NASA'dan çarpıcı görüntüler: Güneş'te son yılların en büyük patlaması meydana geldi

Yıldızın sağ üst kolundan çıkan alev topu görüntülendi. (NASA)
Yıldızın sağ üst kolundan çıkan alev topu görüntülendi. (NASA)
TT

NASA'dan çarpıcı görüntüler: Güneş'te son yılların en büyük patlaması meydana geldi

Yıldızın sağ üst kolundan çıkan alev topu görüntülendi. (NASA)
Yıldızın sağ üst kolundan çıkan alev topu görüntülendi. (NASA)

Güneş'te 2017'den bu yana görülen en büyük patlamanın meydana geldiği bildirildi.
3 Temmuz Cumartesi günü Türkiye saatiyle 17:29'da meydana gelen patlamanın kaynağı, AR2838 adlı bir Güneş lekesi olarak belirlendi.
ABD Uzay Hava Tahmin Merkezi, patlamayı güçlü bir "X1 sınıfı Güneş olayı" diye sınıflandırdı. Patlamanın Dünya'da radyo iletişiminde kısa süreli bir kesintiye de neden olduğu aktarıldı.
NASA'nın Güneş Dinamikleri Gözlemevi'nde (Solar Dynamics Observatory) söz konusu patlamanın görüntüleri de kaydedildi. Hazırlanan videoda yıldızın sağ üst kolundan çıkan alev topu çarpıcı biçimde görülüyor.
Bu gözlemevi, aslında 2010'da fırlatılan bir uzay aracı. NASA araştırmacıları bu görev sayesinde Güneş'i daha yakından gözlemliyor.

X sınıfı patlamaların, Güneş üzerindeki en güçlü patlama türü olduğu biliniyor. Bu patlamayla uzaya saçılan plazma doğrudan Dünya'ya doğru hareket ettiğinde uzaydaki astronotları ve uyduları tehlikeye atabiliyor. Ayrıca Dünya'daki elektrik şebekelerinde arızaya neden olabiliyor.
Daha ılımlı M sınıfı patlamalarsa göz kamaştırıcı görüntüleriyle ilgi çeken kutup ışıklarını güçlendiriyor.
Bilim insanları Güneş'te meydana gelen patlamaları 4 sınıfa ayırıyor: En düşük seviyedeki A sınıfı patlamaları B, C, M tipi patlamalar ve nihayetinde en büyük patlama olan X sınıfı takip ediyor.
Cumartesi günkü patlamanın fitilini ateşleyen Güneş lekesi AR2838, yıldız üzerindeki yeni bir aktif bölge.
Uzay Hava Tahmin Merkezi yetkililerine göre bu Güneş lekesi, yıldız üzerinde bir gecede ortaya çıktı.
Lekenin yine 3 Temmuz'da M sınıfı bir patlamaya da sahne olduğu belirtiliyor.
Independent Türkçe, Space, ABD Uzay Hava Tahmin Merkezi



Modern tarihte kaydedilen en büyük kuş felaketi: 4 milyon kayıp

Okyanustaki 2,5-3 derecelik sıcaklık farkı, bölgedeki kuşların yarısını öldürmüş (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)
Okyanustaki 2,5-3 derecelik sıcaklık farkı, bölgedeki kuşların yarısını öldürmüş (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)
TT

Modern tarihte kaydedilen en büyük kuş felaketi: 4 milyon kayıp

Okyanustaki 2,5-3 derecelik sıcaklık farkı, bölgedeki kuşların yarısını öldürmüş (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)
Okyanustaki 2,5-3 derecelik sıcaklık farkı, bölgedeki kuşların yarısını öldürmüş (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)

Heather Renner ve çalışma arkadaşları yaklaşık 10 yıl önce Alaska sahillerine vuran binlerce bayağı dalıcı martıyı fark ettiğinde bir şeylerin fena halde yanlış gittiğini düşündü. 

Seneler süren araştırmalar sonucunda dün Science adlı bilimsel dergide yayımladıkları makale, acı gerçeği ortaya koydu: Bu, modern tarihte en fazla sayıda kuşun öldüğü kayıtlı olay. 

2014-2016'da Pasifik Okyanusu'nun kuzeyindeki suları sıradışı bir sıcak hava dalgasının etkilediği ve bunun sonucunda balık popülasyonunun büyük ölçüde düştüğü bildirildi. 

Balıklarla beslenen çeşitli türlerle birlikte milyonlarca kuşun açlıktan öldüğü vurgulandı. 

Ulusal Alaska Deniz Yaban Hayatı Barınağı'ndan biyolog Heather Renner, Alaska'daki bayağı dalıcı martıların yarısından fazlasının, yani 4 milyon tanesinin öldüğünü buldu.

Diğer yandan çok benzer bir tür olan ince gagalı dalıcı martının bu olaydan ciddi bir şekilde etkilenmemesi de kafa karıştırdı. Araştırmacılar bunun sebebini inceliyor.

Renner, 7 yıldır yürüttükleri çalışmanın ardından "Düşündüğümüzden çok daha kötüymüş" diyor.

Bu felaketin balıklar haricinde en fazla sayıda omurgalının öldüğü olay olarak modern tarih kayıtlarına geçtiğini söylüyor. 

1989'da Alaska'da meydana gelerek tüm dünyada gündem olan Exxon Valdez petrol sızıntısında dahi ölen bayağı dalıcı martı sayısının yüzbinlerle ifade edildiğini belirtiyor. 

2014 ve 2021 arasındaki fark böyle görüntülendi (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)

2014 ve 2021 arasındaki fark böyle görüntülendi (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)

Makalenin yazarlarından Brie Drummond da başta bu kuşların çiftleşmek için kayalık bölgelere gitmemesine şaşırdıklarını, ancak sonra trajediyle yüzleştiklerini ifade etti:

Geri gelmiyorlar çünkü öldüler.

Sıcak dalgasının öncesi ve sonrası incelendiğinde 2016-2022'de Bering Denizi ve Alaska Körfezi'ndeki bayağı dalıcı martı sayısının 2008-2014'e göre yüzde 52 ila 78 düştüğü görüldü. 

Bu popülasyonun yeniden aynı rakamlara ulaşması beklenmiyor. 

Washington merkezli sivil toplum kuruluşu Ocean Conservancy'den (Okyanus Koruma) Megan Williams, dahil olmadığı araştırmayı överek çıkarılacak önemli dersler olduğunu vurguluyor:

Bering Denizi ve Alaska Körfezi'nin son 50-100 yılda olduğu kadar üretken kalmasını bekleyemezsiniz. Artık bu türlerin bazıları deniz ekosistemi tarafından desteklenmiyor. Bu gerçekten trajik.

Independent Türkçe, Washington Post, New York Times