عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Rusya’nın arabuluculuğunun Dera’da sonuç vermesi bekleniyor

Müzakerelerde cenazelerin takası, ateşkes ve mahkumların serbest bırakılması konuları ele alındı

Dera şehrine Temmuz 2018'de düzenlenen bombardımanın arşiv fotoğrafı (AFP)
Dera şehrine Temmuz 2018'de düzenlenen bombardımanın arşiv fotoğrafı (AFP)
TT
TT

Rusya’nın arabuluculuğunun Dera’da sonuç vermesi bekleniyor

Dera şehrine Temmuz 2018'de düzenlenen bombardımanın arşiv fotoğrafı (AFP)
Dera şehrine Temmuz 2018'de düzenlenen bombardımanın arşiv fotoğrafı (AFP)

Suriye’nin güneyinde yer alan Dera ilinde, Rusya’nın himayesinde, Suriye hükümeti temsilcileri ile muhalefet arasında savaşçıların ülkenin kuzeyine kaydırılmasını içerebilecek yeni bir anlaşmaya varılması için dün yapılan ‘zorlu müzakereler’ sırasında bir çocuğun öldürüldüğü ve on bin kişinin yerinden edildiği geçici ateşkese yönelik ihlaller kaydedildi.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) dün, Dera’da hakim olan göreceli sakinliğin rejim güçleri ve 4. Zırhlı Tümeni güçleri tarafından Dera el-Beled’in orta menzilli makineli tüfeklerle hedef alınmasıyla bir kez daha ihlal edildiğini bildirdi. Dera’daki 130 kişinin Suriye'nin kuzeyine sürülmesinin yanı sıra henüz netlik kazanmayan başka maddeler de içeren bir anlaşmaya varıldığına ilişkin bilgiler gelirken, bölgede yeniden sükuneti sağlayacak nihai bir çözüme ulaşmak için müzakerelerin devam ettiğine işaret edildi. Bu arada yerel silahlı kişiler tarafından Dera'nın doğu kırsalında yakalanan rejim güçlerinden 52 esir Rusya destekli 5. Kolordu'nun 8. Tugayı’nın arabuluculuğuyla serbest bırakıldı. Kaynaklar, ‘Rus tarafının Dera'daki mevcut durumdan yerel savaşçıları sorumlu tuttuğunu’ belirttiler. SOHR, Cumartesi sabahı Dera’nın kuzeydoğu kırsalındaki Nemr-Hirbe el-Gazali yolu üzerinde Hırbet el-Gazali’deki fırına giden bir çocuğun Suriye Hava Kuvvetleri İstihbaratı’na ait bir kontrol noktasının üyeleri tarafından vurularak öldürüldüğünü ve bir adamın yaralandığını belgeledi.
Rusya’nın himayesinde bir anlaşmaya varılması beklentisi ve Pazartesi günü devam edecek olan ateşkes müzakerelerine ilişkin bilgiler gelirken Dera’da devam eden göreceli sakinlik çerçevesinde geçtiğimiz saatlerde, Dera’nın batı kırsalındaki Uzlaşı Merkezi (Deralı Merkez Komitesi) ile rejim güçlerinin temsilcileri arasında fikir alışverişi yapılan bir toplantı gerçekleşti. Toplantı sonucunda eski bir grup lideri de dahil olmak üzere dört yerel savaşçının cesetleri, çatışmalar sırasında ölen 4. Zırhlı Tümen subayının cesedi ile takas edildi.
SOHR, Dera el-Beled, es-Sed ve Dera kentindeki kamptan binlerce vatandaşın, daha güvenli yerler aramak ve rejim güçlerinin düzenlediği saldırılardan kaçtıklarını bildirdi. SOHR, yerlerinden edilenlerin çoğunun, bölgeler arasında hareket etmenin zorluğu ve rejim güçlerinin kasaba ve köyleri kuşatma altına alması nedeniyle Dera el-Mahatta’nın mahallelerine kaçtıklarını kaydetti.
SOHR, şehrin iki yakasını birbirine bağlayan Saraya Askeri Kontrol Noktası’ndan geçmeyi başaran yerinden edilmiş insan sayısının 10 bini aştığını tahmin ediyor.
Dera’da tam bir güvenlik gerilimi yaşanırken Rusya'nın himayesinde barışçıl bir çözüm formülüne ulaşılacağına ilişkin bilgiler arasında, Havran’da rejim güçleri ile Merkez Komitesi arasındaki müzakereler gerçekleşti. Müzakerelerle eş zamanlı olarak şehrinin kontrol noktalarına rejim güçleri tarafından askeri takviyeler yapıldı. Dera kırsalındaki eş-Şahm ve el-Cabiye kontrol noktalarına tanklar da dahil olmak üzere ağır silahlar getirildi.
Dera kırsalının Tel Mahs bölgesinde konuşlu rejim güçleri, Casim kentinde ağır makineli tüfeklerle sivillerin evlerini hedef aldılar. Aynı şekilde Dera'nın batısındaki Muzeyrib beldesinin doğusunda bulunan er-Rai Vakfı Kontrol Noktası ile beldeyi çevreleyen çiftlikler de ağır makineli tüfeklerle hedef alındı. SOHR’un aktardığı bilgilere göre Dera'nın batı kırsalındaki Tafas kentinin batısındaki Tel es-Saman yakınlarına bir top mermisi düştü. Eş-Şacara beldesinde ise Dera'daki muhalif grupların eski bir liderine bağlı silahlı bir grubun üyeleri tarafından sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
Dera’daki merkez komitelerinden bir kaynak, geçtiğimiz Cuma günü yaklaşık üç yıl önce yapılan anlaşmaya arabuluculuk eden Rusya'nın tutumunu eleştirerek, Dera el-Beled şehrinin sakinlerinin, yerlerinden edilmeyi reddettiklerini belirtti.
Kimliğinin gizli kalması şartıyla Alman Haber Ajansı’na (DPA) konuşan kaynak, “Yerinden edilme fikrini tamamen reddediyoruz. Hükümet güçlerinin birkaç gün önce 15 kişinin Suriye'nin kuzeyine göç etmesi talebini de reddettik. Suriye hükümet güçleri, Dera el-Beled’in mahallelerine askeri operasyon başlatmak veya Dera’nın batı ve doğu kırsalındaki tüm şehirleri ve beldeleri hedef alan ve derhal durdurulmasını talep ettiğimiz top ve füze atışlarıyla bölgeyi yok etmek için bir takım bahaneler üretiyor ve yerine getirmesi imkansız taleplerde bulunuyor.
2018 yılının ortalarında bazı bölgelerin muhalif grupların kontrolü altında kalması şartıyla bir anlaşma imzalanması çağrısında bulunan Rus güçlerinin şimdiki tutumunu eleştiren kaynak, “Rus güçlerinde zayıf olduğu açık. Ancak biz vatandaşlarımıza, özellikle de 8. Tugay güçlerine güveniyoruz” ifadelerini kullandı. Dera el-Beled’in önde gelen bir aşiret büyüğü, birkaç gün önce internette yayınlanan bir açıklamayla, Dera el-Beled’den 15 kişinin yerinden edilmesi çağrısında bulunan Suriye hükümetine ‘Dera el-Beled sakinlerini Suriye’nın kuzeyine sürülürken binecekleri otobüslerin güvenliğini sağlama’ çağrısında bulundu.
Askeri operasyonların Perşembe akşamı durdurulduğu Dera ve Dera el-Beled’deki merkez komitelerinin ve önde gelenlerinin, Suriye hükümet güçlerinin taleplerine Cumartesi gününe kadar yanıt vermesi bekleniyor.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Beyt Cin operasyonu... İsrail'in gerilimi artıran adımları, Şam'ın işgal altındaki toprakları terk etmeyi reddetmesiyle bağlantılı mı?

İsrail'in Beyt Cin operasyonunda hayatını kaybedenlerden birinin cenazesi dün toprağa verildi. (EPA)
İsrail'in Beyt Cin operasyonunda hayatını kaybedenlerden birinin cenazesi dün toprağa verildi. (EPA)
TT
TT

Beyt Cin operasyonu... İsrail'in gerilimi artıran adımları, Şam'ın işgal altındaki toprakları terk etmeyi reddetmesiyle bağlantılı mı?

İsrail'in Beyt Cin operasyonunda hayatını kaybedenlerden birinin cenazesi dün toprağa verildi. (EPA)
İsrail'in Beyt Cin operasyonunda hayatını kaybedenlerden birinin cenazesi dün toprağa verildi. (EPA)

İsrail, güçlerinin son saatlerde Suriye'nin Beyt Cin kasabasına düzenlediği saldırının terör örgütlerini hedef alan bir güvenlik operasyonu olduğunu savunurken, analistler bu saldırının ardındaki asıl nedenin Şam ile Tel Aviv arasındaki son müzakere turunun başarısız olmasından kaynaklandığını belirtti. Analistlere göre İsrail, ‘güç yoluyla barış’ ilkesi doğrultusunda Suriye topraklarını ilhak etme iradesini dayatmaya çalışıyor.

Söz konusu analistlerin aktardığına göre İsrailli müzakereciler, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera hükümetine iki seçenek sundu: Ya Şam, 1967’den bu yana İsrail işgali altında bulunan Golan topraklarından vazgeçecek ve tam kapsamlı bir barış anlaşması yapılacak; ya da İsrail’in kuzeyde Şeyh Dağı’ndan (Hermon Dağı) güneye sınır hattına kadar Suriye topraklarının derinliklerinde yer alan on noktayı işgal altında tutmasına imkân tanıyan aşamalı bir mutabakat anlaşması imzalanacak.

Anlaşmazlığın özünü ise İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, son açıklamalarıyla ortaya koydu. Katz, parlamentonun Dışişleri ve Güvenlik Komitesi’nin kapalı oturumunda yaptığı değerlendirmede, Suriye ile ‘bir barış eğiliminin’ bulunmadığını söyledi. Katz, “Suriye, İsrail’in Golan’dan çekilmesini talep ediyor. Bu imkânsız” ifadelerini kullandı.

Katz ayrıca, İsrail ordusunun Suriye içlerinde operasyon yürütmeye devam etmesi için gerekçeler sundu. Suriye sınırları içinde ‘Golan kasabalarını işgal etmeyi ve buraları İsrail yerleşimlerine saldırı düzenlemek için bir çıkış noktası olarak kullanmayı düşünen güçler bulunduğunu’ ileri sürdü.

Bu güçler arasında Husiler, İran’a bağlı milisler, DEAŞ, Hamas ve başka İslami grupların olduğunu söyleyen Katz, bunların hepsini ‘kuzey İsrail'e karadan yapılacak bir işgal’ için tehdit olarak değerlendirdi.

Söz konusu açıklamalar, Tel Aviv’de bile tepki çekti. Şarku’l Avsat’ın Yediot Aharonot gazetesinden aktardığına göre “İsrail daha önce Yemen’deki Husilerin Suriye topraklarından İsrail’e karşı faaliyet yürüttüğünden” hiç söz etmedi. Gazeteye göre Husilerin, Gazze’nin yok edilmesine yol açan savaş nedeniyle son iki yılda İsrail’e füze ve insansız hava aracı (İHA) fırlatmış olmalarına karşın, Suriye’de faaliyet gösterdiklerine dair herhangi bir bilgi de bulunmuyor.

İsrail askerlerinin Beyt Cin'den çekilmeleri sırasında imha ettikleri bir askeri araç (AFP)İsrail askerlerinin Beyt Cin'den çekilmeleri sırasında imha ettikleri bir askeri araç (AFP)

Katz, Suriye’deki Dürzi meselesinin ‘İsrailli yetkilileri endişelendiren bir konu’ olduğunu söyledi. Katz, ‘İsrail ordusunun hazır bir planı bulunduğunu, Dürzi Dağı’na (Güney Suriye) yönelik saldırıların yinelenmesi halinde yeniden müdahalede bulunacaklarını ve buna sınırın kapatılmasının da dahil olacağını’ belirterek tehdit etti.

Aynı dönemde İsrail ordusu, Beşşar Esed rejiminin devrilmesinden bu yana Suriye’nin iç kesimlerinde işgal ettiği ve 450 kilometrekareyi bulan geniş bölgede varlığını güçlendirdi. İsrail ayrıca Şeyh Dağı’nın tüm zirvelerini kontrol altına aldı ve burada 10 büyük askeri üs kurdu. Rejimin yaklaşık bir yıl önce devrilmesinin hemen ardından İsrail hava kuvvetleri, Suriye’nin havaalanları ve askeri üslerine kapsamlı saldırı düzenleyerek ülkenin hava savunma kapasitesinin yüzde 85’ini imha etmişti. Ardından İsrail, Deyrizor’dan Humus’a, Halep’ten Dera’ya kadar Suriye’nin farklı noktalarına hava saldırıları düzenlemeyi sürdürdü ve ‘terör şüphelisi’ olarak nitelediği kişileri yakalamak için çeşitli bölgelerde operasyonlar gerçekleştirdi. İsrail ordusu, Dürzileri koruma iddiasıyla Suriye’nin güneyindeki iç çatışmalara da müdahil oldu ve çoğunlukla Dürzilerin yaşadığı Süveyda’ya Golan’dan uzanan bir İsrail koridoru açılmasını talep etti.

İsrail, Suriye’nin güneyini iki bölgeye ayırdı. İlk bölge, sınır boyunca 5 ila 7 kilometre derinliğinde bir güvenlik kuşağıydı ve buraya herhangi bir silahlı unsurun girmesi yasaktı. İkinci bölge ise Şam’dan Dera’ya uzanan ve Suriye ordusunun ağır araç sokamadığı silahtan arındırılmış bir alandan oluşuyordu. Bu sınır bölgelerinde İsrail, iki ülkenin üst düzey müzakere heyetlerinin ABD, Türkiye ve Azerbaycan gibi arabulucuların gözetiminde farklı başkentlerde toplandığı bir dönemde dahi zaman zaman saldırılar düzenledi.

İsrail askerlerinin Suriye'nin Beyt Cin kasabasında bombaladığı bir evde meydana gelen yıkım (Suriye Sivil Savunma Müdürlüğü – AP)İsrail askerlerinin Suriye'nin Beyt Cin kasabasında bombaladığı bir evde meydana gelen yıkım (Suriye Sivil Savunma Müdürlüğü – AP)

Analistler, İsrail’in son saldırılarının müzakere sürecinin bir parçası olduğunu ve Şam’a taviz kabul ettirmek için baskı aracı olarak kullanıldığını ifade etti.

Son haftalarda İsrail, ordunun komando birlikleri olarak bilinen 55. Tugay’ı Gazze Şeridi’ndeki Han Yunus bölgesinden çekerek Suriye’ye konuşlandırdı. Bu birliklerin, Gazze’de ve Lübnan’ın Bint Cubeyl kasabasında yürüttüğüne benzer operasyonlar gerçekleştirmesi planlandı. Dün şafak vakti, geniş bir güçle Şam kırsalındaki Beyt Cin kasabasına giren birlikler, İsrail’e karşı saldırı hazırlığında oldukları iddia edilen üç kişiyi gözaltına almak için operasyon düzenledi. Evlerinde yatakta yakalanan üç kişi gözaltına alındı. Birlikler bölgeden çekilmeye hazırlanırken açılan ateş sonucu paniğe kapıldı; bir zırhlı personel taşıyıcı çamura saplandı ve İsrail gücü geri çekilerek geride tank işlevi gören ağır donanımlı bir Hummer aracını bırakmak zorunda kaldı. Araç, silahlı kişilerin eline geçmesinin önlenmesi için havadan imha edildi.

İsrail ordusu, olayda altı asker ve subayın yaralandığını; ikisinin durumunun ağır olduğunu açıkladı. Suriye tarafı ise 13 sivilin yaşamını yitirdiğini bildirdi ve saldırıların yalnızca sivilleri hedef aldığını savundu. İsrail ordusu, operasyonun tamamlandığını, aranan kişilerin gözaltına alındığını ve ‘çok sayıda terör unsurunun etkisiz hâle getirildiğini’ duyurdu. Ayrıca bölgede kuvvetlerin konuşlu olduğunu ve İsrail’e yönelik her türlü tehdide karşı harekete geçileceğini belirtti. İsrailli yetkililer yakalanan kişilerin ‘İslamcı bir gruba mensup militanlar’ olduğunu iddia etse de yerel kaynaklar, gözaltına alınanların herhangi bir örgütsel bağlantısının bilinmediğini, çiftçilik ve hayvancılıkla geçinen siviller olduğunu söyledi.

Olayın ardından İsrail misilleme saldırılarına başladı. Kuneytra’da işgal güçleri, kentin doğusundaki Tel Ahmer bölgesini topçu ateşiyle vurdu. Ayrıca Kuneytra’nın kuzey kırsalında, Um Batna kavşağı çevresine doğru ilerleyerek üç askeri araçla bölgeye sızdı. İsrail, Beyt Cin’de askerlerinin yaralanmasına karşılık vermek üzere elinde ‘hedef bankası’ bulunduğunu açıkladı.

ARAP DÜNYASI

Patrik Bişara, Hizbullah'ın İran'dan ayrılmasını istiyor

Maruni Patriği Bişara er-Rahi
Maruni Patriği Bişara er-Rahi
TT
TT

Patrik Bişara, Hizbullah'ın İran'dan ayrılmasını istiyor

Maruni Patriği Bişara er-Rahi
Maruni Patriği Bişara er-Rahi

Maruni Patriği Bişara er-Rahi, Hizbullah'ın silahsızlandırılmasının "vatanımızdaki kardeşlerimiz" olan Şiilere yönelik bir saldırı olmadığını belirterek, grubu İran'dan kurtulmaya çağırdı.

Şarku'l Avsat'a verdiği röportajda er-Rahi, "Parti, silah tekeli konusunda nihai bir karar verildiğinin farkında. Bu nedenle silahlarını Lübnan ordusuna teslim etmeli ve diğer tüm Lübnan partileri gibi siyasi bir parti olarak yaşamalıdır" ifadelerini kullandı.

İsrail ise 1701 sayılı Karar'a uymadığı gibi, ateşkese de uymamış, sanki Lübnan'ı bir eyaletiymiş gibi her gün vuruyor, bombalıyor, yer yer hedef alıyor. Lübnan, taş yığınına dönüşecek.

Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım ise buna karşılık, "İsrail'in istediği gibi silahsızlanmayı isteyen herkes, İsrail'in çıkarlarına hizmet ediyor ve hedeflerine ulaşmasına yardım ediyor demektir" dedi. Kasım, partinin, komutan Heysem el-Tabtabai suikastına misillemede bulunacağını belirterek, "Bu, apaçık bir saldırganlık ve iğrenç bir suçtur ve karşılık verme hakkımız var. Bu karşılığın zamanlamasını biz belirleyeceğiz" dedi. Kasım, partiye sızan ajanların varlığını kabul ederek, "Düşünmemiz ve ders çıkarmamız gereken hatalar var" ifadesini kullandı.

ARAP DÜNYASI

İsrail, kanlı bir operasyonla Suriye'ye baskı yapıyor

"Saldırganlığı Önleme" Harekatı'nın başlamasının yıldönümü nedeniyle dün Şam'da büyük bir gösteri düzenlendi (Reuters).
"Saldırganlığı Önleme" Harekatı'nın başlamasının yıldönümü nedeniyle dün Şam'da büyük bir gösteri düzenlendi (Reuters).
TT
TT

İsrail, kanlı bir operasyonla Suriye'ye baskı yapıyor

"Saldırganlığı Önleme" Harekatı'nın başlamasının yıldönümü nedeniyle dün Şam'da büyük bir gösteri düzenlendi (Reuters).
"Saldırganlığı Önleme" Harekatı'nın başlamasının yıldönümü nedeniyle dün Şam'da büyük bir gösteri düzenlendi (Reuters).

İsrail, Suriye'nin güneyindeki ihlallerle Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara hükümetine baskı yapmaya devam ediyor. Sonuncusu dün şafak vakti Şam kırsalında kanlı bir baskın düzenlenmesiydi. Bu baskın, eş-Şara'nın Beşşar Esed rejiminin devrilmesiyle sonuçlanan " saldırganlığı caydırma" operasyonunun birinci yıl dönümünü kutlamak için başkentte ve diğer şehirlerde düzenlediği gösterilerden önce gerçekleşti.

İsrail komandoları, İsrail'in "terörist" olarak tanımladığı ve kendilerine saldırı planladıklarından şüphelenilen üç kişiyi tutuklamak için Beyt Cin kasabasına baskın düzenledi. Şüphelileri yakalayıp kasabadan ayrılmaya başlayan İsrailli komandolar, ateş altına alındı. Panikleyen askerler, büyük bir askeri Hummer cipini terk ederek kaçtı. Cipin daha sonra militanların eline geçmesini önlemek için havadan imha edildiği bildirildi.

İsrail ordusu, olayda 6 asker ve subayının yaralandığını duyururken, Suriye yetkilileri "tam teşekküllü bir savaş suçu" olarak nitelendirdikleri olayda 13 sivilin hayatını kaybettiğini bildirdi.

İsrail'in müdahalesi Arap ve uluslararası alanda yaygın bir kınamayla karşılandı. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Riyad'ın İsrail'in Suriye topraklarına yönelik tüm ihlallerini tamamen reddettiği teyit edildi ve Krallığın, başta Güvenlik Konseyi daimi üyeleri olmak üzere uluslararası toplumdan, İsrail'in Suriye egemenliğine yönelik tekrarlanan ihlallerini ele alması talebi yinelendi.