğine inanıyor. Virüsün laboratuvar kaynaklı olduğuna dair kanıt bulunmadığını aktaran bilim insanı, bu olasılığı son derecede zayıf diye niteliyor.
Öte yandan Anderson da tıpkı ABD’li meslektaşları gibi, virüsün kökenini kesin olarak belirlemek için derin bir soruşturmanın gerektiğine inanıyor.
Independent Türkçe, Bloomberg



Suda kalan parmakların hep aynı şekilde buruştuğu bulundu

Parmakların suda kalınca buruşmasının nedeni damarların sıkışması (Binghamton Üniversitesi)
Parmakların suda kalınca buruşmasının nedeni damarların sıkışması (Binghamton Üniversitesi)
TT

Suda kalan parmakların hep aynı şekilde buruştuğu bulundu

Parmakların suda kalınca buruşmasının nedeni damarların sıkışması (Binghamton Üniversitesi)
Parmakların suda kalınca buruşmasının nedeni damarların sıkışması (Binghamton Üniversitesi)

Suda uzun süre kalınca parmaklarda oluşan buruşmanın hep aynı desene sahip olduğu tespit edildi. 

Banyo yapınca veya bir süre yüzünce el ve ayak parmakları buruşmaya başlıyor. Bunun nedeni ilk başta parmakların suyla dolması gibi gelebilir ancak durum öyle değil.

Koldan ele doğru uzanan medyan sinirinde hasar olan kişilerin parmaklarının buruşmadığını 1935'te fark eden bilim insanları, sürecin sinir sistemiyle alakalı olduğu sonucuna varmıştı. 

Uzmanlar derinin altındaki damarların büzüşmesi sonucu parmaklardaki kırışıklıkların oluştuğunu söylüyor.

Binghamton Üniversitesi'nden Guy German, 2023'te The Conversation'da kaleme aldığı yazıda "El ve ayaklar birkaç dakikadan daha uzun süre suyla temas ettiğinde, ciltteki ter kanalları açılarak suyun cilt dokusuna akmasına izin verir. Eklenen bu su, cildin içindeki tuz oranını azaltır. Sinir lifleri beyne daha düşük tuz seviyeleri hakkında bir mesaj gönderir ve otonom sinir sistemi kan damarlarını daraltarak yanıt verir" diye süreci açıklamıştı.

Yazısının ardından çeşitli yorum ve sorularla karşılaşan German'a bir öğrenci "Peki kırışıklıklar hep aynı şekilde mi oluşuyor" diye sormuş. German ve ekip arkadaşları bunu yanıtlamak adına bir deney yürüttü. 

Bulguları hakemli dergi Journal of the Mechanical Behavior of Biomedical Materials'ta yayımlanan çalışmada bir grup katılımcının elleri 30 dakika boyunca suda tutuldu ve ardından fotoğrafları çekildi.

24 saat sonra aynı işlemi tekrarlayan araştırmacılar görüntüleri karşılaştırınca parmaklarda aynı desenlerin oluştuğunu gördü. 

German "Kan damarları pozisyonlarını çok fazla değiştirmez. Biraz hareket ederler ancak diğer kan damarlarına göre son derece sabittirler" diyerek ekliyor: 

Bu da kırışıklıkların aynı şekilde oluşması gerektiği anlamına geliyor ve biz de öyle olduğunu kanıtladık.

Araştırmacılar yeni çalışmanın adli tıpa katkı sağlayabileceğini ve uzun süre suda kalan cesetlerin kimliğini tespit etmede kullanılabileceğini düşünüyor.

German ayrıca derinin suda kalmasıyla ilgili daha fazla soruya cevap aramayı umduğunu da belirtiyor.

Independent Türkçe, IFLScience, Popular Science, Conversation, Journal of the Mechanical Behavior of Biomedical Materials