Nahda Barajı krizi ile mücadele eden Mısır yağış oranlarını izliyor

Nahda Barajı’nı doldurma işleminin ikinci aşamasına geçmeye hazırlanan Nil üzerinde inşaat çalışmalarına devam ediyor.  (Reuters)
Nahda Barajı’nı doldurma işleminin ikinci aşamasına geçmeye hazırlanan Nil üzerinde inşaat çalışmalarına devam ediyor.  (Reuters)
TT

Nahda Barajı krizi ile mücadele eden Mısır yağış oranlarını izliyor

Nahda Barajı’nı doldurma işleminin ikinci aşamasına geçmeye hazırlanan Nil üzerinde inşaat çalışmalarına devam ediyor.  (Reuters)
Nahda Barajı’nı doldurma işleminin ikinci aşamasına geçmeye hazırlanan Nil üzerinde inşaat çalışmalarına devam ediyor.  (Reuters)

Etiyopya’nın Nil Nehri üzerindeki Nahda (Rönesans) Barajı’nın rezervuarını doldurmanın ikinci aşamasını başlatmasına haftalar kala Mısır, yağış oranlarını takip etmeye devam ediyor. Mısır, Su kaynaklarının maksimum ihtiyaç döneminde dağılımını sağlamak amacıyla Yüksek Baraj Gölü'ne ulaşan su miktarlarını belirlemeye çalışıyor.
Aşağı havza ülkelerinden Mısır ve Sudan, Nil Nehri'nin ana kolu üzerine kurulmakta olan barajın su payları üzerindeki etkisinden endişe ediyor. İki ülke, Etiyopya'nın barajı doldurma ve işletme kurallarını düzenleyen bağlayıcı bir yasal anlaşmayı imzalamadan önce, önümüzdeki temmuz ayında rezervuarı doldurma konusundaki tek taraflı adım atma kararına karşı olduklarını duyurdular.
Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Muhammed Abdulati, kanal ve giderlerdeki su seviyelerini izlemenin ve köprülerin herhangi bir acil duruma karşı hazır olmasının önemine dikkat çekti. Abdulati tüm istasyonların kendilerini besleyen elektrik hatlarının ve acil durum birimlerinin hazır olmasını sağlamak için dün bakanlığın valiliklerdeki tüm bölümlerine alarm durumunun yükseltilmeye devam edilmesi talimatı veriildiğini söyledi.
Abdulati, başkanlığını Su Kaynakları ve Sulama Bakanı'nın yaptığı ve Bakanlığın Ulusal Su Araştırmaları Merkezi yönetici liderlerinin katılımı ile gerçekleştirilen Nil Nehri Gelirlerinin Düzenlenmesi Daimi Komitesi'nin Nil Nehri'nin geliri ve su yönetimi ve dağıtım mekanizmalarını takip etmek üzere periyodik olarak düzenlediği toplantıda konuştu. Komitenin Nil'in kaynaklarındaki yağış oranlarını takip etmek ve Yüksek Baraj gölüne ulaşan su miktarlarını belirlemek için sürekli takipte söyledi. Abdulati ayrıca bu durumun, bakanlık kurumlarının su sistemini en yüksek verimlilik derecesinde yönetme konusunda dinamik olarak ilgilenmelerini sağladığını vurguladı.
Abdulati, Nil Nehri, kanallar ve kanalizasyon üzerindeki her türlü ihlalin izlenmesi, bunlara derhal ve kararlı bir şekilde yanıt verilmesi ve tehlikenin zamanında ortadan kaldırılması için çeşitli devlet kurumları ile koordineli olarak gerekli tüm yasal tedbirlerin alınması gerektiğini söyledi. İhlalde bulunanların yetkili makamlara sevk edilmesinin önemini vurguladı. Su yollarının ve bu güzegahlardaki devlet mülklerinin korunması amacıyla su sisteminin iyi yönetilmesinin, işletilmesinin ve bakımının sağlanmasının hedeflendiğini kaydetti.
Mısır, Sudan ve Etiyopya arasındaki müzakereler ise çıkmaza girmiş durumda.Etiyopya, mevcut yağışlı mevsimde baraj rezervuarının dolum işleminin ikinci aşamasına geçmekte ısrar ederken Mısır, ‘iki aşağı havza ülkesine emrivaki yapıldığını ve uluslararası hukuk kurallarının açıkça ihlal edildiğini savunuyor.   
Mısır ve Sudan, çatışmadan çıkış yolu bulma umuduyla BM Güvenlik Konseyi'ni acil toplantıya çağırdı.
Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri dün İtalya'nın başkenti Roma'da düzenlenen, DEAŞ’a karşı mücadele eden Uluslararası Koalisyon’un bakanlar toplantısına katıldı. Toplantıda ülkesinin baraj konusundaki tutumunu sundu. Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Kenya ve Fransa dışişleri bakanları ile ikili görüşmeler gerçekleştiren Şukri, barajın doldurulmasına ve işletilmesine ilişkin kuralları düzenleyen bağlayıcı bir yasal anlaşmaya varılması gerektiğini vurguladı.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.