İran’daki bir insan hakları örgütü: İran ülke dışında bulunan 540 muhalifi öldürdü veya kaçırdı

Gazeteci Ruhullah Zam 2019’da Irak’ta İran istihbarat ajanları tarafından kaçırılarak Tahran’a nakledilmiş ve geçtiğimiz yıl idam edilmişti. (Mizan Haber Ajansı)
Gazeteci Ruhullah Zam 2019’da Irak’ta İran istihbarat ajanları tarafından kaçırılarak Tahran’a nakledilmiş ve geçtiğimiz yıl idam edilmişti. (Mizan Haber Ajansı)
TT

İran’daki bir insan hakları örgütü: İran ülke dışında bulunan 540 muhalifi öldürdü veya kaçırdı

Gazeteci Ruhullah Zam 2019’da Irak’ta İran istihbarat ajanları tarafından kaçırılarak Tahran’a nakledilmiş ve geçtiğimiz yıl idam edilmişti. (Mizan Haber Ajansı)
Gazeteci Ruhullah Zam 2019’da Irak’ta İran istihbarat ajanları tarafından kaçırılarak Tahran’a nakledilmiş ve geçtiğimiz yıl idam edilmişti. (Mizan Haber Ajansı)

İran’daki saygın bir insan hakları örgütü, ülke dışında suikast ve adam kaçırma olaylarına kurban giden 540 İranlının ismini açıkladı.
Yaklaşık 20 yıldır İran’da insan hakları ve demokrasinin pekiştirilmesi noktasında çalışmalar yapan, kar amacı gütmeyen sivil toplum kuruluşu Abdurrahman Boroumand Vakfı, vakfın İran güvenliğine atfedilen infaz ve adam kaçırma olaylarını belgelemek için çalıştığını belirtti.
Abdurrahman Boroumand 1991 yılında Paris’te İran İstihbarat ajanları tarafından suikasta uğrayan muhalif bir politikacıydı. Fransız güvenlik güçleri Boroumand’ın katillerini bulamadı. İran ise söz konusu saldırıyı üstlenmedi.
Kurum, istatistiklerin rejimin tüm kurbanlarını içermediğini belirttiği raporda, “Rejim çalışanları 1979’dan bu yana yurt dışında bulunan mülteci muhaliflere karşı yüzlerce operasyon gerçekleştirdi. Muhaliflerin birçok kez kaçması sebebiyle bu operasyonları defalarca tekrarladı” ifadelerini kullandı.
Rapora göre İran güvenlik güçleri Irak’ın Kürdistan bölgesinde 380 operasyon, Irak’ın geri kalan bölgelerinde 30 operasyon, Pakistan’da 30 operasyon, Türkiye’de 28 operasyon, Fransa’da 13 operasyon ve Afganistan’da 9 operasyon gerçekleştirdi. Operasyonların 20 farklı ülkeyi içerdiği bildirildi.
232706-1146875912.jpeg
İran güvenlik güçlerinin Belucistan muhalifi Abdulmelik Rigi’yi kaçırıp Tahran’a götürmesinin ardından etrafını sardığı sırada görüntüsü. (Mehr Haber Ajansı)
Şarku'l Avsat'ın Independet Arabia kaynaklı haberine göre, İran, söz konusu operasyonların çoğunu gerçekleştirdiği yönündeki iddiaları reddediyor ancak kimisiyle de övünüyor. Rejim, 2019’da Irak’ta muhalif gazeteci Ruhullah Zam ve 2020’de Türkiye’de Ahvazi liderlerinden siyasi aktivist Habib Asyud’un kaçırılması gibi güvenlik güçlerinin başarısı olarak tanımladığı operasyonlarla övündü. İran devlet televizyonu bu iki kişiyi kaçıran kimselerin fotoğraflarını yayınladı. Ruhallah Zam’a ölüm cezası verilirken, Habib Asyun’un akıbeti bilinmiyor.
Ayrıca rejim, 1992’de Almanya’da Mikonos restoranına düzenlenen suikasta karışan Kazım Darabi dahil olmak üzere, yurt dışında çeşitli suikastlara karışan isimleri cezalarını tamamlamalarının ardından ülkeye kabul etti. Söz konusu operasyon İranlı Kürt muhaliflerin dört liderinin ölümüne neden olmuştu.
Öte yandan iki hafta önce ABD savcısı, İran istihbaratının ABD’de yaşayan muhalif gazeteci Masih Alinejad’ı kaçırma isteğini ortaya çıkarmış, ayrıca, gazetecinin Venezuela’ya nakledilmesinden sonra onu İran’a kaçırmayı planlayan İran istihbaratındaki ajanların isimlerini açıklamıştı.
Söz konusu kurumun raporu, mültecilere ev sahipliği yapan bazı ülkeleri yerleşik muhalifleri korumamakla suçladı. Ayrıca bazı hükümetlerin İran’a karşı suçlamalardan kaçınmak için İran istihbaratındaki ajanların söz konusu tutuklama operasyonlarını gerçekleştirdikten sonra topraklarını terk etmelerine izin verdiğini söyledi.
Abdurrahman Boroumand Vakfı, söz konusu eylemleri durdurma noktasında küresel koordinasyon ve ortak bir işbirliği olmadığı takdirde, İran’ın sınırları dışında uyguladığı şiddetin devam edeceği konusunda uyarıda bulundu.



Tahran'da on binlerce kişi Reisi'nin cenaze töreni için toplandı

İranlılar, Tahran'daki Humeyni türbesinde Reisi'nin cenaze törenine katıldı (AFP)
İranlılar, Tahran'daki Humeyni türbesinde Reisi'nin cenaze törenine katıldı (AFP)
TT

Tahran'da on binlerce kişi Reisi'nin cenaze töreni için toplandı

İranlılar, Tahran'daki Humeyni türbesinde Reisi'nin cenaze törenine katıldı (AFP)
İranlılar, Tahran'daki Humeyni türbesinde Reisi'nin cenaze törenine katıldı (AFP)

Devlet televizyonunun haberine göre on binlerce İranlı, pazar günü İran'ın kuzeybatısında meydana gelen helikopter kazasında hayatını kaybeden İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin cenaze töreni için bugün erken saatlerde Tahran'ın merkezinde toplandı.

 İranlı yetkililer, Tahran'daki Humeyni türbesinde düzenlenen cenaze töreni sırasında tabutları düzenliyor (DPA)İranlı yetkililer, Tahran'daki Humeyni türbesinde düzenlenen cenaze töreni sırasında tabutları düzenliyor (DPA)

İran lideri Ali Hamaney, Reisi ve kazada onunla birlikte hayatını kaybeden arkadaşlarının cenaze namazını kıldıracak.

Humeyni Türbesi'ndeki cenaze töreni sırasında Reisi'nin fotoğraflarını taşıyan yas tutanlar, (APA)Humeyni Türbesi'ndeki cenaze töreni sırasında Reisi'nin fotoğraflarını taşıyan yas tutanlar, (APA)

Helikopter, Azerbaycan sınırındaki bir baraj projesinin açılışının ardından Tebriz şehrine giderken pazar günü yoğun sis nedeniyle İran'ın kuzeyindeki bir dağın yamacına düştü.

Başkentte merhum cumhurbaşkanı ve heyet üyelerini onurlandıran dev pankartlar açıldı. Tahran sakinleri telefon mesajlarıyla Reisi'nin cenaze törenine katılmaya çağırıldı. Devlet medyasına göre yabancı devlet adamlarının da katılacağı cenaze töreninin Tahran Üniversitesi'nden başlayıp şehir merkezindeki geniş Azadi Meydanı'na kadar sürmesi planlanıyor.

Meşhed'de cenaze töreni

Merhum cumhurbaşkanı ve beraberindeki heyet üyelerinin cenaze törenleri, Tebriz kenti ve Kum'da siyah giyen on binlerce kişinin katılımıyla salı günü başladı.

 İran'ın Tebriz kentindeki büyük cenaze töreninden (Reuters) İran'ın Tebriz kentindeki büyük cenaze töreninden (Reuters)

Cenazeler Tahran'dan Güney Horasan Eyaletine nakledilecek, ardından ülkenin kuzeydoğusundaki Reisi'nin memleketi Meşhed şehrine götürülecek; perşembe günü ise İmam Rıza Türbesi'nde yapılacak cenaze töreninin ardından toprağa verilecek.

Kalabalık Tebriz'deki ana meydana akın etti (AFP) Kalabalık Tebriz'deki ana meydana akın etti (AFP)

Hamaney beş günlük ulusal yas ilan etti ve 28 Haziran'da Reisi'nin halefinin seçileceği seçimler yapılana kadar Cumhurbaşkanlığı görevi, 68 yaşındaki Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhammed Muhbir'e verdi.

İran nükleer dosyasındaki baş müzakereci ve Emir Abdullahiyan'ın yardımcısı Ali Bagheri, Dışişleri Bakanı vekili olarak atandı.

Tebriz'de düzenlenen cenaze töreninde tabutun üzerinde İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin resmi (Reuters)

Tebriz'de düzenlenen cenaze töreninde tabutun üzerinde İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin resmi (Reuters)

Genelkurmay Başkanı Muhammed Bagheri, helikopter kazasının nasıl meydana geldiğini ortaya çıkarmak için soruşturma emri verdi.