Hac mevsiminde yapay zeka ve ileri seviye teknolojik çözümler kullanılıyor

Hizmet verimliliğini artırmak ve hacıların yolculuklarını kolaylaştırmak amaçlanıyor.

Hacılara hizmet veren robotlar sterilizasyon işlemlerinden su dağıtımına kadar birçok alanda kullanılıyor. (Şarku’l Avsat)
Hacılara hizmet veren robotlar sterilizasyon işlemlerinden su dağıtımına kadar birçok alanda kullanılıyor. (Şarku’l Avsat)
TT

Hac mevsiminde yapay zeka ve ileri seviye teknolojik çözümler kullanılıyor

Hacılara hizmet veren robotlar sterilizasyon işlemlerinden su dağıtımına kadar birçok alanda kullanılıyor. (Şarku’l Avsat)
Hacılara hizmet veren robotlar sterilizasyon işlemlerinden su dağıtımına kadar birçok alanda kullanılıyor. (Şarku’l Avsat)

Bu yıl Hac mevsiminde başta robotlar olmak üzere entegrasyonu tamamlanan çeşitli teknolojik çözümlerle ileri düzeyde hizmet verilmesi planlanıyor. Bu adım, Suudi Arabistan’ın hacıların manevi yolculuğunu kolaylaştırmaya ve ibadetlerini huşu dolu manevi bir atmosferde kolaylıkla gerçekleştirmelerini sağlamaya yönelik yürütülen çalışmalar çerçevesinde atıldı. Hacılara sağlanan hizmetin verimliliğini artırmak için yapay zeka, teknoloji, yenilikler ve verilere yönelik yatırımlar yapıldı.
Bugün Hac ibadetlerini yerine getirmek için Mekke şehrine akın eden hacılar, teknoloji ile bir arada yaşamanın faydalarından yararlanacaklar. Söz konusu teknolojiler arasında şehrin batı girişinde yer alan eş-Şemisi’de gruplandırma ve teftiş konusunda akıllı sistemlerle desteklenen güvenlik kontrol merkezinin yanı sıra Hac mevsimlerinde ve yoğun saatlerde gelenler için bekleme süresini 6 dakikaya indiren, 16 şerit üzerinden trafiği kolaylaştıran dijital kapıdaki sistemleri kapsıyor.
Yapay zeka ile çalışan robotlar, Mescid’i Haram’da da hacıları karşılamaya hazırlanıyor. Zemzem sularının dağıtımı, sterilizasyon ve salgınla mücadele kapsamında hizmet verecek olan robotlar salgın kontrolü için termal kameraların yanı sıra sterilizasyon için cihaz ve ekipmanlarla donatılmış durumda. Birçok bakanlık, devlet kurumu ve özel kuruluşlar, hacılara verilen hizmetin kalitesini yükseltmek ve kolay, güvenli ve sağlıklı bir Hac mevsimi geçirmelerini sağlamak için birçok uygulama ve program başlattılar.
Suudi Arabistan Din İşleri, İrşad ve Davet Bakanı Dr. Abdullatif bin Abdulaziz bin Abdurrahman Al Şeyh, 31 milyon riyalden (8,2 milyon dolar) fazlaya mal olan bakım ve yatırım projeleri başlattı. Bakanlığın Vizyon 2030 planlarıyla uyumlu  elektronik servislerin sağlanmasına ilişkin hedefleri çerçevesinde başlatılan girişimler arasında, hacıları bilgilendirmek ve yönlendirmek üzere akıllı telefon uygulamaları, Nimra Cami’de internet hizmeti, uluslararası dillerde eğitim ve bilinçlendirme içeriklerinin yayınladığı televizyon (62 tane) kurulumu da dahil olmak üzere kutsal mekanlarda interaktif ekranlar bulunuyor. İslami elektronik kütüphane için etkileşimli ekranlar (30 tane) ve uzaktan fetva veren “Fetva robot” hizmeti de yer alıyor.
Hacılar için dijital hizmetlerin geliştirilmesine yönelik Akıllı Hac Kartı, kamplara giriş, ulaşım araçlarının kullanımı, satış noktalarında ve ATM’lerden ödeme yapılması, toplanma noktalarının, hacıların gruplanma ve seyahat tarihlerinin öğrenilmesi gibi tüm hizmetlerde kullanılıyor. Kart aynı zamanda hacıların kişisel, konaklama ve sağlık bilgilerini taşıyan dijital bir kimlik olarak da kullanılıyor. Böylece kaybolanların yolu bulmasını sağlıyor. Kart Yakın Alan İletişim (NFC) teknolojisi ile çalışıyor ve self servis cihazlarda da kullanılabiliyor.
Hac ve Umre Bakanlığı Müsteşarı Dr. Amr el-Meddah, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte akıllı kartın, kayıt dışı hacıların girişini engelleme ve kişilerin izin verilen yerler dışında bulunmasını önleme konusunda katkı sağladığını belirtti.
Meddah kartın tüm dünyanın koronavirüs pandemisiyle mücadele ettiği bir dönemde, istisnai şartlar altında düzenlenen Hac mevsiminde hacıların güvenliğini ve sağlığını korumak için alınan ihtiyati tedbirlere uygun olarak, şeytan taşlanırken veya Kabe’yi tavaf ederken yoğunluk yaşanmasını önlemeye yardımcı olacağını söyledi. Hacıların doğru şekilde ilerlemelerinin sağlanmasına katkıda bulunacağına dikkat çekti.
Meddah, Hacıların söz konusu kart sayesinde kutsal mekanlardaki konaklama yerlerine gidiş ve dönüş zamanlarını ve toplanma noktalarını öğrenmelerinin yanı sıra günlük yemeklerini seçmelerini sağlayacağını bildirdi. Ayrıca kontrol merkezinden uyarılar almalarını, açıklanan kriterlere göre hizmet sağlanmasını, Hac yolculuğunu ve hizmetlerini değerlendirmesini ve bir ihmal söz konusu olması durumunda hizmet sağlayıcıya yönelik karar alınmasını sağladığını da sözlerine ekledi. Dr. Meddah kartın yoğunluk yaşanmadan bilgi edinilmesine olanak sağladığını, ayrıca hacıların deneyimlerinin iyileştirilmesinin kolaylaştırıldığını vurguladı.
Hac ve Umre Bakanlığı Müsteşarı her kartın yeşil, kırmızı, sarı ve mavi olmak üzere dört renge sahip olduğunu belirtti. Söz konusu renkler kart sahibinin kutsal alanda ikamet ettiği yer ile bağlantı sağlanan, kampların girişlerindeki akıllı kapılardan giriş yapmak için kullanılıyor. Kart ayrıca hacının sağlık bilgilerini kaydetmesine, grup programlarını gözden geçirmesine ve Hac programını öğrenmesine de yardımcı oluyor.
Meddah akıllı bunun sadece üzerinde kişinin bilgilerinin yazılı olduğu bir kart olmadığını vuurguladı. Hizmet kalitesini artırmak, hacıların hareketini kolaylaştırmak ve verilen hizmetleri yönetmek konusu7nda aktif olarak kullanıldığını belirtti. Ayrıca evrak işlerinin ve hacıların bilgilerinin, binecekleri otobüslerin ve gruplanmalarının öğrenilmesine yönelik bekleme süresinin kısaltılması için çalışan entegre bir dijital hizmet platformu olması itibariyle sadece bir karttan daha fazlası olduğunu kaydetti.
Mescid-i Haram ve Mescid-i Nebevi İşleri Genel Başkanlığı’na bağlı İdari İşlerden Sorumlu Teknik ve Hizmet İşleri Genel Müdür Yardımcısı Mansur el-Mansuri da, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada robotların, zemzem dağıtımı ve sterilizasyon için kullanılmasının yanı sıra Mescid’i Haram’daki hizmet sisteminin iyileştirilmesine katkıda bulunduğunu vurguladı. Söz konusu adımın teknolojik gelişmelerin her alanda kullanması ve ihtiyati tedbirlerin uygulanması yönündeki kararlılık kapsamında atıldığını bildirdi.
Mansuri zemzem suyu dağıtan robotların soğutulmuş ve sterilize edilmiş 30 şişeyi bir turda, 10 dakikadan daha kısa sürede dağıttığı bilgisini verdi. Bir robotun kesintisiz 8 saat çalıştığına, hacıların rahat bir şekilde su şişelerine ulaşabilmesi için 20 saniye durma gibi özelliklerinin olduğuna, ayrıca insanların hareketlerini engellemediğine dikkat çekti.
Mansuri, sterilizasyon robotunun da önceden ayarlanan bir harita üzerinde, 6 seviyede çalıştığını bildirdi. Şarj edebilme kabiliyetine sahip olan robotun insan müdahalesi olmadan 5 ila 8 saat arası çalışabildiğini ve 600 metrekarelik bir alandaki bakterileri yok etmek için saatte iki litreden toplam 23,8 litre su tükettiğini açıkladı.
Hacıların kutsal alanlar arasındaki geçiş aşamalarına, hacılara hizmet verecek çalışan kadroları hazırlanması ve güvenliğin sağlanması için koruyucu tedbirleri içeren bir paket eşlik edecek.
Suudi Arabistan Vizyon 2030 hedeflerine ulaşmak için yürütülen teknik gelişmeler ve yüksek kalitede hizmet vermek amacıyla sunulan akıllı hizmetler ile hacılara gerekli olanakları sağlayacak.
Akıllı Hac platformunun yanı sıra yakın zamanda başlatılan Hacılar İçin Akıllı Bileklik (NESC) uygulaması da sunulan hizmetler arasında yer alıyor. Sunulan diğer hizmetler arasında  konaklamaya yönelik “Hizmetler kontrolü” girişimi ve kalabalığın yönetilmesine ilişkin “el-Tefvic” programı da bulunuyor.
Hac ve Umre Bakanlığı söz konusu teknolojik sistemi pandemi nedeniyle istisnai şartlar altında düzenlenen Hac mevsiminde, hazırlanan stratejik plan doğrultusunda yerine getirilmesi için kullanıyor. Bakanlık bu adımı koronavirüsün sosyal mesafenin korunmasının zor olduğu büyük kalabalıklar arasında yayılmasını önlemek amacıyla atıyor. Çalışmalarını İslam hukukunun insan canını korumaya yönelik kuralları doğrultusunda gerçekleştiriyor.
Suudi Arabistan’dan yapılan açıklamalar tüm dünyanın koronavirüs pandemisiyle mücadele ettiği bir dönemde hacıların sağlığını ve güvenliğini korumaya yönelik önleyici tedbirler üzerinde sıkı kontroller gerçekleştirileceği yönünde. Açıklamalarda ayrıca kalite seviyesini yükselten ve hizmette çeşitli seviyelerde teknik gelişme sağlayan yenilikçi, akıllı çözümler ile hacıların Hac ve Umre yapmalarını sağlama konusundaki kararlılık da vurgulandı.



Hacılara kutsal mekânlarda hizmet veren ‘akıllı teknolojiler’

Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)
Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)
TT

Hacılara kutsal mekânlarda hizmet veren ‘akıllı teknolojiler’

Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)
Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)

İbrahim el Kureşi

Kutsal mekânlarda, inanç yolculukları sırasında hacılara en iyi hizmeti sunmak için yapay zekâ teknolojileriyle ilgili birçok girişim var. Bunlar arasında akıllı saatler, modern teknolojiyle donatılmış kameralar aracılığıyla ‘vücut dilini’ analiz ederek hacıların memnuniyetini ölçen cihazlar, interaktif ekranlar ve sorulara yanıt veren ‘robotlar’ da yer alıyor.

Tur şirketlerinden biri tarafından bu yılki Hac sezonunda ilk kez uygulanan ‘akıllı saat’ uygulaması, hacıların herhangi bir yerden yardım talep etmesini sağlayan elektronik bir devreye bağlı bir yanıt düğmesi sağlarken, interaktif ekranlar hacıların geri bildirim ve şikayetlerini iletmelerini sağlıyor. Robotlar genel sorulara yanıt verirken, son teknoloji ürünü kameralar aracılığıyla vücut dili analizi kullanılarak hacının memnuniyeti ölçülüyor.

İkram ed-Dayf’ın CEO yardımcısı Dr. Adil el-Cuheni, hacılara hizmette yapay zekâ kullanımının şirket olarak üzerinde çalıştıkları önceliklerden biri olduğunu söyledi. İlk aşamada bu yılki Hac'da Tunus'tan gelen 260'tan fazla hacı adayına dağıtılan akıllı saatlerin, kaybolma olgusunu azaltmak için tam coğrafi konumu bilmenin yanı sıra acil bir durumda nerede olurlarsa olsunlar yardım istemek için hızlı bir yanıt düğmesi sağlama özelliğine sahip olduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat'a özel bir röportaj veren el-Cuheni, akıllı saatin hacıların yaşamsal belirtilerinin tespit edilmesini sağlayan bir elektronik devreye bağlı olduğunu ve herhangi bir sağlık sorunu ortaya çıktığında, doğrudan hacıların adının ve coğrafi konumunun tanımlandığı ekranda bir alarmın belirdiğini, böylece destek ekiplerinin dakikalar içinde kendisine gittiğini ve hızlı yanıt düğmesinden talep etmese bile ona bakım sağladığını açıkladı.

Misafir hizmetleri departmanında mevcut olan çoklu rollere ek olarak hacılara hizmet vermek için kullanılan interaktif ekranlar (Şarku’l Avsat)Misafir hizmetleri departmanında mevcut olan çoklu rollere ek olarak hacılara hizmet vermek için kullanılan interaktif ekranlar (Şarku’l Avsat)

Saatteki modern teknolojinin hacıların güzergahının gerçek zamanlı olarak izlenmesine olanak tanıdığını ve Cemerat'a giden rotadan sapanların tespit edilmesini sağladığını belirtti.

El-Cuheni, saatin pil ömrünün kesintisiz 10 saat olduğunu ve pil bittiğinde saatin hacı adayının bulunduğu son konumda göründüğünü açıkladı. Saatin, şirketin ekranında her hacının hayati göstergeleri hakkında ayrıntılı bir rapor sunduğunu, basınç, nabız ve sıcaklık ölçümlerini ve durumun normal olup olmadığını veya hacıya bakım sağlamak için yanlarında bulunan destek kuruluşları tarafından müdahale edilmesi gerekip gerekmediğini gösterdiğini belirtti.

Rehlat W Menafe Dijital Dönüşüm Direktörü Bera Haşifati, beden dili analizi yoluyla hacıların memnuniyetini ölçme girişiminin, yapay zekâ kameraları aracılığıyla konuklara sunulan hizmetlerin kalitesini iyileştirme ve memnuniyetlerini değerlendirme çalışmaları bağlamında geldiğini söyledi.

Bir dizi alanda bulunan robotların misyonunun ise bir misafir hizmetleri çalışanı olarak hareket etmek olduğunu belirten Haşifati, interaktif ekranların rolünün, hacıların Mina'daki ikametgahlarından, geri bildirimlerinin dikkate alınacağı izleme ekibi aracılığıyla soru sormalarını veya şikayetlerini iletmelerini sağlamak olduğunu açıkladı.

Rehlat W Menafe CEO'su Muhammed el-Huzami, Hac'da yapay zekâ kullanımının lojistik hizmetleri geliştirmenin yanı sıra gerçek zamanlı veri analizi ve ortaya çıkan zorluklara hızlı bir şekilde yanıt vererek herkes için sorunsuz ve güvenli bir Hac deneyimi sağlamak için bir fırsat olduğunu söyledi. El-Huzami, dünya çapında 3 kıtada 10 ülkeden yaklaşık 100 bin hacıya hizmet verdiklerini belirtti.