Eski Lübnan Başbakanı Mikati temel sorulara cevap verilmesini talep ediyor

Lübnan’da hükümeti kurma süreci büyük sorunlarla karşı karşıya.

Eski Lübnan Başbakan Necib Mikati. (NNA)
Eski Lübnan Başbakan Necib Mikati. (NNA)
TT

Eski Lübnan Başbakanı Mikati temel sorulara cevap verilmesini talep ediyor

Eski Lübnan Başbakan Necib Mikati. (NNA)
Eski Lübnan Başbakan Necib Mikati. (NNA)

Eski Lübnan Başbakanı Necib Mikati’yi yeni hükümeti kurma görevini kabul etmeye ikna etme çabaları halen sürüyor. Mikati’nin yaklaşımına hakim olan bir kaynak, eski Başbakan’ın istifa eden Saad Hariri’nin şahit olduklarını yaşamamak için göreve başlamadan önce ‘temel soruların’ cevaplarını beklediğini söyledi. Hariri, hükümeti kurmakla görevlendirilmesinden aylar sonra, geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Mişel Avn ile uzlaşma sağlayamaması nedeniyle  istifa etmişti.
Söz konusu kaynak, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, tavrı ‘sürekli pozitif’ olan Mikati’nin ‘kendisini ikna etme girişimleriyle olumlu bir şekilde ilgilendiğini’ söyledi. Ancak bu durumun Mikati’nin, Hariri’nin bilinen koşullar dolayısıyla başarısız olduğu görevin zorluklarını bilmediği anlamına da gelmediği vurguladı.
Kaynak, Mikati’nin Avn’ın başbakanlık makamının yetkilerinin dışına çıkma girişimini kabul etmediğini ve bu tavrının da henüz değişmediğini söyledi.
Mikati’nin kriz projesi değil, çözüm projesi olmak istediğini vurgulayan kaynak, bu nedenle ortaya attığı temel sorulara cevap almadan herhangi bir adım atmayacağını kaydetti. Kaynak, Mikati’nin sorularına yanıt beklediğini ve eski başbakanlar kulübündeki dostlarının oy birliğiyle ortaya koyduğu tavrın ötesine geçmeyeceğini bildirdi.
Aynı bağlamda Saad Hariri başkanlığındaki Müstakbel Hareket Genel Sekreteri Ahmed Hariri “Cumhurbaşkanı Mişel Avn’ın ana hedefi, Milletvekili Cibran Basil’in kurulacak hükümetteki çıkarlarını garanti altına almaktır” dedi. Hariri, hükümet oluşumunun ise hasta zihin değişmedikçe kolay olmayacağını vurguladı.
Parlamento bloğunun başbakan belirleme konusunda uygun kararı pazartesi gününden önce alacağını belirten Hariri, “Milletvekili Faysal Kerami, bize Milletvekili Necib Mikati’den daha yakın değil. Kendisiyle temasa geçmenin amacı anayasanın nasıl korunacağını tartışmaktı” dedi. Müstakbel Hareket Başkanı Saad Hariri’nin yeniden aday olarak gösterilme olasılığına ilişkin de  “Hariri’yi başbakanlığa yeniden aday göstermenin bir anlamı yok” ifadelerini kullandı.
Ahmed Hariri açıklamasının devamında Basil’in Hizbullah’ın sorununu söylemesi için Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ı yetkilendirdiğini belirtti. Hariri, Lübnan’ın özde ve gelecekle ilgili bir diyaloga ihtiyacı olduğunu söylerken “Bu diyaloga devrim gruplarının katılımının yanındayız” dedi. Lübnan’ın çıkarlarının Arap sisteminin bir parçası olduğunu dile getiren Hariri, milletvekili seçimlerinde herhangi bir ittifaktan bahsetmek için henüz erken olduğuna dikkat çekti. Seçimlerin ertelenmesine veya yapılmamasına yönelik cevabın, Temsilciler Meclisi’nden istifaları olacağını vurguladı.
Milletvekili Mişel Daher de atamanın gerçekleşeceğini ve hükümetin kurulmayacağını söyledi. Daher, “Cumhurbaşkanı Mişel Avn, Saad Hariri’ye vermediğini, Necib Mikati’ye de vermeyecek. Mikati, Hariri’nin talep ettiğinden daha azına razı olmayacak. Hızlı bir istifaya, ardından devletin tüm bileşenlerinin keskin bir çöküşüne tanık olacağız. Böylece hükümeti kurma sorunu, bir düzen sorununa ve bu noktada ülke ve halkında bir barış sorununa dönüşecek” ifadelerini kullandı.
Avn yanlısı Özgür Yurtsever Hareket milletvekillerini içeren Güçlü Lübnan Bloğu üyesi milletvekili Eddie Maaluf, bloğun yeni bir başbakan sunmak için tüm seçenekleri değerlendireceğini vurguladı. Hükümete başkanlık etmesi için aday Navaf Selam’ın isminin kabul edilme olasılığına atıfta bulunan Maaluf, henüz bir isimlerinin olmadığını belirttiği açıklamasında “Selam ismi geçen sefer önerildi. Biz, bu ismi reddetmedik. Hizbullah reddetse bile onunla aynı fikirde olmak zorunda değiliz” ifadesini kullandı.
İlerici Sosyalist Parti ve müttefiklerini içeren Demokratik Buluşma Bloğu üyesi olan milletvekili Vail Ebu Faur da hükümete başkanlık etmesi için önerilen isimlerin bazılarının ciddi, bazılarının ise gerçekçi olmadığını dile getirdi. Başbakan Mikati’nin ciddi ve ileri düzey isimlerden biri olduğunu vurgulayan Ebu Faur ancak kendisnin Başbakan Hariri’nin bulunduğu noktaya varma endişesinin halen gözünü korkuttuğunu kaydetti. Vail Ebu Faur, asgari düzeyde bir anlayışa ulaşmak için yerel ve dış tarafların katılımıyla gayri resmi istişarelerin devam ettiği bilgisini verdi. İlerici Sosyalist Parti’nin Mikati’nin aday gösterilmesine hiçbir itirazının bulunmadığını belirten milletvekili ancak temel fikrin hükümet şekline dair olduğunu, özellikle de Basil ile daha önceki deneyimlerin cesaret verici olmadığını vurguladı.
Ebu Faur, Navaf Selam isminin sivil toplumun talebi üzerine hükümeti kurmak için önerilenler arasında olabileceğine dikkat çekti.
Diğer yandan Güçlü Cumhuriyet Bloğu, Lübnan Kuvvetleri Başkanı Samir Caca liderliğinde olağanüstü bir toplantı düzenledi. Toplantının gündeminde başbakan adaylığına yönelik meclis istişareleri olduğu kaydedildi.



Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

TT

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

İsrail ordusu bugün, aynı bölgede Hamas'a ait üç kilometreden uzun büyük bir tünelin imha edildiğini duyurduktan bir gün sonra, kuvvetlerinin “Majin Oz” adı verilen yeni bir eksenin açılışını tamamladığını açıklayarak Gazze Şeridi'ndeki Filistinlileri, özellikle de Han Yunus sakinlerini şaşırttı.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, “188. Tugay ve Golani Tugayı güçleri Han Yunus'un doğusu ve batısını ayıran Majin Oz ekseninin açılışını tamamladı. Eksen yaklaşık 15 kilometrelik bir mesafe boyunca uzanıyor.”

Yeni “Majin Oz” ekseni Han Yunus'un doğusunu batıdan ayıracak ve Han Yunus'un Refah'tan ayrılmasını “Morag” ekseniyle de devam ettirecek.

Resim  İsrail ordusu tarafından yayınlanan, soldan sağa çapraz olarak uzanan ve Morag ekseni ile bir noktada kesişen Magen Oz ekseninin görüntüsü

Han Yunus bölgesindeki son hamleler, İsrail'in “insani şehir” olduğunu iddia ettiği ve Refah'taki (Gazze Şeridi'nin güneyi ve Han Yunus) yüz binlerce Gazzeli’nin bir çadır alanına tıkıştırılmasına yol açacak planla aynı zamana denk geliyor.

İsrail ordusuna göre bu yeni eksen, Hamas üzerindeki “baskının” ve Han Yunus Tugayı'na karşı yürütülen savaşın çözümünün merkezi bir parçası.

Bir parçalama politikası

Ancak İsrail, Gazze'yi parçalamak ve Doha'da devam eden dolaylı müzakerelerde İsrail'in Şerit'ten tamamen çekilmesinde ısrar eden Hamas üzerinde baskı kurmak için tesadüfi coğrafi eksenler dayatma politikası izliyor.

Gazze'deki saha kaynakları Şarku’l Avsat'a yaptıkları açıklamada, "Yeni eksen İsrail'in kontrolü altındaki birçok bölgeyi kapsıyor: Kizan en-Neccar, Curti el-Lut, Şeyh Nasır, Mean, Menara, Huza'a, Absan, al-Kara'a ve Beni Suheyla." Kaynaklar, “bu bölgenin, herhangi bir Filistinlinin sınıra yaklaşmasını önlemek için sınırdan 2 kilometreden daha uzağa ulaşan geniş tampon bölgeler oluşturmayı amaçladığını,

bunun da Han Yunus'un doğu bölgesinde yaşayan yüz binlerce kişinin İsrail güçlerinin orada kalması halinde, evlerine dönmesini engellemek anlamına geldiğini” belirtti.

İsrail ordusundan yapılan açıklamaya göre yeni “Magen Oz” ekseninin ilan edilmesiyle Hamas üzerinde daha fazla baskı kurulması amaçlanıyor.

İsrail, Refah'ı Han Yunus'tan ayıran Morag ekseninden çekilmemekte ısrar ederken, İbrani medyasının Refah'ın yaklaşık 2 kilometreye kadar olan bazı bölümlerinde askeri kontrolü sürdürmesi koşuluyla “eksenden çekilmek için müzakerelerde esneklik önerdiği” yönündeki haberleri Hamas reddediyor. Hamas, tamamen çekilene kadar kademeli bir çekilme için harita ve belirli tarihler konusunda ısrar ediyor.

Hamas, özellikle geçtiğimiz ocak ayında gerçekleşen ateşkes sırasında İsrail ordusu tarafından kurulan Netzarim ekseninin (Gazze Şehri'nin güneyinde, Gazze Şeridi'nin kuzeyini merkezinden ve güneyinden ayıran) büyük bir kısmı ve Gazze Şeridi'nin kuzeyinde geçici olarak kurulan eksenlerin bir kısmını ortadan kaldırmayı başardıktan sonra, kademeli geri çekilme ve bu yeni eksenlerin ortadan kaldırılması taleplerinde ısrarcı görünüyor.

Büyük Tünel Yıkıldı

Bu arada İsrail ordusu dün, iki aydan uzun bir süre önce Han Yunus'ta yapılan operasyonlar sırasında keşfedilen büyük bir Hamas tünelini yıktığını duyurdu.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, güçlerinin "merkezi bir yeraltı yolunda bulunan tüneli keşfettiğini ve tamamen yok ettiğini" belirterek, tünelin "yaklaşık 3,5 kilometre uzunluğunda olduğunu ve içinde birkaç sığınak bulunduğu" kaydedildi.

Şarku'l Avsat'a konuşan Filistinli saha kaynaklarına göre “bu tünel Hamas'ın askeri kolu olan El Kassam Tugaylarına ait en uzun tünellerden biri ve tünelden birçok tünel ve açılım bulunuyor, savunma tünelleri, komuta ve kontrol için kullanılan tüneller var.”

“Tünelin Mean, Al-Menara ve Han Yunus'un güneydoğusundaki diğer bölgelerde yer aldığını” belirten kaynaklar, “tünelin Kassam Tugayları savaşçıları için savaş düğümleri içerdiğine ve bu tüneli gerek bu bölgelerde gerekse büyük tünelin açıldığı yakın bölgelerde İsrail güçleriyle savaşmak için kullandıklarına” işaret etti.

Kaynaklar, son birkaç haftalarda bu bölgelerde çok sayıda operasyon gerçekleştirildiğini ve İsrail araçlarının patlayıcı düzenekler ve tanksavar füzeleriyle hedef alındığını belirtti.

Kaynaklar, savaşın belirli bir döneminde, büyük tünelin içinde, saha komutanlarının İsrail güçlerine karşı muharebeleri yönettiği, bu güçlerin hareketlerinin izlendiği ve onlara karşı saldırı planlamak için hareketlerinin belgelendiği komuta ve kontrol için özel tüneller bulunduğuna dikkat çekti.

rtgy6u
Gazze tünelinin içindeki bir İsrail askeri, Kasım 2023 (Reuters)

İsrail güçleri, savaşın başlangıcında ve Netzarim ekseninin kontrolünde duyurulduğu gibi, bazıları 2 ve 3 kilometre uzunluğa ulaşan, bazıları Gazze Şeridi'nin kuzeyi ile merkezini birbirine bağlayan ve araçların geçtiği çeşitli büyüklükteki tünellerin imha edildiğini sık sık duyurdu.

İsrail güçleri Gazze Şeridi'nde 20 aydan fazla bir süredir faaliyet göstermelerine, Hamas'ın kabiliyetlerini önemli ölçüde yok etmeyi başardıklarını iddia etmelerine rağmen, Han Yunus örneğinde olduğu gibi girdikleri bölgelere her yeniden girişlerinde daha fazla tünel ortaya çıkarmakta ve bunları yok etmek için çalışmaktadırlar. Saha kaynakları İsrail ordusunun daha önce bu bölgede en az bir kez, bazı bölgelerde ise iki kez operasyon düzenlediğini vurguluyor.