Küresel ısınmaya muşambalı önlem: Presena buzulunun yüzde 70'i kurtarıldı

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Küresel ısınmaya muşambalı önlem: Presena buzulunun yüzde 70'i kurtarıldı

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Küresel ısınma tüm dünyayı etkilerken İtalya'daki uzmanlar Presena buzulunu her yaz, dev bir muşambayla kaplıyor.
Bilim insanları muşamba yöntemiyle 1993'ten bu yana hacminin üçte birinden fazlasını kaybeden buz dağının yüzde 70'ini kurtarmaya başardı. 
2008'den beri devam eden uygulamada kullanılan muşamba, güneş ışığını yansıtan jeotekstil brandalardan yapıldı.
Presena buzulu, İtalya’da Val di Sole ve Valle Camonica arasındaki sınırda, Trentino ve Lombardiya bölgeleri arasında yer alıyor. 
Kayak sezonu sona erdiğinde, bilim insanları güneş ışınlarını engelleyen beyaz bir muşamba kullanarak buzuldaki erimeyi durdurmaya çalışıyorlar.
Her yıl buzulu örten Carosello-Tonale şirketinin başkanı Davide Panizza, "Buzul sürekli olarak küçülüyor, bu yüzden mümkün olduğunca fazla bir alanı kaplıyoruz" dedi.
Araştırmacılar, bu kapsamda muşambaları sermek için her yaz, dağdan 30 metre aşağı iniyor ve sıcak havaların alttan kaymamasını sağlamak için onları birbirine dikiyorlar. 

Her muşamba 450 dolara mal oluyor
Panizza, "Birkaç Avusturya buzulunda da  bizimkine benzer buzul örtü sistemleri var, ancak brandaların kapladığı yüzey çok küçük. Avusturya yapımı muşambaların her biri 450 dolara mal oluyor bunları kurması ve  kış tekrar gelmeden kaldırılması altışar hafta sürüyor” diye konuştı.

"Gurur duyuyoruz"
Operasyonu yöneten Franco Del Pero ise, “Eylül ayında muşambaları kaldırdığımızda ve işe yaradıklarını gördüğümüzde kendimizle gurur diyoruz” dedi.
Diğer taraftan, Presena buzulu, küresel ısınma kaynaklı erime nedeniyle 1993'ten beri kütlesinin üçte birini kaybetti. 2008'de başlayan muşamba uygulamasıyla ise buz dağının yüzde 70'i korundu.
Tüm bunların yanı sıra, Presena  beyaz karı pembeye çeviren alglerden de zarar gördü. Ancylonema nordenskioeldii olarak bilinen alg türleri, güneş ışığını emiyor ve ısıyı tuttuğu için buzul erimesini hızlandırıyor.
AFP, Reuters

 


Yapay zeka destekli gözlükler, işitme sorunu yaşayanlara "süper güç kazandıracak"

İskoç araştırmacılar yapay zeka gözlüklerinin 2026'da hazır olacağını söylüyor (Temsili/Unsplash)
İskoç araştırmacılar yapay zeka gözlüklerinin 2026'da hazır olacağını söylüyor (Temsili/Unsplash)
TT

Yapay zeka destekli gözlükler, işitme sorunu yaşayanlara "süper güç kazandıracak"

İskoç araştırmacılar yapay zeka gözlüklerinin 2026'da hazır olacağını söylüyor (Temsili/Unsplash)
İskoç araştırmacılar yapay zeka gözlüklerinin 2026'da hazır olacağını söylüyor (Temsili/Unsplash)

Bilim insanları, yapay zeka destekli ve kullanıcılara insanüstü işitme yeteneği kazandıran bir gözlük geliştirdi.

Dudak hareketlerini konuşmaya çeviren bir kamerayla donatılmış akıllı gözlükler, işitme güçlüğü çeken kişilere veya gürültülü ortamlarda bulunan herkese net ses sağlıyor.

Heriot-Watt, Edinburgh, Napier ve Sterling'den bir ekibin geliştirdiği gözlük, çamaşır makinesi sesi ve trafik gürültüsü gibi örneklerle eğitildi

Araştırmacılar yeni akıllı gözlüğün, İşitme Engelliler Kraliyet Ulusal Enstitüsü verilerine göre Birleşik Krallık'ta sohbeti zorlaştıracak kadar ciddi işitme kaybı yaşayan 1,2 milyondan fazla yetişkine yardımcı olabileceğini umuyor.

Edinburgh'daki Heriot-Watt Üniversitesi'nden Mathini Sellathurai "İşitme cihazlarını yeniden icat etmeye çalışmıyoruz. Onlara süper güçler kazandırmaya çalışıyoruz" diyor.

Kullanıcı dinlemek istediği kişiye kamerayı doğrultuyor veya ona bakıyor. Aynı anda iki kişi konuşsa bile yapay zeka görsel ipuçlarını kullanarak bakılan kişinin sesini çıkarıyor.

Yüksek seviyede bilgi işlem gerektiren bu süreçte ses verileri İsveç'teki sunuculara gönderiliyor. Araştırmacılar mesafeye rağmen, yüksek hızlı geniş bant veya 5G'nin bunu "anında oluyormuş gibi hissettirdiğini" iddia ediyor.

Teknoloji öncelikle işitme cihazı kullanan ve görme bozukluğu olan kişileri desteklemeyi amaçlıyor ancak petrol platformları ya da kalabalık mekanlar gibi gürültülü yerlerde çalışan herkes tarafından kullanılabilecek kadar genele hitap ediyor.

Profesör Sellathurai, "İşitme cihazı üreten sadece birkaç büyük şirket var ve gürültülü ortamlar için sınırlı destek sunuyorlar" diyor.

Bu engeli aşmak ve özellikle çocuklar ve yaşlı yetişkinler olmak üzere daha fazla kişinin uygun fiyatlı, yapay zekayla çalışan işitme desteğine erişmesine katkı sunmak istiyoruz.

Halihazırda işitme cihazı üreticileriyle görüşen araştırmacılar, gözlüğün çalışan bir versiyonunun 2026'da hazır olmasını umuyor.

Ayrıca uyumlu bir cihaza sahip herkesin teknolojiden yararlanabilmesi için bulut tabanlı sistemi herkesin kullanımına açmayı planlıyorlar.

Independent Türkçe