Libya Meclis Başkanı karargahına yapılan saldırının ardındaki belirsizlik devam ediyor

Ülke tarihindeki ilk cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin yasanın görüşülmesi için toplanıldı.

Libya Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih, kendisine yönelik saldırı haberlerinin ardından bir üniversiteden gelen heyeti kabul etti. (Libya Temsilciler Meclisi)
Libya Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih, kendisine yönelik saldırı haberlerinin ardından bir üniversiteden gelen heyeti kabul etti. (Libya Temsilciler Meclisi)
TT

Libya Meclis Başkanı karargahına yapılan saldırının ardındaki belirsizlik devam ediyor

Libya Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih, kendisine yönelik saldırı haberlerinin ardından bir üniversiteden gelen heyeti kabul etti. (Libya Temsilciler Meclisi)
Libya Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih, kendisine yönelik saldırı haberlerinin ardından bir üniversiteden gelen heyeti kabul etti. (Libya Temsilciler Meclisi)

Libya Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih’in ülkenin doğusundaki el-Kubba kasabasındaki ikametgahı dün, Temsilciler Meclisi’nin bugün planlanan toplantısı öncesinde silahlı kişilerin ani saldırısına uğradı. Söz konusu saldırıyla eş zamanlı olarak Birleşmiş Milletler (BM) misyonu tarafından desteklenen siyasi diyalog forumu komitesinin, yaklaşan seçimler için anayasal temeli yeniden tartışmaya başlamasıylabir meclis komitesi ülke tarihinde ilk kez doğrudan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılmasına izin veren yasanın hazırlıklarını tamamladı.
Bugün düzenlenen meclis oturumundan birkaç saat önce silahlı kişiler doğudaki Tobruk şehrinde, el-Kubba kasabasında başkanlık muhafızlarının karargahına saldırdı. Video görüntüleri, grubun karargahı ele geçirdiğini gösterdi. Ancak resmi olmayan kaynaklar, Salih'in korumalarının saldırıya karşılık verdiğini ve saldırganlarla çatıştığını aktardılar.
Meclis Başkanlığı Ofisi saldırı hakkında açıklama yapmazken olaydan birkaç saat sonra Salih’in Derne Üniversitesi’nden bir heyet ile el-Kubba’daki ofisinde ‘üniversiteyle ilgili konuları ve çalışmalarını engelleyen sorunları’ görüşmek üzere bir toplantı düzenlediğini bildirdi. Toplantının fotoğraflarını yayınladı.
Temsilciler Meclisi Sözcüsü Abdullah Belihak, Seçim Mevzuatı Hazırlama Komitesi üyesi Salah es-Sahbi’den alıntı yaptığı açıklamasında “Komite, Yüksek Seçim Komisyonu başkanı BM misyonu ile Libya tarihinde ‘cumhurbaşkanını ilk kez doğrudan halktan seçme’ eyleminin ve bir sonraki Temsilciler Meclisi seçim yasasının ayrıntılarını tartışmayı sonlandırdı” dedi.
Belihak, geçen cumartesi akşamı yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Bu yasaya dayanarak ve Temsilciler Meclisi tarafından onaylanması sonrasında 24 Aralık’ta doğrudan halk tarafından cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılacak.  Temsilciler Meclisi doğrudan halk tarafından belirlenecek. Böylece Libya vatandaşları, ülkeyi kimin yöneteceğini ve kimin başkanlık edeceğini belirleyecek. Bu, devletin kalıcı bir aşamaya geçişinin önünü açacak.”
Komitenin barışçıl demokratik yolu güçlendirme amacıyla yasa maddelerini tartışmak ve onaylamak için çalışmalarının sonuçlarını Temsilciler Meclisi’ne sunması bekleniyor.
Meclis, devlet genel bütçesine ilişkin yasa tasarısını oylamak, cumhurbaşkanlığı seçim yasası ve milletvekili seçim yasasını çıkarmak, seçim bölgelerinin dağılımını onaylamak ve Genel İstihbarat Teşkilatı başkanı olarak Başkanlık Konseyi adaylığını onaylamak üzere bugün Tobruk kentindeki genel merkezinde toplanacak. Meclis Sözcüsü’nün yaptığı açıklamada kamu yararının gerektirdiği durum ve ülkenin içinden geçtiği koşullar göz önüne alındığında bu yetkilerin ve sorumluluğun tamamlanmasının hedeflendiği belirtildi.
BM heyeti, Libya Siyasi Diyalog Forumu’ndan doğan Uzlaşma Komitesi üyelerinin geçen cumartesi günkü üçüncü sanal toplantısında, yaklaşan seçimlerin yapılması için anayasal temele ilişkin olarak sunduğu dört öneriyi ele aldıklarını açıklamıştı.
BM misyonunun açıklamasına göre üyeler, Hukuk Komitesi tarafından sunulan mevcut taslağa ilişkin anlaşmazlıkları ele alma yollarını tartıştı. Görüşmelerin bir veya daha fazla önerinin ortaya konabilmesi, önerilerin değerlendirilmesi ve karara bağlanması amacıyla diyalog forumunun genel kuruluna sunulabilmesi için bugün devam edeceği bildirildi. Heyet, kabulü gecikmiş olan anayasal temel üzerinde anlaşmaya varmada zaman unsurunun önemine de dikkat çekti.
Aynı şekilde Başkanlık Konseyi’ndeki seçim yetkilisi, Seçim Komisyonu Başkanı İmad es-Sayeh ile , 1 Ağustos’ta bir araya geldi. Görüşmede cumhurbaşkanlığı seçimlerini zamanında yapma konusundaki isteğini vurguladı. Sayeh de komisyonun seçim sürecini tamamlanıncaya kadar takip etmek için Başkanlık Konseyi ile iş birliği yapmaya hazır olduğunu vurguladı.
Diğer yandan Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi’nin geçen cumartesi günü Trablus’ta, Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ile iki yardımcısının katılımıyla gerçekleştirdiği sürpriz toplantıya ‘güvenlik meselesi ve koronavirüs pandemisiyle mücadele’ damga vurdu. Hükümet bildirisinde toplantıda özellikle sağlık ve güvenlik düzeylerinde ülkedeki son gelişmelerin ele alındığı belirtildi. Ayrıca ‘geçmiş dönemde bazı güvenlik ihlallerine tanık olan bazı bölgelerdeki güvenlik durumu, güvenliğin sağlanması için ilgili kurumlar arasında koordinasyonun sürdürülmesi ve tüm bu kurumların kamu güvenliğinin sağlanmasında görevlerini yerine getirmeleri’ meselesi ele alındı.
Birlik hükümetinde İçişleri Bakanı Halid Mazen, Avrupa Birliği (AB) heyeti ile yaptığı görüşmede, seçim meselesi, anlaşmazlıkların çözümü, Seçim Komisyonu ile koordinasyon, doğu ve batı bölgelerini birbirine bağlayan yolun açılması konularındaki gelişmelerin masaya yatırıldığını aktardı.
Başkanlık Konseyi Sözcüsü Necva Vehibe, Menfi’nin bazı üst düzey pozisyonlarda değişiklik yapma ve yurt dışına bir dizi büyükelçi atama niyetine ilişkin haberler hakkında sessiz kaldı. Vehibe, Dibeybe hükümetinden de ‘elektrik krizini çözmesini, bu durumdan sorumlu devlet şirketinin görevlerini yerine getirememesi nedeniyle yönetim kurulunun görevden alınmasını ve değiştirilmesini’ talep etti.
Dibeybe, 1 Ağustos akşamı Libya’nın tüm şehirlerinden sivil toplum kuruluşlarının temsilcileriyle düzenlenen bir diyalog forumuna katıldı. Vatandaşlar ile çeşitli devlet kurumları arasındaki role ve sivil toplumun hizmet sağlamadaki tamamlayıcı etkisine dikkat çekti.



Hamas yanlısı bir araştırmacının özür tweeti, destekçileri arasında öfkeye yol açtı

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini arayan İzzeddin el-Kassam Tugayları savaşçılarının yanında duran Filistinli bir çocuk, 1 Aralık 2025 (EPA)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini arayan İzzeddin el-Kassam Tugayları savaşçılarının yanında duran Filistinli bir çocuk, 1 Aralık 2025 (EPA)
TT

Hamas yanlısı bir araştırmacının özür tweeti, destekçileri arasında öfkeye yol açtı

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini arayan İzzeddin el-Kassam Tugayları savaşçılarının yanında duran Filistinli bir çocuk, 1 Aralık 2025 (EPA)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini arayan İzzeddin el-Kassam Tugayları savaşçılarının yanında duran Filistinli bir çocuk, 1 Aralık 2025 (EPA)

Hamas yanlısı Filistinli bir araştırmacının, hareketin siyasi büro üyelerinden birinden kamuoyu önünde özür dilemesi, özellikle bu özrün söz konusu üyenin siyasi bir açıklamasına yöneltilen eleştirinin ardından gelmesi nedeniyle Hamas destekçileri arasında tepkiye yol açtı.

Katar’da yaşayan ve Hamas’a desteğiyle bilinen Filistinli siyasi araştırmacı Mahmud Hamid el-İle, salı akşamı X platformunda, hareketin yine Katar’da bulunan siyasi büro üyesi Muhammed Nazzal’dan özür diledi. El-İle, özrünü bir ay önce aynı platformda Nazzal’ın Hamas’ın silahları ve Gazze Şeridi’ndeki geleceğine ilişkin açıklamalarının ardından paylaştığı bir mesajda yer verdiği ifade nedeniyle yaptı.

Krizin kökeni, geçen yıl ekim ayında Reuters’ın yayımladığı bir habere dayanıyor. Haberde, Nazzal’a Hamas’ın Gazze Şeridi’nde silah bırakıp bırakmayacağı sorulduğunda verdiği yanıt aktarılmıştı. Nazzal, “Evet ya da hayır diyemem” ifadesini kullanmış, ardından “Silah meselesi genel bir ulusal konudur ve yalnızca Hamas’la ilgili değildir. Sahada silahlı gücü olan başka gruplar da var” demişti.

Bu açıklamalar Hamas içinde geniş çapta tepki çekti. Tepki gösterenler arasında, sözlerin muğlaklığı nedeniyle eleştiriler yönelten araştırmacı Mahmud el-İle de vardı. El-İle, açıklamaların hem siyasi büro üyesi tarafından yapılmış olmasına hem de hareketin farklı kademelerindeki, özellikle Gazze’de yaşayan veya aslen Gazze kökenli olan diğer yöneticilerin tutumlarıyla çelişmesine dikkat çekmişti.

Nazzal’ın sözlerine yönelik itirazların büyümesi üzerine Hamas bir açıklama yayımlayarak beyanların ‘bağlamından koparıldığını’ bildirdi.

Paylaşımına gelen tepkilerin ardından birkaç gün sonra eleştirisini silmek zorunda kalan el-İle, krizin bu noktada sona erdiğini düşünüyordu.

Özrün sebebi neydi?

Ancak özrün yayımlanması, bunun nedenine ilişkin yeni soru işaretleri doğurdu. Daha sonra X platformundaki bazı Hamas yanlısı kullanıcıların paylaşımlarına ve Katar’daki hareket kaynaklarının Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamalara göre, olayın arka planında Muhammed Nazzal’ın attığı adım bulunuyor. Buna göre Nazzal, uzun yıllardır ikamet ettiği Doha’da Katar resmi makamlarına Mahmud el-İle hakkında şikâyette bulunarak, kendisine hakarette bulunduğu ve manevi zarar verdiği iddiasını gündeme getirdi.

ghy
Katar'ın başkenti Doha'da İsrail’in hava saldırısı düzenlediği bina (Reuters)

Kaynaklardan birine göre, pek çok kişi, aralarında bazı üst düzey yöneticiler de olmak üzere, arabuluculuk yaparak anlaşmazlığı çözmeye çalıştı, ancak Nazzal, kendisine yönelik ifadeler nedeniyle X platformu üzerinden kamuoyuna açık bir özür yayınlanmasında ısrar etti. Bu şart yerine getirilince, Nazzal’ın başka bir talepte bulunmaması ve anlaşmazlığın kapanması üzerinde uzlaşıldı. Buna rağmen Nazzal’ın ‘maddi tazminat talebinde ısrar ettiği’ ifade edildi.

Hareketle ilişkili başka kaynaklar ise ‘Mahmud el-İle’nin özrünün krizi çözmek için yalnızca ilk adım olduğunu, sürece müdahil olan bazı kişilerin Nazzal’ın öfkesini yatıştırmak ve onu şikâyeti geri çekmeye ikna etmek amacıyla el-İle’yi bu yöne yönlendirdiğini’ aktardı.

Aktivistler arasında öfke

Hamas’ın içinden ve dışından birçok isim özür meselesine tepki gösterdi. Tepki verenler arasında Filistinli gazeteci Muna Havva da vardı. Havva, sosyal medya hesabında, “Filistin’deki özgürlük hareketlerinin tarihinde, ne yaşanırsa yaşansın, bir liderin kendi mensuplarından birini üçüncü bir tarafa ya da başka bir otoriteye şikâyet ettiği tek bir örnek dahi yoktur. Bu davranış ne ulusal örgütlerin ahlakıyla ne de kabile geleneklerinde kabul gören en basit sığınma kurallarıyla bağdaşır. Utanç verici, acı verici, üzücü” diye yazdı.

Havva bir başka paylaşımında ise şu ifadeleri kullandı: “İsrail’in bugünkü genişlemesi kadar tehlikeli bir dönem görülmedi; tarih de Gazze’de halkımızın yaşadığı kadar vahim bir katliama tanıklık etmedi. Bu felaketin ortasında, halkımızın önde gelen isimlerinden biri, bir gencin attığı bir tweet yüzünden onu başka bir devlete şikâyet ediyor; geçimini ve güvenliğini riske atıyor. ‘Direniş’in liderleri halkımızdan ateş altında direnmelerini isterken, tek bir eleştiri cümlesine dahi tahammül edemiyor.”

Ayrıca Hamas gibi gruplara verdiği destekle bilinen aktivist Cemil Mikdad da konuya ilişkin paylaşım yaptı. Mikdad, “Hamas’tan bir yönetici, Katar’da yaşayan bir Filistinliyi, hakkında Katar mahkemelerinde dava açtıktan sonra uzun bir özür metni yayımlamaya zorladı; üstelik yalnızca kendisini eleştirdiği bir önceki paylaşım yüzünden!” ifadesini kullandı. Mikdad sözlerini şöyle sürdürdü: “Harika gerçekten… Nereye geldik? Halk olarak eleştirme hakkına sahip olduğumuz ve bizi dinlemekle yükümlü olan liderlerimiz, şimdi Arap mahkemelerini bize karşı bir güç olarak kullanıyor. Bu da ne demek oluyor? Siz ne hale geldiniz böyle, cahiller?!”

Hamas’ın silahlı yapısının geleceği, hareketin üst düzey isimlerinin açıklamalarında uzun süredir farklılık gösteren bir başlık olarak öne çıkıyor. Hamas’ın yurt dışı sorumlusu Halid Meşal, geçtiğimiz cumartesi günü İstanbul’da düzenlenen bir panelde, “Hamas’ın ancak bir Filistin devleti kurulması hâlinde silah bırakabileceğini” söyledi.

Buna karşın, Meşal’in açıklamasından yalnızca bir gün sonra, Hamas yetkilisi Basim Naim AP’ye yaptığı değerlendirmede, hareketin kapsamlı bir güvenlik ve siyasi düzenlemenin parçası olmak kaydıyla ‘silahların depolanması ya da dondurulması gibi seçeneklerin görüşülmesine açık olduğunu’ belirtti.

Hamas’ın siyasi büro üyelerinden Husam Bedran ise salı günü yaptığı açıklamada, sürecin ikinci aşamaya geçmesinin ‘İsrail’in ihlalleri durdurmasına’ bağlı olduğunu ifade etti. Öte yandan Hamas’ın birçok lideri ve sözcüsü, aralarında Halil el-Hayye ve Hazım Kasım’ın da bulunduğu isimler, hareketin ikinci aşamaya geçmeye ‘hazır olduğunu’ vurgulayan açıklamalarını sürdürdü.


Amerika Birleşik Devletleri'nin Gazze'de yakın zamanda ikinci aşamanın yaşanacağına dair beklentileri

Filistinliler, dün Gazze şehrinde fırtınanın ardından sular altında kalan caddeden geçmek için bir aracın çektiği el arabasına biniyorlar (AP)
Filistinliler, dün Gazze şehrinde fırtınanın ardından sular altında kalan caddeden geçmek için bir aracın çektiği el arabasına biniyorlar (AP)
TT

Amerika Birleşik Devletleri'nin Gazze'de yakın zamanda ikinci aşamanın yaşanacağına dair beklentileri

Filistinliler, dün Gazze şehrinde fırtınanın ardından sular altında kalan caddeden geçmek için bir aracın çektiği el arabasına biniyorlar (AP)
Filistinliler, dün Gazze şehrinde fırtınanın ardından sular altında kalan caddeden geçmek için bir aracın çektiği el arabasına biniyorlar (AP)

ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz dün Kudüs'te yaptığı açıklamada, Başkan Donald Trump'ın Gazze barış planının ikinci aşamasına ilişkin gelişmeler hakkında "yakında" duyurular beklediğini belirterek, Washington'un Hamas'ın yeniden yapılanmasına izin vermeyeceğini vurguladı.

Waltz, planın ana bileşenlerinin, hizmetleri yönetecek teknokrat bir Filistin yönetimi, ilgili tarafların maliyetleri karşılamasını sağlayacak bir finansman mekanizması ve son olarak uluslararası bir istikrar gücü olduğunu açıkladı.


İsrail, Gazze'ye gönderilecek yardımlar için Ürdün ile olan sınır kapısını yeniden açtı

Kral Hüseyin Köprüsü ile Ürdün arasındaki sınır geçişi (AFP)
Kral Hüseyin Köprüsü ile Ürdün arasındaki sınır geçişi (AFP)
TT

İsrail, Gazze'ye gönderilecek yardımlar için Ürdün ile olan sınır kapısını yeniden açtı

Kral Hüseyin Köprüsü ile Ürdün arasındaki sınır geçişi (AFP)
Kral Hüseyin Köprüsü ile Ürdün arasındaki sınır geçişi (AFP)

İsrail ve Filistinli yetkililer AFP'ye verdikleri demeçte, İsrail'in, Gazze'ye yardım taşıyan kamyonlar için Ürdün ile işgal altındaki Batı Şeria arasındaki Kral Hüseyin Köprüsü (Allenby Köprüsü) sınır kapısını, kapanmasından yaklaşık üç ay sonra dün yeniden açtığını söyledi.

İsrail, eylül ayında Ürdünlü bir sürücünün sınırda ateş açarak iki İsrail askerini öldürmesinin ardından sınır kapısını kapatmıştı. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre birkaç gün sonra, sınır kapısı bireysel geçişlere yeniden açıldı, ancak savaşın harap ettiği Gazze Şeridi'ne yönelik insani yardımlara kapalı kaldı.

İsrail hükümetinin Topraklardaki Hükümet Faaliyetleri Koordinatörlüğü (COGAT) sözcüsü, "Allenby Köprüsü sınır kapısı bugün açıldı ve kamyonlar Allenby Köprüsü'nden Gazze'ye geçiyor" dedi. Adının açıklanmasını istemeyen bir Filistinli yetkili de sınır kapısının yeniden açıldığını doğruladı.

Yetkilinin açıklamasına göre, salı günü çimento ve yapım malzemesi taşıyan 96 kamyonun geçişine izin verildi. Dün ise insani yardım taşıyan 20 kamyon bu sınır kapısından giriş yaparken, inşaat sektörü için kumun da bugün girişine izin verilmesi bekleniyor.

Sınır kapısının kapatılmasından bu yana Ürdünlü yetkililer, Batı Şeria'nın kuzeyindeki Şeyh Hüseyin sınır kapısından Gazze'ye yardım ulaştırabildiklerini söylüyor. Salı günü bir İsrailli yetkili, Ürdün'den Allenby Köprüsü sınır kapısından mal ve yardım transferinin yakında yeniden başlayacağını söyledi.

Yetkili şöyle devam etti: “Gazze Şeridi'ne giden tüm yardım kamyonları, kapsamlı bir güvenlik kontrolünden geçtikten sonra, refakat ve güvenlik eşliğinde seyahat edecek… Ürdünlü sürücüler ve kargolar için güvenlik kontrolü ve kimlik doğrulama prosedürleri sıkılaştırıldı. Geçişi güvence altına almak için özel güvenlik güçleri görevlendirildi.”

Ürdün Vadisi'ndeki sınır geçişi, Batı Şeria'dan Filistinlilerin İsrail topraklarına geçmeden ayrılmalarına olanak tanıyan tek geçiş noktasıdır.

İsrail, özel izinleri olmadığı sürece Filistinlilerin havaalanlarından geçmesine izin vermiyor.