Prens Faysal bin Bender bin Sultan, Şarku’l Avsat’a konuştu: ‘Suudi Arabistan’da elektronik oyunların geliri 576 milyona yakın’

Suudi Arabistan Elektronik ve Entelektüel Spor Federasyonu Başkanı Prens Faysal bin Bender bin Sultan bin Abdulaziz (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan Elektronik ve Entelektüel Spor Federasyonu Başkanı Prens Faysal bin Bender bin Sultan bin Abdulaziz (Şarku’l Avsat)
TT

Prens Faysal bin Bender bin Sultan, Şarku’l Avsat’a konuştu: ‘Suudi Arabistan’da elektronik oyunların geliri 576 milyona yakın’

Suudi Arabistan Elektronik ve Entelektüel Spor Federasyonu Başkanı Prens Faysal bin Bender bin Sultan bin Abdulaziz (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan Elektronik ve Entelektüel Spor Federasyonu Başkanı Prens Faysal bin Bender bin Sultan bin Abdulaziz (Şarku’l Avsat)

Suudi Arabistan Elektronik ve Entelektüel Spor Federasyonu (SAFEIS) Başkanı Prens Faysal bin Bender bin Sultan bin Abdulaziz, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, ülkedeki elektronik oyun pazarından elde edilen gelirin yıllık 576 milyon doları bulduğunu söyledi. Bu sayıların kendilerini daha fazla çalışmaya, üretken olmaya ve bu sektörün getirilerini artıracak fikirler üretmeye motive ettiğini belirten Bakan, sektörün küresel düzeydeki gelirlerinin, 2018’e kıyasla tahmini yüzde 27’lik bir büyüme ile 2019’daki en son istatistikte 1,1 milyar dolar olduğunu vurguladı.
SAFEIS Başkanı, kaydedilen istatistiklerin ‘ülkede yaklaşık 6 milyon profesyonel olmayan, yani 35 kulüpten oluşan federasyona kayıtlı bir spor kulübü ile sözleşmesi bulunmayan oyuncu’ gösterdiğini ifade etti. Prens Faysal bin Bender, 2020’de küresel olarak e-spor uygulayıcılarının son istatistiğinin 1,2 milyarı doları aştığını ve küresel izleme sayılarının sürekli arttığını söyledi. Bakan, izlenme sayısının bu yıl 335 milyon izleyicinin kaydedildiği 2017’ye kıyasla yarım milyarı aştığına dikkati çekti.
Prens Faysal bin Bender bin Sultan, Eğitim Bakanlığı ile e-spor için müfredat ve bağışların geliştirilmesi, gençlerin e-spora olan ilgisinden nasıl yararlanılacağına dair mevcut çalışmaların yapılması, e-sporun geliştirilmesi ve e-spor oyuncuları için güvenlik ve sağlık araçlarını öğretme amaçlı bir mekanizmanın sağlanması hususunda görüşmeler yürüttüklerini söyledi.
Bakan, ülkenin bazı bölgelerindeki zayıflıktan şikâyet eden internet servis sağlayıcılarının kalitesini yükseltmek, genel olarak iletişim ve çevre kalitesini iyileştirmek, oyun geliştiricileri ve yatırımcıları Suudi Arabistan pazarına girmeye motive etmek ve ülkeyi Ortadoğu için bir merkez haline getirmek amacıyla birçok geliştiriciye ev sahipliği yapmaya çalıştığını ve bu nedenle İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı ile iletişim kurduklarını açıkladı.
Kısa süre önce başlatılan ‘Tek Dünya: Tek Vücut’ girişiminin, 10 milyon dolara ulaşan ödülü Kral Selman Yardım ve İnsani Çalışmalar Merkezi’ne bağışlayarak, ihtiyacı olan ülkelere Kovid-19 aşısı edinmelerine yardımcı olmayı amaçladığına dikkat çekti.
Asya Olimpiyat Konseyi tarafından e-spor oyununun yakın zamanda kabul edilmesinden sonra Suudi Arabistan’ın, tarihinde ilk kez yaklaşmakta olan Asya Oyunlarına katılacağını vurguladı.
İşte SAFEIS Başkanı Prens Faysal bin Bender bin Sultan bin Abdulaziz’in Şarku’l Avsat’a verdiği röportajın tamamı;

SAFEIS, kuruluşundan bu yana geçen üç yıl içerisinde ortaya ne gibi katkılar sundu?
Geçtiğimiz üç yıl boyunca, profesyonel ve toplumsal bir rekabet ortamının geliştirilmesinden başlayarak, yatırımcıları motive etmeye ve sektördeki büyümeyi teşvik eden uygulamalar üzerinde çalışmaya başladık ve tüm e-spor sistemini geliştirmeye çalıştık. Turnuvalar ve girişimler açısından Federasyon, dünyanın en büyük hayır amaçlı e-spor turnuvası olan ‘Sınır Tanımayan Oyuncular’ turnuvasını gerçekleştirdi. Kazananlar tarafından koronavirüse karşı mücadeleye katkıda bulunan 12 hayır kurumuna bağışlanmak üzere 10 milyon dolardan fazla toplandı.
Suudi e-spor takımının birincilik ve ikincilik kazandığı ‘Connected World’ serisinde Uluslararası Esports Federasyonu’nun başlattığı ‘Fortnite Orta Doğu ve Kuzey Afrika’ turnuvasına da ev sahipliği yaptık.
Suudi Arabistan Elektronik Ligi’nin ilk sezonunu iki milyon riyalden fazla mali ödülle art arda üç ay boyunca yürütmenin yanı sıra, 18 binden fazla erkek ve kadın oyuncunun katılımıyla Riyad Kış etkinliklerinin bir parçası olarak, 2 milyon riyalden fazla para ödülüyle Baloot Şampiyonası düzenledik. Suudi Arabistan Herkes İçin Spor Federasyonu ile fiziksel sporları ve elektronik oyunları birleştiren ilk girişim olarak ‘Hareket Et ve Oyna’ girişimini başlattık.

Mevcut dönem, dünyanın e-spor talebindeki en yoğun zamanlara tanık oluyor. Gelecekte dünya şampiyonalarına ev sahipliği yapma ve şampiyonalar düzenleme planlarınız var mı?
Geçen ayın başlarında üst üste ikinci yılda ‘Tek Dünya: Tek Vücut’ sloganı altında ‘Sınır Tanımayan Oyuncular’ girişimini başlattık. Girişim, dünyanın en büyük e-spor yardım turnuvasıdır. Toplam 10 milyon dolara varan hayır ödülleriyle tüm gelirler, koronavirüsün yayılmasıyla mücadele çabalarını desteklemek için, dünyanın dört bir yanındaki ihtiyacı olan ülkelere aşı sağlamak amacıyla küresel hayır kurumlarına bağışlanacak.
İlk turnuva, 141 ülkeden 460 binden fazla oyuncunun katılımına, toplu müsabakalarda 200 binden fazla maça ve 14 milyondan fazla elit müsabaka izleyicisinin katılımına tanık oldu. Ayrıca UNICEF, Direct Relief, Küresel Aşı ve Bağışıklama İttifakı ve Uluslararası Tıp Derneği gibi birçok uluslararası yardım kuruluşunun ‘gerekli sağlık malzemeleri, su ve bakım malzemeleri ve çocuklara eğitim ve koruma hizmeti sağlayarak pandemiyle mücadele çabalarını desteklemeye katkıda bulunan finansal bağışlarda bulunmalarına’ tanık oldu.

Gençlerin e-spora ilgisi büyük. Gençler arasında yetenekleri keşfetmek için Milli Eğitim Bakanlığı ile anlaşmalar ve mutabakatlar yapma eğiliminiz var mı?
Eğitim Bakanlığı ile değerli bir ilişkimiz var. Geçmişte birçok girişim ve program sunduk. Suudi Arabistan Üniversiteler Federasyonu ile iş birliği içinde Üniversiteler Birliği de dahil olmak üzere büyük başarılar elde edildi. E-spor müfredatını ve hibeleri geliştirme konusundaki görüşmelerin yanı sıra 2022’de ikinci turnuvayı gerçekleştirme planları mevcut.
Genel eğitime gelince, gençlerin elektronik sporlara olan ilgisinden nasıl yararlanılacağına dair çalışmalar yürütülüyor. Aynı şekilde e-spor uygulayıcılarına güvenlik ve sağlık yöntemlerini öğretmek için bir mekanizma geliştirmek üzere çalışmalar devam etmektedir.

Suudi Arabistanlı oyuncuların e-sporda büyük uluslararası şampiyonluklar kazanması size ne ifade ediyor?
Gerçekten mutluyuz ve onlarla gurur duyuyoruz. Bu başarılar, elbette bizim için çok şey ifade ediyor ve Suudi Arabistan’ın oğullarının ve kızlarının e-spor alanındaki yeteneklerinin boyutunu yansıtıyor. Ayrıca bizi bu yeteneklere daha fazla destek vermeye itiyor. E-sporda dünya lideri olmak için açık bir planımız var.

Suudi Arabistan Elektronik Ligi, milyonlarca ödül ve çok yüksek bir hayran kitlesi ile başladı. Karşılaştığınız engeller nelerdir ve belirli kriterlere göre yarışmalar düzenleyerek büyümek gibi bir arzunuz var mı?
Suudi Arabistan Elektronik Ligi’ni ikinci kez düzenledik ve kurulduğu günden bu yana yayın kalitesi açısından dikkat çekici bir gelişmeye tanık olduk. Turnuva müsabakalarını tam ve profesyonel olarak yayınlayan kanallara sahibiz. Yönetim gibi konularda tavsiyelerde bulunarak, katılan takımlar da dahil olmak üzere ligle ilgili birçok şeyi geliştirmeye çalışıyoruz. Bir hayran kitlesi oluşturmaya çalıştığımız ve kesinlikle birinci sıralarda olan dünya şampiyonlarının kuruluşunu genişletme planı var. Yönetim gibi konularda tavsiyelerde bulunarak, katılımcı takımlar da dahil olmak üzere ligle ilgili birçok şeyi geliştirmeye çalışıyoruz.

Adidas ile bir anlaşmanız, Herkes İçin Spor Federasyonu ile bir ortaklığınız var. Tüm e-spor uygulayıcılarına mesajınız ve fiziksel egzersizin önemi ile ilgili vizyonunuz nedir?
Herkes İçin Spor Federasyonu ile ‘Hareket Et ve Oyna’ girişimi uyarınca gerçekleştiğimiz ortaklıklar, toplumu e-spor yarışmaları aracılığıyla fiziksel aktivite yapmaya motive etmek amacıyla geldi. Adidas ile otaklığımız, e-sporda fiziksel sağlığın önemi konusunda farkındalık oluşturmayı amaçlıyor. Bu durum, bu yönün ne kadar önemli olduğunun açık bir göstergesidir. Elektronik sporlar da diğer sporlar gibi zihinsel ve fiziksel çaba gerektirir. Çalışmalarımızda bu sporu en iyi şekilde yapabilmek için sağlıklı alışkanlıkların yanı sıra fiziksel sağlığın da önemi konusunda farkındalık oluşturmaya odaklanıyoruz.

‘Sınır Tanımayan Oyuncular’ girişimi aracılığıyla hayata geçirmeye çalıştığınız ana fikirler nelerdir?
Bu yıl ‘Tek Dünya: Tek Vücut’ sloganının ana fikri, 10 milyon dolara ulaşan toplam ödülü Kral Selman Yardım ve İnsani Çalışmalar Merkezi’ne bağışlayarak, ihtiyaç sahibi ülkelerin Kovid-19 aşısı edinmelerine yardımcı olmayı amaçlamaktır. Kral Selman Yardım ve İnsani Çalışmalar Merkezi, bu bağışı dünyadaki ülkelere aşı sağlamaya katkıda bulunan küresel kuruluşlara sunacak. Aynı şekilde faaliyette, e-spor alanında kariyer yapmak isteyenlere yönelik çeşitli ücretsiz kurslar sunacak olan İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı ile ortaklaşa düzenlenen bir eğitim platformu da yer alacak.

Daha önceki bir röportajda, elektronik sporların en belirgin özelliğinin, ‘oyuncu topluluğu arasında cinsiyet, din ve ırk gözetmeksizin büyük bir yakınlaşma sağlama’ olduğunu belirtmiştiniz. Suudi Arabistan’da bu mesajı taşıyan bir dünya şampiyonasının kurulmasına mı tanık oluyoruz?
‘Sınır Tanımayan Oyuncular’ girişimi, dünyada e-spor alanındaki en büyük hayır etkinliğidir. İlk turnuva, 141 ülkeden 460 binden fazla erkek ve kadın oyuncunun katılımına, toplu müsabakalarda 200 binden fazla maça ve 14 milyondan fazla elit müsabaka izleyicisinin katılımına tanık oldu. Girişim, herkese açık bir davettir ve çeşitli yönelimleri ve kültürel geçmişleri ile e-spor dünyasının çabalarını hayır işlerinde birleştirerek elde edebileceği olumlu etkinin boyutunu yansıtmaktadır.

Suudi Arabistan Elektronik Ligi’ne katılmak ve ligi seyretmek için ortaya koyulan yoğun katılım çerçevesinde, e-spor dünyasına yatırım yapmakla ilgili planlarınız nelerdir?
Aslında Suudi Arabistan’ı bölgede ve dünyada e-spor için önemli bir merkez haline getiren yüksek ekonomik fizibilite ve büyük rekabet turnuvaları aracılığıyla, bu sporu profesyonel bir uygulamaya dönüştüren entegre bir sektör inşa etmeyi hedefliyoruz. Bu tür turnuvaların gelecek Suudi neslini motive etmesini, onlara ilham vermesini ve sınırsız fırsatlar sağlamasını umuyoruz. Bu, ülke ekonomisini destekleyen gerçek ve kapsamlı bir kalkınma oluşturmak üzere tüm bu fırsatlara yönelik bir yatırım çerçevesinde, ‘2030 Vizyonu’ hedefleriyle uyumlu vizyon ve hedeflerimize ulaşmanın öneminden emin olmamızı sağlıyor.

E-spor sadece çocuklar için bir oyun değil, gelecek vaat eden bir sektördür. Suudi Arabistan’da ve dünyada e-sporla ilgilenenlere ilişkin belirtebileceğiniz sayılar var mı?
Son istatistiklere göre Suudi Arabistan’da, yaklaşık 6 milyon profesyonel olmayan, yani 35 kulüpten oluşan federasyona kayıtlı bir spor kulübü ile sözleşmesi bulunmayan oyuncu var. Aynı şekilde 2020’de küresel olarak, e-spor uygulayıcılarının son istatistiğinin 1,2 milyondan fazla kişiye ulaştığını ve küresel izleme sayılarının sürekli arttığını tespit ettik. İzleme sayısı, bu yıl 335 milyon izleyiciye ulaşan 2017’ye kıyasla yarım milyarı aştı.
Sektörün küresel getirileri açısından, 2018’e kıyasla tahmini yüzde 27’lik bir büyüme ile 2019’daki son istatistiklerde 1,1 milyar dolara ulaştı. Yerel olarak Suudi Arabistan’daki elektronik oyun pazarından elde edilen gelir yıllık 576 milyon dolara ulaştı. Bu, bizi daha fazla çalışmaya, üretkenliğe ve bu sektörün Suudi Arabistan’daki getirilerini artıracak fikirler üretmeye motive ediyor.

E-spor oyunlarındaki rollerini aktif hale getirmek ve popülaritelerine yatırım yapmak için başta Cemahiriye olmak üzere Suudi Arabistan kulüpleri ile ortaklıklar var mı? Bu konuda nelere ulaştınız?
Biz varız ve onlarla ortaklıklar yapıyoruz. Kulüp destek stratejisi açıklandı. Kulüpleri, e-spor takımları geliştirmeye ve destek almaya motive etmek için altın bir fırsat bulduk. Tüm iyi dereceli kulüpleri içeren Prens Muhammed bin Selman Elektronik Ligi müsabakalarımız var. Ama aynı zamanda Spor Bakanlığı çatısı altındaki diğer kulüpler için de yılda 10 kez düzenlenen ve birçok elektronik oyun içeren müsabakalara sahip 70’ten fazla kulübü içeren bir yarışmamız var.

Bazı bölgelerde internetin zayıf olması ve ‘FIFA 21’ oyunu için güçlü sunucu talepleri nedeniyle, bazı e-spor tutkunları sıkıntılar yaşıyor. Bu zorluklar sizin yetkiniz altında mı yoksa ilgilenenlerin faydalanması için bunlar etrafında bir koordinasyon mümkün mü?
Bu doğrudur. Bu nedenle hizmet sağlayıcıların kalitesini bu yönde yükseltmek, uygun altyapıyı sağlamak ve genel olarak iletişim ve çevre kalitesini iyileştirmek için İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı ile çalışıyoruz. Ancak oyun geliştiricilerinden yatırımcıları Suudi pazarına girmeye motive etmek için başka bir yol daha var. Ayrıca ülkeyi Ortadoğu için bir merkez haline getirmek amacıyla birçok geliştiriciye ev sahipliği yapmaya çalışıyoruz.

Asya Olimpiyat Konseyi, ‘Hangzhou 2022’ Asya Oyunları kapsamında e-sporları resmi bir yarışma olarak onayladı. Suudi Arabistan bu yarışmaya katılacak mı ve hedefleriniz nelerdir?
Evet. Suudi Arabistan, yaklaşan Asya Oyunlarına katılacak. Resmi bir Asya şampiyonasına ülke olarak ilk resmi katılımımız olacak. Turnuva yarışmalarında e-sporun da olacağının ilanından itibaren hazırlıklar yapıldı. Sahip olduğumuz yetenekler göz önüne alındığında, olumlu bir sonuç elde etme konusunda iyimseriz. Allah’tan erkek ve kadın oyunculara ve çalışma ekibinin tüm üyelerine vatanın adını uluslararası forumlarda yükseklere çıkarmaları için muvaffakiyetler diliyoruz.

Suudi Arabistan’ın e-spor düzeyinde bölgesel, Asya ve küresel olarak sıralaması nasıl?
E-spor sıralaması, tüm oyunlar için kapsamlı bir derecelendirme değildir. Örneğin, Suudi Arabistan’ın küresel olarak üstün olduğu en iyi spor, 2015, 2018 ve 2019’da Dünya Şampiyonası unvanını elde ettiği FIFA’dır. Batı Asya’daki en iyi 10 oyuncunun ilk sekizi Suudi Arabistanlı.

Suudi Elektronik Sporlar Federasyonu’nda şu anda kaç Suudi oyuncu var? Suudi Arabistan’da yaşayan oyuncuları da önemsiyor musunuz? Bu konudaki stratejiniz nedir?
Oyuncu sayısı sürekli değişiyor. Bir oyuncu, resmi olarak kayıtlı bir kulüple mevcut bir sözleşmesi olduğunda resmi olarak profesyonel sayılıyor. Şu anda Suudi Arabistan’daki profesyonel oyuncu sayısı 300’ü aşıyor. Ayrıca ligde, çok sayıda Suudi vatandaşı olmayan oyuncumuz da var. Bazı kulüpler, takımlarını desteklemek için iyi oyuncuları kulübe çekmeye başladı.

Yaklaşık 1 ay önce Fransız teknik direktör Enzo, Suudi milli takımına antrenörlük yapmak ve gelecek aşamada takıma liderlik etmek üzere göreve başladı. Bu dönemde Suudi antrenörler var mı, yoksa bu konuda henüz çok mu erken?
Antrenör Enzo, sahada çok fazla deneyime sahip. Bu deneyimlerden yararlanmak ve mümkün olan en iyi sonuçları almak üzere takımda özel olarak görevlendirildi. Ancak Suudi Arabistan Elektronik Ligi’ne baktığımızda, antrenörlerin çoğunun Suudi olduğunu görüyoruz. Prens Muhammed bin Selman Ligi’ne baktığımızda, tüm takım liderlerinin ve koçlarının da Suudi olduğunu görüyoruz.

Suudi Arabistan Spor Bakanlığı tarafından Suudi Arabistan Elektronik ve Entelektüel Spor Federasyonu’na sağlanan desteğin kapsamı nedir?
Her türlü spor dalında, üst düzey liderliklerden büyük destek ve ilgi görüyoruz. Spor Bakanı ve Suudi Arabistan Olimpiyat Komitesi Başkanı Prens Abdülaziz bin Turki el-Faysal’ın sürekli takibi altındayız. Bu durum da değerli ülkemizin e-spor alanındaki hedeflerine ve arzularına ulaşmak için daha çok çalışmamızı sağlıyor.

 


Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

TT

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, İran'a gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında Perşembe günü Tahran'da İran Lideri Ali Hamaney ve Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi.

Suudi yönetiminin direktifleri doğrultusunda Hamaney ile görüştüğünü ve kendisine İki Kutsal Caminin Hamisi Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını ilettiğini belirten Suudi Savunma Bakanı, “X” platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda liderle ortak ilgi alanlarına giren konuları ele aldıklarını ve iki ülke arasındaki ikili ilişkileri gözden geçirdiklerini ifade etti.

İran'ın Tasnim haber ajansı Hamaney'in görüşme sırasında “Suudi Arabistan ile ilişkilerimiz her iki ülke için de faydalı ve birbirimizi tamamlayabiliriz” dediğini aktardı.

Ajans, Hamaney ile yapılan görüşmeye İranGenelkurmay Başkanı General Muhammed Bakıri'nin de katıldığını belirtti.

Dün Tahran'da General Bakıri ile bir araya gelen Prens Halid bin Selman, İran haber ajanslarının aktardığına göre Pekin Anlaşması'nın imzalanmasından bu yana Suudi Arabistan'la ilişkilerin giderek güçlendiğini ve geliştiğini söyledi. Bakıri, Tahran ve Riyad'ın bölgesel güvenliğin sağlanmasında önemli bir rol oynayabileceğini belirterek ülkesinin Suudi Arabistan'la savunma ilişkilerini geliştirmeye hazır olduğunu ifade etti. Tasnim'e göre İran, Suudi Arabistan'ın Gazze ve Filistin konusundaki tutumunu memnuniyetle karşılıyor.

sdfgrthyu
Prens Halid bin Selman Perşembe günü İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a vardığında İran tarafından resmi törenle karşılandı (AP)

Ziyareti değerlendiren siyasi çevrelere göre Suudi bakanın ziyareti her iki ülkeyi de ilgilendiren bölgesel ve uluslararası gelişmelerin yaşandığı bir döneme denk geliyor.

Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada Prens Halid bin Selman'ın resmi bir ziyaret için geldiği ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ikili ilişkiler ve ortak ilgi alanlarına giren konuların ele alınacağı bir dizi görüşme gerçekleştireceği belirtildi.

Suudi siyasi analist Abdüllatif el-Melhem, Suudi Savunma Bakanının İran ziyaretinin, Suudi yönetiminin Pekin anlaşmasına bağlılık çerçevesinde iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirme ve geliştirme, ortak çıkarlarını gerçekleştirmek ve iki ülke arasındaki ikili ilişkilerin pekiştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla Riyad ve Tahran arasındaki koordinasyon ve işbirliği düzeyini yükseltme isteğini yansıttığını düşünüyor.

sxcdfrgt
Prens Halid bin Salman dün (Perşembe) Tahran'da İran Cumhurbaşkanı ile bir araya geldi. (EPA)

Suudi liderliğinin bölgede barış ve refahı sağlamayı ve bölgeyi çatışmalar aşamasından istikrar ve güvenlik aşamasına taşımayı ve bölge halklarının daha iyi bir refah, zenginlik ve ekonomik entegrasyon geleceğine yönelik özlemlerini gerçekleştirmeye odaklanmayı amaçladığını belirten Melhem, Suudi Arabistan ile İran arasındaki ikili ilişkilerin geliştirilmesinin, Suudi Veliaht Prensi'nin “bölgede barış, güvenlik, istikrar ve refahı sağlama ve halklarının özlemlerini karşılama” çabalarının meyvelerinden biri olduğunu kaydetti. Melhem, ziyaretin Suudi Arabistan ile İran arasındaki ikili ilişkileri güçlendirmeye yönelik devam eden diplomatik çabaların bir parçası olduğunu belirtti.

Bir dizi toplantı

Ziyaret, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Prens Muhammed bin Selman ile bölgedeki gelişmeleri ele aldıkları ve ortak ilgi alanlarına giren bir dizi konuyu gözden geçirdikleri bir telefon görüşmesi gerçekleştirmesinin üzerinden iki haftadan kısa bir süre geçmesinin yanı sıra Suudi Dışişleri Bakanı'nın Pazartesi günü İranlı mevkidaşıyla yaptığı telefon görüşmesinde bölgedeki gelişmeleri ve sarf edilen çabaları gözden geçirdikleri ikili istişarelerin ardından gerçekleşti.

dfgthy
Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Aref arasında Kasım 2024'te düzenlenecek Arap-İslam Zirvesi çerçevesinde gerçekleşen görüşme (SPA)

Suudi Savunma Bakanı'nın Tahran ziyaretinde bölgedeki son gelişmelerin ele alınması ve bölgesel ve uluslararası gelişmelerle ilgili görüş alışverişinde bulunulması bekleniyor. Resmi haber ajansı IRNA'ya göre ziyaret öncesinde, geçtiğimiz Cumartesi günü Umman'ın başkenti Muskat'ta gerçekleştirilen ABD-İran görüşmelerinin ilk turu ve 48 saat önce yine Cumartesi günü Muskat'ta yapılacak bir sonraki turun yanı sıra Suudi ve ABD taraflarının geçtiğimiz hafta beş istasyonda gerçekleştirdikleri bir dizi siyasi ve güvenlik istişaresi gibi bir dizi gelişme yaşandı.

Ziyaret, merhum Prens Sultan bin Abdülaziz'in Mayıs 1999 başında Tahran'a yaptığı ve dört gün süren ve üst düzey İranlı yetkililerle bir araya geldiği ilk ziyaretin ardından, 1979'dan bu yana bir Suudi savunma bakanının İran'a yaptığı ikinci ziyaret olması bakımından tarihi bir önem taşıyor.

Suudi Savunma Bakanı, “Pekin Anlaşması” ve 10 Mart'ta iki ülke arasındaki tarihi uzlaşı ve ilişkilerin Çin himayesinde yeniden başlatılmasının duyurulmasının ardından İran'ı ziyaret eden en önemli Suudi yetkililerden biri.

dfgt
Prens Halid bin Selman Perşembe günü Tahran'da General Bakıri ile bir araya geldi (AP)

Suudi Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan, Tahran'a ilk ziyaretini Haziran 2023'te gerçekleştirmiş ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ilişkilerin normal olduğunu ve iki ülkenin İslami kardeşlik ve iyi komşuluk bağlarıyla birleşmiş, bölgenin önemli ülkeleri olduğunu vurgulayarak bağımsızlık ve egemenliğe tam ve karşılıklı saygı, içişlerine karışmama, uluslararası hukuk ilkeleri, Birleşmiş Milletler Şartı ve İslam İşbirliği Teşkilatı gibi açık bir temele dayandığını belirtmiştir.

Eski Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dönemin Dışişleri Bakanı adayı Ali Bakıri Kani ve şimdiki Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin yanı sıra Kasım 2023'teki Ortak Arap-İslam Zirvesi'ne katılmak üzere eski İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve 2024 Ortak Arap-İslam Takip Zirvesi'ne katılmak üzere Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Aref de dâhil olmak üzere bir dizi İranlı yetkili Pekin Anlaşması'nın ardından Suudi Arabistan'a benzer ziyaretlerde bulundu.

“Pekin Anlaşması” Taahhütleri

Pekin Anlaşmasını takip etmek üzere kurulan Suudi-Çin-İran Üçlü Ortak Komitesi, ilki Aralık 2023'te Çin'in başkenti Pekin'de, diğeri ise Kasım 2024'te Riyad'da olmak üzere iki toplantı gerçekleştirmiş ve bu toplantılarda iki ülke Pekin Anlaşmasını tüm maddeleriyle uygulama kararlılıklarını ve Birleşmiş Milletler Şartı, İİT Şartı ve devletlerin egemenliği, bağımsızlığı ve güvenliğine saygı da dâhil olmak üzere uluslararası hukuka bağlılık yoluyla ülkeleri arasında iyi komşuluk ilişkilerini teşvik etme çabalarını sürdürdüklerini vurgularken, Çin de Suudi Arabistan ve İran'ın Pekin Anlaşmasını geliştirme yönünde attıkları adımları desteklemeye ve teşvik etmeye devam etmeye hazır olduğunu açıklamıştır.

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Mecid Taht Revançi Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte İran ve Suudi Arabistan'ın büyüyen ve istikrarlı bir bölgede barış ve huzuru tesis etme niyetinde olduğunu, bunun da “mevcut tehditlerin üstesinden gelmeyi amaçlayan ikili ve bölgesel işbirliğinin sürdürülmesini ve geliştirilmesini” gerektirdiğini belirterek “İran-Suudi eylemlerinin kalkınma, barış, bölgesel ve uluslararası güvenlik çerçevesinde başarılı bir uluslararası ikili ve çok taraflı işbirliği modelini taçlandırdığını” ve iki tarafın tarihi bağlara dayanarak çeşitli siyasi, güvenlik, ekonomik, ticari ve konsolosluk alanlarında işbirliğini geliştirmeye devam ettiğini söyledi.