İran’da vaka oranı ilk kez 30 bini aştı

Tahran halkı Delta varyantının hızla yayılmasından korkuyor (EPA)
Tahran halkı Delta varyantının hızla yayılmasından korkuyor (EPA)
TT

İran’da vaka oranı ilk kez 30 bini aştı

Tahran halkı Delta varyantının hızla yayılmasından korkuyor (EPA)
Tahran halkı Delta varyantının hızla yayılmasından korkuyor (EPA)

Resmî rakamlara göre İran’da yeni tip koronavirüs (Kovid-19) kaynaklı günlük vaka oranı bir haftadan kısa bir süre içinde rekor sayıya ulaşarak ilk kez 30 bini aştı.
Kovid-19’dan en çok etkilenen Ortadoğu ülkesi İran'da Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, son 24 saat içinde 322 kişinin salgın nedeniyle hayatını kaybettiği ve 31 bin 814 yeni vaka tespit edildiği belirtildi.
Böylece, ülkedeki toplam vaka sayısı 3 milyon 723 bin 246’ya ulaşırken koronavirüs kaynaklı can kaybı ise 89 bin 122’ye yükseldi. Yetkililer daha önce resmî rakamların gerçek vaka sayısının altında olduğunu kabul etmişti. Pazartesi günü açıklanan verilere göre, ülkede yeni tip koronavirüs (Kovid-19) günlük vaka sayısı salgının başlangıcından bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
İran’da koronavirüs kaynaklı günlük vaka oranı bir haftadan kısa bir süre içinde ikinci kez rekor sayıya ulaştı. 20 Temmuz’da açıklanan bir önceki rekorda ise günlük 27 bin 444 vaka tespit edilmişti. 26 Temmuz’da açıklanan rekor vefat oranı ise 496’da kaldı.
Ülkedeki yeni rekor vaka oranı, başkent Tahran ve Elburz eyaletlerinde devlet daireleri ve bankaların Kovid-19 enfeksiyonlarındaki son artışı engellemek amacıyla bir hafta süreyle faaliyetlerinin durdurulmasının ardından yeniden açıldığı bir günde geldi.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani bu ayın başlarında, ülkede özellikle son derece bulaşıcı olan Delta varyantıyla bağlantılı “beşinci dalga” konusunda uyarıda bulunmuştu. Ayrıca Ruhani son dönemde ülkede koronavirüs yayılımını sınırlamak için önleyici tedbirlere olan bağlılığında bir düşüş olduğunu belirtti. Kovid-19 salgınının başlamasından bu yana, İranlı yetkililer, öncelikle ABD yaptırımlarının neden olduğu zor ekonomik koşullar nedeniyle, dünyanın birçok ülkesi tarafından kabul edilenler gibi kapsamlı kapatmalar uygulamadı.
İranlı yetkililer, özellikle aşıları elde etmek için gerekli mali transferleri yapmanın zorluğu nedeniyle, yaptırımların Kovid-19 karşıtı aşıların ithal edilme olasılığı üzerindeki etkisinden şikâyet ettiler. Şubat ayında başlatılan ulusal aşı kampanyası umulandan daha yavaş ilerlemeye devam ediyor. Yaklaşık 83 milyon nüfusa sahip İran’da 8,1 milyon kişi tek doz aşı alırken 2,4 milyon kişi tam doz aşı aldı.
İran Sağlık Bakanlığı, yüksek risk taşıyan 232 bölgenin kırmızı kategoride olduğunu, orta riskli olarak 117 bölgenin turuncu ile sınıflandırıldığını açıklarken düşük riskli 99 şehrin ise sarı kategoride olduğunu belirtti.

 


Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)
TT

Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)

İran'ın kuzeybatısında pazartesi günü meydana gelen helikopter kazasında Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile birlikte hayatını kaybettiği açıklanan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tahran'ın İsrail ve Batı karşıtı politikalarının ateşli bir savunucusuydu.

Reisi, 60 yaşındaki Abdullahiyan’ı Ağustos 2021'de atadı.

2013'ten 2021'e kadar bu görevi yürüten Muhammed Cevad Zarif'in yerine geçmek gibi zor bir görevi vardı; Zarif, önde gelen aktif bir diplomat, akıcı bir İngilizce konuşan, uluslararası çevrelerde tanınan bir yüz ve İran'ın dış politikasını yöneten deneyimli bir isimdi.

İran devlet televizyonu Emir Abdullahiyan'ı, Tahran tarafından yönetilen ve Lübnan Hizbullah'ı, Filistinli Hamas ile İslami Cihad hareketleri ve Iraklı silahlı gruplar gibi İran'ın ezeli düşmanı İsrail karşıtı grupların yer aldığı "Direniş Ekseni'nden üst düzey bir diplomat" olarak tanıttı.

Emir Abdullahiyan atandığı gün yaptığı açıklamada, bu grupların "İran'ın müttefikleri" olduğunu ve "onları güçlendirmenin hükümetin gündeminde olduğunu" söyledi.

Kapsamlı geziler

Ekim 2023'te İsrail ile Hamas arasında Gazze'de savaşın başlamasından beri bölgeye yaptığı ziyaretleri yoğunlaştırdı. Tahran, İsrail'e karşı Filistin hareketini ve savaşın çıkmasına yol açan 7 Ekim 2023 operasyonuna desteğini gizlemedi, ancak aynı zamanda bu operasyonun içinde yer almadığını da vurguladı.

Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)

Geçtiğimiz nisan ayında, Tahran'ın Yahudi devletini sorumlu tuttuğu ve Şam'daki İran konsolosluk binasını yerle bir eden hava saldırısına karşılık olarak, İran'ın İsrail'e 300'den fazla insansız hava aracı ve füzeyle gerçekleştirdiği benzeri görülmemiş saldırıyı savundu.

İran'ın tepkisinin "meşru savunma ve uluslararası hukuk çerçevesinde" gerçekleştirildiğini söyledi.

Emir Abdullahiyan daha sonra İsrail'in İran'ın orta kesimindeki İsfahan eyaletine bir misilleme amaçlı saldırı düzenlediğine dair haberleri "çocuk oyuncağı" diyerek küçümsedi.

İzolasyonun Azaltılması

Mesleki kariyeri boyunca Devrim Muhafızları ile olan yakın ilişkileriyle tanınan Emir Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu olan Kudüs Gücü'nün komutanı ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan kariyeri boyunca Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu. Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü'nün komutanı olan ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan, üç yıl boyunca İran'ın uluslararası sahnedeki izolasyonunu azaltmak ve ABD yaptırımlarının ülkesinin ekonomisi üzerindeki etkisini azaltmak için çalıştı.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Çin'in himayesindeki bir anlaşma çerçevesinde Mart 2023'te Suudi Arabistan ile uzlaşmaya varılmasına yol açan süreçte kilit bir figür olmasa da İran'ın Arap komşularıyla ilişkilerin geliştirilmesinde rol oynadı.

1964 yılında Tahran'ın doğusundaki Damgan şehrinde doğan Abdullahiyan, 1991 yılında Tahran Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun oldu.

1997-2001 yılları arasında Irak'ta ve 2007-2010 yılları arasında ise Bahreyn'de görev yaptı.

2011'den bu yana Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Bu görevinde, Ali Ekber Salihi (Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın ikinci hükümetinde) ve Zarif (Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin ilk hükümetinde) gibi iki farklı bakanla çalıştı.

Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri) Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri)

Ancak 2016 yılında Zarif onu görevden aldı. Bu hareket muhafazakârlar tarafından, Ruhani ve bakanına yönelik büyük eleştiriler yapılmasına neden oldu.

ISNA'ya göre daha sonra Umman Büyükelçiliği görevini reddetti ve 2021 yılında Dışişleri Bakanlığı'na gelmeden önce, Meclis Başkanı'nın uluslararası işlerden sorumlu özel yardımcısı olarak çalışmaya başladı.

Emir Abdullahiyan, uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerini kısıtlayan 2015 anlaşmasının çökmesinin ardından, Washington'un 2018'de eski Başkan Donald Trump tarafından anlaşmadan çekilmesi sonrasında, İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerin yeniden başlatılması çabalarına dahil oldu.