ABD’nin Irak'tan çekilmek için süre talep etmesi tartışmaya neden oldu

Kerkük yakınlarındaki ‘K1’ üssü Mart 2020’de Irak’a teslim edildi. (Arşiv_Reuters)
Kerkük yakınlarındaki ‘K1’ üssü Mart 2020’de Irak’a teslim edildi. (Arşiv_Reuters)
TT

ABD’nin Irak'tan çekilmek için süre talep etmesi tartışmaya neden oldu

Kerkük yakınlarındaki ‘K1’ üssü Mart 2020’de Irak’a teslim edildi. (Arşiv_Reuters)
Kerkük yakınlarındaki ‘K1’ üssü Mart 2020’de Irak’a teslim edildi. (Arşiv_Reuters)

Irak’taki Nuceba Hareketi Sözcüsü Nasr eş-Şammari, ABD’nin arabulucular yoluyla gayri resmi olarak Irak'tan çekilme sürecini tamamlamak için süre istediğini açıklarken, resmi bir kaynak bunun olma olasılığını reddetti. Kaynak açıklamasında, “Irak'tan çekilme sürecine ilişkin program Washington ve Bağdat arasındaki stratejik diyaloga göre planlandı. Buna göre yaklaşık 2 bin 700 ABD askeri geri çekildi” dedi.
İran’ın Mehr haber ajansının Şammari’den aktardığı habere göre Şammari, “Irak'taki Amerikan tarafı, en müstahkem kalelerinde maruz kaldığı ağır darbelerden sonra zor duruma düştü. Irak'taki Amerikalılar mümkün olan en az zararla geri çekilmek istiyorlar” ifadelerini kullandı. Şammari ayrıca, ABD’nin arabulucular aracılığıyla 2 bin askerini geri çekmek için bir süreye ihtiyacı olduğunu bildirdiğini, ancak açıklamaları erteleme çabası olarak gördüklerini ifade etti. Şammari, "Direniş hareketleri Amerikalıların derhal geri çekilmesini talep ediyor. Aksi takdirde yaşanacaklardan sorumlu değiliz. ABD’yi geri çekilmeye zorlama gücüne sahibiz" dedi.
Şarku'l Avsat'a konuşan resmi bir kaynak, Şammari'nin açıklamalarını yalanlayarak, "ABD'nin Irak'tan çekilmesi konusu, şimdiye kadar üç tur gerçekleştirilen iki ülke arasındaki stratejik diyalog yoluyla planlandı. Yakın zamanda da dördüncü turun düzenlenmesini bekliyoruz” diye konuştu. İsminin verilmesini veya kimliğinin açıklanmasını istemeyen kaynak açıklamasını şu sözlerle sürdürdü:
"Çekilme süreci başlamadan önce Irak'taki Amerikalı askerlerin sayısı 5 bin 200’dü. Bunların 2 bin 700'ü geçtiğimiz aylarda geri çekildi ve 2 bin 500'ü şu anda Irak askeri kamplarında bulunuyor ve bunlar muharebe birlikleri değil, askeri danışmanlar. Bir sonraki stratejik diyalog turu, Stratejik Çerçeve Anlaşması uyarınca ve uluslararası koalisyon çerçevesinde, bölgede kalan askeri danışmanların niteliğini ve görevlerini belirleyecek. Bölgede artık herhangi bir ABD savaş askerinin varlığı söz konusu olmayacak.”
Fetih Koalisyonu Lideri Hadi el-Amiri, Irak'ta elektrik de dahil olmak üzere mevcut hizmetlerin bozulması ve Irak'taki ABD güçlerinin varlığı arasında bağlantı kurarak, “Bu, Irak hükümetinin siyasi güçlerin tüm liderlerine Amerikalılarla birlikte yürüttüğü stratejik diyalog sürecine ilişkin bildirimiyle çelişen başka bir durum” dedi. Amiri, 1920 Irak İsyanı’nın yıldönümü münasebetiyle düzenlenen bir festivalde yaptığı konuşmada, "Bölgenin istikrarı, Irak'ın istikrarı ile olacaktır. Amerikan işgali topraklarımızda devam ettiği sürece güvenlik açısından bir istikrar ve gelişmeye tanık olamayacağız” dedi. Irak topraklarında varlığının yasal veya anayasal bir temeli olmayan Amerikan işgalinin ortadan kaldırılması için baskı yapılması çağrısında bulunan Amiri, mevcut ulusal ve tarihsel sorumluluğun, işgalci yabancı güçleri Irak'tan çıkarmak olduğunu ve Irak hükümetinin bu güçleri geri çekme sözünü yerine getirmesi gerektiğini vurguladı.
Irak Polisi İstihbarat Servisi, Bağdat'ın batısındaki Bağdat Havalimanı yakınlarında ABD’nin varlığından şüphelendiği bir askeri kışlanın bombalanmasını engellediğini açıklamıştı. Irak Savunma Bakanlığı’na bağlı Güvenlik Medya Hücresi tarafından yapılan açıklamada, “İçişleri Bakanlığı’na bağlı Federal İstihbarat ve Soruşturma Dairesi ve Federal Polis, Bağdat'ın batısındaki bir askeri kışlayı hedef alma girişimini engellemeyi başardı. Operasyonda Bağdat'ın batısındaki Cihad semtinde 10 Grad füzesine el konuldu” ifadeleri yer aldı. Ayrıca şüphelilerden birinin tutuklandığı ve bu füzelere yetkili makamlarca müdahale edildiği belirtildi.
Başbakan'a İtalya ziyaretinde eşlik eden Irak Savunma Bakanı Cuma İnad, Irak hükümetinin uluslararası koalisyon ve NATO üyeliği kapsamında Irak'a verdiği desteğin devamı konusunda İtalya ile görüşmelerini sürdürdüğünü açıkladı. Irak resmi haber ajansına göre İnad, Irak kuvvetlerine eğitim ve danışmanlık vermenin yanı sıra, Irak ordusunun yeteneklerini en üst düzeye çıkarmak için İtalyan askeri endüstrilerinden yararlanma olasılığıyla ilgili İtalya’nın taahhütte bulunduğunu belirtti.



Ankara ve Bağdat, PKK ve Kalkınma Yolu Projesi’nde iş birliği konularında yeni adımlar atıyor

Antalya Diplomasi Forumu oturum aralarında Türkiye ve Irak Dışişleri Bakanları (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Antalya Diplomasi Forumu oturum aralarında Türkiye ve Irak Dışişleri Bakanları (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
TT

Ankara ve Bağdat, PKK ve Kalkınma Yolu Projesi’nde iş birliği konularında yeni adımlar atıyor

Antalya Diplomasi Forumu oturum aralarında Türkiye ve Irak Dışişleri Bakanları (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Antalya Diplomasi Forumu oturum aralarında Türkiye ve Irak Dışişleri Bakanları (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)

Türkiye ve Irak, önümüzdeki Nisan ayında başkent Bağdat'ta sınır güvenliği, PKK’nın faaliyetleriyle mücadelede iş birliği, su ve enerji sorunları ve Irak'ın Kalkınma Yolu Projesi’nde iş birliği konularında yeni bir müzakere turu gerçekleştirecek.

İki dışişleri bakanının başkanlığında, iki komşu ülkenin savunma bakanları ile istihbarat ve güvenlik teşkilatları başkanlarının katılımıyla 19 Aralık'ta Ankara'da Türkiye Dışişleri Bakanlığı'nda gerçekleştirilen önceki turun devamı olan bu görüşmeler, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 31 Mart'ta yapılacak yerel seçimler sonrasında Bağdat ve Erbil'e yapmayı planladığı ziyaret öncesinde gerçekleşebilir.

PKK dosyası

Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, Antalya’da düzenlenen Üçüncü Antalya Diplomasi Forumu'na katılımının oturum aralarında yaptığı açıklamada, “Terör örgütü PKK sadece Türkiye'nin değil, Irak’ın da sorunudur” dedi.

Hüseyin, Irak anayasasında hiçbir grup veya örgütün Irak topraklarından başka ülkelere saldırmasına izin verilmediğinin belirtildiğini vurguladı.

Hüseyin ayrıca iki tarafın, önümüzdeki ay Bağdat'ta yapılacak bir sonraki toplantıda sunulacak iki belge hazırlamaya karar verdiğini ve Irak tarafının sınır güvenliği ve ikili ilişkilerle ilgili bir belge hazırladığını söyledi. Söz konusu görüşmelerde belgeler tartışılacak ve bu temelde ortak bir eylem planı geliştirilecek.

Ankara-Bağdat-Erbil hattında son aylarda yoğun bir hareketlilik yaşandı. Özellikle terör örgütü PKK'nın faaliyetleriyle mücadele edilmesi, ona verilen desteğin kesilmesi ve Irak'ın Türkiye ve Suriye ile olan sınırlarında kontrol tedbirleri uygulanmasına odaklanıldı.

Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Genelkurmay Başkanı Metin Gürak'la birlikte 8 Şubat'ta Bağdat ve Erbil'i ziyaret ederek Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Raşid, Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani ve Savunma Bakanı Sabit el-Abbasi ile görüştü. İkili ayrıca Erbil'de Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani ile de bir araya geldi.

Bunun öncesinde Millî İstihbarat Teşkilâtı (MİT) Müsteşarı İbrahim Kalın, Bağdat ve Erbil'e iki ziyaret gerçekleştirdi.

Söz konusu ziyaretler, Bağdat ve Erbil'e, PKK'nın tehditlerinin ortadan kaldırılmasında ısrar edildiği ve Ankara'nın bu tehditleri ortadan kaldırmak için çeşitli şekillerde destek vermeye hazır olduğu yönünde açık bir mesaj vermeyi amaçlıyordu.

Ankara son dönemde Bağdat ve Erbil'le iş birliğinden ve PKK’nın Irak için de tehdit oluşturduğu gerçeğini anlamalarından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Ancak Süleymaniye şehri, Kürdistan Yurtseverler Birliği Partisi'nin (KYB) PKK'yı desteklediğini ifade etmesi nedeniyle Türkiye için bir gerilim noktası olmaya devam ediyor.

sdbvdfbfd
19 Aralık'ta Ankara'da düzenlenen Türkiye-Irak Güvenlik Zirvesi’nden (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)

Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, perşembe günü Antalya Diplomasi Forumu arifesinde Iraklı mevkidaşı Fuad Hüseyin ile Antalya'da bir araya geldi. Görüşmede Erdoğan'ın yaklaşan Irak ziyaretinin hazırlıkları ele alındı. Türkiye Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre önümüzdeki ay yapılması planlanan Türkiye-Irak Güvenlik Zirvesi’nin gündemi de bu yönde olacak.

Erdoğan'ın Irak ziyareti

Geçtiğimiz hafta Erdoğan, Türkiye'de Mart ayı sonunda yapılacak yerel seçimlerin ardından Irak'ı ziyaret etmeyi planladığını açıklamıştı.

Irak hükümeti de daha önce 25 Temmuz 2023'te Erdoğan'ın Iraklı yetkililerle görüşmek üzere Bağdat'a geleceğini duyurmuş, ancak bu ziyaret birkaç kez ertelenmişti.

Iraklı kaynaklar, su ve enerji dosyaları ile terör örgütü PKK konusundaki anlaşmazlıklara atıfta bulunarak, Erdoğan'ın Bağdat ziyaretinin ‘üzerinde anlaşmaya varılamayan çetrefilli konulara tabi olduğunu’ söyledi.

Kalkınma Yolu Projesi

Ankara ve Bağdat, Kalkınma Yolu Projesi’nde iş birliğine önem veriyor. Hüseyin, Basra'daki el-Fav Limanı’ndan başlayıp Türkiye sınırında sona eren, bin 200 kilometre uzunluğunda, kara yolu, demiryolu, enerji ve iletişim hatlarını kapsayan projenin önemine vurgu yaptı.

Projenin ciddi bir finansman gerektirdiğini, bunun da çeşitli ülkelerin projeye yatırım yapabileceği anlamına geldiğini belirten Hüseyin, Kalkınma Yolu Projesi’nin çok büyük bir proje olduğunu söyledi. Hüseyin, söz konusu projenin Körfez ülkelerinin Irak üzerinden Türkiye ve Avrupa ile bağlantı kurması anlamına geldiğini söyledi.

Yatırım planlayan bazı Körfez ülkeleri olduğunu, Türkiye'nin de yatırım yapmak istediğini sözlerine ekleyen Hüseyin, “Projeyle ilgili Ankara'yla verimli görüşmeler yapıyoruz” dedi.

Türkiye ve Irak, Kalkınma Yolu Projesi’ne ilişkin çalışmaları takip etmek üzere karşılıklı ofis açmayı planlıyor.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, dün (cumartesi) yaptığı açıklamada, projeyle ilgili Türk ve Iraklı yetkililerin yakın ve yoğun bir şekilde çalıştığını söyledi.

Uraloğlu, bu kapsamda geçtiğimiz günlerde Irak Ulaştırma Bakanı Rezzak Muheybes es-Sadavi ve beraberindeki heyetle bir araya geldiğini belirtti. Uraloğlu, projenin iki ülke ilişkilerinde önemli bir yere sahip olduğunu ve Türkiye ile Irak arasında projenin teknik boyutuna ilişkin çalışmaların devam ettiğini vurguladı.

dsvde
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Antalya Diplomasi Forumu'nun oturum aralarında Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani ile bir araya geldi. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

Erdoğan, cuma günü Üçüncü Antalya Diplomasi Forumu oturum aralarında Neçirvan Barzani ile yaptığı görüşmede, Kalkınma Yolu Projesi’nin başta Irak ve Türkiye olmak üzere bölge ülkeleri için önemli olduğunu vurguladı. Türkiye’nin projeye tam desteğinin devam edeceğini belirtti.

Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Erdoğan, bölgede barış ve istikrar için terör örgütü PKK ve onun Suriye'deki kollarına karşı ortak mücadele anlayışı doğrultusunda çalışmanın önemini vurguladı.