İran Mossad'a darbe vurduğunu açıkladı: İsrail için çalışan bir şebeke üyeleri tutukladı

Ülkenin kuzeybatısındaki silahların ele geçirilmesine ilişkin Devrim Muhafızları ve İstihbarat Bakanlığından eş zamanlı açıklamalar yapıldı

İran televizyonu, dün Mossad'a yapıldığı iddia edilen silah sevkiyatına ve bir hücreye el konulduğu anları yayınlandı
İran televizyonu, dün Mossad'a yapıldığı iddia edilen silah sevkiyatına ve bir hücreye el konulduğu anları yayınlandı
TT

İran Mossad'a darbe vurduğunu açıkladı: İsrail için çalışan bir şebeke üyeleri tutukladı

İran televizyonu, dün Mossad'a yapıldığı iddia edilen silah sevkiyatına ve bir hücreye el konulduğu anları yayınlandı
İran televizyonu, dün Mossad'a yapıldığı iddia edilen silah sevkiyatına ve bir hücreye el konulduğu anları yayınlandı

Dün Mossad'a darbe vurduğunu açıklayan İran Güvenlik Bakanlığı, İsrail için çalışan bir şebeke üyelerini tutukladığını, son zamanlarda protestolar için kullanılması planlanan silah deposuna el koyduğunu duyurdu. Diğer yandan Devrim Muhafızları ise ülkenin kuzeybatısındaki Bükan şehrinde silah ve teçhizata el konduğunu, bir ‘terör hücresinin’ etkisiz hale getirildiğini duyurdu.
Bu açıklamalar, ülkenin güneybatısındaki Arap şehirlerinde nehir sularının yönlendirilmesi projesine karşı yaklaşık iki hafta önce patlak veren ve diğer bölgelere de sıçrayarak siyasi nitelik kazanan protestoların ardından geldi.
Reuters'ın haberine göre yetkililer, ‘silahlı ayrılıkçıları’ sokak protestolarında çatışma çıkarmakla suçluyor. İnsan hakları grupları ise güvenlik güçlerinin protestoculara ateş açtığını söylüyor.
Resmi medya, İstihbarat ve Ulusal Güvenlik Bakanlığından bir yetkilinin “Mossad ajanları, bu ekipmanı suikast düzenlemek ve isyan çıkarmak için kullanmayı amaçlıyordu” ifadelerine yer verdi. İsmini vermek istemeyen yetkili, ele geçirilen tabanca, el bombası, tüfek ve mühimmattan bir kısmının ülkede patlak veren protestolar sırasında çatışmaları kışkırtmak için kullanıldığını belirtti.
Devlete ait Mehr haber ajansının aktardığına göre söz konusu yetkili, “Siyonist oluşum, seçim döneminde birkaç kez sabotaj operasyonları gerçekleştirmeye çalıştı. Ancak beklenen Mehdi'nin askerleri, terör sabotajını önlemek için doğru zamanda müdahale ederek bölgedeki terör ağına ağır bir darbe vurdu” ifadelerine başvurdu.
İran televizyonu, kendi deyimiyle ülkenin batısındaki bir bölgede bir kamyonetin yanında duran adamların gösterildiği görüntülere yer verdi. Bir diğer görüntülerde ise yüzleri gizlenen ancak Kürtlerin yaşadıkları bölgelerde olduğu gibi bol pantolonlar giydiği anlaşılan iki adamın küçük bir arabanın yanında yer aldığı kaydedildi.
İsrailli yetkililer, konuya ilişkin herhangi bir yorumda bulunmadı.
Söz konusu açıklamanın iki saat ardından Devrim Muhafızları’na bağlı ajansların yayınladığı habere göre, ülkenin kuzeybatı sınırlarını, Kürdistan bölgesini ve Türkiye sınırlarını korumakla görevli Hamza Seyyid eş-Şüheda Üssü’nden yapılan açıklamada silahlı 3 kişiden oluşan bir terör hücresinin etkisiz hale getirildiği, bunlardan ikisinin öldüğü, birinin ise yaralandığı belirtildi.
Belirtilen bölgelerin yakınlığı nedeniyle söz konusu iki açıklamanın çelişip çelişmediği henüz belli değil.
Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı İshak Cihangiri’nin Ahvaz'daki krizle ​​ilgili raporunu dinleyen Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Pazar günü yaptığı açıklamada Huzistan'daki olayların ardında düşman eli olduğunu öne sürmüştü.
Mossad'ın İran güvenlik servislerine sızdığı konusu, geçen Haziran ayında Natanz nükleer tesisinde santrifüjlerin arızalanmasına neden olan patlamanın ardından, cumhurbaşkanlığı seçimlerinde sıcak bir konuydu.
İranlı yetkililer, Tahran'ın batısındaki Kerec’in eteklerinde bir santrifüj fabrikasını hedef alan bir patlamada İsrail'i insansız hava aracının arkasında olmakla suçlamıştı.
Bundan aylar önce ise İran programının askeri ve güvenlik dosyasından sorumlu ve İran Savunma Bakanlığı araştırma birimi sorumlusu Muhsin Fahrizade, Tahran'ın eteklerinde silahlı kişilerce suikasta uğramıştı.
Düzenin Yararını Teşhis Konseyi Sekreteri Muhsin Rızai, cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yürüttüğü kampanya sırasında, güvenlik servislerinin ‘güvenlik kirliliğinden’ temizlenmesi çağrısında bulunmuştu.



Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)
TT

Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)

İran'ın kuzeybatısında pazartesi günü meydana gelen helikopter kazasında Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile birlikte hayatını kaybettiği açıklanan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tahran'ın İsrail ve Batı karşıtı politikalarının ateşli bir savunucusuydu.

Reisi, 60 yaşındaki Abdullahiyan’ı Ağustos 2021'de atadı.

2013'ten 2021'e kadar bu görevi yürüten Muhammed Cevad Zarif'in yerine geçmek gibi zor bir görevi vardı; Zarif, önde gelen aktif bir diplomat, akıcı bir İngilizce konuşan, uluslararası çevrelerde tanınan bir yüz ve İran'ın dış politikasını yöneten deneyimli bir isimdi.

İran devlet televizyonu Emir Abdullahiyan'ı, Tahran tarafından yönetilen ve Lübnan Hizbullah'ı, Filistinli Hamas ile İslami Cihad hareketleri ve Iraklı silahlı gruplar gibi İran'ın ezeli düşmanı İsrail karşıtı grupların yer aldığı "Direniş Ekseni'nden üst düzey bir diplomat" olarak tanıttı.

Emir Abdullahiyan atandığı gün yaptığı açıklamada, bu grupların "İran'ın müttefikleri" olduğunu ve "onları güçlendirmenin hükümetin gündeminde olduğunu" söyledi.

Kapsamlı geziler

Ekim 2023'te İsrail ile Hamas arasında Gazze'de savaşın başlamasından beri bölgeye yaptığı ziyaretleri yoğunlaştırdı. Tahran, İsrail'e karşı Filistin hareketini ve savaşın çıkmasına yol açan 7 Ekim 2023 operasyonuna desteğini gizlemedi, ancak aynı zamanda bu operasyonun içinde yer almadığını da vurguladı.

Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)

Geçtiğimiz nisan ayında, Tahran'ın Yahudi devletini sorumlu tuttuğu ve Şam'daki İran konsolosluk binasını yerle bir eden hava saldırısına karşılık olarak, İran'ın İsrail'e 300'den fazla insansız hava aracı ve füzeyle gerçekleştirdiği benzeri görülmemiş saldırıyı savundu.

İran'ın tepkisinin "meşru savunma ve uluslararası hukuk çerçevesinde" gerçekleştirildiğini söyledi.

Emir Abdullahiyan daha sonra İsrail'in İran'ın orta kesimindeki İsfahan eyaletine bir misilleme amaçlı saldırı düzenlediğine dair haberleri "çocuk oyuncağı" diyerek küçümsedi.

İzolasyonun Azaltılması

Mesleki kariyeri boyunca Devrim Muhafızları ile olan yakın ilişkileriyle tanınan Emir Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu olan Kudüs Gücü'nün komutanı ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan kariyeri boyunca Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu. Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü'nün komutanı olan ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan, üç yıl boyunca İran'ın uluslararası sahnedeki izolasyonunu azaltmak ve ABD yaptırımlarının ülkesinin ekonomisi üzerindeki etkisini azaltmak için çalıştı.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Çin'in himayesindeki bir anlaşma çerçevesinde Mart 2023'te Suudi Arabistan ile uzlaşmaya varılmasına yol açan süreçte kilit bir figür olmasa da İran'ın Arap komşularıyla ilişkilerin geliştirilmesinde rol oynadı.

1964 yılında Tahran'ın doğusundaki Damgan şehrinde doğan Abdullahiyan, 1991 yılında Tahran Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun oldu.

1997-2001 yılları arasında Irak'ta ve 2007-2010 yılları arasında ise Bahreyn'de görev yaptı.

2011'den bu yana Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Bu görevinde, Ali Ekber Salihi (Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın ikinci hükümetinde) ve Zarif (Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin ilk hükümetinde) gibi iki farklı bakanla çalıştı.

Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri) Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri)

Ancak 2016 yılında Zarif onu görevden aldı. Bu hareket muhafazakârlar tarafından, Ruhani ve bakanına yönelik büyük eleştiriler yapılmasına neden oldu.

ISNA'ya göre daha sonra Umman Büyükelçiliği görevini reddetti ve 2021 yılında Dışişleri Bakanlığı'na gelmeden önce, Meclis Başkanı'nın uluslararası işlerden sorumlu özel yardımcısı olarak çalışmaya başladı.

Emir Abdullahiyan, uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerini kısıtlayan 2015 anlaşmasının çökmesinin ardından, Washington'un 2018'de eski Başkan Donald Trump tarafından anlaşmadan çekilmesi sonrasında, İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerin yeniden başlatılması çabalarına dahil oldu.