Üst düzey BM yetkilisi, Belarus'u "totaliter devlet" diye niteledi

Birleşmiş Milletler'in (BM) Belarus özel raportörü, ülkenin "totaliter" bir devlet gibi hareket ettiğini ve rejime yönelik her türlü muhalefeti zor kullanarak engellemeye çalıştığını söyledi.

BM İnsan Hakları Konseyi'ne yıllık raporunu sunduğu sırada konuşan Anaïs Marin, uçaktaki muhalif bir gazeteciyi gözaltına almak için Belarus hava sahasından geçen bir yolcu uçağının inişe zorlanmasının baskıcı diktatörlüklerin en kötü aşırılıklarını hatırlattığını söyledi.

Pazartesi günü yaptığı konuşmada Marin, mayıstaki şok edici olayın "yetkililerin toplumu istenmeyen addettiği unsurlardan temizleyerek her türlü muhalefeti sona erdirme arzusunu gösterdiğini" söyledi.

"Bu, totaliter devletlerin uyguladıklarını hatırlatan bir tasfiye biçimidir."

Sovyetler Birliği'nin dağılmasını takiben bağımsızlık kazanmasından bu yana Belarus'u fiilen yöneten güçlü lider (strongman kelimesi diktatör anlamına da geliyor -ed.n.) Aleksandr Lukaşenko, geçen yıl başlayan kitlesel protestolardan beri muhaliflere şiddetli bir baskı uyguluyor.

Protesto hareketi, ağustosta yapılan ve Lukaşenko'nun oyların yüzde 80'ini kazandığını, dolayısıyla 6. kez göreve geldiğini iddia ettiği fakat birçok uluslararası gözlemcinin hileli diye nitelendirdiği tartışmalı seçimlerle ateşlenmişti.

Güvenlik güçlerinin şiddetli baskısına rağmen büyük kalabalıklar düzenli olarak sokaklara dökülmüş, ancak yetkililer aralarında düzinelerce siyasi muhalif figürün de bulunduğu binlerce kişiyi tutuklamıştı.

Marin, İnsan Hakları Konseyi'ne Belarus'un geçen yılki protestolardan bu yana 35 binden fazla kişiyi keyfi olarak gözaltına aldığını söyledi ve seçimlerdeki birçok muhalefet adayının aralarında bulunduğu 530 siyasi tutuklunun derhal serbest bırakılmasını talep etti.

Marin, eski Sovyet devletinde durumun hızla kötüye gittiğine dair de uyardı. Çoğunlukla barışçıl gösterilerin dağıtılması sırasında güvenlik güçlerinin işkencesine maruz kalan veya tanıklık edenlerden gelen çok sayıda ihbar, Marin'in ofisine ulaşmıştı.

Sokağa çıkacak kadar cesur olanlar “orantısız gaddarlıkla” karşı karşıya kaldı ve “işkence, dayak, fiziksel ve psikolojik cezalar ve insan onurunu zedeleyen diğer davranışlara” maruz kalanların sayısı binleri buldu.

ABD'nin İnsan Hakları Konseyi delegesi de ülkesinin, Belarus ve Lukaşenko rejimine karşı yeni yaptırımlar düşünebileceği imasında bulundu.

Washington, mayısta yolcu uçağının indirilmesinin ardından Belarus hükümetinin kilit isimlerine ekonomik yaptırımlar uygulamıştı. Ancak Marin'in raporuna cevaben konuşan ABD temsilcisi daha fazla yaptırımın yolda olabileceğini söyledi.

ABD delegesi, olayı "mide bulandırıcı" diye niteleyerek "Uluslararası normlara yönelik böyle bir hakaret cevapsız kalamaz" dedi. Yaptırımlara atıfta bulunarak, "Gerekirse başka adımları da değerlendireceğiz" diye ekledi.
Independent Türkçe