Tunus krizinde tansiyonun yükselmesi yönünde muhtemel beş senaryo

Tunus krizinde tansiyonun yükselmesi yönünde muhtemel beş senaryo
TT

Tunus krizinde tansiyonun yükselmesi yönünde muhtemel beş senaryo

Tunus krizinde tansiyonun yükselmesi yönünde muhtemel beş senaryo

Cumhurbaşkanı Kays Said’in hükümeti görevden alıp parlamentoyu askıya alması ve yandaşları ile muhalifleri arasında çatışmaların başlamasının ardından birçok analist ise önümüzdeki günlerde Tunus'ta kaydedilmesi muhtemel bazı senaryolardan bahsetmeye başladı.
Bu senaryolardan ilkinde, ülke genelinde Cumhurbaşkanı Said’in destekçileri ile Nahda Hareketi destekçileri arasında sokaklarda şiddetin patlak vermesi olasılığı konuşuluyor. İki taraf arasında şiddetli çatışmalara yol açabilecek, böylece güvenlik güçlerinin müdahalesine sebebiyet verecek olan bu durumun bir huzursuzluk çağı başlatacağı, orduyu iktidarı ele geçirmeye iteceği düşünülüyor.
İkinci senaryoda ise Cumhurbaşkanı Said'in Kovid-19 vakalarındaki keskin artış ve yaklaşmakta olan mali krizle başa çıkması için yeni bir başbakan atayabileceği belirtiliyor. Sonuçta 30 günlük askıya alma süresinin bitiminin ardından Parlamento'ya yetkilerinin geri verilmesiyle normal işleyişini yürütebileceği, bunu erken parlamento seçimlerinin takip edebileceği söyleniyor.
Üçüncü senaryoda ise bir diktatörlük yönetimine olasılık veriliyor; Cumhurbaşkanı’nın ülkedeki siyasi gücü elinde bulundurması ve güvenlik servisleri üzerindeki kontrolü sağlaması anayasal sisteme dönüşü erteleyeceği veya iptal edeceği, böylece 2011 devrimi sonrasında halkın kazandığı ifade ve toplanma özgürlüğünün baltalanacağı varsayılıyor.
Bir diğer senaryoda, anayasa değişiklikleri, referandum ve seçimler gibi hususlardan bahsediliyor. Cumhurbaşkanı Said’in en iyi anayasal çözüm olarak tanımladığı yönde ilerleyerek krizi kendince fırsata çevirebileceği, ülke sistemini seçimlere dayalı bir başkanlık sistemine dönüştürebileceği, parlamento rolünün ise azalabileceği öngörülüyor. Bu değişiklikleri aynı zamanda anayasa referandumu ve yeni seçimler takip edebilir.
Son olarak beşinci senaryoda ise 2011 devriminin ardından siyasi akımların önceki krizleri çözmek için izlediği yolun tekrarlanacağı yeni bir siyasi diyalog ve anlaşma olasılığına yer veriliyor. Bu yönde adım atılırsa uçurumun kenarından ülkenin çekilip alınabileceği, halk arasında nüfuzlu İşçi Sendikası gibi oyuncuların da yer aldığı bir diyalog yoluyla uzlaşmaya gidileceği düşünülüyor.



Irak'ın "Koordinasyon Çerçevesi" "bir lider değil, bir cumhurbaşkanı" istiyor

Iraklılar, 17 Kasım 2025'te Bağdat'taki bir kafede seçim sonuçlarını izlemek için toplandılar (AFP)
Iraklılar, 17 Kasım 2025'te Bağdat'taki bir kafede seçim sonuçlarını izlemek için toplandılar (AFP)
TT

Irak'ın "Koordinasyon Çerçevesi" "bir lider değil, bir cumhurbaşkanı" istiyor

Iraklılar, 17 Kasım 2025'te Bağdat'taki bir kafede seçim sonuçlarını izlemek için toplandılar (AFP)
Iraklılar, 17 Kasım 2025'te Bağdat'taki bir kafede seçim sonuçlarını izlemek için toplandılar (AFP)

11 Kasım 2025'te yapılan Irak parlamento seçimlerinden bir hafta sonra, "Koordinasyon Çerçevesi"ndeki 12 Şii parti lideri, başbakan adayı gösterme yetkisine sahip "en büyük blok" olduklarını belirten bildiriyi imzaladı. Görevden ayrılan Başbakan Muhammed es-Sudani'nin, ikinci bir dönem için göreve devam etme niyeti konusunda yaşanan anlaşmazlığın ardından imza töreninde hazır bulunması dikkat çekiciydi.

Şarku'l Avsat'ın kaynaklardan edindiği bilgiye göre, "koordinasyon çerçevesindeki üç önemli Şii lider, güçlü yetkilere ve tam desteğe sahip bir icra direktörü gibi birini bulma konusunda anlaştı, ancak bu pozisyonda siyasi bir lider istemiyorlar."

Kaynaklar, "Koordinasyon Çerçevesi"ndeki kilit liderlerin, bir sonraki aşamada pozisyonu yönetecek siyasi denklemi değerlendirmek üzere pozisyon için aday listelerinin incelenmesini geçici olarak durdurduğunu bildirdi ve "Es-Sudani'nin kısa listeye girdiğini, ancak farklı bir durumda olduğunu" vurguladı.

Eski Başbakan Nuri el-Maliki, Sudani'nin göreve dönmesine şiddetle karşı çıkıyor, ancak koalisyon içindeki sınırlı sayıda parti, "mevki için yeni kriterler kabul edilirse" itiraz etmeyecek. Şii bir lider, "koalisyon içindeki liderlerin son zamanlarda masada oturan ve önemli kararlar hakkında lider olarak oy kullanma hakkına sahip olan kişilerin sayısının artmasından duydukları hoşnutsuzluğu ve kızgınlığı dile getirdiklerini" belirtti.


Suriye "Sezar yaptırımlarından" kurtulmaya hazırlanıyor

ABD Başkanı Donald Trump ve Ahmed eş-Şara Beyaz Saray'da, (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump ve Ahmed eş-Şara Beyaz Saray'da, (AFP)
TT

Suriye "Sezar yaptırımlarından" kurtulmaya hazırlanıyor

ABD Başkanı Donald Trump ve Ahmed eş-Şara Beyaz Saray'da, (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump ve Ahmed eş-Şara Beyaz Saray'da, (AFP)

Suriye, şahinlerden Cumhuriyetçi bir kongre üyesinin, devrik Devlet Başkanı Beşşar Esed döneminde uygulanan "Sezar Yasası" yaptırımlarının ekonomisi üzerindeki etkilerini ortadan kaldırma yönünde yeni bir adım attı. Bu yasayı yürürlükten kaldırmayı reddeden şahin partili bir kongre üyesinin, bu kararı şartlı olarak geri çektiğini açıklamasının ardından, yaptırımların ülke ekonomisi üzerindeki etkilerini ortadan kaldırma yönünde yeni bir durum ortaya çıktı.

Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi Başkanı Cumhuriyetçi Temsilci Brian Mast'ın, Washington'da Suriye Geçici Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ile görüşmesine rağmen "Sezar Yasası"nı yürürlükten kaldırmayı reddetme tutumundan vazgeçmemesinin yol açtığı bir beklenti ve hayal kırıklığı döneminin ardından, Mast pazartesi akşamı tutumunda köklü bir değişiklik duyurdu. Şam'a yönelik kapsamlı yaptırımların kaldırılmasına desteğini teyit etti, ancak Suriye Geçici Hükümeti'nin Mast'ın "bölgenin istikrarı için elzem" olarak gördüğü taahhütleri yerine getirmemesi halinde yaptırımların yeniden uygulanmasına olanak tanıyan "belirli koşullar" dahilinde.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Kongre perde arkasında, aralık ayı başında yaptırımların tamamen kaldırılmasına yönelik oylamanın hazırlıkları kapsamında, Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası'nı sonuçlandırmak için Temsilciler Meclisi ve Senato arasında yoğun görüşmeler yürütülüyor.


Lübnan Cumhurbaşkanı, İsrail ile gerginliği sona erdirme girişimini duyurdu

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn (DPA)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn (DPA)
TT

Lübnan Cumhurbaşkanı, İsrail ile gerginliği sona erdirme girişimini duyurdu

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn (DPA)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn (DPA)

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, İsrail ile yaşanan güvenlik gerginliğini çözmek için "kapsamlı bir girişim" sundu. Girişim, Lübnan ordusunun Litani Nehri'nin güneyindeki bölgeye tam olarak konuşlandırılması ve sınır bölgesinde istikrarın tam olarak sağlanması için müzakerelerin başlatılmasına dayanıyor.

Avn, Bağımsızlık Günü konuşmasında, Lübnan ordusunun İsrail tarafından işgal edilen noktaların kontrolünü "tüm ihlal ve saldırıların durdurulması ve İsrail ordusunun tüm noktalardan çekilmesinin hemen ardından" ele geçireceği beş maddelik bir girişim duyurdu. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre ayrıca beş üyeli bir komiteye, "Litani Nehri'nin güneyindeki bölgenin Lübnan silahlı kuvvetlerinin tek kontrolü altında olmasını ve kendi kuvvetleri aracılığıyla yetkilerini genişletmelerini" sağlama görevini verdi.

Dördüncü maddesinde, Lübnan devletinin "BM, ABD veya (İsrail ile) ortak uluslararası himaye altında, sınır ötesi saldırıların kalıcı olarak durdurulması formülünü içeren herhangi bir anlaşmayı müzakere etmeye hazır olduğunu" belirtirken, "Lübnan'ın kardeş ve dost ülkeleri, Lübnan ordusunu destekleyecek ve yeniden yapılanmaya yardımcı olacak uluslararası bir mekanizma için net ve kesin tarihler belirleyerek bu süreci denetleyeceğini" belirtti. "Bu girişime hazırız ve kararlıyız" diye vurguladı.