Akdeniz’deki yangınlar neden çıkıyor?

İtalya’daki orman yangınlarından bir kesit (AP) 
İtalya’daki orman yangınlarından bir kesit (AP) 
TT

Akdeniz’deki yangınlar neden çıkıyor?

İtalya’daki orman yangınlarından bir kesit (AP) 
İtalya’daki orman yangınlarından bir kesit (AP) 

Yunanistan, Türkiye, İtalya, Cezayir ve Tunus gibi Akdeniz’e kıyısı olan bölgelerde son zamanlarda yaşanan orman yangınları, bu alanların büyük bir bölümünü çorak arazilere dönüştürmekle tehdit ediyor.
The Independent’a göre, yangınlar son birkaç hafta içinde Akdeniz kıyılarındaki geniş alanlarda on binlerce hektarlık ormanı yok etti.
Söz konusu yangınlar sonucu Türkiye’de 8 kişi hayatını kaybederken, Cezayir’de yaşamını kaybedenlerin sayısı 42’ye yükseldi.
Tunus’da 50 dereceye ulaşan sıcaklıklar nedeniyle ülkenin kuzeyindeki Bizerte şehrinde bulunan Nador Ormanı’nda büyük bir yangın çıktı.
Fas, Temmuz ayında bin 200 hektarlık ormanı yok eden yangınlarından zarar gördü.
Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, geçen hafta ülke genelinde 586 yangın çıktığını söyledi.
İtalya’da Sardunya Valisi Christian Solinas, “Bu yangınlar eşi görülmemiş bir felaket” dedi.
Tüm bu yangınlar binlerce insanı yerinden etti, değerli ormanları yaktı ve sayısız canlıyı öldürdü.

Bu yangınların çıkış nedeni nedir?
Geçen yıl yayınlanan bir çalışmada, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) iki bilim insanı, Akdeniz'in eşsiz konumunun onu iklim değişikliğine karşı özellikle savunmasız hale getirdiğini savundu.
Yükselen sıcaklıklara dünyanın birçok yerinde artan yağış eşlik ederken, Akdeniz hem daha sıcak, hem de daha kuru havalarla boğuşuyor.
MIT bünyesinde araştırmacı olan Alexandre Tuel, “Akdeniz bölgesini diğer bölgelerden ayıran temel şey coğrafyadır. Dünyanın başka hiçbir yerinde olmayan üç kıta (Avrupa, Afrika ve Asya) ile çevrili büyük bir denizi var” dedi.
Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü Öğretim Üyesi Dr. İrem Daloğlu Çetinkaya ise, yükselen hava sıcaklıklarının ormanları yangınlarına karşı daha savunmasız hale getirmesine rağmen, kontrolsüz arazi kullanımının sorunu daha da kötüleştirdiğini söyledi.
Bu orman yangınlarının sadece iklim değişikliğinden kaynaklanmadığına dikkat çeken Çetinkaya, ayrıca çok fazla atık birikimi olduğuna işaret etti.

İşler daha kötüye gider mi?
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politika Çalışmaları Merkezi Direktörü Prof. Dr. Levent Kurnaz, “Yüzyılın sonunda tüm Akdeniz iklimi çölleşecek” şeklinde bir değerlendirme yaptı.
Public Policy Institute of California araştırmacısı Gökçe Şencan ise, “Akdeniz bölgesinde her geçen gün daha da yoğunlaşan kuraklık ve aynı zamanda endişe verici bir şekilde yükselen sıcaklıklar açısından kesinlikle endişe verici eğilimler görüyorum” dedi.
Bilim insanları, hükümetlerin yangınlara neden olan değişiklikleri ele almak için güçlü bir şekilde hareket etmemesi durumunda, bunun tüm bölgeler ve ülkeleri yok edebilecek bir krize yol açacağı konusunda uyardı.



Tutuklu Filistinli aktivist doğuma katılamadı: Columbia öğrencileri eylemde

Columbialı öğrenciler, Filistinli aktivistlerin serbest bırakılması için kampüs girişinde eylem düzenledi (Reuters)
Columbialı öğrenciler, Filistinli aktivistlerin serbest bırakılması için kampüs girişinde eylem düzenledi (Reuters)
TT

Tutuklu Filistinli aktivist doğuma katılamadı: Columbia öğrencileri eylemde

Columbialı öğrenciler, Filistinli aktivistlerin serbest bırakılması için kampüs girişinde eylem düzenledi (Reuters)
Columbialı öğrenciler, Filistinli aktivistlerin serbest bırakılması için kampüs girişinde eylem düzenledi (Reuters)

Columbia Üniversitesi'ndeki Filistin'e destek protestolarının önde gelen isimlerinden tutuklu aktivist Mahmud Halil'in eşinin doğumuna katılmasına izin verilmedi. 

Filistinli protestocunun ABD'li eşi Noor Abdalla, pazartesi akşamı yaptığı paylaşımda çocuğunu tek başına doğurduğunu belirtti: 

Bugün erken saatlerde Mahmud yanımda olmadan oğlumuzu dünyaya getirdim. ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza (ICE) yetkililerinden Mahmud'un doğuma katılmasına izin verilmesini istedik fakat oğlumuzu görmek için geçici olarak serbest bırakılmasını reddettiler. Bu, ICE'nin bana, Mahmud'a ve oğlumuza acı çektirmek için aldığı kasıtlı bir karardı.

Halil'in avukatları, aktivistin tutulduğu Louisiana eyaletinin New Orleans şehrindeki ICE direktörü Melissa Harper'a pazar günü e-posta gönderdi. CNN'in incelediği yazışmalara göre Halil'in, New York şehrindeki eşi Abdalla'nın yanına gidip doğuma katılabilmesi için iki haftalığına serbest bırakılması talep ediliyor. 

E-posta gönderildikten yarım saat sonra Harper'ın gönderdiği yanıtta iki cümleyle talebin reddedildiği bildiriliyor. 

New York'ta 8 Mart'ta ICE görevlileri tarafından yakalanan Halil, ertesi gün Louisiana eyaletindeki bir hapishaneye transfer edilmişti. ABD Başkanı Donald Trump, Halil'in "Hamas destekçisi" olduğunu ve sınır dışı edilmesi gerektiğini ileri sürmüştü. Ancak Washington, suçlamalarla ilgili henüz delil paylaşmadı. 

Louisiana'da 8 Nisan'da gerçekleştirilen duruşmada Halil'in avukatlarından Marc Van Der Hout, davayla ilgili ellerine kanıt niteliğinde "tek bir belge bile ulaşmadığını" söylemişti. Hakim Jamee E. Comans, buna rağmen Halil'in sınır dışı edilebileceğine karar vermiş fakat daha sonra karar başka bir mahkeme tarafından iptal edilmişti. Halil'in avukatları öğrencinin serbest bırakılması için hukuki mücadelenin sürdüğünü söylüyor. 

Columbia'daki protestoları organize ettiği gerekçesiyle Filistin kökenli öğrenci Muhsin Mehdevi de gözaltına alınmıştı. Muhsin ve Halil'in ABD'de yasal oturum izni var.

Columbialı öğrenciler, pazartesi günü düzenledikleri eylemde kendilerini kampüsteki kapıya zincirleyerek Mehdevi ve Halil'in serbest bırakılmasını talep etti. Protestocular, "Adalet istiyoruz" ve "Siyasi suçlular serbest bırakılsın" pankartları açtı. New York Times'ın aktardığına göre eylemlerde gözaltına alınan protestocu sayısı henüz netleşmedi. 

Ayrıca Tufts Üniversitesi'nde doktora yapan Rümeysa Öztürk'ün Filistin'e destek verdiği gerekçesiyle gözaltına alınması da tartışma yaratmıştı. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Öztürk'ün öğrenci vizesinin iptal edildiğini ve kendisinin sınır dışı edileceğini açıklamış, daha sonra federal yargıç Denise Casper, sınır dışı sürecini durdurma kararı vermişti. Öztürk'le ilgili kararın 1 Mayıs'ta açıklanması bekleniyor. 

Columbia Üniversitesi'nde 18 Nisan 2024'te başlayan olaylar, onbinlerce öğrenci ve akademisyenin katılımıyla Princeton, Yale, MIT ve Harvard gibi prestijli eğitim kurumlarının da yer aldığı birçok üniversiteye hızla yayılmıştı. New York Times'ın verilerine göre temmuzda hız kaybeden eylemlerde aralarında öğrenci ve akademisyenlerin yer aldığı toplamda en az 3 bin 100 kişi tutuklanmış veya gözaltına alınmıştı. 

Dönemin ABD Başkanı Joe Biden da eylemlere tepki göstererek "Yahudi düşmanlığı içeren bu protestoları kınıyorum" demişti.

Independent Türkçe, Guardian, CNN, New York Times