Yeşil duygular, robotlar ve akıllı kartlar, bu yıl ki Hac'da öne çıkan gelişmeler

Hacıların duygulardaki yolculuğuna eşlik eden örnek projeler ve niteliksel girişimler

Kabede sterilizasyon ve su dağıtımı yapan robotlar. (SPA)
Kabede sterilizasyon ve su dağıtımı yapan robotlar. (SPA)
TT

Yeşil duygular, robotlar ve akıllı kartlar, bu yıl ki Hac'da öne çıkan gelişmeler

Kabede sterilizasyon ve su dağıtımı yapan robotlar. (SPA)
Kabede sterilizasyon ve su dağıtımı yapan robotlar. (SPA)

Bir hac mevsiminden diğerine hacılar her yıl Suudi Arabistan'ın hacıların ve ziyaretçilerin yolculuğunu kolaylaştırmak için hayata geçirdiği yeni hizmetlere ve teknolojilere tanık oluyorlar.
Bu istisnai yılda hac ziyareti, Vizyon 2030 çerçevesinde Rahman’ın misafirlerine hizmet programının hedeflerini gerçekleştirilmesi çerçevesinde birçok model projeye ve girişimlere tanık oldu.
Hacılar Mekke-i Mürekerreme’ye akın ederken, Mekke-i Mükerreme ve Kutsal yerlerin geliştirilmesi Kraliyet Komisyonu tarafından denetlenen eş-Şemsi’deki Güvenlik Kontrol Merkezi’nde temsil edilen son projelerle aynı randevuda buluştular. Bu Projede yollardaki kavşak noktalarının ve numaralı kapıların kontrolünü sağlayarak trafiği kolaylaştıran ve Mekke-i Mükerreme’ye gelenlerin bekleme sürelerini azaltan, yolları 6 kulvardan 16 kulvara çıkartmak suretiyle süreyi 45 dakikadan 7 dakikaya indiren akıllı bir sistem.
Diğer taraftan hacıların kutsal mekânlara yolculuğunda onlara görsel bir kimlik kartı eşlik ederken, kutsal mekânlar arasındaki hareketi kolaylıkla organize etmek ve mekânın koordinatlarını hacıların koordinatlarına bağlamak için (yeşil, kırmızı, mavi ve sarı) renkler ile ayırt edilen yollar yapıldı. Ayrıca Hac ve Umre Bakanlığı, engellilerin hac yapmalarını sağlamak da dahil olmak üzere çeşitli girişimler başlattı.
Kutsal mekanların Kraliyet Komisyonu'nun yürütme kolu olan Kadana Şirketi aracılığıyla hayata geçirilen ve kutsal yerlerdeki kamplarının lokasyonu konusunda yeni bir erişim oluşturan model kamp uygulaması da hacıların dikkatini çekti. Mina'da 3800 metrekarelik parçalı bir alanda özel sektörle ortaklaşa olarak çadır, mutfak, yemek ve tuvaletlerin bulunduğu bir proje hayata geçirildi. Bu proje kapsamında, yüksek standartları ve sürdürülebilirlik ile gelişimsel kimliği yapılan tuvaletlerin yanı sıra merkezi bir mutfak kurulmuştur.
Kraliyet Komisyonu ayrıca çevreyi güzelleştirme, araziyi ve doğayı aşırı tahribattan koruma bağlamında 260 ton organik ve katı atığı arıtma hedefiyle, Yeşil Suudi Arabistan Girişimi ile uyumlu ve özel sektörle ortaklaşa "Yeşil Duygular" girişimini başlattı.
Aynı şekilde tonlara ulaşan kullanılmış ihram parçalarından meydana gelen katı atıkların ayrıştırılarak yeni ürünlerin üretimine dönüştürülmesini hedefleyen ihram girişimi ile kutsal mekanlarda hacılar ve işçiler için 90 bin sterilizatör ve kişisel hijyen kiti dağıtmayı amaçlayan “Tahara” girişimi başlatıldı.
Tümü, hacıların ibadetlerini akıllı ritüel kartı da dahil olmak üzere entegre bir sistem üzerinden gerçekleştirmelerini kolaylaştırmayı amaçlayan uygulamalara ve elektronik programlara yapay zeka ile çalışan robotlarla, Nisk adı verilen hacı için akıllı bileklik projesi ve hacıları eğitmek ve yönlendirmek için akıllı cihazlar için uygulamalardan oluşuyor. Nemre Camii'nde Wi-Fi hizmetinin başlatılması, kutsal mekanların camilerinde interaktif ekranlar projesi ve fıkhi sorulara uzaktan cevap veren otomatik rehber” hizmeti, Vizyon 2030'a ayak uyduran elektronik hizmetler aracılığıyla farklılığı sağlamak için “Hizmetler Gözetim” girişimine ve “Al Tafvic” programına da katıldı.
Ayrıca Hac ve Umre Hayır Kurumu ile yapılan bir anlaşma ile Hac sırasında ilk kez “İsra el-Hac” sergileri gerçekleştirildi.
Proje kapsamında bu yılki hac mevsimi hacıların tercihleri ve ihtiyaçları doğrultusunda kutsal mekanlarda önceden paketlenmiş yemekler hacılara sunuldu. Gıda güvenliği için onaylanmış standartların uygulanmasıyla yüksek kalitede yakalanırken, depolama sürecinde de üst düzey gerekliliklere ve kontrollere tabi tutulmuştur.



Meta, yapay zekâ ihtiyaçları için nükleer enerjiye yöneliyor

Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
TT

Meta, yapay zekâ ihtiyaçları için nükleer enerjiye yöneliyor

Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)

Meta, Constellation Energy'den nükleer enerji satın almak için 20 yıllık bir anlaşma imzalayarak, teknoloji devlerinin veri merkezlerinin artan enerji ihtiyaçlarını karşılamak için sektörle iş birliği yapma eğilimini sürdürdü.

Meta, Haziran 2027'den itibaren Constellation'ın Illinois'deki Clinton Temiz Enerji Merkezi'nden yaklaşık 1,1 gigavat güç satın alacak. Bu, tesisin tek nükleer reaktörünün toplam çıktısını temsil ediyor.

İki şirket, uzun vadeli anlaşmanın santralin devam eden işletimini ve yeniden lisanslanmasını destekleyeceğini doğruladı.

Şarku’l Avsat’ın CNBC'den aktardığına göre Meta'nın taahhüdü olmadan santral, 2017'den bu yana kullandığı emisyonsuz kredinin süresi dolduğunda kapanma riskiyle karşı karşıyaydı.

Constellation Başkanı ve CEO'su Joe Dominguez, “Meta ile ortaklık yapmaktan gurur duyuyoruz... Meta, mevcut santrallerin yeniden lisanslanmasını ve genişletilmesini desteklemenin yeni enerji kaynakları bulmak kadar etkili olduğunu fark etti” ifadelerini kullandı.

Clinton Centre'ın üretimini de 30 megawatt artıracak olan anlaşmanın şartları açıklanmadı. Santral doğrudan Meta'nın veri merkezlerini beslemeyecek; teknoloji devinin yüzde 100 temiz enerji üretme hedefine katkıda bulunurken bölgesel şebekeye güç sağlamaya devam edecek.

Bu duyuru, büyük teknoloji şirketleri ile nükleer endüstri arasında yapılan bir dizi anlaşmanın sonuncusu. Eylül ayında Constellation, Three Mile Island'ı yeniden çalıştıracağını ve 20 yıllık bir anlaşma kapsamında Microsoft'a enerji satacağını duyurmuştu.

Google geçtiğimiz yıl küçük modüler nükleer reaktörler (SMRs) geliştiren Kairos Power ile yaptığı iş birliğinin ardından üç yeni nükleer tesisin geliştirilmesini finanse etme sözü verdi. Amazon ise ekim ayında bu reaktörlerin geliştirilmesi için 500 milyon dolardan fazla yatırım yaptı ve Mart 2024'te Susquehanna Nükleer Santrali’nde faaliyet gösterecek bir veri merkezi kompleksi satın aldı. Amazon, Google ve Meta gibi teknoloji devleri mart ayında Dünya Nükleer Birliği öncülüğünde 2050 yılına kadar nükleer enerjinin küresel olarak üç katına çıkarılması çağrısında bulunan bir taahhüdü imzaladılar.

Ancak Constellation ile yapılan anlaşma, Meta'nın nükleer enerji sektörüne ilk resmi girişi anlamına geliyor. Şirket aralık ayında, ABD'de bir ila dört gigawatt arasında yeni nükleer kapasite ekleme arzusunu belirterek, ortak olacak nükleer enerji geliştiricileri bulmak için bir teklif talebinde bulundu. Gelişmiş nükleer enerjiye odaklanan bu teklif halen değerlendirme aşamasında ve şirketin Clinton tesisine verdiği destekten farklı.

Meta Küresel Enerji Başkanı Urvi Parekh şunları söyledi: “Yapay zekâ hedeflerimizi ilerletmeye devam etmek için temiz ve güvenilir enerjiyi güvence altına almak şart. Clinton tesisinin önümüzdeki yıllarda da faaliyet göstermesine katkıda bulunmaktan ve bu tesisin ABD'nin enerji liderliğini ilerletmenin önemli bir parçası olduğunu göstermekten gurur duyuyoruz.”

Başkan Donald Trump kısa bir süre önce, 2050 yılına kadar ABD'nin nükleer kapasitesini dört katına çıkarma hedefiyle nükleer enerjinin yaygınlaştırılmasını hızlandırmayı amaçlayan dört kararname imzaladı. Bu kararnameler, diğer hususların yanı sıra, Nükleer Düzenleme Komisyonu'nun elden geçirilmesini ve yerli bir nükleer yakıt tedarik zinciri kurulmasını öngörüyor.

Beyaz Saray ayrıca, küçük modüler reaktörler de dahil olmak üzere reaktörlerin düzenleyici onayının hızlandırılması çağrısında bulundu. Geçmişte nükleer projeler yüksek ön maliyetlerden ve uzun inşaat programlarından mustaripti. Sektör, küçük nükleer reaktörlerin nükleer enerjiyi genişletmek için daha uygun maliyetli bir yol olacağını umuyor. Şu anda ABD'de faaliyette olan küçük nükleer reaktör bulunmuyor.

Diğer yandan Constellation dün yaptığı açıklamada, Clinton sahasında küçük bir nükleer reaktör inşa etme olasılığı için Nükleer Düzenleme Komisyonu'ndan yeni bir lisans almayı değerlendirdiğini duyurdu.