عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Washington ve Viyana, ABD’li diplomatların yaşadığı ‘Havana Sendromu’na benzer gizemli sağlık sorunlarını araştırıyor

Biden göreve başladığından beri, yaklaşık 20 istihbarat subayı ve diplomat Havana Sendromu’na benzer sorunlar bildirdi (Reuters)
Biden göreve başladığından beri, yaklaşık 20 istihbarat subayı ve diplomat Havana Sendromu’na benzer sorunlar bildirdi (Reuters)
    Viyana/Şarku’l Avsat
TT
TT

Washington ve Viyana, ABD’li diplomatların yaşadığı ‘Havana Sendromu’na benzer gizemli sağlık sorunlarını araştırıyor

Biden göreve başladığından beri, yaklaşık 20 istihbarat subayı ve diplomat Havana Sendromu’na benzer sorunlar bildirdi (Reuters)
Biden göreve başladığından beri, yaklaşık 20 istihbarat subayı ve diplomat Havana Sendromu’na benzer sorunlar bildirdi (Reuters)

Avusturya ve ABD, Viyana’daki Amerikalı diplomatlar ve diğer yetkililerin birkaç yıl önce Küba’da görülen ‘Havana Sendromu’na benzer yaşadıkları gizemli sağlık sorunlarını araştırdıklarını duyurdu.
Gizemli saldırılar Küba, Çin, Rusya ve diğer ülkelerdeki ABD diplomatları ve istihbarat ajanlarının hastalanmasına ve bazılarında beyin hasarına neden oldu.
Diplomatlarda görülen gizemli rahatsızlık ‘çınlama ve baş dönmesi’ şiddetli ağrılara neden olmuş, bu hastalık kayıtlara Havana Sendromu olarak geçmişti.
Bilim insanları, bu durumun mikrodalga veya radyo dalgalarıyla gerçekleştirilen bir saldırı olduğuna inanıyor.
İlk saldırıların 2016’da Küba ve daha sonra Çin’de bildirilmesinden bu yana, bilim insanları ve doktorlar bu gizemli hastalıkların neden ve sonuçları tartışıyor.
The New Yorker sitesine göre ABD Başkanı Joe Biden bu yıl göreve başladığından beri, Viyana’daki yaklaşık 20 ABD’li istihbarat subayı, diplomat ve diğer hükümet yetkilisi Havana Sendromu’na benzer sorunlar bildirdi.
ABD Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin Viyana Büyükelçiliği’nde meydana gelen, henüz açıklanamayan sağlık olaylarının araştırıldığını bildirerek, buna maruz kalan tüm çalışanlara gerekli tetkiklerin yapıldığını belirtti.
Bakanlık ayrıca, ABD’nin diğer adımların yanı sıra, bu sorunları küresel olarak ele almak ve gelecekte bu olaylara karşı daha iyi korunmak için çalışabilecek bir tıp uzmanlarından oluşan bir ekip oluşturduğunu da vurguladı.
Avusturya Dışişleri Bakanlığı ise yaptığı açıklamada, “Ev sahibi ülke olarak rolümüz kapsamında, olası açıklanamayan sağlık olayları konusunda ortak bir soruşturma yürütmek için ABD makamlarıyla birlikte çalışıyoruz. Bu raporları çok ciddiye alıyoruz. Aileleriyle birlikte Avusturya’ya gönderilen diplomatların güvenliği birinci önceliğimiz” ifadelerini kullandı.
Avusturya, Birleşmiş Milletler’in (BM) birçok uluslararası kuruluşunda çalışan çok sayıda yabancı diplomat grubuna ev sahipliği yapıyor.
 

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

İsrail ve direnişin meşruluğu

İsrail bombardımanı sonucu Gazze Şeridi'nden dumanlar yükseliyor. / Fotoğraf: AP
İsrail bombardımanı sonucu Gazze Şeridi'nden dumanlar yükseliyor. / Fotoğraf: AP
TT
TT

İsrail ve direnişin meşruluğu

İsrail bombardımanı sonucu Gazze Şeridi'nden dumanlar yükseliyor. / Fotoğraf: AP
İsrail bombardımanı sonucu Gazze Şeridi'nden dumanlar yükseliyor. / Fotoğraf: AP

Macid Kayali

İsrail'in 1948'den bu yana Filistinlilere karşı devam eden savaşı, terminolojiye dayalı bir savaştı. İsrail, kendisini laik ve liberal bir devlet, Arap dünyasında bir modernlik ve demokrasi vahası olarak sundu. Buna karşılık Filistinlileri ve genel olarak Arapları medeniyet ve modernlikten yoksun, demokrasi ve insan hakları hakkında hiçbir şey bilmeyen Bedeviler ve köylüler olarak damgaladı.

Aslında İsrail, “vaat edilmiş topraklar” ve “Tanrı'nın seçilmiş halkı” ile ilgili mitlere dayanan, Filistinlileri kökünden söküp atmaya, onları zamandan ve mekândan silmeye çalışan, sömürgeci, yerleşimci ve ırkçı bir devlet olduğu karakterini gizlemek için bu klişenin propagandasını yaptı.

İsrail, Filistinlilerin bir halk olduğunu ve kendi politikalarının kurbanı olduklarını inkâr etmekten hiçbir zaman vazgeçmedi. Bu çabası aynı zamanda onları insanlıktan dışlama ve varlıklarını savunma haklarını inkâr etme, her türlü meşru direnişi terörizm olarak etiketleme girişimini de içeriyordu. Hatta Golda Meir (eski İsrail başbakanı), İsrail askerlerinin kendilerine ateş açmasından Filistinlileri sorumlu tutmuştu!

Terör etiketinin, İsrail'in uygulamaktan kaçındığı Oslo Anlaşma’sını 1993'te Washington'da imzalamasına rağmen, FKÖ ve onun merhum lideri Yaser Arafat'ın liderliğini de kapsadığını belirtelim. Bu da nehirden denize kadar tüm Filistin topraklarına hâkim olmakta ısrar eden İsrail'in, Filistinlilere topraklarının yalnızca yüzde 22'si üzerinde bir devlet kurulmasını gerektiren çözüm konusunda ne kararlı ne de hazır olduğunu doğruluyor. Bu konuda da Batı'nın ve özellikle de ABD'nin desteğinden cesaret alıyor.

Filistinlilerin İsrail terörünün şantajına boyun eğmeden direnişe dair başka bir açıklamaları var. O da direnişin, birey ve grup olarak insanın varlığını ve haklarını savunma açısından verdiği doğal bir insani tepki olduğudur.

Bu, İsrail'in 2007'den beri Gazze'de 2 milyon Filistinliye sıkı bir abluka uygulamasına, onlara karşı birçok yıkıcı savaş yürütmesine paralel olarak uzlaşı seçeneğini başarısızlığa uğratmasının ardından Hamas Hareketinin yükselişine, Filistinlilerin tarihsel liderliği ile rekabet etmesine yol açan tarihsel bağlamdır. Yahya Sinvar da aynı bağlamda Hamas'ın liderliğine yükseldi. Ardından Netanyahu, Smotrich ve Ben Gvir liderliğindeki İsrail'in 1948'deki ilk Nekbe'yi tamamlamak, nehirden denize kadar Filistinlilere boyun eğdirerek, onlara hükmetmek için bir fırsat olarak gördüğü Aksa Tufanı operasyonu geldi.

İsrail böylece kavramları alt üst ederek siyasete, mantığa ve ahlaka karşı çıkma cesaretini gösteriyor. O sömürgeci, yerleşimci, ırkçı ve saldırgan bir devlet. Dünyanın gözü önünde Filistinlilere karşı canice bir soykırım savaşı yürütme noktasına varsa da dünyadaki tek kurban statüsünün ve meşru müdafaa hakkının tekelinde olduğunu iddia ediyor. Bu bağlamda ister şiir ve tarih gibi sözlü, ister gösteri ve şehirlerin sokaklarında, köylerde, kamplarda tanklarına ve ağır silahlı askerlerine taş atmak gibi eylem şeklinde olsun her türlü direnişi Filistinlilere yasaklıyor. Sanki Filistinliler, onları öldürerek, tutuklayarak, kırılgan varlıklara dönüştürerek, sudan, yiyecekten, barınaktan, yakıttan, ilaçtan mahrum bırakarak, onlara uyguladığı tüm işkence ve eziyetlere boyun eğmek zorundaymış gibi!

Buna rağmen Filistinlilerin İsrail terörünün şantajına boyun eğmeden direnişe dair başka bir açıklamaları var. O da direnişin, birey ve grup olarak insanın varlığını ve haklarını savunması açısından doğal bir insani tepki olduğudur. Dolayısıyla Meşal'den Heniyye ve Sinvar'a kadar Hamas liderleriyle olan anlaşmazlık, canlı bomba (şehitlik) eylemleri, iki ordu gibi savaşma ve karşılıklı füze saldırılarını benimsemenin yol açtığı tehlikelerle ilgilidir. Çünkü bu, esas olarak halka, onun imkanlarına ve dayanma kapasitesine bağlı olan uzun vadeli direniş kavramının dışındadır. Kaderci ve güç dengesi konusunda gerçekçi olmayan bir ruha, yanlış ve zararlı bahislere dayanan Aksa Tufanı seçeneği de bunun dışındaydı.

Aksa Tufanı İsrail'in sandığı gibi başlı başına bir olay değildi, tarihsel bir tepki bağlamında gerçekleşmişti. Adaletsizlik, umutsuzluk ve öfke deposunun patlaması ve tutukluların isyanıydı

O halde anlaşmazlık konusu, direniş ilkesiyle ilgili değil, daha ziyade liderliğin en uygun, en az maliyetli ve en faydalı biçimi izlemek için benimsediği seçeneklerle ilgilidir.

Burada kastettiğimiz, Aksa Tufanı İsrail'in sandığı gibi başlı başına bir olay değildi, tarihsel bir tepki bağlamında gerçekleşmişti. Adaletsizlik, umutsuzluk ve öfke deposunun patlaması ve tutukluların isyanıydı. Bu, Judith Butler, Ilan Pappe, Norman Finkelstein, Gideon Levy ve Amira Hess gibi Yahudilerin aktardığı, Varşova Gettosu'ndaki Yahudilerin, İkinci Dünya Savaşı'nda faşizmin kendilerine karşı yürüttüğü imha savaşına karşı isyanını hatırlatan bir olaydır.

Bu, Tufan’ın Hamas liderliği ve Sinvar tarafından, bölgedeki koşullar, imkanlar ve riskler konusunda stratejik bir ufku olmayan yanlış tahminlere göre gerçekleştirildiğini, direnişin meşruiyetine zarar veren davranışlar içerdiğini doğruluyor. Ama bunun sonucunda ortaya çıkan en önemli hata, aşırı sağcı İsrail'e beklediği fırsatı vermesiydi.

*Bu makale Şarku'l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.